کورش شرفشاهي: سالهاست بحث قطع وابستگي بودجه به نفت مطرح ميشود و همه ساله نيز آقايان با اعلام درصدي از کاهش وابستگي به نفت خبر ميدهند که اگر قرار بود همه اين درصدها در تمامياين سالها اجرايي شود، اکنون ميبايست وابستگي به نفت صفر شده باشد. اما نه تنها چنين شده، بلکه در تمامياين سالها هرگاه که با کسري بودجه رو به روشده ايم، نفت خام فروخته ايم تا هزينههاي جاري کشور را تامين کنيم و از سوي ديگر هر چقدر هم که نتوانسته ايم خرج کنيم و در صندوق توسعه پسانداز کرديم، با آوردن لايحه يا طرح، حساب اين صندوق را نيز خالي کرده ايم. اکنون زمان بررسي بودجه سال 98 است و بايد ببينيم براي سال آينده چقدر بر فروش نفت تاکيد کرده ايم.
در اين رابطه هدايت الله خادمي، نماينده ايذه و عضو کميسيون انرژي مجلس شوراي اسلاميگفت: امسال نميتوانيم پيشبيني کنيم بلکه وابستگي بودجه به نفت همان مقداري است که ميتوانيم بفروشيم. يعني معمولاً طي سالهاي گذشته هرچه توانستيم نفت بفروشيم يا پيشبيني کرديم که ميتوانيم بفروشيم، بودجه را نيز بر همان مبناي پيشبيني بستيم.
عضو کميسيون انرژي مجلس شوراي اسلاميبا تاکيد بر اينکه امسال نيز براي هر مقدار توان فروش نفت، بودجه تعريف کرده ايم گفت: بنابراين هيچ گونه قصدي براي رها کردن بودجه از فروش نفت را نداشته و نداريم.
وي با تاکيد بر اينکه موقعي ميتوانستيم از وابستگي به نفت فاصله داشته باشيم که نفت را به فراوردههاي با ارزش ديگر تبديل کنيم و بفروشيم گفت: وقتي در زمينه فراوري کار زيادي نکرديم، نتيجه آن ميشود که در زمان تحريم اگر توانستيم يک ميليون بشکه نفت بفروشيم، همان را در بودجه ميگذاريم و اگر يک ونيم بشکه فروختيم،آن را در بودجه ميگذاريم. يادمان باشد زماني که تحريم نبوديم و حداکثر 5/2 ميليون بشکه نفت و ميعانات گازي ميتوانستيم صادر کنيم، بودجه را بر آن اساس پيشبيني کرديم. الان هم در شرايط تحريم فروش 5/1 ميليون بشکه نفت را پيشبيني کرديم. قيمت هر بشکه هم 54 دلار تعيين کرديم. به عبارت بهتر در بودجه امسال صادرات روزانه يک و نيم ميليون بشکه با قيمت 54 دلار را دربودجه پيشبيني کرديم،با اين تفاوت که اين بدست نميآيد. خادميبا اشاره به فشارهاي آمريکا به خريداران نفت ايران گفت: اگر شرايط همينطور پيش برود و آمريکا به خريداران سنتي نفت ايران فشار بياورد، احتمالا اين اتفاق نميافتد و نميتوانيم اين مقدار نفت بفروشيم .
خادميبا پيشبيني اينکه به دليل فشار آمريکا، خريدار نفت نداريم گفت: فشار آمريکا آغاز شده و در آينده نيز به خريداران سنتي فشار ميآورند و اگر هند، چين، ژاپن و کره نيز نفت ما را نخرند، ميزان صادرات کمتر از آن چيزي است که در بودجه پيشبيني شده است. بنابراين حتما کاهش بودجه خواهيم داشت، مگر اينکه قيمت دلار به اندازهاي بالا برود تا ميزان کاهش صادرات را با افزايش قيمت جبران کنيم که اين يک مقدار سخت است.
وي در خصوص افزايش قيمت نفت گفت: عربستان در بودجه کشورش افزايش قيمت نفت را بشکهاي 80 دلار پيشبيني کرد که اين ۸۰ دلار پيامهاي معناداري دارد. يا عربستان و اوپک واقعاً به سمت توليد ميرود تا صادرات ايران را با مشکلات مواجه کنند که در آن صورت چون ايران صادرات ندارد يا کاهش زيادي در صادرات خواهد داشت، افزايش قيمت نفت را خواهيم داشت و به همين دليل عربستان در بودجه خودش نفت را 80 دلار ديده است.
نماينده ايذه و باغملک با تاکيد بر اينکه اگر قيمت نفت روال عادي داشته باشد نبايد بيشتر از 54 دلار باشد گفت:اگر هم يک روال رو به رشدي را داشته باشد، قيمت نفت بين 65 تا 70 دلار يک عدد اقتصادي است البته به شرط آنکه موضوعات سياسي در آن داخل نباشد.
وي قيمت نفت را مرتبط با عرضه و تقاضا دانست و گفت: اگر صرف عرضه و تقاضا باشد و مسايل سياسي در آن دخيل نشود، قيمت 65 تا 70 خواهد بود. بي شک قيمت نفت بستگي به اين دارد که کشورهاي ديگر چه کار ميکنند. اگر کشورهاي جهان همسو با آمريکا بخواهند با ايران برخورد کنند، حتما افزايش توليد دارند که ميتوانند قيمت را کاهش بدهند.
خادميبا يادآوري اينکه 2 سال پيش قيمت نفت تقريبا نصف شد گفت: اين کاهش قيمت نفت اگرچه عليه ايران و از سوي عربستان و حاميانش صورت گرفت اما فراموش نکنيم که بخشي از درآمد نفت مربوط به خودشان است و تقريبا ضرر زيادي کردند به همين دليل دوباره قيمت نفت را بالا بردند. اکنون نيز بستگي به روندي دارد که ميرويم و بايد ببينيم در آينده چه اتفاقي ميافتد .
وي در پاسخ به اينکه الان بحث افزايش توليد بنزين در پالايشگاه خليج فارس را داريم، آيا با وجود تحريمها ميتوانيم براي افزايش توليد اين محصول بازاري داشته باشيم و بتوانيم آن را بفروشيم گفت: بهترين کار اين است که نفت را تبديل به بنزين يا گازوييل کنيم و اين حرفي است که سالهاست ميگوييم و کسي تاکنون گوش نکرده بود. بارها ميگفتيم که پالايشگاه بزنيم تا بتوانيم بنزين مورد نياز را در داخل توليد کنيم و آقايان پاسخ ميدادند که خريد بنزين مقرون به صرفه تر از ساخت پالايشگاه است.
عضو کميسيون انرژي خريد بنزين و گازوييل ازخارج را با دو منظور توصيف کرد و گفت: يکي اينکه کشور تک محصولي بشويم و خام فروش باشيم تا هرگاه کشورهايي مثل آمريکا اگر خواستند جلوي ما را بگيرند، خيالشان راحت باشد که ايران کشوري تک محصولي است که نفت خام را بيرون ميآورد و ميفروشد. بنابراين راحت بگويند نفت خام ايران را نميخريم. در اين صورت يک مزيتي که تحت عنوان نفت داريم، تبديل به يک مشکل ميشود.
وي با تاکيد بر اينکه هر کس موافق خام فروشي و مخالف توليد بنزين و گازوييل بوده شايد ميخواسته که کشور ما در زمين آمريکا بازي کند گفت: اگر تفکر برخيها اين بوده در آينده معلوم ميشود. وگرنه هر کسي ميداند که اگر کشورمان پالايشگاه بسازد تا گازوييل و بنزين توليد کنيم، اشتغال ايجاد ميشود و ارزش افزوده بيشتري ايجاد ميکند.
خادميبا طرح اين پرسش که چه دليلي داشته که در تماميآن سالها بنزين را توليد نکرديم و توجيه ما اين بوده که از ديگر کشورها بخريم، بهتر است گفت: بعد از گذشت 108 سال که کشوري نفت خيز هستيم، بايد الان افتخار کنيم که ميزان مصرف بنزين در کشورمان با ميزان توليد يکسان شده است.
وي با تاکيد بر اينکه اگر در تماميسالهاي گذشته نفت خام را تبديل به بنزين ميکرديم، مطمئنا تنوع در صادرات داشتيم گفت: براي فروش بنزين و گازوييل مشکل نداريم و اگر پالايشگاه بسازيم، ديگر تک محصولي نيستيم و بنزين را به کشورهاي همسايهها مثل افغانستان، پاکستان و ترکيه صادر ميکنيم. از سوي ديگر نفت خام براي صادرات نداشتيم، بلکه با تبديل نفت خام به فراورده، ارزش افزوده داشتيم و خام فروشي هم نميکنيم .
عضو کميسيون انرژي مجلس در پاسخ به اينکه آيا ساخت پالايشگاه، پتروشيميو ديگر زيرساختهاي نفتي در لايحه بودجه ديده شده است گفت: متاسفانه اصلا ديده نشده است.
وي با ابراز تاسف از اينکه طي 6 سال گذشته هيچ پروژه توسعهاي در کشور شروع نشده است گفت: هرچه پروژه در زمينه نفت، در پارس جنوبي و در قالب پروژههايي بوده که قبلا کلنگ آن زده و شروع شده بود. اين پروژهها بين 80 تا 90 درصد تکميل شده بود و بقيه آنها نيز ادامه پيدا ميکند. خادميتوسعه زيرساختها در بخش نفت را وابسته به منابع کشور دانست و گفت: اگر به بودجه 6 سال گذشته نگاه کنيم، ميبينيم آن چيزي که بيژن زنگنه در قالب برنامههاي وزارت نفت به مجلس نهم ارائه داده بود، سال گذشته نيز ارايه داد و متاسفانه تقريبا هيچ کدام آن برنامهها انجام نشد. زيرا نظارت خوبي بر وعدههاي دولت از جمله وزير نفت نيست.