دولت های اروپایی به صورت رسمی کانال ویژه تجارت با ایران را اعلام کردند.
سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس روز پنج شنبه رسما اعلام کردند که کانال ویژه تجارت اروپا و ایران ثبت شده است.
پیش از این کانال NDR آلمان از آمادگی برلین، پاریس و لندن برای راه اندازی مکانیزم مالی ایران-اروپا خبر داد. به گفته این رسانه کشورهای مذکور مکانیزم را به ثبت رسمی رسانده اند.
قرار است این مکانیسم مالی INSTEX نامیده شود که نام اختصاری عبارت «ابزاری برای حمایت از تبادلات تجاری» به زبان انگلیسی است.
فردی که مسئولیت مکانیزم مالی ایران-اروپا موسوم به INSTEX «ابزار حمایت از تبادلات تجاری» را بر عهده خواهد گرفت، «پر فیشر» ۶۹ ساله و مدیر سابق «کامرتس بانک» (Commerzbank) است. وی که قرار است به مدت ۶ ماه مدیریت INSTEX را بر عهده بگیرد، سابقه ۲۹ سال حضور در مناصب مختلف این بانک را دارد. پیشتر نیز رسانه‌ها می‌گفتند این مکانیزم در فرانسه ثبت می‌شود و مدیر آن نیز یک بانکدار ارشد آلمانی خواهد بود و اینکه انتظار می‌رود انگلیس نیز به عنوان سهامدار به این سازوکار بپیوندد
همچنین وزیران خارجه کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیه ای ثبت کانال مالی ویژه با ایران را اعلام کردند.
متن بیانیه به این شرح است :
« ژان ایو لودریان (فرانسه)؛ هایکو ماس (آلمان)؛ جرمی هانت (انگلیس)
کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس مطابق با تعهد راسخ و تلاشهای پیوسته خود
در جهت حراست از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)- مورد تأیید قطعنامه 2231
شورای امنیت سازمان ملل- تشکیل «اینستکس ساس» (ابزار پشتیبان مبادلات
تجاری) (Instrument for Supporting Trade Exchanges-INSTEX SAS) را که یک
کانال مالی ویژه برای تسهیل تجارت مشروع میان ایران و عاملان اقتصادی در
اروپا است، اعلام می دارد.
سه کشور اروپایی بار دیگر تأکید می کنند که اقدامات آنها برای حراست از
شروط اقتصادی مندرج در برجام مشروط به پاییندی کامل ایران به تعهدات هسته
ای خود از جمله همکاری کامل و به موقع با آژانس بین المللی انرژی اتمی است.
اینستکس با تمرکز اولیه بر بخشهای ضروری [مورد نیاز] مردم ایران- همچون بخش
داروسازی، تجهیزات پزشکی و کالاهای کشاورزی غذایی- از تجارت قانونی اروپا
با ایران حمایت خواهد کرد. هدف اینستکس در بلند مدت فراهم نمودن [امکان
تجارت با ایران] برای عاملان اقتصادی در کشورهای ثالث و خواهان تجارت با
ایران است و سه کشور اروپایی به بررسی و تحقیق در مورد نحوه دستیابی به این
هدف ادامه می دهند.
تشکیل اینستکس نخستین گام مهمی است که امروز از سوی سه کشور اروپایی
برداشته شد. عملیاتی کردن اینستکس از یک رویکرد گام به گام پیروی می کند:
- سه کشور اروپایی به همراه اینستکس برای تعیین شیوه فعالیت این گروه به کار بر روی جزئیات عینی و عملیاتی ادامه خواهد داد.
- سه کشور اروپایی برای تشکیل یک نهاد مکاتبه کننده مؤثر و شفاف که قادر به
راه اندازی و اجرای اینستکس باشد، با ایران همکاری خواهد کرد.
اینستکس مطابق با بالاترین استانداردهای بین المللی در خصوص قوانین ضد
پولشویی، مبارزه با تأمین مالی تروریسم (AML/CFT) و پیروی از تحریمهای
اتحادیه اروپا و سازمان ملل عمل خواهد کرد. در این خصوص، سه کشور اروپایی
از ایران انتظار دارند تا تمام ارکان طرح اقدام «گروه ویژه اقدام مالی» [در
پولشویی] (FATF) را بی درنگ اجرا نماید.
سه کشور اروپایی با برداشتن گامهای فوق الذکر بر تعهد خود نسبت به پیگیری
روند توسعه اینستکس [برای گنجاندن] کشورهای اروپایی ذینفع و عملیاتی کردن
این ابزار پشتیبان مبادلات تجاری با ایران تأکید می کند.»
«آسوشیتدپرس» پیشتر گفته بود که تایید نهایی این مکانیزم به پنجشنبه موکول شده که موعد برگزاری نشست ۲ روزه رومانی با حضور وزرای خارجه اتحادیه اروپا است.
روز دوشنبه نیز «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان در سخنانی اعلام کرد که فرانسه، آلمان و انگلیس در آستانه راه اندازی مکانیزم مالی اروپا و ایران موسوم به «SPV» هستند.
وزیر خارجه آلمان گفته بود که مشورت ها میان ۳ کشور اروپائی فوق به همراه اتحادیه اروپا در این خصوص با هدف تسهیل پرداخت های مالی به تهران خواهد بود.
«هایکو ماس» در جمع خبرنگاران در رومانی عنوان کرد که در حال ایجاد ساز و کاری برای تداوم تجارت با ایران هستیم.
وزیر خارجه آلمان در خصوص ایجاد کانال ویژه مالی اتحادیه اروپا با ایران تصریح کرد: این اقدام نشان می دهد وقتی که دیگران دیدگاه های متفاوتی دارند، ما در اتحادیه اروپا می توانیم به صورت راسخ و متحد راه خودمان را ادامه دهیم.
بر همین اساس، فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در آغاز نشست وزرای این اتحادیه که در رومانی در حال برگزاری است، در خصوص کانال مالی ایران- اروپا گفت: می‌دانید که ثبت این کانال مالی تا چند ساعت دیگر به طور رسمی از سوی همکاران فرانسوی، انگلیسی و آلمانی من اعلام خواهد شد.
وی افزود: شما شاهد واکنش رسمی من به این موضوع خواهید بود که البته با استقبال و حمایت من از SPV همراه است. این تصمیمی است که ما در اواخر سپتامبر ۲۰۱۸ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل و در جریان نشستی که با هدف اجرای کامل برجام برگزار شد، اتخاذ کردیم.
سفارت آمریکا در برلین در واکنش به خبر ثبت رسمی کانال مالی ایران-اروپا گفت که واشنگتن به دنبال جزئیات بیشتری درباره این مکانیزم جدید است.
سخنگوی این سفارتخانه مدعی شد: همانگونه که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا مشخص کرده است، شرکت‌هایی که به فعالیت‌های تحریم شده با ایران اصرار کنند؛ با تبعات سختی مواجه خواهند شد که می‌تواند شامل قطع دسترسی به نظام مالی آمریکا و همچنین عدم توانایی برای تجارت با آمریکا و شرکت‌های آمریکایی باشد.
این بیانیه همچنین مدعی شد که به هر حال، آمریکا انتظار ندارد SPV یا همان سازوکار مالی ایران-اروپا تاثیری بر کارزار اعمال فشار حداکثری علیه ایران داشته باشد.
