
دیشب با یک پست اینستاگرامی محافل سیاسی داخلی و بینالمللی تحتالشعاع یک خبر مهم قرار گرفتند. محمدجواد ظریف با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود از سمت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران کنارهگیری کرد. خبری که از همان دقایق پس از انتشار، واکنشهای متفاوتی را به دنبال داشت؛ عدهای مغموم، برخی نگران و بعضی خوشحال.
زمزمه خبر استعفای ظریف پیش از این چندین بار در محافل خبری منتشر و تکذیب شده بود اما این بار وزیر امور خارجه کشورمان در پست اینستاگرامی خود با تبریک فرا رسیدن میلاد حضرت فاطمه زهرا (س)، روز مادر و روز زن نوشت: «از بزرگواری مردم عزیز و دلاور ایران و مسئولان محترم در ۶۷ ماه گذشته بسیار سپاسگزارم. از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستیها و کوتاهیها در دوران خدمت صمیمانه پوزش میخواهم. شاد و سربلند باشید.»
از همان ابتدا عدهای به واقعی بودن این خبر شک داشتند و حتی احتمال هک شدن صفحه اینستاگرام وزیر امور خارجه را مطرح میکردند اما پاسخ پیامکی ظریف به خبرنگار یکی از سایتهای خبری تکلیف را مشخص کرد. خبرنگار سایت "انتخاب" به صورت پیامکی صحت و سقم این خبر را از ظریف جویا شده بود که وی در پاسخ، این پیامک را ارسال کرد: «بعد از عکسهای ملاقاتهای امروز، دیگر جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه در جهان اعتباری ندارد.»
بر اساس آنچه که منابع خبری نزدیک به ظریف اعلام کردهاند، وی بر استعفای خود اصرار دارد و در همین راستا از یک شبکه اجتماعی برای اعلام عمومی استعفای خود استفاده کرده است. استعفای ظریف از سمت وزارت خارجه در حالی صورت گرفته است که تاکنون به صورت رسمی از سوی دولت در این زمینه واکنشی مشاهده نشده و هنوز معلوم نیست که رئیسجمهوری آن را پذیرفته یا رد کرده است. برخی از منابع خبری در این زمینه اعلام کردهاند که ظریف، شامگاه دوشنبه این تصمیم خود را به صورت شفاهی به مقامات مسئول اعلام کرده و در پی آن در صفحه اینستاگرام خود نیز این مساله را با مردم در میان گذاشته است؛ موضوعی که تاکنون با واکنش مردم در شبکههای اجتماعی و البته بسیاری از چهرههای سیاسی، اعضای کابینه روحانی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی مواجه شده است و رسانهها و سیاستمداران کشورهای خارجی هم نسبت به آن واکنش نشان دادهاند و استعفای ظریف به تیتر یک بسیاری از رسانههای بینالمللی از جمله رویترز، آسوشیتدپرس، الجزیره، بیبیسی، واشنگتن پست و … تبدیل شده است.
از سوی دیگر برخی رسانهها و خبرنگاران پس از اعلام خبر استعفای ظریف به نقل از برخی منابع آگاه اخباری مدعی شدند که تعدادی از مدیران و دیپلماتهای وزارت خارجه اعلام کردهاند که در صورت موافقت با استعفای ظریف، آنها نیز استعفا خواهند داد.
واکنش روحانی چیست؟
به دنبال انتشار این خبر حتی عدهای از پذیرفته شدن استعفای ظریف از سوی رئیسجمهور سخن گفتند اما محمود واعظی رئیس دفتر رئیسجمهوری و به سرعت پذیرش استعفای ظریف از سوی روحانی را تکذیب کرد و در توئیتی نوشت: «اخبار منتشر شده مبنی بر پذیرش استعفای دکتر ظریف از سوی رئیسجمهوری قویاً تکذیب میشود.»
یک منبع مطلع در دولت هم امروز (سهشنبه) با "تکذیب خبر پذیرفته شدن استعفای ظریف"، اعلام کرد که "هنوز استعفای وزیر امور خارجه پذیرفته نشده است".
حسن روحانی رئیسجمهور هم صبح امروز در جمع مدیران بانک مرکزی در پنجاه و هشتمین مجمع عمومی این بانک تلویحا به حمایت از ظریف پرداخت و با اشاره به این که "وزارت امور خارجه، بانک مرکزی و وزارت نفت در خط مقدم مبارزه در برابر آمریکا هستند"، گفت: «من از هر سه وزیر امور خارجه، وزیر نفت و رییس بانک مرکزی بابت تلاشهایشان تشکر میکنم.»
روحانی با اشاره به این که "گزارشی که امروز به وی داده شد، امیدوار کننده بود"، اظهار کرد: «آمریکا تمام توان خود را در تحریم سیستم بانکی ما گذاشته است. امروز خط مقدم ما در برابر آمریکا وزارت امور خارجه، بانک مرکزی و وزارت نفت است. سایر وزرای اقتصادی هم در خط دوم قرار دارند. اما خط اول مربوط به این سه نفر میشود. از وزیر امور خارجه، وزیر نفت و رئیس بانک مرکزی به خاطر ایستادگی و توانمندیشان تشکر میکنم. ظریف، همتی و زنگنه نیروهایی بودند که در خط مقدم ایستادهاند. عمدتا فشارها هم بر این سه بخش است.»
رئیسجمهور با اشاره به این که "با وجود تحمل سختیها، موفقیتهای بسیار خوبی هم داشتهایم"، خاطرنشان کرد: «هم سختیها و هم موفقیتها را باید در کنار هم قرار دهیم. ما هم سختی داریم و مردم هم توقعات درستی از ما دارند، اما پیشرفتهایی هم داشتهایم و باید مردم در جریان این پیشرفتها قرار بگیرند. اگر وزارت امور خارجه کاری میکند، نماینده مردم است. دولت در کل منتخب مردم است. همه تلاشها در واقع تلاش ملت ایران است، ولی هر کسی در حد مسئولیت خود بار سنگینی را بر دوش دارد.»
پس از سخنرانی امروز روحانی، محمود واعظی رئیس دفتر رئیسجمهور در حساب کاربری خود در اینستاگرام اعلام کرد: «سخنان امروز رئیسجمهور در تجلیل از وزیر امور خارجهاش، گواهی روشن بر رضایت کامل نماینده ملت ایران از مواضع و عملکرد هوشمندانه و مؤثر دکتر ظریف، پاسخ محکمی به برخی تحلیلهای نادرست و مغرضانه است. از نظر دکتر روحانی، جمهوری اسلامی ایران تنها یک سیاست خارجی و یک وزیر امورخارجه دارد.»
در همین حال بهرام قاسمی با اشاره به استعفای محمد جواد ظریف گفت: همان گونه که دفتر ریاست محترم جمهوری امروز اعلام داشتند این استعفا مورد پذیرش قرار نگرفته است.
سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانهای وزارت امور خارجه درباره تفسیرها و گمانه زنیهای مختلف در خصوص دلایل استعفای محمد جواد ظریف افزود: هر گونه تفسیر و تحلیل علل این استعفا، غیر از آنچه ایشان در صفحه اینستاگرام شخصی خود آوردهاند نادرست و عاری از هر گونه حقیقت است و همان گونه که دفتر ریاست محترم جمهوری امروز اعلام داشتند این استعفا مورد پذیرش قرار نگرفته است.
وی با اشاره به اینکه بهره برداری و سوءاستفاده سیاسی - جناحی برخی محافل خاص از اقدام وزیر امور خارجه امری کاملاً مذموم و مردود است، گفت: دغدغه و تمام تلاش ایشان از بدو تصدی وزارت امور خارجه ارتقای اقتدار، اعتبار و صلابت سیاست خارجی کشور بوده و تقلیل اندیشه و ایده والای تقویت و پاسداری از سیاست خارجی به رفتارهای عاطفی، احساسی و شخصی جلوه دادن مسائل ملی و کلان امری غیرمنصفانه، ناعادلانه و خلاف آرمانهای مقدس انقلاب و اخلاق اسلامی و منافع و مصالح عالیه کشور است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن تکذیب خبر برخی رسانههای خبری مبنی بر قصد استعفای جمعی از مدیران و سفرای جمهوری اسلامی ایران، تاکید کرد: همانگونه که آقای دکتر ظریف اشاره کردهاند وزارت امور خارجه و همه مدیران و سفرای جمهوری اسلامی ایران با کمال صلابت و جدیت تمام به ادای وظایف خطیر خود در جهت پیشبرد سیاست خارجی کشور و مصالح، منافع و امنیت ملی ایران ادامه خواهند داد.
قاسمی در پایان گفت: آقای دکتر ظریف به عنوان وزیر امور خارجه با تمام توان و با بهره گیری از دانش، مهارت و تجارب گرانسنگ و طولانی خود در حوزه مسائل دیپلماسی و امور بین المللی تاکنون سعی وافر و بدون وقفهای در مسیر ارتقای جایگاه و منزلت سیاست خارجی در عرصه روابط دوجانبه، منطقهای و بین المللی به عمل آوردهاند و بی شک مردم فهیم و آگاه ایران قدردان تلاش و کوششهای مؤثر ایشان هستند و به آن ارج میگذارند و بدان واقفند.
ظریف امروز و پس از استعفای دیشب در اولین اظهارنظر خود گفت: امیدوارم استعفای بنده تلنگری برای بازگشت وزارت امور خارجه به جایگاه قانونیاش در روابط خارجی باشد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دولت، محمد جواد ظریف در واکنش به خبر استعفای جمعی از دیپلمات ها و مدیران وزارت امور خارجه ضمن تأکید بر پرهیز از چنین اقداماتی تصریح کرد: برای بنده خدمت در کنار شما افتخار بود و امیدوارم استعفای بنده تلنگری برای بازگشت وزارت امور خارجه به جایگاه قانونی اش در روابط خارجی باشد.
برخی رسانهها و خبرنگاران پس از اعلام خبر استعفای ظریف به نقل از برخی منابع آگاه اخباری منتشر کردند که تعدادی از مدیران و دیپلماتهای وزارت خارجه اعلام کردهاند که در صورت موافقت با استعفای ظریف، آنها نیز استعفا خواهند داد.
در همین حال معاون پارلمانی رئیس جمهور گفت: امیدوارم وزیر امور خارجه از استعفای خود منصرف شود ضمن اینکه بعید میدانم رئیسجمهور با استعفای وی موافقت کند.
حسینعلی امیری ظهر امروز در جمع خبرنگاران در اهواز در خصوص استعفای محمد جواد ظریف عنوان کرد: ظریف یکی از وزاری پر کار، خوب و مومن دولت است و در کنار این خصلتهای خوب یک دیپلمات کارکشته و مسلط به مسائل حوزه کاری خود است.
وی افزود: ظریف به صورت کامل مورد اعتماد رئیسجمهور است و رهبر معظم انقلاب اسلامی در این سالها بارها و بارها از ظریف به عنوان فردی مومن و انقلابی یاد کردهاند.
امیری تصریح کرد: امیدوارم وزیر امور خارجه از استعفای خود انصراف دهد و به خدمت خود در وزارتخانه خارجه ادامه دهد ضمن اینکه بعید میدانم رئیسجمهور با استعفای وی موافقت کند.
حال باید دید در ساعتهای آینده روحانی در برابر این اتفاق پر حاشیه و در این بزنگاه تاریخی چه واکنشی نشان خواهد داد؟