ستاره | سرویس سلامت - کافئین به داشتن تمرکز و حال خوب کمک میکند، اما هنگامی که عوارض جانبی آن بیش از این مزایا باشد، با توجه به علائم ترک کافئین، صرف نظر کردن از آن سخت خواهد بود. در واقع نوشیدنیهای کافئین دار مزایای مخصوص به خود را دارند، ولیکن برای کسانی که به آنها معتاد میشوند، میتوانند مضراتی نیز به همراه داشته باشند. این نوشیدنیها میتوانند منجر به وابستگی، بی خوابی و استرس و اضطراب شدید شوند. برای آگاهی بیشتر در زمینه اعتیاد به کافئین مقاله زیر را دنبال کنید.
در صورتی که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست موضوعی زیر، به موضوع دلخواه خود برسید.
۱. اعتیاد به کافئین
۲. چهار اختلال مرتبط به کافئین
۳. عوارض جانبی مصرف منظم کافئین
۴. تداخلات دارویی
۵. علائم ترک کافئین
۶. برنامهای برای ترک قهوه
به طور کلی کافئین بسیار فراگیر است و در همه جا یافت میشود و خیلی ساده این موضوع که کافئین میتواند یک ماده روان گردان باشد، نادیده گرفته میشود. در واقع کافئین موجب تغییر عملکرد مغز، خلق و خوی و رفتار میشود. کافئین به راحتی وارد مغز شده و عملکرد چندین انتقال دهنده عصبی را تغییر میدهد و عروق خونی را که موجب کاهش جریان خون به مغز میشوند، منقبض میکند. همچنین باعث تغییر فعالیت الکتریکی مغز شده که باعث میشود امواج مغزی بتا مرتبط با حالت تحریک پذیری، افزایش پیدا کند.
یک ماده باید چند معیار داشته باشد که به عنوان یک اعتیاد آور در نظر گرفته شود. در ادامه رابطه کافئین با سه علامت اعتیاد را بررسی میکنیم.
شما به کافئین علاقه و اشتیاق دارید، پول خوبی برای آن هزینه میکنید و حتی بخشی از برنامه روزانه خود را برای بدست آوردن آن تنظیم میکنید.
مثل خیلی از مواد مخدر شما باید هر دفعه کافئین بیشتری را مصرف کنید که تاثیر مشابه را دریافت کنید. در نهایت برای اینکه عملکرد نرمالی داشته باشید باید آن را مصرف کنید.
ترک کافئین به طور کلی سخت است و هنگامی که تصمیم به ترک آن میگیرید، علائم ترک مخصوص به کافئین را تجربه میکنید.
در نتیجه کافئین قطعا به عنوان یک ماده اعتیادآور در نظر گرفته میشود. سازمان جهانی بهداشت WHO اعتیاد به کافئین را به عنوان یک اختلال بالینی در نظر میگیرد. همچنین مطالعات مختلف نشان میدهند که مصرف کنندگان کافئین بعد از مدتی واقعا به آن معتاد میشوند.
اعتیاد به کافئین به عنوان یک اختلال شناخته شده در نظرگرفته نشده است ولی به تازگی مطالعات بیشتری راجع به آن صورت میگیرد.
اعتیاد کافئین به طور کلی بی خطر است چون که:
اگر فکر میکنید که به قهوه، چای، کافئین سودا یا نوشیدنیهای انرژیزا معتادید، آیا دلایل قانع کنندهای برای ترک آنها وجود دارد؟
شما احتمالا معتقدید که اعتیاد به کافئین شما از لحاظ قانونی و نگاه جامعه و دوستان قابل قبول است. همچنین کافئین مزایای زیادی برای سلامتی دارد که عبارتند از:
اما آیا این مزایا برای کافئین کافی است؟ حال بیایید نگاهی دقیقتر به عوارض جانبی اعتیاد به کافئین بیندازیم تا ببینیم آیا این ترکیب بالاخره خوب است یا نه.
به نظر میرسد که کافئین یک بسته است که استرس آدرنالینی، کاهش قند خون، نوسانات انرژی و خلق و خوی، افسردگی، خستگی، سوء هاضمه و خواب آشفته را به مصرف کننده ارائه میدهد.
عوارض جانبی در کسانی که اعتیاد به کافئین را ترک میکنند، میتواند به شدت متفاوت باشد. بعضی از مردم تنها بی قراری کلی و عمومی را تجربه میکنند ولی بعضی دیگر از افراد احساس میکنند که دارای بیماری آنفولانزا از نوع بد خیم هستند.
از مهمترین علائم ترک کافئین سردرد است. حتی کاهش مقداری از میزان مصرف کافئین میتواند منجر به سردرد شود. تحقیقات نشان میدهد پرهیز از کافئین باعث تغییر عملکرد موج مغزی و افزایش جریان خون در آن شده که این تغییرات منجر به سردرد میشود.
سایر عوارض ترک کافئین عبارتند از:
همانطور که انتظار میرود افرادی که کافئین بیشتری مصرف میکنند، عوارض بدتری را تجربه میکنند.
پاسخ به این سوال ساده نیست. به مقدار زیادی به توانایی بدن شما نسبت به متابولیزم کافئین بستگی دارد.
جواب این سوال براساس عوامل مختلفی مانند سلامتی عمومی، سن، وزن، جنسیت، داروهایی که مصرف میکنید، اینکه آیا سیگار میکشید یا نه، نوشیدنی الکلی میخورید یا نه، وضعیت کبد، نوع غذایی که مصرف میکنید و حتی ژنهای شما تعیین میشود.
دانشمندان دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، تعداد زیادی ژن را کشف کردهاند که به طور مستقیم بر نحوه متابولیسم کافئین بدن تاثیر میگذارند.
مدت زمان ترک کافئین همچنین به این بستگی دارد که شما آن را به تدریج یا بطور ناگهانی ترک میکنید. ترک تدریجی کافئین طولانی مدت تر ولی علائم ترک آن کمتر شدید خواهد بود.
دو روش برای ترک کافئین وجود دارد: ناگهانی یا تدریجی
نکته کلیدی این است که شما خودتان را بهتر میشناسید که به طور نرمال به این دو روش چگونه واکنش نشان میدهید. بر اساس دیدگاه علوم اعصاب اگر به تدریج و با گامهای کوچک اعتیاد به کافئین را ترک کنید، فرصت لازم را برای مغز خود فراهم میکنید که عادتهای جدید و سالمتر را ایجاد و با آن سازگار شود.
اما بعضی از مردم تمایل دارند، اهداف بزرگ داشته باشند، مانند ترک سریع کافئین. تعیین اهداف بزرگ جسورانه یک کمک خوب برای انتقال دهنده عصبی دوپامین است که تحت عنوان مولکول انگزیشی شناخته میشود. اما محققان دانشگاه جان هاپکینز با مطالعاتی که انجام دادهاند به این نتیجه رسیدهاند که با ترک تدریجی کافئین، علائم ترک آن کاهش مییابد.
اینکه شما تصمیم میگیرید سریع یا به تدریج اقدام به ترک کافئین کنید با خودتان است. در اینجا چند چیز که به شما کمک میکند کافئین را راحتتر و و در نهایت با موفقیت بیشتر ترک کنید، وجود دارد.
شواهد علمی کمی وجود دارد که مکملها میتوانند در ترک کافئین موثر باشند و لیکن چند نمونه مفید آنها در زیر آورده شده است:
گروهی از داروهای گیاهی شناخته شده به عنوان آداپتوژنها "adaptogens" میتوانند برای ترک کافئین مفید باشند. آداپتوژنها اثرات استرس را کاهش میدهد و بدن را به حالت تعادل میرساند - به طور همزمان باعث آرامش و تقویت انرژی میشود بدون تحریک بیش از حد.
برخی از آداپتوژنها Adaptogens که باید مورد توجه قرار گیرند، عبارتند از جینسنگ، زنجبیل، گیاه بوکوپا، گیاه آشواگاندها، منیری و رودیولا رزا.
همه موارد نام برده برای هزاران سال استفاده شدهاند و ایمن و موثر هستند.
یکی دیگر از راههای طبیعی برای درمان سردرد ناشی از ترک کافئین استفاده از روغنهای اسانس است. شما ممکن است از این روغنها برای درمان کاهش وزن استفاده کنید اما در عین حال به طور علمی ثابت شده است که استنشاق عطر و یا مالش آنها بر روی پوست به از بین بردن سردرد کمک میکند.
به طور شگفت آوری، روغن اسانس رزماری به علائم ترک تریاک کمک میکند، بنابراین باید برای ترک کافئین نیز مفید باشد.
سایر روغنهای اسانس برای کاهش درد سردرد عبارتند از:
به خودتان در حین ترک کافئین سخت نگیرید. افراطی عمل نکنید. از خودتان مراقبت کنید. به مقدار زیاد آب بنوشید، خوب غذا بخورید و از استرس تا آنجا که ممکن است اجتناب کنید. اگر میتوانید مرخصی بگیرید و کار نکنید. خود را از لحاظ ذهنی تغذیه کنید. تا جایی که امکان دارد زمانی را در طبیعت بگذرانید. پیاده روی کنید. ماساژ و حمام گرم بگیرید. اگر خسته شدید چرت بزنید. با کسانی که مراقب شما هستند در مورد کاری که میکنید، حرف بزنید. آنها حتما نوسانات خلق و خوی شما را درک میکنند.
در جدول زیر نوشیدنیهای مختلف با میزان کافئین موجود در آنها بر حسب میلی گرم در یک فنجان آورده شده است:
نام نوشیدنی | میزان کافئین |
قهوه دمی | 150 |
قهوه فیلتری | 135 |
قهوه فوری | 110 |
اسپرسو | 64 |
چای سیاه | 47 |
چای سبز | 25 |
چای سفید | 24 |
قهوه دکافئین | 8 |
انگیزه خود برای ترک کافئین را مشخص کنید و هدفتان از ترک کافئین واضح باشد. موقع ترک وقتی عصبانی و خشمگین میشوید باید در وهله این سوال را از خود بکنید که چرا دارید کافئین را ترک میکنید. اگر دلایتان برای ترک کافئین واضح نباشد خیلی راحت ترک آن را رها میکنید. برای مثال شاید میخواهید کافئین را ترک کنید چون خواب شما را خراب کرده است یا شما را مضطرب میکند و یا دارویی مصرف میکنید که نباید با کافئین مصرف شود. شاید هم میخواهید پولی را که صرف آن میشود را ذخیره کنید. همه این هدفها به ترک کافئین شما کمک خواهند کرد.
بیشتر بدانید: مضرات قهوه؛ با عوارض جانبی مصرف زیاد قهوه آشنا شوید
اگر تجربه ای در زمینه اعتیاد به کافئین یا ترک آن دارید، آن را با ما و سایر کاربران ستاره به اشتراک بگذارید.