قاچاق، واردات، کاهش توان تولید و کاهش قدرت خرید صنعت پوشاک را به مرور آنچنان ناتوان و بیجان کرده که باز هم بازار پوشاک کارکرده و «تاناکورایی» در حال رونق گرفتن است.
قطعاً برای خرید پوشاک خود یا خانواده این روزها سری به فروشگاه‌های سطح شهر زده‌اید. مدتی است در بازار پوشاک شاهد افزایش قیمت هستیم و فروشندگان در برخی موارد اعلام کرده‌اند که هیچ‌کس حاضر نیست در وضعیت مبهم ارزی جنسش را بفروشد و ضرر کند.
کشوری با ظرفیت‌های بالا در صنعت نساجی که می‌توانست قطب صادرات منطقه و فرا منطقه‌ای باشد امروز بازار بی‌کیفیت‌ترین محصولات کشورهای همسایه آن‌هم باقیمت‌های گزاف شده است. بازار با هجمه ورود کالاهایی روبرو شده که به لحاظ طراحی و کیفیت در پایین‌ترین سطح اما به لحاظ قیمت در ردهٔ کالاهای به‌اصطلاح لاکچری و گران‌قیمت قرار دارند. طی دهه‌های گذشته پوشاک ایرانی زیر سیطره کالاهای غیرمجاز و قاچاق برندهای معروف دنیا بود و اما به مدد جهش نرخ ارز این روزها پوشاک وارداتی مجاز از نوع بی‌کیفیت بازار ایران را زیر پا گذاشته است.
این در حالی است که به اعتقاد فعالان تولیدی این صنف، در صنعت پوشاک به‌جز تأمین بخشی از مواد اولیه نیاز زیادی به دلار نداشته و چندان از نوسانات نرخ ارز متأثر نمی‌شویم. طبق آمار بانک مرکزی خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، دخانیات، پوشاک و کفش، مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت‌ها، لوازم و اثاث و خدمات مورداستفاده در خانه، بهداشت و درمان، حمل‌ونقل، ارتباطات، تفریح و امور فرهنگی، تحصیل، رستوران و هتل و کالا و خدمات متفرقه؛ ۱۲ قلم اصلی در سبد مخارج خانوار را تشکیل می‌دهند درواقع پوشاک در سومین جایگاه هزینه خانوار است پس نمی‌توان از کنار آن بی‌تفاوت گذشت؛ اما مقوله تولید باکیفیت موضوعی است که به‌شدت مغفول مانده و تنها موضوع قاچاق پوشاک است که به‌شدت توسط وزارت صنعت و سایر نهادهای مرتبط با این حوزه به‌عنوان معضل اصلی در صنعت پوشاک عنوان می‌شود.
طبق اظهارات دهقانی‌نیا سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ۲۵ شکایت از برندهای پوشاک در حال بررسی است درحالی‌که طبق آمار بیش از ۸۰۰ میلیون دلار قاچاق پوشاک انجام‌گرفته است. بررسی‌ها از وضعیت توزیع پوشاک در شهر تهران نشان می‌دهد که گرانی و به طبع آن کاهش قدرت خریدمردم طی سال ۹۷ و ادامه آن در سال ۹۸ بیش‌ازحد مشهود و نگران‌کننده شده است
«رضا» فروشنده و تولیدکننده پوشاک بچه واقع دریکی از مراکز خرید مرکز شهر تهران با تأکید بر اینکه هرروز بار گرانی ادامه کار را برای فروشندگان پوشاک سخت‌تر کرده است به خبرنگار خبرآنلاین گفت: کاهش قدرت خرید مردم باعث شده که کمتر به دنبال خرید البسه بیایند و ترجیح می‌دهند از پوشاک گذشته خود استفاده کنند. این فروشنده لباس کودک ادامه داد: با توجه به اینکه مشتریان ما بچه‌ها بوده و در سن رشد قرار دارند بسیار مشاهده می‌کنیم هر خانواده‌ای با توجه به اینکه در اطراف خود بچه‌های هم سن وجود دارند، لباس‌های استفاده‌شده و تقریباً نو را به‌عنوان پوشاک دست‌دوم به فروش رسانده یا هدیه می‌دهند.
رضا به‌عنوان یک فروشنده خرد از اینکه بازار پوشاک در اختیار جماعت قاچاقچی و دلال قرارگرفته انتقاد کرد و گفت: چرا باید مردم کشورمان مجبور به خرید کالایی بشوند که باقیمت بالا از درجه کیفیت پایین برخوردار است. به گفته این فعال درزمینهٔ عرضه و تولید پوشاک، مردم دیگر توان خرید ندارند و چیزی که مشهود است حذف تدریجی این کالا از سبد خرید خانوارهاست.
به اعتقاد او متأسفانه دوباره جامعه در حال حرکت به سمت رواج کهنه‌پوشی شده است و تبعات این مسیر شاید دریکی، دو سال خود را نشان ندهد اما باید فاتحه تولید و حتی سلامت مردم را به دلیل بی‌کیفیت برخی از این پوشاک وارداتی خواند.
لاکچری‌ها هم کم آورند
«امیر» یکی دیگر از فروشندگان پوشاک زنانه در منطقه غرب تهران واقع در یک مرکز خرید مدرن به خبرنگار خبرآنلاین می‌گوید: مردم دیگر توان خرید پوشاک خارجی و باکیفیت آن‌هم با این قیمت‌ها را ندارند.
به گفته این فروشنده اغلب خریداران ما از وضعیت خوب مالی برخوردارند و پیش‌ازاین حداقل هفته‌ای یک‌بار برای خرید به فروشگاه می‌آمدند و خرید داشتند.
این فروشنده برندهای خارجی پوشاک در ادامه گفت: از سال گذشته تاکنون با رکود فراوانی مواجه هستیم. همین خریداران تنها برای گردش در وقت‌گذرانی به پاساژ می‌آیند اما دیگر خبری از خرید هفته‌ای و شاید ماهانه نیست.
به گفته وی نمی‌دانیم این وضعیت چه بلایی سر مردم و فعالان در بازار و تولیدکنندگان می‌آورد و این نگرانی باعث شده که بیشتر فروشندگانی که در فروشگاه‌های استیجاری اقدام به فعالیت دارند مجبور به فسخ قراردادهای خود با صاحبان املاک تجاری شده‌اند چراکه نه جوابگوی افزایش قیمت کالا هستند و نه توان پرداخت اجاره‌بهای واحدهای صنفی خود رادارند.
زنگ خطری که مدت‌هاست به صدا درآمده است
گزارش‌ها نشان می‌دهد که خروج تدریجی البسه و پوشاک موردنیاز مردم از سبد خانوار زنگ خطری برای جامعه و صنعتی که تا چند سال گذشته جزء پویاترین صنایع کشور بود را به صدا درآورده است. این هشدار شاید امروز در اولویت مسائل اقتصادی کشور قرار نداشته باشد اما پیگیری امور مربوط به قاچاق در کنار کمک به فعالان بخش تولید پوشاک آن‌هم در سال رونق تولید قطعاً تبعات و آثار مثبتی در آینده نزدیک به دنبال خواهد داشت.
آنچه این روزها به‌شدت موردانتقاد واقع‌شده است کاهش ارزش پول ملی است اما در صورت تأمین مالی و اعطاء تسهیلات ارزان‌قیمت برای تولیدکنندگانی که از طراحی و تولید باکیفیت پوشاک داخلی برخوردار هستند، قطعاً کشور را از هزینه برای ارز گران‌قیمت به‌منظور تأمین نیاز پوشاک و واردات بی‌نیاز می‌کند.
