بازوی پژوهشی مجلس با اعلام این مساله ادامه داد خلع سلاح تحریم کنندگان ایران از بازی تسلیحاتی سازی نفت علیه ایران، راه اصلی پیروزی در نبرد تحریمی می داند که می تواند به فرصتی بزرگ برای اصلاح ساختاری اقتصادی منجر شود.
اقتصاد ایران روزهای خوشی را نمی گذراند؛ افزایش فشارهای آمریکا به ایران در شرایطی شدت گرفته که صادرات نفت در ماه می میلادی،کاهش یافت که در نوع خود کمترین میزان صادرات در یک دهه گذشته محسوب می شود. این میان مرکز پژوهش های مجلس برنامه اداره کشور بدون نفت را تیتر گزارش امروز خود قرار داده است.
شرایط خاص کشور که به شدت صرف نفت را دچار مشکل کرده و در طرف مقابل نیز افقی برای رفع تحریم ها دیده نمی شود، باید دولت هن مسیر تاکنونی خود را تغییردهد. با توجه به محتمل بودن کسری بودجه بدون نفت انتظار رفع ریشه مشکلات تنها از طریق خلع سلاح طرف مقابل میسر می شود که این مهم نیز به معنای به صفر رساندن خرج کردن درآمدهای نفتی است. از سوی دیگر برنامه لازم برای حنثی کردن طذف مقابل تنظیم شود.
در این گزارش برنامه عملیاتی صفر کردن فعالانه و ارادی منابع نفت در بودجه که البته به معنای کاهش و صفر کردن صادرات نیست، با هدف خنثی کردن استفاده از نفت به عنوان اعرم تهدید علیه کشور بررسی شده است. برنامه عملیات پیشنهاد شده در این بخش گزارش با ملاحظه قابل اجرا بودن کار از لحاظ عملیات بودجه ای، حداقل کردن زمان اجرا، قابل اجرا بودن کار از لحاظ ملاحظات اجتماعی و سیاسی، کمترین تلاطم غیرقابل اجتناب در محیط اقتصاد کلان و کمترین فشار و بیشترین حمایت از اقشار آسیب پذیر تدوین شده است. تصفیر نفت در بودجه از لجظه شروع برنامه پیشنهادی اعمال شده و در جریان پیاده سازی برنامه که مدت آن یک سال است حفظ شده و انتظار می رود در پایان مدت یک سال پیاده سازی آن بودجه در مقابل تهدید نفت مستحکم شود. پس از این مدت و در جریان بودجه های آتی، منابع نفتی قابل حصول در هر میزان برای توسعه غیر بودجه ای و متنوع کردن اقتصاد کشور استفاده شود.
از آن جایی که نفت علاوه بر بودجه دولت تراز پرداخت ها و بازار را نیز به شدت متاثر می کند باید یک برنامه عملیاتی کاهش حداکثری آثار کاهش ناخواسته و تحمیلی صادرات نفت، علی رغم تلاش های جاری و آتی ولو تا مرز فرضی صفر بر تراز پرداخت ها و بازار ارز نیز پیشنهاد داده است. نکته مهم آن است که در ادبیات علمی درباره کشورهای صادر کننده توصیه می شود که تغییرات کسری بودجه بدون نفت معیار ارزیابی بودجه سالانه باشد.
محاسبات نشان می دهند کسری بود امسال حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد شد که برای اقتصاد ایران بالا است. همچنین برنامه ۱۰ گام اقتصاد برای سال جاری منتشر شود و برای هر کدام از این ۱۰ مرحله به طور متوسط ۱۰ هزار میلیارد تومان درآمد زایی مدنظر باشد. در آخر نیز تمام درآمدهای حاصله نفت با کسر سهم شرکت ملی یکسره به حساب صندوق توسعه ملی واریز شود و این صندوق هم منابع را در بانک مرکزی سپرده گذاری کند.
۱۰ مرحله درآمدزایی که برای جبران کسری بودجه بدون نفت از سوی بازوی پژوهشی مجلس پیشنهاد شده است اغلب در حوزه مالیاتی است مانند کاهش معافیت مالیاتی در حوزه صادرات مواد خام و ارزش افزوده پایین، حذف برخی از معافیت ها در سایر بخش ها، جلوگیری از فرار مالیاتی، افزایش نرخ برخی از پایه های مالیاتی و از سوی دیگر حذف سالانه یک دهک از یارانه بگیران تا سال ۱۴۰۰، فروش بخشی از سهام و دارایی های دولتی، اصلاح حداقلی قیمت حامل های انرژی و صادرات فراورده ها. علاوه بر این معرفی پایه های مالیاتی جدید و مولد سازی دارایی های دولت یا فروش بخشی از آن ها نیز به عنوان دو گام دیگر از سوی مرکز پژوهش ها پیشنهاد شده است.
بسته به ظرفیت اجرایی برنامه های پاک‌سازی اقتصادی ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان اوراق پاک‌سازی اقتصاد از نفت منتشر و در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ از محل اجرای برنامه ها تسویه خواهد شد. این اوراق می تواند توسط مردم و یا بانک ها خریداری شود.
