کورش شرفشاهی: از ابتدای سال همزمان با افزایش حقوق و دستمزد، تعدیل نیرو در بنگاههای اقتصادی را شاهد هستیم. کارفرمایانی که توان اداره بنگاه اقتصادی را ندارند، ناچار به تعدیل نیرو شده اند تا بتوانند دستمزد بقیه کارگران را افزایش دهند. بسیاری از کارفرمایان از این تعدیل نیرو راضی نیستند اما بهتر از آن است که بنگاه اقتصادی تعطیل شود. اینکه چراغ کارگاه روشن باشد اما عده ای از کارگران اخراج شوند بهتر از آن است که بنگاه اقتصادی تعطیل شود و همه کارگران یک باره اخراج شوند. اما راهکار چیست و چه باید کرد. این سوالی است که از سلمان خدادادی رییس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی پرسیدیم.
رییس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، یکی از جدی ترین نگرانی های کارگران را کمبود کار دانست و گفت: متاسفانه امروزه داشتن کار به آرزو تبدیل شده و بدتر آنکه تمامی شاغلان هر روز که از خواب بیدار می شوند نگران از دست دادن کارشان هستند.
سلمان خدادادی تبعات کمبود کار و ضعف در اشتغالزایی را تشریح کرد و گفت: تمام فشار کمبود کار بر دوش کارگر است. وقتی کارگر امنیت شغلی نداشته باشد و کارفرما نیز بداند که کارگر به این کار نیاز دارد، قراردادهای یک ماهه و سفید امضا در بنگاههای اقتصادی مطرح می شود و حتی در بسیاری از بنگاهها قراردادی وجود ندارد که باعث آرامش خاطر کارگر باشد.
وی با اشاره به حادثه ای که برای ساختمان پلاسکو به وجود آمد گفت: پس از آن تاکید شد که ساختمانهای تجاری ناایمن باید تعطیل شود اما در اولین گام با مخالفت کارگران رو به رو شدیم. این کارگران به کار بیشتر از امنیت جانی نیاز داشتند و اعلام کردند که در حال حاضر بیشتر از امنیت جانی به کار و درآمدی نیاز دارند تا مانع شرمندگی جلوی زن و فرزندشان بشود.
نماینده ملکان در مجلس با ابراز تاسف از اینکه بسیاری از قراردادهای کار منطقی و انسانی نیست گفت: وقتی کارگر بداند که اگر از این بنگاه اقتصادی اخراج شد، باید مدتها بیکار بماند، تن به هر شرایطی می دهد و حتی قراردادی را امضا می کند که در شان انسان و کارگران شریف نیست یا بدون قرارداد کار می کند.
وی در پاسخ به اینکه چه کار باید کرد گفت: تنها راه برای جلوگیری از بهره کشی و تحقیر نیروی کار، ایجاد اشتغال پایدار است. وقتی کار وجود داشته باشد، کارفرما به جای تحقیر نیروی کار، به دنبال نیروی کار متخصص می گردد و حاضر می شود علاوه بر استخدام دایم، امتیاز بیشتری بدهد تا کارگرش را نگاه دارد. حتی بین کارفرمایان برای نگه داشتن کارگر رقابت می شود.
خدادادی با اشاره به اینکه امروزه کارگران بسیاری بدون قرارداد کار و بیمه کار می کنند گفت: متاسفانه در بسیاری از بنگاههای اقتصادی دستمزد نیز توافقی است. یعنی وقتی کارفرما متوجه می شود این کارگر به کار نیاز دارد، به جای آنکه سرسال دستمزش را اضافه کند، به بهانه های مختلف سخن از اخراج کارگر بر زبان می آورد تا کارگر از ترس بیکار شدن، به شرایط جدید کارفرما از جمله دستمزدی پایین حتی پایین تر از حداقل شورای عالی کار تن بدهد.
وی با تاکید بر اینکه تاوان ضعف دولت در اشتغالزایی را کارگران می دهند گفت: کارگری که نگران نان شب خانواده اش باشد، ناچار می شود به هر خفتی تن بدهد که در شان کارگران شریف کشورمان نیست.
رییس کمیسیون اجتماعی مجلس با ابراز تاسف از اینکه کلمه "تن به خفت دادن" را برای کارگران به کار برده است گفت: قرارداد سفید چه معنایی دارد؟ وقتی کارگر ابتدای سال قبل از آنکه کارش را اغاز کند، صورتجلسه ای را امضا می کند و در آن اعلام می کند که تمام حق و حقوقم را تا پایان سال گرفته ام، آیا خفت از این بیشتر را می توا ن متصور شد. وی با ابراز تاسف از ضعف نظارت و برخورد با چنین کارفرمایانی گفت: اگر کارفرمایی بداند که تضییع حقوق کارگر تاوان دارد، قرارداد سفید امضا، بیمه نکردن و اجحاف دیگر معنا نخواهد داشت. خدادادی فشار آوردن به کارفرما را غیر منطقی دانست و گفت: بهترین روش آن است که دولت از بنگاههای اقتصادی حمایت کند و مانع تعطیلی آنها شود از سوی دیگر در فکر ایجاد اشتغال جدید باشد. وی با ابراز تاسف از اینکه بسیاری از بنگاههای اقتصادی به دلیل مشکلات ادارات دولتی تعطیل می شوند گفت: امروزه کارفرمایان تاکید می کنند که دولت دست از سر ما بردارد نیازی به حمایت دولت نداریم و این تاسف آورترین جمله ای است که می توان از زبان یک کارفرما شنید.
رییس کمیسیون اجتماعی مجلس حمایت از کارگران را بهترین روش برای رونق تولید دانست و گفت: امروزه شعار حمایت از کالای ایرانی مطرح می شود اما فراموش نکنیم که مصرف کننده عمده کالای ایرانی کارگران هستند زیرا توان خرید کالای خارجی که چندین برابر بیشتر از کالای ایرانی است را ندارند. وی افزایش دستمزد نیروی کار را بهترین روش دانست و گفت: امسال مجلس بر افزایش حقوق کارگران و کارمندان پافشاری کرد اما می بینیم که دولت به عنوان بزرگترین کارفرما مقابل این افزایش دستمزد ایستادگی کرد. خدادادی به تبعات افزایش حقوق اشاره کرد و گفت: هم دولت و هم کارفرمایان با این افزایش حقوق مخالفت کردند و اکنون گزارشهایی به مجلس می رسد که افزایش حقوق مشکل آفرین بوده است. وی افزایش حداقل دستمزد را ناچیز توصیف کرد و گفت: اکنون همگان نسبت به افزایش حقوق گلایه دارند. مگر چقدر به دستمزدها اضافه شده است؟ فراموش نکنیم که امروزه همه کارگران قراردادی هستند و در بهترین حالت دریافتی یک کارگر به دو میلیون تومان هم نمی رسد. چه کسی می تواند تایید کند که این افزایش حقوق سفره کارگران را رنگین کرده است. رییس کمیسیون اجتماعی مجلس با تاکید بر اینکه کارگران با این حقوق شرمندگی را سر سفره با اعضای خانواده شان تقسیم می کنیم گفت: متاسفانه در شرایط بدی گیر کرده ایم. از یک سو کارفرمایان توان پرداخت افزایش دستمزد را ندارند و از سوی دیگر کارگران نیز با توجه به گرانی و تورم، نمی توانند دخل و خرج زندگی شان را تامین کنند. وی به تبعات افزایش دستمزد اشاره کرد و گفت: وقتی کارفرما توان پرداخت دستمزد را نداشته باشد، دو راه بیشتر ندارد. یا آنکه بنگاه اقتصادی را تعطیل و کارگرانش را اخراج کند یا آنکه اگر شش کارگر داشته باشد، دو کارگرش را اخراج می کند و بار مسوولیت این دو کارگر را بر دوش چهار کارگر دیگر می گذارد و صادقانه نیز به آن 4 کارگر شرایط را توضیح می دهد و این اتفاقی است که از ابتدای سال در بسیاری از بنگاههای اقتصادی رخ داده است. خدادادی از کاهش بازدهی در بنگاههای اقتصادی ابراز تاسف کرد و گفت: وقتی کارگر دریافتی پایینی دارد و ناچار است کار دو نفر را انجام بدهد، کارش را به خوبی انجام نمی دهد و نتیجه آن می شود که بازدهی بنگاه اقتصادی کاهش می یابد و کیفیت قربانی می شود. وی تمامی مشکلات بنگاههای اقتصادی را نبود مدیریت دولتی دانست و گفت: نبود ثبات اقتصادی، قاچاق کالا، واردات بی رویه، گرانی قیمت مواد اولیه و بسیاری موارد دیگر باعث می شود تا یک بنگاه اقتصادی با چالش رو به رو شود و تبعات این بحران ها، سفره های خالی کارگران است و بدتر اینکه اشتغال نیز در معرض تهدید قرار می گیرد. این زنگ خطری است که دولت باید مراقب به صدا درآمدن آن باشد.
