آرمان- گرمی هوا احتمال ابتلا به بیماریهایی که با گرما مرتبط هستند را افزایش میدهد؛ یکی از شایعترین این بیماریها گرمازدگی است که سه مرحله دارد و میتواند فرد را تا سر حد مرگ هم ببرد.دکتر غلامرضا معصومی، متخصص طب اورژانس با بیان اینکه گرمازدگی از جمله حوادثی است که کاملا قابل پیشگیری است، اظهارکرد: در صورت بیتوجهی به علائم گرمازدگی و عدم درمان آن، فرد ممکن است به سمت مرگ سوق پیدا کند.وی با اشاره به اینکه گرمازدگی بر اساس علائم، نشانهها و نحوه درمان به سه دسته تقسیم میشود، گفت: این سه دسته عبارتنداز: گرفتگی عضلات ناشی از گرما، خستگی ناشی از گرما و سکته گرمایی. باید توجه کرد که این تقسیمبندی عملا علائم و مشکلات ناشی از گرمازدگی را نشان میدهد که در صورت عدم درمان از هر مرحله به مرحله بعد ادامه مییابد.
عوامل موثر
باید توجه کرد که کودکان بهخصوص در سنین زیر چهار سال و سالخوردگان بهویژه افراد بالای ۶۵ سال در معرض گرمازدگی قرار دارند.این متخصص طب اورژانس تاکید کرد: قرارگرفتن کودکان در محیطهای گرم مانند داخل ماشین، پوشیدن لباسهای تیره در فصل گرم، مصرف نکردن مایعات به میزان لازم در گرما، وارد شدن ناگهانی در محیط گرمی که بدن فرد هنوز به آن عادت نکرده است، قرارگرفتن در زیر آفتاب، قرارگرفتن در محیط گرم با رطوبت بالا، عواملی که باعث از دست رفتن آب بدن میشوند مانند مصرف قرصهای ادرارآور و چاقی از جمله عوامل بروز گرمازدگی محسوب میشوند.
گرفتگی عضلات ناشی از گرما
این متخصص طب اورژانس با بیان اینکه گرفتگی عضلانی مشخصترین علامت گرمازدگی است، اظهارکرد: یکی از شایعترین مثالهای گرمازدگی، گرفتگی عضلانی است که بهطور مکرر در میادین ورزشی بهخصوص فوتبال دیده میشود. باید توجه کرد که درمان در این مرحله راحت و در صحنه خواهد بود و نیازی به انتقال بیمار به مرکز درمانی نیست. برطرف کردن گرفتگی با کشش در جهت مخالف عضلات انجام میشود و نوشیدن مایعات فراوان و البته نوشیدنیهای ورزشی جلوی اتفاق مجدد را خواهد گرفت. اگر بیمار را به محل خنک منتقل کنیم، قطعا سیر بهبود علائم سریعتر خواهد شد.
سکته گرمایی چیست؟
وی درباره سومین مرحله گرمازدگی یعنی سکتهگرمایی نیز گفت: در ادامه سیر گرمازدگی، اگر در مرحله قبل نیز اقدام موثری انجام نگیرد، بیمار وارد فاز سکتهگرمایی میشود.علائم ورود به این فاز عبارتنداز: عدم تمرکز، کمشدن تعریق، برافروختگی پوست، ضربان قلب بالا همچنین تنفسهای تند، گیجی و منگی و نهایتا بیهوشی و مرگ.معصومی همچنین اظهار کرد: در این فاز معمولا اقدام خاصی در بیرون از بیمارستان قابل انجام نیست. بیمار باید بلافاصله به بیمارستان منتقل و اقدامات لازم مایع درمانی و کاهش دمای بدن برایش انجام شود البته اگر در این شرایط امکانات درمانی در دسترس نیست یا رسیدن به این امکانات زمانبر است، میتوان فرد را در آب سرد خواباند سپس بدن خیسش را در مقابل باد قرار داد.
خستگی گرمایی
معصومی افزود: اگر در مرحله گرفتگی عضلانی اقدام مناسبی انجام نشود، بهخصوص در کودکان و افراد مسن، فرد وارد مرحله خستگی گرمایی خواهد شد که بهصورت تعریق شدید و ضربان قلب بالا همراه با گیجی و خوابآلودگی، احساس ضعف، کرامپ عضلانی، تهوع و سردرد همراه با افت فشارخون مشخص خواهد شد. معمولا در هوایی که رطوبت بالا دارد، وضعیت وخیمتر میشود.وی با بیان اینکه توصیه میشود در این مرحله تمام فعالیتها قطع و فرد به مکانی خنک منتقل شود و مایعات بنوشد، اظهارکرد: اگر علائم بیمار ظرف مدت یک ساعت بهبود نیابد و یا دمای اولیه بالای ۴۰ درجه سانتیگراد باشد، باید سریعا فرد را به بیمارستان منتقل کرد.