طی چند روز اخیر نرخ ارز روند کاهشی را دنبال کرده که عواملی همچون رفتار‌های موثر بانک مرکزی، انبساط عرضه و انقباض تقاضا، توافقاتی برای تامین کالا‌های اساسی و در این امر تاثیرگذار بوده است.
از طرفی طبق آمار رسمی بازگشت ارز صادراتی به چرخه اقتصادی و تأمین بخش اعظمی از نیاز‌های ارزی مورد نیاز واردات، بار قابل توجهی را از دوش بازار آزاد برداشته است.
بهمن قدمی دمابی کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: روند کاهشی نرخ ارز طی هفته‌های گذشته، برخی دارندگان ارز که ارز‌های خود را در دوران نه چندان دور و در زمان بالا بودن نرخ دلار خریداری کرده بودند به این فکر انداخته تا بخشی از دارایی‌های ارزی خود را به فروش برسانند و از زیان بیشتر جلوگیری کنند، گرچه سیاست‌های بانک مرکزی در این زمینه تا حدودی مفید واقع شده است.
وی افزود: در این میان فعالان بازار، خبر از مدیریت بانک مرکزی در بازار می‌دهند که لزوما به معنای تزریق ارز نیست، بلکه کارسازی از سمت صرافی‌هایی است که به نوعی طرف‌حساب بانک مرکزی بوده و این امر موجب شده مدیریت قیمت در بازار صورت گیرد.
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد با اشاره به اینکه حباب بازار ارز در حال تخلیه است، تصریح کرد: همانطور که رئیس بانک مرکزی اشاره کرده، منابع ارزی کشور طی هفته‌های گذشته بهبود و درآمد‌های ارزی کشور بهتر شده که این امر، دست بانک مرکزی را برای مدیریت بازار بهتر از گذشته پر کرده است.
وی گفت: ارز حاصل از صادرات کمک کرده تا نیاز‌های داخلی کشور راحت‌تر تامین شود، فاصله‌ای که بین ارز نیمایی و بازار آزاد وجود داشت، به دلیل نرخ خوراک پتروشیمی‌ها اصلاح شد که این امر کمک کرد تا نرخ ارز نیمایی و بازار آزاد به یکدیگر برسند.
قدمی بیان کرد: از یک سو کاهش نرخ ارز در بازار آزاد و از سوی دیگر افزایش نرخ ارز در سامانه نیما موجب شده این دو نرخ به هم نزدیک و به نوعی واردکنندگان مجاب شوند که تفاوت میان نرخ ارز نیمایی با ارز صادراتی کاهش یابد، بنابراین آن‌ها بیش از گذشته، نیاز‌های خود را از طریق صادرکنندگان تأمین می‌کنند.
وی با بیان اینکه روند کاهشی بازار ارز منطقی است، تصریح کرد: بسیاری از اقتصاد دانان و فعالان اقتصادی، معتقدند بازار ارز حباب داشته و باید روزی این حباب خالی شود، که در حال حاضر شرایط کاهش قیمت با خروج از حباب، واقعی شده است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: بنا به اعتقاد بنده در شرایط کنونی، نرخ ارز به زیر ۱۰ هزار تومان نخواهد رسید و نرخ ارز در کانال ۱۰ تا ۱۱ هزار تومانی باقی خواهد ماند، بنابراین نرخ ارز در هر کانال قرار گیرد، باید ماندگاری داشته باشد و مابه‌التفاوت تورم داخلی و خارجی در آن لحاظ شود تا بعد از گذشت مدتی، مجددا به قیمت قبل بازنگردد.
کارشناس مسائل اقتصادی گفت: از طرفی تجربه نشان داده زمانی که بی اعتمادی بر بازار حاکم شود، همه در تلاش برای تهیه کالا بوده و به سمت خرید روی می‌آورند، ولی به محض اینکه مردم احساس کنند شرایط در حال تغییر است، همه فروشنده می‌شوند، این در حالی است که باید ثبات لازم حاکم شود.
وی افزود: در شرایط کنونی، بانک مرکزی شرایطی بهتر از گذشته برای مدیریت شناور ارز دارد و با ابزار‌هایی که در اختیار گرفته، بازار را کنترل می‌کند.
قدمی با اشاره به اینکه اصلی‌ترین عامل در کاهش قیمت ارز مدیریت بازار تقاضا است، تصریح کرد: با توجه به تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی که کشور با آن‌ها رو به رو است، نمی‌توان انتظار داشت که با افزایش عرضه ارز، قیمت‌ها کاهش بیابد، بنابراین با رصد سیاست‌هایی که اخیرا بانک مرکزی آن‌ها را اجرایی کرده، مشخص می‌شود کاهش تقاضا یکی از اصلی‌ترین عوامل برای کاهش قیمت دلار در بازار است.
وی تاکید کرد: تمامی شرایط دست به دست هم داده تا قیمت ارز در بازار ثبات نسبی را تجربه کند و حداقل این امیدواری را به کسب و کار‌ها بدهد که این بازار قابل مدیریت کردن است، گرچه برای تمامی بخش‌های اقتصادی کشور، ثبات بسیار مهم‌تر از تثبیت است.
این مدرس دانشگاه گفت: خواسته بسیاری از فعالان اقتصادی، تلاش برای ثبات در بازار ارز به جای تثبیت آن است، چرا که تثبیت نرخ ارز، کاری جز فشرده کردن فنر قیمت را در میان‌مدت ندارد و پس از آن، مطابق با تجربه تمام جهش‌های قیمتی که در نرخ ارز رخ داده، باید منتظر بود که این فنر دوباره باز و تغییرات کلانی رقم بخورد.
وی خاطرنشان کرد: روند کاهشی نرخ ارز در بازار برای بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی خوشایند است، چرا که منجر به کاهش نرخ تمام شده آن‌ها در میان مدت خواهد شد، با این حال امید است ثبات در بازار ادامه و در بلند مدت شاهد ثبات در بازار‌های اقتصاد ایران خصوصا بازار ارز باشیم، اما به طور قطع تداوم این ثبات پیش‌شرط‌هایی دارد که باید آن را به درستی رعایت کرد.
