کورش شرفشاهی: هنگامی که تحریم مطرح می شود، محدودیت را به دنبال دارد و این محدودیت به اندازه ای شدت می گیرد که در وهله اول نمی توانیم نفت و محصولات تولیدی کشورمان را صادر کنیم و هنگامی که با مشکلات فراوان موفق می شویم کالایی را صادر کنیم، بازگرداندن ارز ناشی از صادرات برایمان مشکل آفرین می شود. نکته مهم این است که نمی توانیم خودمان را محصور کنیم و باید به هر طریق ممکن هم نفت و دیگر تولیداتمان را صادر کنیم وهم نیازهای کشور را وارد کنیم تا به استکبار ثابت کنیم که نتوانسته در تحریم ها و تهدیدهایش موفق شود. اما متاسفانه درگیر سومدیریت هستیم. امروزه بیشتر کارشناسان و صاحب نظران اعتقاد دارند که تحریم ها تاثیر زیادی در اقتصاد کشور ندارد و آن مقدار که بی تدبیری به زیان کشور است، تحریم های آمریکا موثر نیست. یکی از مواردی که می تواند در دور زدن تحریم ها اثر خوبی داشته باشد، بازارچه های مرزی است. اگر تیم اقتصادی دولت درست عمل می کرد، می توانستیم بسیاری از تولیدات کشورمان را از طریق بازارچه های مرزی صادر کنیم و هر آنچه نیاز داریم از همین طریق وارد کنیم. اما نه تنها از این فرصت استفاده نکردیم بلکه برخورد چکشی با کولبرانی کردیم که ابزار خوبی برای دور زدن تحریم ها بودند. نتیجه آن شد که هم اقتصاد را باختیم، هم به جان کولبران افتادیم و جان آنان را تهدید کردیم و هم بهانه ای به دست مدعیان حقوق بشر دادیم تا برخورد با کولبران را دلیلی برای برگزاری جلسات و نشست های خبری حاشیه ساز در رسانه های معاند کنند. در این رابطه با محسن بیگلری نماینده سقز و بانه و عضو هیات رییسه کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت وگو کردیم.
فرصت طلایی بازارچه های مرزی
وی با ابراز تاسف از نادانی و سومدیریت که باعث تشدید بحران های کشور شده است گفت: از روزی که ترامپ برجام را امضا نکرد، با ابزار تحریم به جنگ کشورمان آمد و هر از چند گاهی بخشی از اقتصاد کشورمان را تحریم کرد به نوعی که برای صادرات و وارد کردن بسیاری از کالاهای مورد نیاز کشورمان مشکل داشتیم.
بیگلری با اشاره به اینکه برای دور زدن تحریم ها ناچار شدیم شرکتهای صوری بسیاری تاسیس کنیم تا بتوانیم هم کالا صادر کنیم و هم نیازهای کشورمان را وارد کنیم و ارز را به کشور بازگردانیم گفت: درصدهای کلانی به دلالان و شرکتهای واسطه ای دادیم که این درصدهای دلالی باعث شد تا کالای وارداتی چندین برابر قیمت واقعی گران تر به دست مردم برسد.
وی با اشاره به اینکه بارها بر استفاده از ظرفیت داخلی تاکید شده و رهبری نیز بر این امر صحه گذاشته اند گفت: یکی از این ظرفیت های داخلی بازارچه های مرزی است و امروز که در تحریم به سر می بریم، بهترین فرصت بود که از بازارچه های مرزی که با استفاده از توان کولبری فعالیت می کردند، برای دور زدن تحریم ها استفاده کنیم.
نماینده سقز و بانه با ابراز تاسف از اینکه به جای استفاده بهینه از ظرفیت بازارچه های مرزی به ویژه بازارچه های کول بری، راه دیگری رفتیم که صددرصد اشتباه بود گفت: به جای آنکه کالاهای مورد نیاز کشور را از بازارچه های کولبری تامین کنیم و کالاها را از این طریق خریداری کنیم، دولت بدون کار کارشناسی این بازارچه ها را تعطیل کرد.
چالش بازار خودرو
وی با اشاره به چالشهای زیادی که ناتوانی در واردات کالاها به کشورمان تحمیل شد گفت: یکی از بارزترین چالشها، گرانی قیمت خودرو داخلی بود و یک باره شاهد بودیم که خط تولید خودرو داخلی تعطیل شده یا کاهش تولید داریم، صدها هزار خودرو در انبارها خاک می خورد و قیمت هم روز به روز در نتیجه ناتوانی عرضه در برابر تقاضا رشد چشمگیری داشته است.
بیگلری با یادآوری اینکه با ورود دستگاه قضا، ایران خودرو و سایپا به صراحت اعلام کردند که به دلیل ناتوانی در تامین چند قطعه و محدودیت در واردات، خودروها کامل نشده و در انبارها خاک می خورند گفت: این درحالی است که می توانستیم با استفاده از توان همین بازارچه های مرزی و با هدایت فرمانداری ها، گمرک یا هر روش دیگری یا از طریق ستاد اقتصادی استان این مشکل را برطرف کنیم.
وی با اشاره به اینکه کولبران بدون محدویت و مشکل می توانستند قطعات مورد نیاز خودروسازان را وارد کنند گفت: می توانستیم یک دستگاه مسوول را مامور کنیم تا به کولبران ماموریت بدهند که به آن طرف مرز بروند و فلان قطعه را وارد کنند، بدون آنکه ردپایی برجای بگذارند یا آمریکا بخواهد شرکت یا کشوری را به دلیل ارتباط تجاری با ایران تحریم یا تهدید کند. عضو هیات رییسه کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی ...
تاکید کرد: کولبران می توانستند بدون آنکه این همه چالش برای صنعت خودروسازی کشور به وجود بیاید؛ هر قطعه ای که مورد نیاز کارخانه های خودروسازی یا دیگر بخش ها مانند دارویی، کالاهای اساسی، کارخانه های تولیدی یا هر مورد دیگری است، با استفاده از ظرفیت کولبری وارد کشور کنند. اما دولتمردانی که کارشکنی را بهتر از کارگشایی می دانند، به جای استفاده از این ظرفیت، بازارچه های مرزی را بستند.
عملکرد اشتباه دولت
وی با ابراز تاسف از اینکه عملکرد دولت به اندازه ای اشتباه بود که هیچ جور نمی توان آن را توصیف و توجیه کرد گفت: تصور کنید که در یک سالن قرار دارید و آتش سوزی رخ می دهد. در این شرایط به دنبال بهترین، مطمعن ترین و سریعترین راه فرار می گردیم. بنابر این اگر راهی پیدا کردیم، باید از آن راه فرار استفاده و البته آن را بزرگتر کنیم تا هم دود خارج شود و هم کسانی که جانشان در خطر است، بتوانند راحت از آن خارج شوند و حتی باید آن را تبدیل به در کنیم تا در آینده در صورت نیاز یا بروز خطرات جدید بتوانیم از آن استفاده کنیم. اکنون نیز تحریم ها مانند آتشی است که کشور را تهدید می کند و بازارچه های مرزی راه فرار خوبی برای فرار از این آتش کینه و دشمنی استکبار بود اما دولت با ندانم کاری، بازارچه های کولبری را تعطیل کرد.
بیگلری با ابراز تاسف از وجود افراد ندانم کار و ناآگاه در تیم دولت گفت: معلوم نیست چگونه این قبیل تصمیمات غیر کارشناسی چگونه از سوی آقایان گرفته می شود و اجرا هم می کنند.
وی با تاکید بر اینکه درد را می دانیم و راهکار آن هم مقابل دیدگانمان است اما نابودش می کنیم گفت: اقایان می دانند که صدها قلم کالای مورد نیاز کشور را می خواهیم که باید وارد شود. بنابر این آنها را دسته بندی و هر کدام را اولویت بندی می کنیم، حتی برای آنهایی که در اولویتهای مهمتر هستند، ارز دولتی هم تعیین می کنیم و می دانیم که کشورهای دیگر برای فروش این کالاها تحت فشار هستند بنابر این بدون آنکه بهانه ای به دست آمریکا بدهیم، باید با روشهای خاص این کالاها را به کشور وارد کنیم.
نماینده سقز و بانه در مجلس با تاکید بر اینکه کولبران با تجار و بازرگانان دیگر کشورها ارتباط خوبی دارند گفت: اکنون سوال من از مسوولان این است که چه اشکالی داشت با کولبران به توافق می رسیدیم و از توان آنان برای تامین کالاهای مورد نیاز کشور استفاده می کردیم؟ بدتر اینکه امروز باید تاسف بخوریم که این مهم اتفاق نیفتاده است.
بی توجهی به ظرفیت بازارچه های مرزی
وی افزود: بارها با مسولان در این زمینه مذاکره کردیم و اهمیت بازارچه های مرزی و توانایی کولبران را به آنها توضیح دادیم و تفهیم کردیم و آقایان نیز پس از آنکه بارها با آنان جلسه گذاشتیم، موافقت کردند که بازارچه مرزی بانه را بازگشایی کنند و علاوه بر آن بازارچه مرزی سیف سقز را نیز بازگشایی کنند و به همین دلیل با طرف مربوطه در کردستان عراق و مسوولان سلیمانیه عراق مذاکره کردیم و در همه موارد به توافق رسیدیم، اما اکنون بیش از سه ماه از مذاکرات ما می گذرد و هنوز هیچ حرکتی صورت نگرفته که باعث اجرای این توافق بشود و همچنان بی توجهی به ظرفیت کولبران و بازارچه های مرزی ادامه دارد.
بیگلری با اعلام اینکه اکنون وضعیت معیشتی کولبران بسیار سخت شده است گفت: معیشت مردم در مناطق مرزی به مرز هشدار رسیده زیرا تنها منبع درآمد آنان که از فعالیت بازارچه های مرزی بود، تعطیل شده و این بازارچه را همچنان بسته نگه داشته اند.
وی با اعلام اینکه برای رفت و آمد مسافر در منطقه مرزی قول مساعد داده بودند گفت: قرار بود تسهیلاتی فراهم شود تا هم عراقی ها بتواند به سادگی به بازارچه بانه بیایند و هم ایرانی ها بتوانند بدون مشکل به بازارهای عراق بروند که از طرف عراقی ها مشکلی نیست اما در این مورد هنوز از طرف ایران اتفاق خاصی نیفتاده است.
نماینده سقز و بانه با تاکید بر اینکه رفتار مسوولان ایرانی جای گلایه مندی زیادی دارد گفت: به ما فعال شدن منطقه آزاد را قول دادند و قرار بود راه اندازی شود که در این خصوص هم کار به کندی صورت می گیرد. یکی از این مناطق آزاد، متعلق به بانه و مریوان بود که در آن خصوص هم تعلل کردند و سرعتی در آن خصوص نداشتند که این بی توجهی جای تعجب و گلایه دارد.
وی وضعیت بیکاری کردستان را وحشتناک توصیف کرد و گفت: کولبری در کنار بازارچه های مرزی در ایجاد اشتغال بسیار راهگشاست. اگر بازارچه های مرزی و کولبری بدون مشکل فعال بود، بسیاری از مردم مرزنشین سرگرم مشاغل مرتبط در این زمینه می شدند.
بیکاری گسترده در بازارچه های مرزی
بیگلری با اشاره به اینکه اکنون شهر بانه 110 هزار جمعیت دارد گفت: حدود 100 پاساژ و 12 هزار مغازه در بانه وجود دارد و در هر مغازه حداقل دو نفر مشغول کار هستند. از سوی دیگر ماشین های باری و مسافربری نیز از درآمد ناشی از کولبری و بازارچه مرزی نفع می بردند که اینها نیز بیکار شده اند.
وی با ابراز تاسف از اینکه امروزه بیش از نیمی از کسبه و بازاریان بانه در مرز ورشکستگی قرار دارند گفت: رگ حیاتی تمامی این افراد به بازارچه های مرزی وابسته بود که اکنون قطع شده است.
عضو هیات رییسه کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه اکنون آقایان آمار بیکاری را 12 درصد اعلام می کنند گفت: به هیچ وجه این رقم درست نیست و آمار بیکاری در کردستان بسیار بالاتر از این حرفهاست و اگر واقع بین باشیم، میزان بیکاری در کردستان بیش از 40 درصد است.
وی با اعلام اینکه کولبری نیز درآمد زیادی ندارد گفت: درآمد مردم باید به اندازه ای باشد که از خط فقر بالاتر باشد و بتوانند با آن زندگی خوبی داشته باشند. اینکه فردی در یک محله بقالی کوچکی داشته باشد که پفک بفروشد و نان بخور و نمیری به دست بیاورد، که مفهوم درستی از کار نیست.
بیگلری با تاکید بر اینکه بارها با مسوولان مرتبط با اشتغال و اقتصاد و بازارچه های مرزی و کولبران مذاکره کردم گفت: تمامی چالشهای منطقه کردستان را با آمار و ارقام به آقایان توضیح دادم، اما گوش شنوایی در دولت نیست.
وی با اشاره به اینکه وقتی دولتمردان در جلسات می نشینند و آمارها را می شنوند، وخامت اوضاع را قبول می کنند گفت: متاسفانه هچ اقدام مثبتی انجام نمی دهند و به همین دلیل به دولت روحانی نمره قبولی نمی دهم.
نماینده سقز و بانه گفت: وقتی نماینده مجلس که با تک تک مردم در تماس است و چالشها را می داند و می بیند و این واقعیت های وحشتناک را به دولتمردان منتقل می کند، مسوولان باید در آن مورد به سرعت تصمیم گیری کنند، نه آنکه پس از گذشت یک سال هنوز خودشان سرگردان هستند و کار اجرایی انجام نداده اند.
وی افزود: هنگامی که کشور در شرایط تحریم و تهدید قرار دارد، نیاز به دور زدن تحریمها داریم و بازارچه های مرزی راهکار بسیار خوبی است، انتظار داشتیم نهایت در مدت یک ماه در این خصوص تصمیم گیری شود، نه اینکه یک سال از این ماجرا بگذرد و آقایان در خواب باشند.
بیگلری با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم یک نفر را مقصر معرفی کنیم، کار درستی نیست گفت: اگر بخواهیم واقع بین باشیم، تیم اقتصادی دولت باید به عنوان مقصر اصلی محاکمه شود. مگر تیم اقتصادی دولت از ماجرا خبر ندارد و اهمیت بازارچه های مرزی را نمی داند. بنابر این وقتی آنها می دانند که چقدر بازارچه مرزی کارگشاست و آن را تعطیل می کنند، باید مورد بازخواست قرار گیرند و محاکمه شوند. زیرا تنها علیه مرزنشینان و کولبران کارشکنی نمی کنند، بلکه علیه اقتصاد کشور اشکال تراشی می کنند و در قالب این کارشکنی ها به خنجر دست شمر تبدیل شده اند.
