برترین‌ها: تصور کنید تمام مدت احساس‌تان این باشد که انگار آنفلوآنزا دارید، حالا تصور کنید احساس‌تان را هیچکس هم باور نکند. افرادی که دچار فیبرومیالژیا هستند، درد مفاصل و بدن درد‌های همیشگی برای‌شان یک واقعیت است؛ و شاید اعضای خانواده و دوستان باور نکنند این افراد چه درد و ناراحتی را تحمل می‌کنند.
وقتی استخوانی می‌شکند، در عکسی که با اشعه X گرفته شده دیده می‌شود. اگر کلسیم بدن بالا باشد در آزمایش خون نشان داده می‌شود، اما هیچ تست و آزمایشی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد که به تشخیص قطعی این بیماری کمک کند؛ بنابراین عجیب نیست که باورهای اشتباه در مورد بیماری فیبرومیالژیا زیاد باشد:
باور اشتباه: فیبرومیالژیا واقعی نیست
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن واقعی است که با درد‌های گسترده در عضلات، مفاصل و تاندون‌ها در تمام بدن همراه است. در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا، سیگنال‌های درد درست مانند بالا بردن صدای رادیو، زیاد می‌شوند.
سایر علائم فیبرومیالژیا شامل موارد زیر می‌شوند:
- سندرم روده تحریک پذیر
- خستگی طی روز
- مشکل در فکر کردن و حافظه
- بیخوابی
- افسردگی
- سر درد
- کرختی و مور مور شدن
فیبرومیالژیا یک سندرم است و یک سندرم شامل طیف زیادی از علائم و نشانه‌های گوناگون می‌شود که با هم جور هستند. همه‌ی این علائم با هم منجر به تشخیص فیبرومیالژیا می‌شوند. هر چند هیچ تست روتینی برای تشخیص فیبرومیالژیا وجود ندارد، اما بدن، دروغ نمی‌گوید. مثلا مواد شیمیایی جنگنده با درد که در مایع نخاعی وجود دارند، شواهد محکمی ارائه می‌دهند، اما مایع نخاعی کشیده نمی‌شود صرفا به این دلیل که تشخیصی صورت بگیرد، زیرا این شیوه‌ای بسیار مداخله گر است.
ضمنا راه‌هایی برای اسکن مغز وجود دارد که نشان می‌دهد چه اندازه قند مصرف می‌شود. میزان مصرف قند در بیماران دچار فیبرومیالژیا متفاوت به نظر می‌رسد، اما این روش نیز چیزی نیست که عملا زیاد به کار برده شود. پزشکان فیبرومیالژیا را با معاینه‌ی بالینی و تشخیص و بررسی سایر عوارض تشخیص می‌دهند.
باور اشتباه: تنها یک متخصص فییرومیالژیا می‌تواند فیبرومیالژیا را تشخیص بدهد
پزشکان می‌توانند با بررسی‌های زیر فیبرومیالژیا را تشخیص بدهند و این بررسی‌ها به عنوان شروع توسط پزشک خودتان نیز می‌تواند انجام شود:
سابقه‌ی پزشکی و معاینه‌ی بالینی
اولین قدم این است که سایر عوارضی که می‌توانند علت علائم‌تان باشند بررسی شوند. خیلی از بیماری‌ها می‌توانند ظاهرا شبیه فیبرومیالژیا باشند. مثلا اگر در نواحی گوناگون بدن درد دارید ممکن است دچار آرتریت روماتوئید یا بیماری التهابی عضلانی باشید. تقریبا ۱۰۰ عارضه و بیماری مختلف وجود دارد که می‌توانند شبیه فیبرومیالژیا باشند؛ بنابراین پزشکان اول باید مطمئن شوند که علائم بیمار ناشی از این عوارض نیست.
چک لیست علائم
پزشکان با استفاده از یک چک لیست، فهرستی از علائم دارند که به آن شاخص گسترش درد می‌گویند. آن‌ها بدن را به پنج قسمت تقسیم می‌کنند: دست چپ، دست راست، پای چپ، پای راست و ناحیه‌ی بالا تنه. پزشکان بررسی می‌کنند که آیا بیمار در چهار قسمت از این پنج قسمت درد دارد و آیا اطراف دهان نیز این درد وجود دارد یا خیر.
شدت علائم
پزشکان نتایج گرفته شده از علائم را بر اساس شدت امتیاز دهی می‌کنند که به آن تست فیبرومیالژیا می‌گویند و از طریق آن، شدت علائم سنجیده می‌شود. امتیاز بر اساس شدت و نواحی علائم محاسبه می‌شود تا به پزشک کمک کند تشخیص بدهد فرد معیار‌های فیبرومیالژیا را دارد یا نه.
باور اشتباه: برای تشخیص فییرومیالژیا، فرد باید دچار نقاط حساس و دردناک در نواحی خاصی از بدن باشد
قبلا نقاط درد یا حساس شده بخشی از روند تشخیصی برای فیبرومیالژیا بودند، اما اکنون دیگر اینگونه نیست. زیرا معلوم شده که ۲۰ درصد از افرادی که دچار فیبرومیالژیا هستند، نقاط درد بخصوصی ندارند.
باور اشتباه: محققان علت فیبرومیالژیا را شناسایی کرده‌اند
متاسفانه علت فیبرومیالژیا هنوز شناخته شده نیست. این بیماری می‌تواند ژنتیکی یا اکتسابی و یا ترکیبی از هر دو عامل باشد. در برخی از بیماران یک حادثه مثلا یک سانحه اتومبیل، یک آسیب فیزیکی و یا حتی یک ضربه روحی می‌تواند شروعی برای علائم فیبرومیالژیا باشد، اما در مورد همه این طور نیست و نمی‌توان آن را تعمیم داد.
باور اشتباه: فیبرومیالژیا هیچ درمانی ندارد
پزشکان می‌توانند دارو‌هایی تجویز کنند که با کمک آن‌ها فیبرومیالژیا کنترل شود. هر چند این دارو‌ها درمان قطعی نیستند، اما به کاهش علائم و تسکین درد و بهبود کیفیت خواب بیماران کمک می‌کنند. البته دارو درمانی فقط ۲۰ تا ۳۰ درصد از این معما را حل می‌کند و بقیه‌ی روند درمان به اصلاحات و تغییراتی در سبک زندگی مربوط می‌شود.
باور اشتباه: مصرف دارو‌های فیبرومیالژیا تنها راه تسکین درد و ناراحتی این بیماری است
بیماران فیبرومیالژیا راه‌های زیادی برای بهتر کردن اوضاع خود دارند. بخش عمده‌ی درمان فیبرومیالژیا به دارو مربوط نمی‌شود بلکه به عادات و فعالیت‌هایی مربوط است که فرد طی زندگی خود دارد. به همین دلیل مهم است که فیبرومیالژیا از هر جهت کنترل شود:
اهمیت به خواب کافی و ورزش منظم: فعالیت‌های کم شدت مانند پیاده روی و یوگا بهترین فعالیت‌ها برای بیماران فیبرومیالژیا هستند.
کاهش عوامل استرس برانگیز در زندگی: اگر نمی‌توانید استرس‌های‌تان را حذف کنید یا کاهش بدهید، مدیتیشن و تای چی را یاد بگیرید و به کار ببرید.
رفتار درمانی شناختی: با کمک یک روان درمانگر، افسردگی‌تان را کنترل کنید.
آگاهی نسبت به بیماری: درک و فهم شرایط و ویژگی‌های فیبرومیالژیا کمک‌تان می‌کند بهتر آن را کنترل کرده و به سلامت خودتان بیشتر اهمیت بدهید.
چند نکته برای بیماران فیبرومیالژیا
استرس‌تان را کنترل کنید
استرس می‌تواند برانگیزاننده‌ی علائم فیبرومیالژیا باشید. به حداقل رساندن استرس، کیفیت زندگی‌تان را بهتر می‌کند. با کمک یوگا، خواب کافی و مدیتیشن، تنفس عمیق و یا پرداختن به فعالیت‌های مورد علاقه‌تان می‌توانید تا حدود زیادی از استرس‌های‌تان کم کنید.
لیستی از کار‌هایی که باید انجام دهید تهیه کنید
اگر فیبرومیالژیا به تمرکز و حافظه‌تان آسیب زده، همیشه همراه خود یک کاغذ و قلم داشته باشید و چیز‌های مهم را یادداشت کنید. حتی اگر قرار است چیزی به همسرتان بگویید که فکر می‌کنید ممکن است آن را فراموش کنید، یادداشت کنید؛ لیست خرید، اسامی دوستان و شماره تلفن‌ها و آدرس‌ها و ....
به طور منظم ورزش کنید
ورزش منظم و کم شدت مانند پیاده روی یا تمرین در آب گرم جزو بهترین راهکار‌های درمانی برای فیبرومیالژیا هستند. ورزش منظم کمک‌تان می‌کند درد و گرفتگی‌تان را کم کنید، استرس‌تان را تسکین بدهید و احساس کنید روی بیماری‌تان کنترل دارید. حتی ورزش کمک‌تان می‌کند بهتر بخوابید. از پزشک‌تان هم می‌توانید در این مورد راهنمایی بخواهید.
مصرف کافئین‌تان را محدود کنید
کافئین می‌تواند استرس زا باشد، هم از نظر فیزیکی و هم از جهت روانی. کافئین، ضربان قلب را بالا می‌برد و سیستم عصبی را تحریک می‌کند و باعث احساس اضطراب و نگرانی و بیخوابی می‌شود. شب‌ها برای اینکه بهتر بخوابید، از بعد از ظهر به بعد دیگر قهوه ننوشید.
هر روز یکی دو ساعت فقط برای خودتان وقت بگذارید
فیبرومیالژیا به خودی خود چالش برانگیز است و زندگی را پیچیده می‌کند؛ بنابراین هر روز باید برای خودتان وقت صرف کنید و این را بخشی از درمان‌تان بدانید. سرگرم فعالیت محبوب‌تان شوید، موسیقی گوش دهید، با دوست صمیمی‌تان گپ بزنید و هر کاری که حال‌تان را خوب می‌کند انجام دهید. با این شیوه‌ها می‌توانید تعادل بیشتری در زندگی‌تان برقرار کنید و استرس‌تان را کاهش بدهید. ضمنا انرژی‌تان بیشتر شده و برای کار‌های ضروری‌تان حوصله و انگیزه بیشتری خواهید داشت.
مسئولیت‌های شغلی‌تان را تعدیل کنید
اگر کارتان شما را خسته و ناتوان می‌کند سبب بدن دردتان می‌شود پس باید برنامه‌ای تعیین کنید که با شرایط شما متناسب‌تر باشد. بررسی کنید که آیا ممکن است بخشی از کارهای‌تان را در خانه انجام دهید یا به صورت پاره وقت کار کنید. در محل کارتان، فضای کارتان را جوری تنظیم کنید که راحت‌تر باشید.
«نه» گفتن را یاد بگیرید
فیبرومیالژیا یک بیماری نامرئی است، شما ممکن است ظاهرا کاملا خوب به نظر برسید در حالی که حال‌تان بد است. آدم‌های اطراف‌تان ممکن است فراموش کنند که شما باید به آرامش و سلامت خودتان الویت بدهید. اگر نمی‌توانید دعوت دوستی را بپذیرید، اگر درخواست کسی مانع استراحت شما می‌شود یا حوصله‌ی انجام کاری را ندارید، هیچ اشکالی ندارد که «نه» بگویید.
به اتاق خواب‌تان اهمیت بدهید
شرایط اتاق خواب‌تان را جوری تنظیم کنید که برای خواب‌تان مناسب باشد. تخت خواب‌تان راحت باشد و اتاق‌تان تاریک و خنک و به دور از هر مزاحمتی. ساعات خواب و بیداری‌تان را منظم کنید و تلویزیون و کامپیوتر را از اتاق خواب‌تان دور کنید.
منابع: health.clevelandclinic ،webmd
