"ریال" جان گرفت؛ "دلار" از نفس افتاد

 آمریکا سال‌هاست که با وجود تهدیدهای توخالی نظامی علیه ایران، راهبرد جنگ اقتصادی را علیه کشورمان پیش گرفته و به دنبال این است که با فروپاشی اقتصاد ایران بتواند به اهداف خود رسیده یا امتیازاتی از ایران کسب کند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از زمانی که روی کار آمد به مخالفت با قرداد هسته‌ای ۱+۵ با ایران موسوم به برجام پرداخت و در نهایت نیز با اشاره به عدم کارایی آن، از این قرارداد خارج شد و تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند.

این در حالی است که در این مدت تمامی گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از پایبندی ایران به توافق هسته‌ای خبر می‌داد و سایر اعضای برجام نیز این اقدام آمریکا را ناعلاقانه خواندند.

با این حال از حدود یک سال و نیم پیش این کشور تلاش کرد که با ایجاد مشکلات اقتصادی، ایران را به سخت‌ترین شرایط رسانده و بتواند امتیازاتی از کشورمان بگیرد.

بر همین اساس، در ابتدای سال گذشته جو روانی این تهدیدها و بازگشت تحریم‌ها سبب افزایش ناگهانی قیمت دلار شد و همین فضا سبب شد تا قیمت دلار به صورت افسارگسیخته افزایش پیدا کند تا اینکه در مهرماه سال گذشته به نزدیک ۲۰ هزار تومان برسد.

وضعیت بازار ارز به گونه‌ای بود که تنها پیش‌بینی‌های این بازار حاکی از عدم توانایی اقتصاد ایران برای کنترل قیمت ارز بود و گفته می‌شد که قیمت دلار در سال جاری به ارقام بالایی می‌رسد و اقتصاد ایران نیز دچار فروپاشی می‌شود.

با این حال سیاست‌های ارزی کشور سبب شد تا در پاییز سال گذشته قیمت ارز با کاهش همراه شود، اما بسیاری از دلالان و حتی صرافان در آن روزها معتقد بودند که این کاهش قیمت موقتی است و قیمت ارز با افزایش مجدد همراه خواهد شد.

با این وجود قیمت ارز به تدریج کاهش پیدا کرد و هرچند که در بازه‌های زمانی مختلف با افزایش نیز همراه بود، اما هیچ‌گاه به ارقام ۲۵ یا ۳۰ هزار تومان که پیش‌بینی می‌شد، نرسید.

در همین رابطه عبدالناصر همتی در تازه‌ترین یادداشت اینستاگرامی خود نوشت: امروز 13 آبان 98 و یکسال از شروع جنگ اقتصادی و تحریم‌ بانکی و صادرات نفت ایران توسط آمریکا می گذرد. آنروزها پیش بینی یکسال بعد مشکل و تا حدی نگران کننده بود.

در مقابل این رشد ریال امسال اما سال کاهش قیمت دلار بود و بازار ارز کمتر روزهایی را تجربه کرد که قیمت ارز با افزایش چشم‌گیر همراه شود که کاهش قیمت ارز نسبت به اوایل سال جاری، خود نیز تاکیدی بر این مهم است.

هرچند که آمریکا به تهدیدهای اقتصادی خود علیه ایران ادامه می‌دهد و معتقد است که اقتصاد ایران را از کار انداخته، اما شواهد گویای آن است که حداقل تاکنون آمریکا در این هدف خود موفق نبوده و مهم‌تر از همه اینکه ثبات به اقتصاد ایران برگشته است.

همانگونه که رئیس کل بانک مرکزی هم تاکید می کند: یک سال از شروع جنگ اقتصادی و تحریم بانکی و صادرات نفت ایران توسط آمریکا می‌گذرد و آن روزها پیش‌بینی یک سال بعد مشکل و تا حدی نگران‌کننده بود، اما آمریکا با تداوم یک سال فشار حداکثری به هدف اصلی‌اش که از هم فروپاشی اقتصاد و در نهایت به زانو در آوردن ایران بود نرسید.

نرخ ارز که خود آمریکایی‌ها از آن به عنوان شاخص مهم تاثیر فشار یاد می‌کردند از ۱۴ هزار و ۳۵۰ تومان در ۱۳ آبان ماه سال ۱۳۹۷ به ۱۱ هزار و ۱۰۰ تومان در ۱۳ آبان‌ماه ۱۳۹۸ رسید که نشان‌دهنده افزایش ۲۱ درصدی قدرت پول ملی است.

در این میان مدیر بخش اسیا و اقیانوسیه بانک " سیتی" هم پیش‌بینی کرده که تداوم کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو باعث کاهش شدید ارزش دلار شود و حتی تا ۸۵ واحد پایین بیاید.

طبق آنچه سی ان بی سی منتشر کرده، در حالی که فدرال‌رزرو به دنبال افزایش میزان خرید اوراق قرضه خود است، شاخص دلار که نرخ برابری آن در مقابل سبدی از ارزهای جهانی را اندازه می‌گیرد و اکنون در سطح ۱۰۸ تا ۱۰۹ واحدی در نوسان است می‌تواند حتی تا ۸۵ واحد هم سقوط کند.  

در عین حال مشکلاتی برای فروش نفت ایران ایجاد شده و بر همین اساس دولت در نظر دارد که بودجه سال آینده را بدون احتساب درآمدهای نفتی ببندد که این اتفاق تا حدودی مشکل بودجه‌ای برای دولت ایجاد می‌کند، اما می‌تواند زمینه‌ساز شعار اقتصاد بدون نفتی باشد که از سال‌ها پیش توسط کارشناسان مطرح می‌شود.

با ایجاد ثبات در اقتصاد ایران، بنگاه‌های تولیدی و سرمایه‌گذاران نیز راحت‌تر می‌توانند برای کار خود سرمایه‌گذاری کرده و به بهبود وضعیت تولید کشور و رشد اقتصادی کمک کنند.

به این ترتیب می‌توان گفت که تحریم‌های آمریکا علیه ایران با وجود اینکه مشکلاتی را برای وضعیت رفاه و معیشت مردم ایجاد کرده، اما می‌تواند سبب رشد اقتصادی ایران نیز بشود، چراکه در صورتی که ایران یاد بگیرد بودجه خود را بدون نفت محقق کند، رشد بزرگی برای اقتصاد ایران و کاهش وابستگی به خارج خواهد بود.