آهنگ‌ها و ترانه‌های مناسب برای شب یلدا

شب یلدا یک‌جور بزم سنتی برای ایرانیان است. دور هم جمع می‌شوند و خوراکی‌های مخصوص یلدا می‌خورند و گل می‌گویند و گل می‌شنوند. مورزیک و موسیقی هم جزء لاینفک این دورهمی است. آهنگ‌های شب یلدا بنا به سلیقه اعضای خانواده می‌توانند شاد یا غمگین، پاپ یا سنتی باشند. این فهرستی از چند آهنگ شب یلدا است که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند. چند ترانه شب یلدا که می‌توانید در کنار خانواده به آنها گوش یا با هم آن‌ها را زمزمه کنید.

۱. شب یلدا / کوروش یغمایی

بلندی موی سیاهت
شب یلدا
اشک‌های تو به پاکی آب چشمه‌ها

مثل همه آهنگ‌های درجه یک کوروش یغمایی از گام‌های راک و سازبندی متشکل از گیتار الکتریک و کیبورد در این قطعه استفاده شده است. قطعه‌ای که جزو مشهورترین و ماندگارترین آثار کوروش یغمایی شد. صدای منحصر به فرد یغمایی با حزنی که دارد انتظار عاشق را برای معشوق به بلندای شب یلدا به زیبایی توصیف می‌کند. کوروش یغمایی متولد سال ۱۳۲۵ در شاهرود تنظیم‌کننده، خواننده، آهنگساز و از بنیانگذاران راک ایرانی به شمار می‌رود. یغمایی با قطعه «گل یخ» مشهور شد که ترانه‌اش بر سر زبان‌ها افتاد: چی بخونم/ جوونیم رفت و/ صدام رفته دیگه/ گل یخ توی دلم جوونه کرده. قطعه بعدی که طرفداران کوروش یغمایی عاشقش هستند همین «شب یلدا» است. «شب یلدا» جزو قطعات آلبوم‌های کوروش یغمایی نبود و به صورت تک‌آهنگ منتشر شد. کوروش یغمایی از سوی مجلات جهانی مثل رولینگ استون مورد تحسین قرار گرفته است. آهنگ «شب یلدا» با وجود حزنی که دارد به خاطر ترانه زیبا و ملایم عاشقانه‌اش جزو محبوب‌ترین قطعات شب یلدایی است.

۲. زمستون / افشین مقدم

زمستون
تن عریون باغچه چون بیابون
درختا با پاهای برهنه زیر بارون
نمی‌دونی تو که عاشق نبودی
چه سخته مرگ گل برای گلدون
گل و گلدون چه شب‌ها نشستن بی بهانه
واسه هم قصه گفتن عاشقانه

قطعه «زمستون» در آلبومی به همین نام از افشین مقدم سال ۱۳۵۴ منتشر شد و بعد از انقلاب هم یک‌بار دیگر مجوز گرفت و پخش شد. ترانه‌های این آلبوم به شدت مورد استقبال قرار گرفتند اما ترانه آخری که افشین مقدم می‌خواست برای این آلبوم بخواند نیمه‌کاره ماند چون مقدم در یک تصادف رانندگی از دنیا رفت. قطعه آخر آلبوم را کیوان، دوست قدیمی افشین مقدم به یاد او خواند و آلبوم کامل شد. قطعه «زمستون» بسیار غمگین و محزون و در عین حال لطیف است. با ترانه‌ای ساده و ملودی ملایم و تنظیم خوب. تنظیمی که با استفاده از پیانو وسط قطعه آن را تلطیف می‌کند. یکی از دلنشین‌ترین آهنگ‌های زمستانی است که شب یلدا می‌توانید آن را بشنوید.

۳. شب یلدا / رضا صادقی

عاشق رنگ سیاهه شب یلدام
آخه از روشنی هیچ خیری ندیدم

رضا صادقی کم طرفدار ندارد و این قطعه‌ای است که برای طرفداران رضا صادقی پیشنهاد می‌شود. مثلا همه قطعاتش ترانه چاشنی سیاه و اندوه و خیانت دارد و از این منظر خیلی به کار یک شب یلدای شاد نمی‌آید. اما خب کسانی هستند که شب یلدا دوست دارند آهنگ‌های غمگین بشنوند و در این صورت قاعدتا می‌شود این آهنگ رضا صادقی را به آن پیشنهاد کرد. البته که قطعه شروع شادی دارد و به سیاق بقیه کارهای رضا صادقی تنظیم‌اش مایه‌های ترنس دارد و به جز ترانه و صدای خواننده در کل قطعه خیلی غمگینی به حساب نمی‌آید. طرفدار رضا صادقی نیستم ولی قطعه خوبی است و به خصوص تنظیم خوبی دارد.

۴. شب طولانی / علی مولایی

یه شب طولانی
کنار اونایی
که دوستشون داری و
دوست دارن و
تو خوشحالی

این شروع ترانه‌ای بود که از شب یلدای سال گذشته بر سر زبان‌ها افتاد. علی مولایی را تا پیش از این ترانه که مخصوص شب یلدا بود کسی نمی‌شناخت. او متولد سال ۱۳۶۰ است و مهندسی مکانیک خوانده ولی از کودکی علاقمند به موسیقی بود. پیانو می‌زند و تجربه اجرای زنده دارد هم به عنوان خواننده و هم پیانیست. بیشتر فعالیتش در زمینه میکس و مستر قطعات موسیقی است. مولایی موسیقی متن دو سریال «گنج‌های پنهان» و «درختان دیر زیست» که از شبکه چهار پخش شده‌اند و فیلم سینمایی «تونل» ساخته بهزاد رسول‌زاده را هم  در کارنامه‌اش دارد. او سال ۱۳۸۶ آلبوم بدون کلام «بیداری» را با حوزه هنری منتشر کرد. ویژگی قطعه «شب طولانی» تنظیم خوب، ترانه دوست‌داشتنی و شیرین و ریتم ملایم و در عین حال شادش است که از سازبندی گرفته تا همه جزییاتش با شب یلدا هماهنگی دارد.

۵. آخرین یلدا / افشین سیاهپوش

شب یلدامو
قسمت می‌کنم با تو
فقط از عشق صحبت می‌کنم با تو

از آن آهنگ‌های پاپی است که احتمالا طرفدار زیاد پیدا می‌کند. ترانه عاشقانه ساده‌اش را خود افشین سیاهپوش گفته و ملودی از ساناز کریمی است. پویان اعتصامی کار تنظیم قطعه را انجام داده است. نکته ویژه‌ای ندارد اما به عنوان یک آهنگ مناسبتی قابل قبول است. همه چیزش خیلی ساده است و برای شنیدن در جمع دوستان و خانواده پای سفره یلدا می‌تواند گزینه‌ای باشد. افشین سیاهپوش از آن دسته خوانندگانی بود که در فضای مجازی کارش بیشتر گرفت. از سیاهپوش چند آلبوم منتشر شده است. سیاهپوش چهار سال پیش برای اولین‌بار کنسرت برگزار کرد و آهنگ‌های آلبوم‌هایش را به صورت زنده اجرا کرد.

۶. یلدا / حامی

شب رسید از راه
نوبت مهمانی دل‌هاست
شب، شب یلداست

او یکی از بهترین خوانندگان پاپ ایران است که با خیال راحت می‌شود شنیدن ترانه‌هایش را توصیه کرد. صدایش خوب است و زیر دست بابک بیات پرورش یافته. آهنگ «یلدا» را به عنوان تک‌آهنگ منتشر کرد و طبق معمول کارهایش از استانداردهای موسیقی پاپ ایران بالاتر است. از همان ملودی آغازین آهنگ می‌شود این را تشخیص داد. آهنگی ملایم که با صدای باز و گرم حمید حامی تشخص پیدا می‌کند. حمید حامی متولد سال ۱۳۵۵ است. اولین آلبوم حمید حامی به آهنگسازی غلامعلی چراغعلی سال ۱۳۷۹ منتشر شد. او با بزرگان موسیقی ایران مثل بابک بیات، شاهین فرهت و ناصر چشم‌آذر همکاری داشته است. صدای واقعا خوبی دارد و نکته آهنگ «یلدا»ی حامی همین صدای خوب و ملودی دلنشین‌اش است وگرنه ترانه‌اش خیلی چنگی به دل نمی‌زند. از او هفت آلبوم تاکنون منتشر شده و «یلدا» جزو تک‌آهنگ‌هایش است که جدا از آلبوم منتشر کرده. حامی ترانه چند فیلم از جمله «سام و نرگس» و «گل یخ» را هم خوانده است.

۷. یلدا / مازیار فلاحی

مست بگو
راست بگو
تا شبِ یلداست بگو

باز هم یک آهنگ ملایم و نسبتا محزون در ملودی و ترانه برای شب یلدا که بیشتر از طولانی‌ بودن شب یلدا حکایت می‌کند. با یک ملودی تکرارشونده که بیشتر جا را برای صدای خواننده باز می‌گذارد. مازیار فلاحی متولد ۱۳۵۳ مهندسی صنایع خوانده ولی از کودکی گیتار می‌نواخت. مجموعه داستان کوتاه نوشته، فیلم کوتاه ساخته و سال ۱۳۸۰ به عضویت گروه کر دانشگاه تربیت مدرس درآمد. موسیقی را زیر نظر حمید دیبازر به صورت تئوریک خوانده و به همین دلیل هم جزو خوانندگانی است که کم‌غلط می‌خوانند و حتی در کنسرت‌هایش به ندرت صدایش فالش می‌شود. برای دیگران هم آهنگسازی می‌کند و چیزی حدود ۱۳ آلبوم به همراه تعداد زیادی تک‌آهنگ به بازار داده و برای فیلم‌ها و سریال‌هایی مثل «قلب یخی» هم ترانه خوانده است.

۸. زمستون خدا سرده دمش گرم / مهدی مجتبایی

زمستون خدا
سرده دمش گرم
زمین رو مثل یخ کرده
دمش گرم

یک آهنگ دقیقا چطور هیت می‌شود؟ به نظر می‌رسد مهدی مجتبایی فرمولش را خوب بلد است. با ضرباهنگ خوب ملودی، شروع شاد، صدای شوخ‌طبعانه خواننده و بیشتر از همه ترانه‌ای که بهترین صفت برایش «باحال» است. این قطعه به تمام معنا سرخوشانه است. پر از شور و شادی برای روزهای سرد زمستان. آهنگی که دلگرم‌کننده است. ملودی پیچیده‌ای ندارد اما سازبندی و تنظیم خیلی خوبی دارد. ترانه روی قطعه خیلی خوب نشسته و البته به نظر می‌رسد که اول ترانه گفته شده و بعد برایش ملودی ساخته‌اند. سال ۱۳۹۵ مهدی مجتبایی اولین آلبوم رسمی‌اش را با نام «خطای دید» به همراه گروه «۴۰۴» منتشر کرد. از آن خواننده‌های کم‌حاشیه است که با همین قطعه شب یلدایی‌اش در فضای مجازی گل کرد و تا امروز هم این بهترین قطعه‌اش است. قطعه‌ای که واقعا کارش را خوب انجام می‌دهد.

۹. یلدا / محمد معتمدی

شب‌های چله
صدام می‌لرزه
دلم می‌گیره

شاگرد حمیدرضا نوربخش و یکی از خواننده‌های مهم حوزه موسیقی سنتی ایرانی قطعه‌ای برای شب یلدا خوانده است. او با سالار عقیلی و همایون شجریان همکاری کرده و قطعات و آلبوم‌های سولوی خودش هم شهرت زیادی دارند. کنسرت‌های متعددی برگزار کرده و این قطعه «یلدا» را به صورت رایگان روی اینترنت منتشر کرده است. سازبندی سنتی و تحریرهای محمد معتمدی «یلدا» را تبدیل به قطعه‌ای دلنشین کرده است که می‌توان آن را بارها گوش داد. از آن قطعاتی که می‌توانید سر سفره یلدا کنار خانواده گوش بدهید و لذت ببرید. کاملا حال و هوای یک یلدای سنتی را کنار خانواده دارد. قطعه دلنشینی است و محمد معتمدی توانسته از صدایش برای خواندن یک قطعه نیمه سنتی-نیمه پاپ خوب استفاده کند.

۱۰. آهنگ شب یلدا کودکانه

باز شب یلدا اومد
بلندترین شب سال
منتظرش می‌شینیم
از سال پیش تا امسال
همون شبی که می‌گن
بلندتر از هر شبه
شب‌های بعد یلدا
کوتاه و کوتاهتره

یک قطعه شاد و سرخوشانه که خواننده‌اش معلوم نیست و با همخوانی کودکان شکل گرفته است. با ریتم عالی، ملودی ساده در حد یک میزان که در طول قطعه تکرار می‌شود اما بسیار هماهنگ با حال و هوای کودکانه. قطعه‌ای که ترانه‌اش به زبان ساده برای بچه‌ها می‌گوید که شب یلدا چه ویژگی‌هایی دارد. به عنوان یک ترانه کودکانه همه امتیازهای مثبت را می‌گیرد. ترانه ساده و شاد و آموزنده، ملودی ساده که می‌شود با آن همراهی کرد و دل کل قطعه‌ای که حال کوچکترها و بزرگترها را خوش می‌کند. متاسفانه در سایت‌ها اسم آهنگساز و خواننده‌اش نیامده ولی قطعه «باز شب یلدا اومد» را اگر جست‌وجو کنید می‌توانید به راحتی آن را بشنوید.

۱۱. یلدا / گروه سون

تو مثل نیمه‌ی تیری
گاهی مثل طعم مرداد
تو مثل یلدای پاییز
پری از خاطره و یاد

شهاب حسینی و امین زندگانی را به عنوان بازیگر می‌شناسید و امیرحسین مدرس را به عنوان مجری است ولی شاید برایتان جالب باشد که این سه نفر کنار هم سال‌ها پیش با گروه «سون» یک قطعه به نام یلدا ضبط کرده‌اند که گوش دادنش در شب یلدا خالی از لطف نیست. با نوای گیتار الکتریک و تنظیمی مدرن آهنگ «یلدا» حال و هوای خاصی میان آهنگ‌های مناسب شب یلدا دارد. صدای خواننده‌هایش خوب است و ریتم تندی هم دارد که احتمالا نسل جوان از آن بیشتر لذت خواهند برد. به علاوه ترانه‌ی ساده اما جذابی دارد که به محبوبیت کار اضافه کرده است.