مردان میلیارد تومانی ، چرا تلویزیون شفاف سازی نمی کند

دستمزدهای میلیاری برای مجریان برنامه ‏های شب یلدا؛ این خبری بود که از روز شنبه در روزنامه ‏ها و سایت‏ ها منتشر و پخش شد. اولین‏بار روزنامه‏ی اصول‏گرای «فرهیختگان» بود که با انتشار گزارشی اعلام کرد تهیه‌کننده‏ ی برنامه‏ ی «دورهمی» بابت اجرای سری جدید آن رقمی معادل یک میلیارد و دویست میلیون تومان از تلویزیون طلب کرده است؛ رقمی که از طرف مرتضی میرباقری، معاون سیما تأیید شده اما مدیران بالادستی نسبت به آن اعتراض کرده ‏اند و درنهایت توافق شده هر برنامه سیصد و پنجاه میلیون تومان به تهیه‌کننده پرداخت شود و سی درصد از مبلغ تبلیغات میان‏برنامه هم به سازندگان «دورهمی» برسد. این خبر کنار انتشار رقم نجومی پرداختی به رضا رشیدپور قرار گرفت؛ خبری که البته تکذیب شد اما اعلام رقم یک میلیارد تومان برای هر شب برنامه‏ ی «شب آرام» بیشتر از تکذیبیه‏ ی شبکه‏ ی سوم توجه مردم را جلب کرد. ما در دوره‏ای زندگی می‏کنیم که افسانه‏ ها بیشتر از واقعیت‏ ها توجه‌ها را جلب می‏کنند و طبیعی است عدم شفافیت به شایعات دامن می‏زند. اما چرا این ارقام حساسیت‏ برانگیز شد؟

تلویزیون مدام و در برنامه‏ های مختلف به دولت، سینماگران، خواننده‏ ها و هنرمندان و سلبریتی‏ ها می‏ تازد که چرا دستمزدهای میلیاردی می‏ گیرند حال آنکه به گفته تلویزیون نه کارآیی معقولی دارند، نه مالیات می‏دهند و نه هم‏درد مردم‏ اند. تلویزیون نمایندگان مجلس را بابت رأی ندادن به طرح شفافیت آرا زیر سؤال می‏برد، دولت را بابت عدم شفافیت در مسئله ‏ی بنزین شماتت می‏ کند و از همه می‏ خواهد تا مطالبه‏ گری کنند و از حقوق‏شان کوتاه نیایند. اما وقتی نوبت به خودش می رسد از هر نوع شفافیت دوری می‏کند. تلویزیون قبل هر چیز باید تکلیف قراردادهای خودش را با شرکتی مثل «عالیس» مشخص کند و نشان دهد بابت مدت زمانی که به «عالیس» واگذار کرده چه سهمی دریافت می‏کند و آیا درآمد بالای شش هزار میلیارد تومان‏اش از این شرکت صحت دارد یا نه. بعد بهتر است شفافیت را گسترش دهد و توضیح دهد شبکه‏ ی افق با چه هزینه‏ ای می‏ چرخد، کدام سازمان‏ها هزینه‏ ی تولید برنامه‏ های تلویزیون را پرداخت می‏ کنند و چه خواسته‏ ای از تلویزیون دارند و تلویزیون از آنها چه می ‏خواهد. چطور «رسانه‏ ی ملی» زمانش را به یک ارگان خاص واگذار می‏ کند اما بخش ‏های دیگر، مثلاً دولت، از این واگذاری بی ‏نصیب می ‏مانند. راستش ما بابت حضور هیچ ستاره‏ ای در تلویزیون به مدیران صداوسیما بدهکار نیستیم چون می‏ دانیم که مخارج صداوسیما از جیب همه‏ ی ما پرداخت می‏ شود. اما حق داریم جزئیات این قراردادها را بدانیم. رسانه‏ ی ملی، با وجود همه‏ ی شک و شبهه ‏ها به این عنوان، لازم است برای بخش «ملی‏»اش شرح دهد که با چه مختصاتی این برنامه ‏ها را به مجریان مشهور، هنرپیشه‏ ها و ستاره ‏ها سفارش داده است، معیار انتخاب‏ شان چه بوده، چقدر بابت این کار هزینه کرده و چقدر سود نصیب ‏اش شده است. بعضی از این برنامه‏ ها، مثل شب آرام، بابت حضور مهمان‏ ها هدایای مالی هم در نظر گرفته‏ اند. این هدایا چقدر بوده است؟ تلویزیون باید شفافیت درباره ‏ی خودش را با همان قدرتی پی بگیرد که برای سلبریتی ‏ها و نمایندگان مجلس و دولتمردان دنبال می‏ کند. نمی‏ شود از یک طرف بابت دستمزدهای میلیاردی به هنرپیشه‏ ها و فوتبالیست‏ ها متلک بگوید و از طرف دیگر خودش با قراردادهای نجومی دست به همان کار بزند. می‏گویید هیچ پرداخت نجومی در کار نیست؟ بسم الله، قراردادها را شفاف اعلام کنید.

وقتی ما در دوران تحریم به سر می‏ بریم و قرار است همگی مقاومت کنیم و با دریافت‏ های اندک، تورم بالا و اوضاع ناپایدار اقتصادی بسازیم، شرایط هیچ‏کدام ما طبیعی نیست. قرار است همه‏ ی ما سختی ‏ها را تحمل کنیم تا به گشایشی برسیم؛ اصلا وقتی همه‏ ی دستگاه‏ها به صرفه ‏جویی دعوت می‏ شوند و هر نوع ریخت‏ و‏پاشی طرد و رد می ‏شود چرا تلویزیون بدون قاعده ‏ی مشخص، این مبالغ کلان را هزینه می‏کند؟ ما معتقد نیستیم که اجرای مدیری بد است، مهران مدیری فعلا و در سال ۱۳۹۸ یک استندآپ‏ کمدین، شومن و البته مجری فوق‏ العاده است که کیفیت کارش در این سه رشته از بازیگری و کارگردانی ‏اش بهتر شده. معتقد نیستیم که رشیدپور مجری کارنابلدی است و بی‏ خودی ریخت‏ و‏پاش می‏ کند اما رعایتِ عرف، ربطی به این قواعد ندارد، نمی ‏شود برای ساخت برنامه‏ های کوچک (از نظر آیتم‏ سازی، دکور، شیوه‏ ی اجرا) هزینه ‏های کلان پرداخت، نمی ‏شود برای ساخت سریال‏های معقول بهانه آورد که بودجه ‏ای در کار نیست ولی انواع برنامه‏ های پرزرق‏ وبرق گرته برداری‏ شده از آن ‏ور آب را به قیمت گزاف تولید کرد. نمی‏ شود تلویزیون سریال‏ هایی را با سانسور سفت‏ و‏سخت تولید کند اما وعده بدهد که در شبکه‏ ی نمایش خانگی سریال ‏هایی با ممیزی کمتر تولید خواهد کرد. این دوگانگی‏ هاست که آزاردهنده است.

ما هم مثل بیشتر مردم ایران «دورهمی»، «خندوانه»، «نود» و ده‏ها برنامه را دیده‏ ایم و می‏بینیم. اما قرار نیست که هیچ سوالی هم نپرسیم؛ تلویزیون فعلا هر انتقادی را به مسائل سیاسی ربط می‏دهد تا خودش را توجیه کند. اما از این وضع هیچ‏کس جز خودش ضرر نمی ‏کند. این روزها خیلی‏ ها شبکه‏ های داخلی را نمی ‏بینند و افسانه ‏ها و خیالات را به واقعیات ترجیح می‏دهند، این فقط به ‏خاطر تبلیغات و زرق‏ و‏برق آن ‏ور آبی‏ ها نیست، این طرف در خاک خودمان هم مقصر کم نیست.

مصطفی احمدی، مدیر بخش اول مارکت شرکت همراه اول مدت‏هاست که تهیه‏ کننده ‏ی برنامه‏ ی «دورهمی» است. قبل ‏تر شایعه‏ ای پیچیده بود که دستمزد همه ‏ی عوامل برنامه‏ ی «دورهمی» را همین اسپانسر پرداخت می‏ کند و تلویزیون هم بابت پخش برنامه مبلغی را دریافت می‏ کند. این شایعات نه تأیید شد نه تکذیب. اما احمدی حامی مالی فیلم‏ های «ساعت ۵ عصر» و البته سریال «هیولا» بوده است. جز اینها آثاری مثل «نهنگ عنبر» را هم تولید کرده و امسال هم سرمایه‌گذار فیلم «درخت گردو»ی محمدحسین مهدویان بوده است. اما اول مارکت از برنامه‏‏ های تلویزیونی مثل «حالا خورشید» رضا رشیدپور، «خندوانه»ی رامبد جوان، برنامه‏ ی شب یلدای سال قبل با اجرای فرزاد حسنی و «امروزی‏ ها» با مجری‏ گری پدرام کرمی حمایت مالی کرده است. از چندوچون این سرمایه‌گذاری‏ ها اطلاعی در دست نیست ولی نام اول مارکت و مدیرعاملش، آقای احمدی، در تولید برنامه‏ های هنری مدام به چشم می‏ خورد، برنامه‏ هایی که فارغ از حواشی مالی و سروصداها، کیفیت معقولی داشته‏ اند و سرهم‏ بندی‏ شده به نظر نمی‏ رسیدند.