اقتصاددان‌ها اطمینان دارند که شیوع ویروس کرونا، اثرات جدی بر اقتصاد تمام جهان خواهد داشت. هنوز درباره میزان آن اطمینانی وجود ندارد اما دومین اقتصاد بزرگ جهان در آستانه سال نو چینی، همین حالا نیز آسیب‌های جدی دیده است.
«طاعون قرن» شاید مناسب‌ترین عبارتی باشد که تا کنون برای توصیف شیوع ویروس کرونا به کار گرفته شده است.
اما این طاعون، با اقتصاد سال ۲۰۲۰ در جهان چه می‌کند؟ نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «بازارها به دلیل نگرانی سرمایه‌گذاران با افت ناگهانی مواجه شدند. تعطیلات سال نوی چینی در پیش است و مغازه‌داران به دلیل این ویروس در خانه خواهند ماند. اقتصاددانان می‌گویند که اثرات احتمالی این ویروس بر اقتصاد، هنوز روشن نیست.»
*زیان گسترده بورسی در سراسر جهان
بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، شیوع این بیماری کشنده در چین، رشد اقتصادی دومین اقتصاد بزرگ جهان را تحت تاثیر قرار داده است و همچنین باعث واهمه از چشم‌انداز اقتصاد جهان در صورت شیوع این بیماری شده است.
بازارهای مالی در آسیا روز پنج‌شنبه افت شدید داشتند که سردمدار آن نیز بازار سهام چین بود؛ چرا که سرمایه‌گذاران تاثیرات بالقوه شیوع این ویروس را در نظر گرفته بودند.
بر اساس گزارش واشنگتن‌پست، بورس‌های آمریکایی نیز به شیوع ویروس کرونا واکنش نشان دادند. این نشریه آمریکایی می‌نویسد: «وال‌استریت روز پنج‌شنبه لغزش داشت؛ به دلیل ترس از اینکه تلاش‌ها برای کاهش ویروس کشنده در چین می‌تواند اقتصاد جهانی را مختل کند.»
شاخص صنعتی داوجونز در وال‌استریت بعد از قرنطینه شدن مردم در شهر ووهان، نزدیک به ۲۰۰ واحد فروریخت. قیمت‌های نفت نیز به دلیل پیش‌بینی معامله‌گران از رکود دوباره در اقتصاد جهان کاهش یافت.
تنها در یک شب شاخص چینی CSI۳۰۰ بیش از ۳ درصد فروریخت. شاخص هنگ‌سنگ نیز بیش از ۱.۵ درصد افت کرد. صفحههای تجاری جهان در دو روز آخر معاملات جهانی به دلیل خسارت به بازارهای اروپا و آمریکا، سراسر قرمز بودند.
«اسوار پراساد»، اقتصاددان و رئیس سابق صندوق بین‌المللی پول در چین می‌گوید: «این اختلال در شرایطی اتفاق افتاده که رشد اقتصادی چین شکننده است. متاسفانه این اتفاق، رویکرد مثبت مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها را که به دلیل توافق تجاری با آمریکا تازه ایجاد شده بود، از بین می‌برد. افزایش شیوع این بیماری ظرفیت تحت تاثیر قرار دادن سفر، تجارت و زنجیره عرضه در بیرون از آسیا را نیز دارد. این ویروس می‌تواند تاثیرات مخربی بر اقتصاد جهان داشته باشد؛ چرا که آسیا اکنون پیش‌برنده اصلی رشد اقتصاد جهان است.»
بعضی از شرکت‌های بزرگ نیز ضرر و زیان دیده‌اند. بر اساس گزارش سایت «۲۴/۷ وال‌استریت»؛ شرکت «جنرال موتورز» که کارخانه بزرگ تولیدی در شهر ووهان چین دارد، روز جمعه با افت ۱.۶ درصدی سهامش مواجه شد. این به معنای از دست رفتن ۷۵۰ میلیون دلار از ارزش این شرکت است. سایر کسب‌وکارهای آمریکایی نیز در حال محدود یا قطع کردن کسب‌وکارهایشان در اطراف چین هستند.
شرکت «والت‌دیزنی» نیز اعلام کرد که پارک‌های دیزنی‌لند را در شانگهای می‌بندد. بعد از این خبر، سهام دیزنی ۱.۵ درصد افت کرد. این اتفاقات، به معنای زیان ۳.۸ میلیارد دلاری در بازار سرمایه این شرکت است.
*اخلال جدی در زنجیره عرضه کالا
بحران ویروس کرونا درست در زمانی شکل گرفت که هر سال صدها میلیون نفر از مردم چین برای تعطیلات سال نو و جشن‌های خانوادگی به زادگاه‌شان سفر می‌کنند.
قرنطینه‌ای که اکنون در ووهان، یکی از شهرهای چین ایجاد شده، درست در زمانی بود که هزینه‌های زیادی برای ایرلاین‌ها، خطوط ریلی، هتل‌ها، رستوران‌ها و دیگر بخش‌های مشتری محور انجام شده بود و مقامات دولت چین به دنبال توسعه آن بودند.
«جورج گاجاندرو»، سفیر سابق مکزیک در چین می‌گوید: «این اتفاق نمی‌توانست در زمانی بدتر از این رخ دهد.»
شهر ووهان، هاب حمل‌ونقلی برای کالاهای داخلی چین است. این شهر به عنوان مرکز عرضه کالاهای الکترونیکی، دارویی و خودروسازی شناخته می‌شود.
«فیل‌لوی»، اقتصاددان به واشنگتن‌پست می‌گوید: «هرگونه وقفه جدی در سیستم حمل‌ونقل، امکان ایجاد اختلال در زنجیره عرضه را دارد. اما تاثیرات اقتصادی بزرگ بستگی به این دارد که تهدید این ویروس تا چه مدت طول خواهد کشید.»
*زیان برای صنعت گردشگری و سود برای داروسازی
اقتصاددان‌ها هنوز نظرات روشنی درباره پیامدهای اقتصادی این ویروس ارائه نمی‌دهند اما می‌توان آسیب‌های اقتصادی این بیماری را روی بخش‌های مختلف با توجه به اپیدمی ویروسی قبلی در سال ۲۰۰۲-۲۰۰۳ در چین تحلیل کرد.
شبکه خبری بی‌بی‌سی در این مورد می‌نویسد: «چین هم‌اکنون نیز دچار آسیب‌های اقتصادی شده است. محدودیت سفر به بعضی از بخش‌های این کشور آن هم در زمان سال نوی چینی بسیار آسیب زننده است. بنابراین کسب‌وکارهای گردشگری این کشور کاملا آسیب دیده‌اند.»
بر اساس این گزارش، مردم بسیاری از برنامه‌های خود برای شرکت در فستیوال‌های خیابانی را لغو کرده‌اند و کسب‌وکارهای خرد این کشور که دل به هزینه‌های مصرف‌کنندگان برای تفریح و خرید هدایای سال نو بسته بودند، بازارشان کساد شده است.
یکی از مهمترین آسیب‌های اقتصادی ویروس کرونا، هزینه درمان و بهبود است. هزینه‌های مالی مستقیم برای درمان این بیماری توسط بیمه‌های خصوصی و دولتی سرسام‌آور است. این هزینه‌ها ممکن است در بیرون از چین نیز ایجاد شود که وابسته به میزان شیوع بیماری است.
اما بعضی از کسب‌وکارها نیز از این شرایط سود می‌برند؛ مانند داروسازان. در شرایط فوری درمان‌های موقتی استفاده می‌شود اما در درازمدت، نیاز به واکسنی برای مقابله با این ویروس است.
«پائول استافل»، رییس علمی شرکت «جانسون و جانسون» علام کرده است که تیم او کارهای ابتدایی روی تولید یک واکسن را انجام داده‌اند. وی فکر می‌کند که این واکسن در حدود یک سال تولید خواهد شد.
در شرایط فعلی، نیازهای جدی نیز برای ماسک‌های دارویی و دستکش‌های محافظ وجود دارد. بنابراین سهام شرکت‌های چینی که این وسایل را می‌سازند رشد می‌کند و احتمالا قیمت آنها نیز بالا خواهد رفت.
*نفت ویروسی
قیمت نفت که هفته گذشته را تحت تاثیر اتفاقات لیبی با کاهش قیمت آغاز کرده بود، با گسترش ویروس کرونای چینی و کاهش تقاضای ۲۶۰ هزار بشکه‌ای نفت با افت بیشتری همراه شد و سقوطی هشت درصدی را رقم زد.
قیمت نفت شدیدترین افت قیمت هفتگی را تجربه کرد و بیش از هشت درصد از ارزش خود را در یک هفته گذشته از دست داد.
مهمترین دلیل این کاهش نگرانی نسبت به شیوع بیشتر ویروس کرونا در چین است که می تواند سفرها را محدود کرده و تقاضای نفت را بیش از این کاهش دهد.
بر این اساس، نفت برنت که هفته را با قیمت ۶۴ دلار و ۸۵ سنت آغاز کرده بود در روز جمعه با افتی ۸.۲ درصدی به قیمت ۵۹ دلار و ۸۹ سنت رسید.
نفت شاخص آمریکا نیز با افتی ۸.۲ درصدی از ۵۸ دلار و ۵۸ سنت در روز دوشنبه به ۵۴ دلار و ۱۹ سنت سقوط کرد.
کدام برندها بیشترین ضرر را از ویروس چینی می‌بینند؟
شرکت‌های آمریکایی بزرگ متعددی که سرمایه‌گذاری‌های چشمگیری در چین دارند، خود را برای ضرر احتمالی از گسترش ویروس مرگبار ووهان آماده می‌کنند.
به گزارش ایسنا، ویلیام راینش از مرکز مطالعات بین‌الملل و استراتژیک به شبکه سی ان ان بیزنس گفت: ما در دوران تحویل فوری و موجودی حداقلی هستیم، بنابراین در بسیاری از موارد طولی نخواهد کشید که کمبود در زنجیره تامین خود را نشان می‌دهد و مصرف کنندگان ممکن است متوجه تاخیر در دریافت کالا شوند.
شرکت‌های آمریکایی که به ووهان مرتبط هستند، باید نگران باشند با این حال با ادامه تعرفه‌ها و افزایش هزینه‌های نیروی کار در چین، شرکت‌های آمریکایی این اواخر بخشی از فعالیت تولیدی خود را از چین به کشورهای دیگر منتقل کرده‌اند. این روند مدتی است که در جریان است و در نتیجه تاثیر این ویروس را نسبت به چهار یا پنج سال پیش تعدیل کرده است.
با این حال همچنان برخی از شرکت‌ها ممکن است تاثیر شیوع این ویروس را لمس کنند. این ویروس بیش از ۱۰۰ نفت را به کشتن داده و طبق آمار رسمی، بیش از ۴۵۰۰ مورد ابتلا به آن در سرزمین اصلی چین تایید شده است. ده‌ها نفر هم در سراسر جهان به این ویروس مبتلا شده‌اند که حداقل پنج مورد در آمریکا بوده است.
شرکت‌های آمریکایی که فعالیتهای تولیدی بزرگی در چین دارند، اگر کارخانه‌هایشان به مدت طولانی‌تری از زمان برنامه ریزی شده برای تعطیلات سال نوی چینی بسته بمانند، ممکن است متضرر شوند. پکن تعطیلات سال نوی میلادی را از ۳۰ ژانویه به دوم فوریه تمدید کرده تا از شیوع این ویروس جلوگیری کند.
طبق گزارش نیک‌کی آسیا، تولید آیفون اپل در چین ممکن است به شدت لطمه ببیند. تامین کنندگان از این مضطرب هستند که نتوانند تقاضای اپل برای افزایش تولید این گوشی را تامین کنند زیرا ویروس کرونا به استان هوبی که شماری از کارخانه‌ها در آنجا واقع شده‌اند، سرایت کرده است. این شرکت در نقاط دیگر چین کارخانه‌هایی برای تولید قطعات آیفون دارد که مهمترین آنها تاسیسات فاکس‌کان در شنزن است که حدود ۶۰۰ مایل از مرکز شیوع این بیماری فاصله دارد. در حالی که اپل حاضر نشده است در این باره اظهارنظر کند اما تحلیلگران و سرمایه گذاران منتظر توضیحات تیم کوک، مدیرعامل اپل هستند.
جنرال موتور هم یک شرکت آمریکایی دیگر در ووهان است. این شرکت خودروسازی یک کارخانه تولید با سایک و شرکت دانگ فنگ موتور دارد که یکی از بزرگترین گروه‌های خودروسازی چین است. کارخانه جنرال موتورز و سایک در ووهان حدود ۶۰۰۰ کارمند دارد که حدود ۱۰ درصد از کل نیروی کار جنرال موتورز در چین را تشکیل می‌دهند.
چندین شرکت غذایی معروف نظیر استارباکس، مک دونالد و کی اف سی هم فعالیتهای محدودی در استان هوبی دارند.
نایک در سال ۲۰۱۸ حدود ۶.۲ میلیارد دلار درآمد از سرزمین اصلی چین داشت که ۲۱ درصد بالاتر از سال پیش از آن بود در حالی که درآمدش در آمریکای شمالی تنها هفت درصد رشد داست. چین به مهمترین بازار نایک در دو سال گذشته تبدیل شده است.
بر اساس گزارش سی ان ان بیزنس، شرکت لوازم ورزشی آندر آرمور (UA) هم حضور قوی در چین دارد و در حالی که درآمدش در چین را اعلام نکرده اما فروشش در منطقه آسیا اقیانوسیه رشد سریعتری نسبت به مناطق دیگر داشته است.
