احسان سلطاني
کارشناس اقتصادي
اولين دور بزرگ سفته بازي در اقتصاد ايران، از ابتداي دهه هشتاد در زمين و مستغلات شروع شد و سفته‌بازان با کسب منافعي که هيچ گاه در اقتصاد ايران خلق نشده و نخواهد شد، در نهايت قيمت‌هاي زمين و مسکن را در حدي بالا بردند که اين بخش از سال ۱۳۹۲ تا کنون زمين‌گير شده است.
دور جديد، مسابقه براي افزايش سودهاي بانکي و به عبارتي سفته‌بازي روي پول بود که کماکان هم ادامه دارد... اما از نفس دارد مي‌افتد. در شرايطي که سودهاي بانکي در سطح جهان به پايين‌ترين سطح تاريخي خود تنزل کرد، سودهاي بانکي در ايران به بالاترين ميزان صعود داشت که نه در اثر کارکرد و شرايط صحيح و درست سيستم بانکي، که در اثر فساد و رانت حاصل شد. به همين علت است که ايران داراي پايين‌ترين رتبه جهاني در شفافيت و پولشويي در سيستم بانکي است. سفته‌بازي در پول، همانند تجربه قبلي در زمين و مسکن، نظام بانکي و تامين مالي کشور را از کار انداخت. دور سوم، پس از رسيدن به سطح سقف فعاليت سفته‌بازي در سرمايه ملکي و سرمايه تجاري، سفته‌بازي در ارز خارجي است. در اين راستا نحله‌هاي رسانه‌اي که تاکنون از آزادي سفته‌بازي و منافع سفته‌بازان در بازار املاک و مستغلات و بازار پولي دفاع مي‌کردند، چند ماه است که تهاجم خود را جهت آزادسازي سفته‌بازي در بازار ارز شروع کرده‌اند. در اين رابطه ذکر نکات و موارد ذيل ضروري است.
۱- در طي دو دهه منتهي به نيمه دهه پنجاه، نرخ تبديل ارز ثابت و در طي نزديک به چهار دهه اخير نرخ آن به ميزان بالايي (به جز دهه هشتاد) افزايش يافته است. سوال اين است که چه منافعي از افزايش بي رويه نرخ ارز عايد اين کشور شده است؟ همچنين در طي يک سال گذشته (منتهي به مهر ماه سال جاري)، با وجود اين که نرخ تبديل ارز به ميزان بيش از نرخ تورم بالا رفته، چه اتفاق جديدي در اقتصاد ايران رخ داده است.
همچنين بايد توجه داشت که بر اساس محاسبات متفاوت (برابري قدرت خريد يا محاسبه بانک جهاني و ..) ارزش پول ملي در چهار دهه اخير پايين آمده و ريال تقويت نشده است.
۲- در اقتصاد ايران بيش از ۹۰ درصد ارز توسط دولت و بنگاه‌هاي شبه دولتي و از محل فروش ثروتهاي ملي تامين مي‌شود. به عبارت ديگر بخش خصوصي و مردم تامين کننده ارز خارجي نيستند و از محل کار و خلاقيت مردم تامين نمي‌شود که به تبع افزايش نرخ آن منجر به ايجاد اشتغال و درآمد اقتصادي ملي مولد گردد. در نتيجه گفتگو از نظام ارزي مبتني بر اقتصاد بازار آزاد، اصولا در اقتصاد کنوني ايران موضوعيت ندارد.
کشورهايي که نظام ارزي مبتني بر عرضه و تقاضا و بازار آزاد را پذيرفتند و در اين راستا موفق شدند. اما اولا در اين کشورهاي بسياري الزامات و ساختارهاي ديگر ايجاد شده، که در اقتصاد ايران اصلا وجود ندارد و مهم‌تر از آن بخش خصوصي از محل کار و فعاليت مردم (و نه از محل رانت و فروش ثروتهاي) ملي ارز خارجي را به دست مي‌آورد. به نظر مي‌رسد محللين رسانه‌اي سخت در تلاشند تا فضاي فکري کشور را به سمت پذيرش دور سوم سفته‌بازي در بازار ارز خارجي نزديک کنند.
تحريريه فايننشال تايمز
در دوران باراک اوباما ، جمهوريخواهان به طور مداوم رئيس جمهور ايالات متحده را متهم به ضربه زدن به رهبري آمريکا در جهان مي‌کردند اما اين دونالد ترامپ رئيس جمهور جمهوريخواه بود که با سرعتي بالا باعث عقب نشيني آمريکا از جامعه جهاني شد. در ابتدا ترامپ آمريکا را از توافق تجارت آزاد ترنس پاسيفيک خارج کرد.سپس از توافق اقليمي‌پاريس بيرون رفت و اين هفته از سازمان يونسکو خارج شد . اکنون ترامپ به طور خطرناکي توافق هسته اي ايران را را بين تهران و شش قدرت جهان امضا شد مورد هدف قرارگرفته است. بنابراين نبايد شگفت زده شد که ترامپ کتابچه راهنماي قوانين بين الملل را با اين شيوه پاره ميکند.او به طور متداوم به اين کار ابراز تمايل کرده است. منطق وي درباره سياستش درمقابل ايران درعين حال بي نتيجه و گيج کننده است. حتي اطرافيان رئيس جمهور نيز معتقدند توافق هسته اي ايران به درستي عمل ميکند و به نفع امنيت ملي آمريکا است. با اين حال با وجود نظارت سازمان انرژي هسته اي ، اعضاي دائمي‌شوراي امنيت و آلمان بر توافق برجام ، رئيس جمهور روز جمعه درستي توافق هسته اي ايران را تاييد نکرد. اين به معني خروج بلافاصله‌امريکا از توافق هسته اي نيست و تصميم گيري به زمين کنگره‌انداخته مي‌شود. ريسکي براي ترامپ که سعي دارد نارضايتي خود از اين توافق بدون انجام هيچ کاري و مقصر بودن خود در تصميم گيري نهايي نشان دهد.کنگره 60 روز براي تصميم گيري بازگشت تحريم‌هاي برداشته شده وقت دارد که به دلايلي بايد درمقابل اين امر مقاومت کند. بازگشت تحريم‌ها به معني تخلف آمريکا از توافق خواهد بود و پيام بدي براي بقيه جهان خواهد بود که نشان خواهد داد آمريکا نمي‌تواند به تعهدات بين المللي اش پايبند باشد.اين درحالي است که زماني که‌امريکا نيازمند کمک جهاني دربحران کره بود به وي متعهد بودند. برخي جمهوريخواهان معتقدند سختگيري برايران باعث مي‌شود اروپايي‌ها نيز به‌امريکا به پيوندند که اين نوع تفکر اشتباه مرگبار است. اکنون فشار کمتري بر ايران وجود دارد و دوم اينکه قابليت ترامپ براي همراه کردن جامعه جهاني به دليل سخنان سمي‌اش از بين رفته است. درصورت شکست کنگره در بازگرداندن تحريم‌ها باعث ادامه بقاي توافق هسته اي ايران شوند که يک پيروزي مهم خواهد بود. اما زنگ خطر درباره عقب نشيني آمريکا از مسئوليت‌هاي جهاني را بيشتر خواهد کرد.
ترجمه : فاطمه مهتدي
جهانگيري در آیین افتتاح کارخانه آهن اسفنجی خبر داد؛
معاون اول رئيس‌جمهور باطل‌السحر توطئه‌هاي دشمنان و به خصوص آمريکا را اتحاد بين ملت، جريان‌هاي سياسي و اقشار مختلف مردم و نيز تبعيت از فرامين رهبر معظم انقلاب دانست و تاکيد کرد: مهمترين کاري که بايد در برابر شيطنت‌هاي آمريکا در پيش بگيريم اين است که بايد در داخل کشور منسجم و متحد باشيم تا در اين شرايط مديريت کشور با روحيه، شجاعانه و با جسارت تصميمات کارشناسانه و علمي‌اتخاذ کند. به گزارش ايلنا، اسحاق جهانگيري در آيين افتتاح کارخانه آهن اسفنجي ميانه با اشاره به سخنان شب گذشته رئيس‌جمهور آمريکا تصريح کرد: مشخص بود که سخنان ترامپ از روي عصبانيت است چراکه او در زمان تبليغات رياست‌جمهوري سخناني گفت اما بعداً با واقعيت‌هاي اداره کشور و مسائل بين‌المللي روبرو و متوجه شد که تمام سخناني که براي اخذ رأي از مردم به زبان آورده با واقعيت‌ها مغاير است. معاون اول رئيس‌جمهور با اشاره به اعتراض اي ترامپ به دولت پيش از خود خاطرنشان کرد: ترامپ به دولت پيش از خود انتقاد مي‌کرد که داعش ايجاد کردند و هفت هزار ميليارد دلار پول آمريکا را در منطقه خاورميانه هزينه کردند.
جهانگيري ادامه داد: ترامپ معتقد بود که‌امريکا در جريان برجام در مقابل ايران عقب‌نشيني کرده و مي‌گفت که اگر من رئيس‌جمهور شوم خيلي کارها انجام خواهم داد و اکنون که مدتي از رياست‌جمهوري او سپري شده، هيچ حرف منطقي از او شنيده نشده و کسي جز نفرت، تهمت، بدبيني، دروغ و توهين حرف ديگري از او نشنيده است. معاون اول رئيس‌جمهور سخنان ترامپ را تکرار اتهامات ناروا، ناصحيح و دروغ نسبت به ملت ايران که ملتي متمدن، تاريخ‌ساز و اثرگذار در تمدن جهاني هستند دانست و ابراز داشت: يک شخص معمولي وقتي مي‌خواهد درباره منطقه‌اي سخنراني کند حداقل سعي ميکند که نام آن منطقه را ياد بگيرد اما رئيس‌جمهور آمريکا برخلاف تمام اسناد معتبر بين‌المللي، خليج فارس را که قرن‌هاست با اين نام در اسناد بين‌المللي ثبت شده، با نام جعلي به کار برده است.
وي با اشاره به اظهارنظر مغرضانه ترامپ درباره سپاه پاسداران يادآور شد: سپاه از جمله نهادهايي است که با تمام وجود ايستادند و از نظام و ملت دفاع کردند. مگر ملت ايران فراموش ميکند که سپاه در دوران دفاع مقدس چه نقشي داشته است. دشمنان ملت ايران داعش را ايجاد کردند که‌امنيت ايران را به خطر بيندازد اما سپاه ايستادگي کرد و امنيتي مثال‌زدني در ايران برقرار ساخته است. جهانگيري گفت: بايد به دنيا نشان دهيم که ما کشوري هستيم که براي پيچيده‌ترين مسائل بين‌المللي راه حل داريم و قادريم از طريق گفت‌وگو و در پاي ميز مذاکره حقوق ملت ايران را به اثبات برسانيم. معاون اول رئيس‌جمهور با تاکيد بر اداره‌امور اقتصادي کشور به نحو مطلوب گفت: دولت اطلاع دارد که مردم از بيکاري رنج مي‌برند و وضعيت معيشتي آنها مناسب نيست. ما بايد تلاش کنيم که اقتصاد کشور بزرگ شود و با اشتغال‌زايي و افزايش درآمد مردم، زندگي شرافتمندانه‌اي براي آنها مهيا سازيم. جهانگيري با بيان اينکه سال گذشته رشد اقتصادي ايران بالاي ۱۲ درصد و بالاترين رشد اقتصادي در سطح دنيا بود، ابراز داشت: وقتي که اين آمارهاي رسمي‌اعلام مي‌شد، عده‌اي درباره اين ارقام ترديد داشتند اما به تازگي صندوق بين‌المللي پول که مقر آن در آمريکاست اعلام کرد که ايران در سال ۲۰۱۶ از رشد بالاي ۱۲ درصد برخوردار بوده است.
وي افزود: در سه ماهه نخست سال جاري نسبت به سه ماهه نخست سال قبل نيز رشد اقتصادي بالاي ۷ درصد بوده و ايجاد شغل در سه ماهه نخست امسال نسبت به سال قبل ۷۰۳ هزار نفر بوده است.
جهانگيري اقتصاد مقاومتي را مهمترين پروژه پيشروي کشور توصيف کرد و ابراز داشت: اقتصاد مقاومتي فقط براي دوران سخت و تحريم‌ها نيست بلکه مهمترين پيام اقتصاد مقاومتي اين است که اقتصاد کشور را به جايگاهي برسانيم که هيچ تکانه و تنشي نتواند به آن آسيب برساند و اين راهبردي است که به صورت جدي دنبال مي‌شود. معاون اول رئيس‌جمهور گفت: اينکه برخي مي‌گويند دولت اقتصاد را به سپاه داده سخني جفا و غيرمنصفانه است چراکه دولت به ميزاني که بخواهد پروژه‌ها و طرح‌ها را در اختيار سپاه قرار مي‌دهد.
رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام:
رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام، اتهامات بي‌ادبانه‌ي ترامپ نسبت به سپاه پاسداران و ايران اسلامي‌را ناشي از خشم سياسي سردمداران استکبار جهاني دانست و گفت: ايران و سپاه پاسداران از عوامل اصلي انحلال تشکيلاتي داعش در کشورهاي منطقه است.
به گزارش ايلنا، آيت‌الله‌هاشمي‌شاهرودي، در آغاز جلسه کميسيون موارد خاص مجمع تشخيص مصلحت نظام با اشاره به سخنان غيرديپلماتيک و غيرمتعادل ترامپ در خصوص تحريف تاريخ و جغرافياي ايران گفت: وي در لفاظي‌هاي خود، غير از مجموعه‌اي از اتهامات واهي، مسائل ديگري را مطرح نکرد.
رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام، اين عصبانيت‌ها را نتيجه شکست سياست‌هاي آمريکا در منطقه دانست و گفت: آمريکا که خود فتنه‌ي داعش را در منطقه ايجاد کرده است، اکنون پس از شکست سياست‌هايش، دنبال فتنه‌هاي ديگر مانند تجزيه‌ي کشورهاست و هميشه ايران را مانع اجراي سياست‌هاي قلدرمآبانه خويش مي‌بيند و به همين دليل نيز خشمگين است.
هاشمي‌شاهرودي، با يادآوري سخنان ترامپ در زمان تبليغات انتخاباتي، گفت: صراحتاً به رقباي انتخاباتي که مسئولان دولت وقت آمريکا بودند، يادآوري و آنان را متهم مي‌کرد که شما داعش را ايجاد کرديد.
وي افزود: البته براي همه‌ي دنيا روشن است که داعش چگونه به وجود آمد و اين نعل‌هاي وارونه، حقيقت ماجرا را نمي‌پوشاند. وي با تأکيد بر وجود اسناد متقن و روشن تاريخي در مورد «خليج‌فارس» در همه‌ي منابع رسمي، علمي‌و سياسي و جغرافيايي، گفت: طنز تاريخي و سياسي است که رئيس جمهور يک کشور مدعي جهانداري، با نگاه بازاريابي و ترغيب برخي کشورهاي عربي براي کمک‌هاي مالي و پولي، يک حقيقت تاريخي را مخدوش نمايد.
رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام، جذب رضايت اسرائيل و لابي‌هاي صهيونيست‌ها را هدف دوم ترامپ از جعل مسلّمات تاريخي و جغرافيايي دانست و گفت: خروج هر دو دولت از يونسکو، نشان‌دهنده‌ي اين حقيقت تلخ در دنياي سياست است که يک ابرقدرت تابع يک دولت جعلي و نامشروع شده است.
آيت‌الله‌هاشمي‌شاهرودي مجموعه موضع‌گيري‌هاي خصمانه‌ي رئيس جمهور آمريکا را تکرار بحث‌هاي زمان تبليغات انتخابات دانست و گفت: هنوز دنبال فشار به ايران و طرفهاي مذاکرات هسته‌اي براي گرفتن امتيازات بيشتر در برجام است و گويا نمي‌داند که تصويب معاهدات بين‌المللي زمان خاص دارند و پس از آن نوبت اجراست.
وي تلاش براي ربط موضوعات نامربوط به مذاکرات هسته‌اي و برجام را يکي از اهداف آمريکا و برخي طرفها براي توسعه‌ي مذاکرات دانست و گفت: الحمدلله با تدبير مقام معظم رهبري و هوشمندي مسئولين، موضوع برجام منحصر به مسائل هسته‌اي شد ولاغير. آيت‌الله‌هاشمي‌شاهرودي مخالفت کشورهاي اروپايي و ديگر طرفهاي مذاکره در ۱+۵ را دليل انزواي سياسي آمريکا در اين مسئله خواند و گفت: ايران بارها اعلام کرده که عليرغم پايبندي به تعهدات جهاني، بر سر مسائل دفاعي خويش با هيچ کشوري معامله نمي‌کند که اين مهم، حق تاريخي ملت ايران براي نسل‌هاي فعلي و آينده است.
ايشان با تأکيد بر اين نکته که «نبايد بهانه دست رئيس جمهور غيرمتعادل و غيرمتوازن آمريکا داد»، گفت: الحمدلله ملت ايران زير چتر ولي فقيه در نظام ولايي، وحدت خوبي دارند و نمي‌گذارند ديگران با ياوه‌گويي‌ها و اتهامات واهي در مسائل داخلي ايران اسلامي، دخالت کنند.
روحاني در ديدار با سفراي جديد 5 کشور؛
حسن روحاني رييس جمهور کشورمان 5 سفير جديد نروژ، يونان، چک، نيجريه و سوييس در تهران را به حضور پذيرفت و استوارنامه‌هاي آنان را دريافت کرد.
ضربه به‌امنيت جهان
رييس جمهوري گفت: ضربه به برجام، ضربه به‌امنيت و ثبات منطقه و جهان است و اميدواريم اتحاديه اروپا جلوي حرکت‌هاي ناصحيح که مخل صلح و همکاري‌هاي بين المللي است، بايستد. حجت‌الاسلام حسن روحاني در مراسم دريافت استوارنامه مارکوس لاينتر سفير جديد سوييس در تهران افزود: شکستن ميز مذاکرات هنر نيست و بايد پايه‌هاي حل و فصل اختلافات جهاني از مسير گفت و گو تقويت شود.وي خاطرنشان کرد: بي‌ترديد در آينده، تاريخ و مردم جهان و آمريکا بهتر قضاوت خواهند کرد راهي که دولتمردان کنوني انتخاب کرده‌اند، بي نتيجه و اشتباه بوده است.رييس جمهوري تصريح کرد: امروز در شرايط بسيار حساس و مهمي‌قرار گرفته‌ايم و اين شرايط حساس تنها براي ايران و 1+5 نيست، بلکه آثار آن براي کل منطقه و جهان است، چرا که برجام آرامش بيشتري را در جهان و منطقه ايجاد کرد.روحاني با بيان اين که تهران با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي‌همکاري داشته و آن را ادامه خواهد داد، اظهار کرد: فعاليت هسته‌اي تهران صلح‌آميز بوده و همواره صلح‌آميز خواهد بود و در برابر هم‌پيمانان ما در برجام و 1+5 تا زماني که طرف مقابل به آن پايبند بماند، ما ناقض ابتدايي اين توافقنامه نخواهيم بود. مارکوس لاينتر سفير جديد سوييس در ايران نيز در اين ديدار پس از تقديم استوارنامه خود با بيان اين که مردم سوييس احترام ويژه‌اي براي تاريخ، تمدن و فرهنگ ايران قائل هستند، گفت: سوييس از توافق برجام حمايت ميکند و معتقديم که تمامي‌طرف‌هاي اين توافق بايد به تعهدات خود عمل کند و عکس‌العمل حساب‌شده جنابعالي (دکتر روحاني) نشان‌دهنده پايبندي ايران به تعهدات بين‌المللي است.
ادامه پايبندي مشروط
همچنين روحاني هنگام دريافت استوار نامه «سواتوپلک چومبا» سفير جديد جمهوري چک ، با اشاره به اينکه پس از برجام شرايط بهتري براي گسترش روابط و همکاري‌هاي کشورهاي اروپايي با ايران فراهم شده است، گفت: معتقديم توافق هسته‌اي و برجام به توسعه صلح پايدار و امنيت و ثبات در منطقه و جهان کمک ميکند.رييس جمهور با بيان اينکه همه طرفها بايد به تعهدات خود در برجام عمل کنند، گفت: تا زماني که طرفهاي مقابل ايران نسبت به برجام پايبند و متعهد باشند، ما نيز پايبند به آن خواهيم بود.روحاني رفع تحريم‌ها و بوجود آمدن فضاي همکاري، تجاري و اقتصادي، ميان ايران و اتحاديه اروپا را از آثار مثبت برجام برشمرد و گفت: بايد از ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي موجود در ايران و چک در راستاي توسعه همه جانبه روابط و همکاري‌هاي في مابين در بخش‌هاي مختلف استفاده کنيم.روحاني با اشاره به ضرورت همکاري بيشتر کشورهاي جهان براي حل و فصل مشکلات و معضلات بين‌المللي از جمله همکاري مشترک براي مبارزه با تروريسم، خاطرنشان کرد: امروز عده‌اي داعيه‌دار مبارزه با تروريسم هستند اما در عمل به گونه ديگري برخورد مي‌کنند و اين در حالي است که همه بايد در مسير مبارزه با تروريسم، يکپارچه و در کنار هم باشيم.«سواتوپلک چومبا» سفير جديد جمهوري چک نيز ضمن تقديم استوارنامه خود به رييس جمهور کشورمان با اشاره به پويايي و توسعه روابط و همکاري‌هاي ايران و چک در سال‌هاي اخير، گفت: امروز تجار و فعالان اقتصادي دو کشور مناسبات خوبي با هم داشته و در راستاي توسعه روابط و همکاري‌هاي اقتصادي و تجاري برنامه‌ريزي‌هاي خوبي با هم دارند. سفير جديد جمهوري چک گفت: امروز بر همگان روشن است که راه‌حل مشکلات تنها از طريق مذاکره و احترام متقابل قابل دسترس خواهد بود.
گفتگو، بهترين راه حل
رييس جمهور در ديدار «ديميتري الکساندراکيس» سفير جديد يونان نيز برقراري روابط نزديک‌تر و گسترده‌تر بين دو کشور را مورد تأکيد قرار داد و گفت: اراده جمهوري اسلامي‌ايران توسعه و برقراري روابط همه جانبه بين تهران و آتن است و دو کشور در عرصه‌هاي علمي، اقتصادي، فرهنگي و روابط بانکي و نيز در حوزه انرژي و ترانزيتي از ظرفيت‌هاي زيادي براي افزايش سطح همکاري به نفع دو ملت برخوردار هستند.رييس جمهور با اشاره به مواضع سازنده اتحاديه اروپا در قبال برجام گفت: برجام ثابت کرد که گفتگو و همکاري بهترين راه حل براي اختلافات بين المللي و به نفع جامعه جهاني از جمله اروپا و آمريکا است.ديميتري الکساندراکيس نيز در اين ديدار پس از تقديم استوارنامه خود، ايران و يونان را دو کشور باستاني و متمدن توصيف کرد و با اشاره به مناسبات سازنده و خوب دو کشور در طول ساليان متمادي، اظهار داشت: دستور کار و مأموريت ويژه من تعميق و تحکيم سطح روابط تهران و آتن در زمينه‌هاي مختلف از جمله در حوزه انرژي، علمي، فناوري، اقتصادي، فرهنگي و گردشگري است.سفير جديد يونان با اشاره به اهميت اجراي برجام از سوي همه طرفين گفت: بسيار اهميت دارد که تمامي‌طرفين به تعهدات خود در برجام پايبند باشند و بايد به آنهايي که تعهدات خود را انجام نمي‌دهند، صراحتاً اعلام شود که اشتباه مي‌کنند.
درهاي باز، تاثيرات برجامي
در همين رابطه روحاني در ديدار «لارس نوردرم» سفير جديد نروژ، با بيان اينکه توافق برجام درها را براي مذاکره در خصوص مسايل مختلف منطقه‌اي و بين‌المللي گشوده است، گفت: اميدوارم همه کشورهاي عضو اتحاديه اروپا از جمله نروژ نقش سازنده خود را در حفظ اين توافق و بهره گيري از فرصت‌هاي همکاري ايفا کنند.«لارس نوردرم» سفير جديد نروژ نيز در اين ديدار پس از تقديم استوارنامه خود ، با تأکيد بر اراده کشورش براي گسترش همکاري‌هاي اقتصادي با ايران، اظهار داشت: شرکت‌هاي نروژي توافق برجام را بسيار جدي تلقي کرده و آن را فرصتي براي برقراري همکاري‌هاي نزديک با ايران محسوب کرده‌اند و از زماني که به تهران آمده‌ام هر هفته پذيراي هيأت‌هاي مختلف نروژي بوده‌ايم.نوردرم خاطر نشان کرد: اخيراً دولت نروژ ضمانت حکومتي يک ميليارد يورويي را براي ايران مصوب کرده و اين نشان‌دهنده اراده جدي نروژ در ارتقاء روابط با ايران است.وي با تأکيد بر اينکه نروژ نسبت به اجراي توافق برجام تأکيد دارد، اظهار داشت: موضع نروژ، موضع اتحاديه اروپاست و بايد همه طرفها همچون جمهوري اسلامي‌ايران به تعهدات خود در برجام متعهد بماند.
شرکت‌هاي بزرگ ايراني آماده پيشبرد طرح‌هاي توسعه‌اي نيجريه هستند
همچنين رييس جمهور هنگام دريافت استوارنامه «ابراهيم حمزه» سفير جديد نيجريه، گفت: اراده جمهوري اسلامي‌ايران، توسعه همکاري‌ها و روابط با نيجريه است.روحاني با اشاره به لزوم همکاري ايران و نيجريه در سازمان‌هاي بين‌المللي، گفت: امروز تروريسم خطري براي همه جهان بشمار مي‌رود و مبارزه با آن نيز نيازمند همکاري و اراده همه کشورها است.«ابراهيم حمزه» سفير جديد نيجريه نيز سخنان اخير رييس جمهور آمريکا در مورد برجام و ايران را تأسف‌برانگيز دانست و گفت: امروز همه جهان يکپارچه عليه مخالفان برجام ايستاده‌اند.
عضو شوراي پول و اعتبار اعلام کرد؛
عضو شوراي پول و اعتبار گفت: پس از تثبيت اجراي مصوبه اخير کاهش نرخ سود سپردهها در نظام بانکي، اقداماتي براي کاهش نرخ سود تسهيلات نيز بايد صورت بگيرد.
بهمن عبدالهي در گفتگو با ايبِنا درباره برخي برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته از سوي بانک مرکزي براي حرکت تدريجي به سمت کاهش نرخ سود تسهيلات بانکي افزود: تامين منابع مالي و نرخ سود تسهيلات براي توليد بسيار مهم و حياتي است.
رييس اتاق تعاون ايران اظهارداشت: همچنين از مولفه‌هاي اصلي توليد، توسعه و سودآوري بنگاه‌ها نرخ سود بانکي است. با توجه به اينکه در کشور ما اقتصاد بانک محور است، نرخ سود براي توليدکنندگان و فعالان اقتصادي اهميت دارد.
عبدالهي ادامه داد: در سال‌هاي گذشته نرخ سود تسهيلات بانکي بسيار بالا بوده و اين مسئله توليد را غيراقتصادي کرده بود. در سال گذشته و امسال اقدامات خوبي براي کاهش نرخ سود بانکي صورت گرفت و در شوراي پول و اعتبار درباره نرخ سود تسهيلات بانکي و همچنين سپردهها بحث‌هاي خوبي صورت گرفت که منجر به اولين کاهش نرخ‌ها در سال گذشته شد.
عضو شوراي پول و اعتبار افزود: در سال جاري نيز بانک مرکزي و شوراي پول و اعتبار تصميمات خوبي درباره کاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانکي گرفت که نهايتا اين روند مي‌تواند منجر به کاهش نرخ سود تسهيلات نيز شود.
وي خاطرنشان کرد: در عين حال، نرخ فعلي سود تسهيلات بانکي مطلوبيت چنداني براي بخش توليد کشور ندارد، هرچند نسبت به گذشته شرايط بهتري داريم ولي همچنان بايد در اين نرخ تعديل‌هايي صورت گيرد.
رييس اتاق تعاون ايران تصريح کرد: مي‌توان گفت با نرخ‌هاي فعلي سود تسهيلات بانکي، توليد چندان اقتصادي نيست و توليدکنندگان و فعالان اقتصادي در اين زمينه مشکلات فراواني دارند؛ البته بحث‌هاي مربوط به کاهش نرخ سود تسهيلات نيز در شوراي پول و اعتبار در جريان است.
عبدالهي تاکيد کرد: پس از تثبيت نرخ سود سپردهها در نظام بانکي و اجراي کامل مصوبه اخير شوراي پول و اعتبار، اقداماتي بايد براي کاهش نرخ سود تسهيلات نيز صورت بگيرد.
عضو شوراي پول و اعتبار گفت: تصور اين است که اگر تناسبي بين نرخ تورم و سود تسهيلات وجود داشته باشد مي‌تواند قابل قبول باشد. يعني اگر فرض کنيم تورم که در حال حاضر زير ۱۰ درصد است، چند درصد بالاتر مي‌تواند نرخ مناسبي براي سود تسهيلات بانکي باشد.
وي ادامه داد: اميدوارم در آينده اي نه چندان دور اين اتفاق بيفتد و با کاهش نرخ سود تسهيلات بانکي، گشايش مناسبي در فعاليت‌هاي اقتصادي اتفاق بيافتد.
رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي هشدار داد:
رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي از گردش مالي ۸۰۰۰ ميليارد توماني لوازم خانگي در ايران خبر داد و گفت: سهمي‌بين ۷۰ تا ۷۵ درصد اين بازار به توليدات داخلي اختصاص دارد.
به گزارش ايسنا، محمد طحان‌پور امروز در نشستي خبري به ارائه توضيحاتي درباره بازار فروش لوازم خانگي پرداخت و در عين حال به انتقاد از کارخانه‌هايي که به شکل زيرزميني فعاليت و محصولات بي‌کيفيتي را وارد بازار مي‌کنند، پرداخت. وي اظهار کرد: اکنون در شبکه‌هاي مجازي و اينترنت شاهد فعاليت افرادي هستيم که به شکل‌هاي مختلف براي خريد لوازم خانگي از بانه تبليغ مي‌کنند، در حالي که هيچ يک از اين کالاها داراي گارانتي نبوده و پس از خريد در صورتي که با مشکل مواجه شوند هزينه‌هاي بسياري را به افراد تحميل مي‌کنند.
هشدار نسبت به گارانتي‌هاي تقلبي
رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي افزود: اکنون در برخي پاساژهاي تهران کارت‌هاي گارانتي با قيمتي بين ۵۰۰ تا ۵۰۰۰ تومان به فروش مي‌رسند که گاه حتي شرکت اصلي گارانتي کننده نيز متوجه نمي‌شود که کدام يک از کارت‌هاي گارانتي متعلق به او بوده و کدام تقلبي محسوب مي‌شود. طحان‌پور همچنين بيان کرد: در چنين شرايطي ممکن است مردم براي خريد ارزان‌تر کالا به چنين شيوه‌هايي متوسل شوند، اما بايد توجه داشت که براي تعمير اين محصولات هزينه‌هايي به مراتب بالاتر در انتظار فرد خواهد بود. وي در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود ضمن يادآوري اين نکته که در سال‌هاي گذشته برندهاي مطرح خارجي به فعاليت در بازار ايران پرداخته و همراه با شرکت‌هاي داخلي به توليد مي‌پردازند، اظهار کرد: براين اساس اکنون در بخش‌هاي مختلف، کالاهايي با بهترين کيفيت در ايران توليد مي‌شود اما در همين شرايط عده‌اي با ايجاد برندهاي جعلي بدون پرداخت ماليات و ساير هزينه‌ها کالايي را وارد بازار مي‌کنند که کيفيتي بسيار پايين داشته و پس از مدتي از بازار جمع شده و به اسم برند ديگري وارد بازار مي‌شود. حتي در برخي موارد براي اين کالاها کاتالوگ‌هايي مشابه کاتالوگ‌هاي خارجي ارائه مي‌شود تا خريدار قانع شود که کالاي خريداري شده خارجي محسوب مي‌شود. رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي با بيان اين که اين اتفاق در حالي رخ مي‌دهد که اين کالاها در بازار وجود نداشته و حتي فعالان بازار ممکن است نام آنها را هم نشنيده باشند، گفت: در بسياري از موارد براي پرداخت هزينه کمتر مردم نسبت به خريد چنين کالايي اقدام مي‌کنند. طحان‌پور با تاکيد بر اين که فعاليت اين واحدهاي زيرزميني موجب مي‌شود سهم توليد کنندگان اصلي و با کيفيت از بازار کم و در بازارهاي صادراتي نيز نام کالاي ايراني بد شود، بيان کرد: اين افتخار نيست که بگوييم اکنون بيش از ۲۰۰ شرکت به توليد اجاق گاز ايراني مي‌پردازند اين شيوه توليد نوعي سم محسوب مي‌شود و شرايط ايده‌آل آن است که به عنوان مثال ۲۰ شرکت داشته باشيم که محصولاتي با کيفيت مناسب توليد مي‌کنند.
ايجاد 50 کارخانه در براي تعطيلي‌ها
وي با تاکيد بر اين که نگاه اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي به هيچ عنوان ضد توليد محسوب نمي‌شود، ادامه داد: تاکيد ما بر آن است که يک کالا بايد حداقل ۱۰ سال عمر مفيد داشته باشد، اکنون کارخانه‌هاي ما در بخش‌هايي مانند توليد لباسشويي و گاز محصولاتي فوق‌العاده دارند و در حوزه يخچال فريز خيلي خوب هستيم. اما گاه اگر کارخانه‌اي تعطيل مي‌شود بايد شهامت داشت و پرسيد چرا اين کارخانه تعطيل شده و اگر دو کارخانه از رده خارج شده‌اند ۴۰ تا ۵۰ کارخانه با توليدات خوب به جاي آنها آمده است.
طحان‌پور در ادامه صحبت‌هاي خود با يادآوري شرکت‌هاي خارجي که براي توليد به بازار ايران راه يافته‌اند، اظهار کرد: طي ماه‌هاي گذشته سه کارخانه کره‌اي که سال‌ها تبليغات‌شان ممنوع بود به واسطه توليدات مشترکي که در ايران دارند جزو توليد کنندگان داخلي حساب شده و تبليغات آنها در رسانه ملي مجاز شده است. وي به هزينه‌هاي بالايي که براي توليد کالاهاي ايراني وجود دارد اشاره کرد و اين موضوع را يکي از مواردي دانست که اجازه رقابت اين کالاها را در بازارهاي جهاني نمي‌دهند. رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود در پاسخ به اين سوال که چرا در سال‌هاي گذشته برخورد کافي با افرادي که به شکل زيرپله‌اي به توليد در اين بخش مي‌پردازند صورت نگرفته است؟ گفت: تا حدي مي‌توانيم در اين جريان تاثيرگذار باشيم. به هر صورت ما واحدهاي متخلف در اين حوزه را شناسايي کرده و به وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفي مي‌کنيم، اما در موارد بسيار شاهديم که اين واحدها يک تعهد داده و بعد از مدتي کالاي خود را با نامي‌ديگر وارد بازار مي‌کنند. طحان‌پور ادامه داد: به عنوان مثال در حوزه صادرات به عراق بخش قابل توجهي از محصولات به اين کارخانه‌ها اختصاص دارد. به عنوان مثال کولرهايي که به عراق صادر مي‌کنند يک ماه کار ميکند و پس از يک ماه که اين کولرها خراب مي‌شوند که در بازار محصولات کارخانه مربوطه با نامي‌ديگر ارائه مي‌شود. وي ادامه داد: اکنون در حوزه‌هايي که ساخت آنها نياز به تخصص و دانش فني دارد کمتر شاهد چنين معضلاتي هستيم. به عنوان مثال در گذشته و حدود ۴۰ تا ۵۰ سال گذشته پنج کارخانه توليد کننده گاز داشتيم که اکنون رقم آنها به حدود ۲۰۰ کارخانه رسيده است، اما در همان زمان پنج کارخانه هم در توليد تلويزيون فعاليت مي‌کردند که اکنون پس از گذشت اين مدت حتي تعداد آنها به ۱۰ کارخانه هم نرسيده است يا به عنوان مثال در حوزه توليد گوشي‌هاي ايراني نتيجه‌اي حاصل نشده است، چرا که ساخت اين گوشي‌ها يا انواع تلويزيون‌ها نياز به تکنولوژي پيچيده‌تري دارند.
احتمال ساخت گوشي موبايل در ايران
رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي با بيان اين که در بيشتر موارد توليدات زيرپله‌اي به کالاهايي مانند گاز، بخاري، لباسشويي دوقلو، کولرهاي آبي يا آبگرمکن‌هاي ايستاده مربوط مي‌شود، گفت: اين اتفاق در شرايطي رخ مي‌دهد که در حوزه توليد لوازم خانگي شرايط کشور به مراتب بهبود يافته و حتي اکنون برخي از توليدات ما به اروپا نيز صادر مي‌شود. رييس اتحاديه فروشندگان لوازم خانگي در عين حال در پاسخ به اين که مگر قرار بر آن نبوده که بخشي از توليدات شرکت‌هاي خارجي که در ايران به فعاليت پرداخته‌اند صرف صادرات شود؟ گفت: مگر اين اتفاق در حوزه خودروسازي رخ داده است. البته با توجه به شرايط موجود پيش بيني مي‌شود که در دو تا سه سال آينده شاهد چنين اتفاقي باشيم. همچنين در حوزه گوشي‌هاي تلفن همراه اين اميد مي‌رود که در مدت يکسال آينده قادر به ساخت گوشي‌هايي در داخل ايران باشيم.
پلمب واحدهاي متخلف مصلحت نيست
طحان‌پور در پاسخ به سوال ديگر ايسنا مبني بر اين که چرا در اين مدت با فعاليت واحدهايي که به توليد زيرزميني مي‌پردازند مبارزه جدي صورت نگرفته است؟ توضيح داد: ما واحدهاي متقلب و متخلف را به اتاق اصناف معرفي مي‌کنيم، اما متاسفانه اتاق اصناف براي پلمب اين واحدها اقدامي‌نمي‌کند. در حال حاضر بيش از ۲۰۰ پرونده را به اتاق اصناف ارجاع داده‌ايم اما اقدام مناسبي صورت نگرفته و هر بار به دلايلي عنوان مي‌شود که "در شرايط فعلي پملب اين واحدها مصلحت نيست".
بهارستان در پی سوال از وزیر کشور است؛
گروه اجتماعي: حاشيه‌هاي جمع‌آوري و ساماندهي کودکان کار و خيابان همچنان ادامه دارد. طي هفته‌هاي گذشته بارها پيش آمده که اعضاي شوراي شهر تهران، گروهي از نمايندگان مجلس و حتي اعضاي سازمان‌هاي مردم نهاد فعال در زمينه کودکان کار و خيابان نسبت به شيوه اجرايي شدن اين طرح واکنش نشان داده‌اند. در هفته گذشته در کارگروه فرمانداري تهران مصوب شد که ساماندهي کودکان کار و خيابان برعهده بهزيستي و وزارت رفاه است؛ خروجي اين جلسه که به رياست فرماندار تهران و با حضور معان مرکز اجتماعي و فرهنگي وزرات کشور، نمايندگان وزارت کار، نمايندگان دستگاه‌هاي مرتبط با اين موضوع مثل شهرداري، بهزيستي و نيروي انتظامي‌برگزار شد، اين بود که حمايت اجتماعي، جذب و توانمندسازي کودکان کار و خيابان از شمول مصوبه خدمات اجتماعي شهر تهران خارج شده و مطابق آيين‌نامه ساماندهي کودکان خياباني (حمايت اجتماعي از کودکان کار و خيابان) برعهده سازمان بهزيستي و وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعي قرار گيرد.
در اين ميان مديرکل بهزيستي استان تهران اعلام کرد که بهزيستي با همکاري و همراهي سازمان‌هاي مردم نهاد ضمن پرهيز از برخورد قهري و جمع‌آوري کودکان، در فرايندي بر مبناي مددکاري و حمايت اجتماعي، پديده کودکان کار و خيابان را ساماندهي مي‌کنند، اما براساس گزارش سازمان‌هاي مردم نهاد، مسئولان وزارت رفاه و سازمان بهزيستي هنوز هم فرمانداري به کمک شهرداري طرح جمع‌آوري کودکان کار و خيابان را در سطح شهر تهران را اجرا مي‌کنند.
آزار جنسي 90 درصد کودکان خياباني
در همين حال رضا قديمي، مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي شهرداري تهران در واکنش به انتقادات وارده به طرح جمع‌آوري کودکان کار و خيابان گفت: نبايد احساسي در اين مورد صحبت و عمل کنيم، چراکه 90 درصد اين کودکان مورد آزار جنسي قرار مي‌گيرند. وي درباره نقش اين سازمان در طرح جمع‌آوري کودکان کار و متکدي گفت: براساس مصوبه شوراي عالي اجتماعي کشور که به‌امضاي وزير کشور نيز رسيده، شهرداري امکانات لازم را براي جذب، نگهداري و اسکان آنها در اختيار سازمان بهزيستي به‌عنوان متولي قرار مي‌دهد. قديمي‌با تاکيد بر اينکه ما کودکان کار را جمع‌آوري نمي‌کنيم بلکه آنها را جذب مي‌کنيم، افزود: کودکان متکدي مورد آزار قرار گرفته‌اند، بسياري از آنها به زور توسط بستگان خود که صلاحيت نگهداري از آنها را ندارند سر چهارراه‌ها مجبور به کار مي‌شوند و مورد استثمار قرار مي‌گيرند.
ترانزيت متدکي به تهران
قديمي‌ادامه داد: در اين طرح ما همکار سازمان بهزيستي هستيم و به آن افتخار مي‌کنيم. اين امر خداپسندانه است و نبايد به حرف‌هاي احساسي که در اين زمينه زده مي‌شود توجه کنيم. حرف‌هايي که براي جذب محبوبيت اين روزها از طريق مصاحبه‌هاي متناقض، غيرتخصصي، غيرمسئولانه گفته مي‌شود. در اين طرح تاکنون ۴۱۶ کودک جذب شده‌اند که ۳۵۵ نفر از آنها از کشورهاي اطراف هستند و اين زنگ خطري براي ترانزيت متکدي به داخل کشور است. وي در ادامه تصريح کرد: خيلي از کساني که در حال حاضر با عنوان مخالف اين طرح صحبت مي‌کنند، سال‌ها در اين زمينه مسئوليت داشتند اما هيچ اقدامي‌در اين راستا صورت ندادند، حتي يک صفحه اقدام اجرايي مناسب ندارند. الان هم که يک کاري در اين زمينه در حال صورت گيري است مقابل اين طرح قرار گرفته‌اند و بايد از قبر و قيامت‌شان بترسند. بايد از کودکاني بترسند که ۹۰ درصدشان مورد آزار جنسي قرار گرفته‌اند.
زمزمه‌هاي سوال نمايندگان از وزير کشور
در همين حال علي ساري، عضو کميسيون اجتماعي مجلس با اشاره به جلسه‌اي که در کميسيون اجتماعي مجلس در اين‌باره با حضور نمايندگان دستگاه‌هاي مختلف ازجمله وزارت رفاه، بهزيستي، شهرداري، وزارت دادگستري و نيروي انتظامي‌برگزار شد، اظهار داشت: در اين جلسه مشخص شد که وزارت دادگستري، وزارت رفاه و سازمان بهزيستي با اجراي اين طرح مخالف هستند و انتقادهاي جدي به آن دارند. وي افزود: نيروي انتظامي‌هم در پاسخ به نماينده شهرداري که اعلام کرد؛ اطلاعات آنها نشان مي‌دهد 90 درصد اين کودکان باندي هستند، تاکيد کرد که شهرداري اطلاعات اين باندها را در اختيار نيروي انتظامي‌قرار دهد تا با آنها برخورد شود. عضو کميسيون اجتماعي مجلس اظهار داشت: وقتي همه فعالان مدني و دستگاه‌هاي تخصصي منتقد اين طرح هستند، وزارت کشور چه اصراري براي اجراي اين طرح در تهران دارد؟
ساري در ادامه گفت: شهرداري تهران نبايد تصور کند با جمع آوري کودکان مي‌تواند؛ چهره شهر را بهتر کند. اصولا اين تفکر ضد حقوق کودک است. شهرداري بهتر است به آسيب‌هاي اجتماعي زير پوست شهر بپردازد. عضو کميسيون اجتماعي مجلس عنوان کرد: اگر وزارت کشور و فرمانداري تهران بخواهند، همچنان بر اجراي اين طرح اصرار کنند؛ سوال از وزير کشور در اين خصوص در دستور کار قرار خواهد گرفت و شهردار تهران هم براي اداي توضيحات به مجلس فراخوانده خواهد شد.
تا پایان ماه جاری صورت می گیرد؛
تجارت - سوگند السادات چاوشي :براساس مطالعات طرح جامع مسکن، دهک‌هاي کم‌درآمد يک و دو جامعه، سالانه به حدود 200 هزار واحد مسکوني نياز دارند که نزديک به يک پنجم کل نياز سالانه مسکن برآورد مي‌شود. به همين جهت دولت در راستاي اجراي طرح مسکن اجتماعي با تصويب مصوبه تامين سالانه 100 هزار واحد مسکوني براي دو دهک اول کم‌درآمد جامعه، تکليف دستگاه‌هاي اجرايي مربوط از بابت واگذاري واحدهاي مسکوني ملکي و استيجاري اجتماعي تا پايان برنامه ششم توسعه را ابلاغ و بنياد مسکن را به‌عنوان مجري اصلي اين طرح معرفي کرد، اما پس از گذشت بيش از 6 ماه از ابلاغ اين مصوبه، هم‌اکنون بنياد مسکن به‌عنوان مجري طرح مسکن اجتماعي براي تامين دو ابزار عمده اجراي اين طرح به منظور شروع فازهاي بعدي طرح مسکن اجتماعي با چالش مواجه است. مطابق مصوبه مسکن اجتماعي، بنياد مسکن براي اجراي اين طرح به دو ابزار کليدي شامل منابع مالي يارانه‌اي و زمين نيازمند است که هم‌اکنون مسکن اجتماعي در اولين مرحله اجرا يعني تامين منابع مالي متوقف شده است و تاکنون ريالي بابت تامين منابع مالي براي اجراي اين طرح در اختيار مجري قرار نگرفته است.
اجراي فاز اول اين طرح نيازمند به حدود 2800 ميليارد تومان منابع مالي است و منابع مالي مورد نياز براي اجراي فاز اول طرح مسکن اجتماعي در قالب تامين 100 هزار مسکن ملکي و استيجاري براي دو دهک اول کم‌درآمد، شامل حدود 400 ميليارد تومان يارانه و 2400 ميليارد تومان تسهيلات بانکي است که بنا بر اعلام مجري طرح مسکن اجتماعي در صورت عدم تامين اين منابع امکان آغاز اين طرح وجود نخواهد داشت.
متوليان تامين مالي طرح مسکن اجتماعي محدوديت منابع مالي در اختيار دولت و نظام بانکي را مهمترين علت تاخير در تامين منابع مالي مورد نياز براي اجراي طرح مسکن اجتماعي عنوان كرده‌اند كه خوشبختانه ديروز شنبه ( 22 مهر 96) ابوالقاسم رحيمي‌انارکي در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي ايلنا خبر از تعيين تكليف محل تامين مالي پروژه مسكن اجتماعي تا پايان مهر ماه داد.
عضو هيات مديره بانك مسكن اعلام كرد: درباره محل تامين مالي پروژه مسکن اجتماعي بررسي‌هايي گسترده‌اي انجام داده‌ايم و توافقات اوليه انجام شده و اين توافقات در حال نهايي شدن است. محل تامين منابع اجراي پروژه مسکن اجتماعي تا پايان ماه جاري نهايي و اعلام مي‌شود. رحيمي‌انارکي در پاسخ به اين سوال که آيا امکان تامين منابع اجراي اين پروژه از محل بازپرداخت اقساط مسکن مهر وجود دارد، گفت: بازپرداخت اقساط مسکن مهر تا 10 سال آينده تعيين تکليف شده است
کسري منابع بانک‌مسکن بايد تامين شود
بازار مسكن همچنان در ركود به سرمي‌برد، اما به‌طور‌حتم تزريق ۱۵ هزار ميليارد تومان سرمايه از محل صندوق پس‌انداز مسکن يکم به بازار مسکن کل کشور باعث افزايش حجم معاملات خريد و فروش مسكن در نيمه دوم سال جاري خواهد شد. به عبارتي ۱۵ هزار ميليارد تومان سرمايه صندوق پس‌انداز مسكن يكم از اين جهت اهميت دارد اين است که متکي به بودجه دولت نيست و توسط مردم انجام شده است، بنابراين توسعه پايداري را تضمين ميکند، زيرا تقاضاها به تدريج وارد بازار مسکن خواهند شد و شوک قيمتي ايجاد نخواهند کرد.
صندوق پس‌انداز مسکن يکم (خانه اولي‌ها) از ابتداي سال ۹۴ با نرخ سود مشخص توسط بانک مسکن راه‌اندازي شد و تاکنون ۲۸۲ هزار نفر در اين صندوق سپرده‌گذاري کرده‌اند که رقم سپردهها بالغ بر ۵۰۰۰ ميليارد تومان است و پيش‌بيني مي‌شود بانک مسکن حدود ۱۰ هزار ميليارد تومان روي آن بگذارد و اين پول به بازار مسکن در جهت رونق اين بخش تزريق شود.
از زمان راه‌اندازي اين صندوق كه نرخ سود تسهيلات در يک روند تدريجي از ۱۴ درصد به ۱۳ درصد، ۱۱ درصد و سپس به ۹.۵ درصد کاهش يافت، تاكنون تنها ۲۰ هزار نفر تسهيلات دريافت کرده‌اند و علت اين مساله اين است که در روزهاي ابتدايي استقبال از اين تسهيلات به دليل نرخ بالاي سود پايين بود اما با كاهش نرخ سود تسهيلات اين صندوق استقبال مردم از آن به تدريج بالا رفت. به همين دليل زمان سررسيد بخش عمده‌اي از تسهيلات هنوز فرا نرسيده است و به احتمال زياد در سال آينده عمده تقاضاي موثر از طريق اين صندوق وارد بازار مسکن خواهد شد. همچنين چندي پيش وزارت راه و شهرسازي پيشنهاداتي به منظور کاهش نرخ سود تسهيلات و افزايش مدت زمان بازپرداخت تسهيلات خانه اولي‌ها ارايه کرد که هم اكنون اين پيشنهادات توسط بانک مرکزي در حال بررسي است. درخصوص اجراي تغيير شرايط تسهيلات خريد مسکن از جمله افزايش دوره بازپرداخت اقساط، کاهش مدت زمان سپرده‌گذاري از 12 ماه به 10 ماه و همچنين کاهش نرخ سود بانكي، ابوالقاسم رحيمي‌انارکي عضو هيات مديره بانک مسکن اعلام كرد: هنوز هيچ تصميمي‌درباره تغيير شرايط تسهيلات خريد مسکن نهايي نشده است و تغيير شرايط وام مسکن بايد بررسي شود، به‌طور قطع اگر منابع و مصارف بانک مسکن اجازه دهد، اين پيشنهاد به اجرا مي‌رسد، در غير اين صورت کسري منابع بانک مسکن در صورت اجراي اين طرح بايد به نحوي تامين شود.
افزايش قيمت مسکن متناسب با نرخ تورم
اين‌روزها بازار مسکن شهر تهران تحت تاثير عوامل محرک افزايش قيمت ازجمله افزايش نرخ دلار آزاد، نزديک شدن قيمت به کف، رشد نسبي ارزش افزوده بخش ساختمان، التهاب بازار اجاره در تابستان امسال، کاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانکي و انتظار براي کاهش نرخ سود تسهيلات مسکن خانه‌اولي‌ها، مسير خود را براي ورود به دوره رونق طي ميکند و برآورد کارشناسان از بازار مسکن شهر تهران در شش ماهه دوم سال جاري حاکي از آن است که با توجه به اين عوامل محرک افزايش قيمت، احتمال افزايش ۱۰ درصدي قيمت مسكن متناسب با نرخ تورم در نيمه دوم امسال وجود دارد، البته بسياري از کارشناسان اقتصاد مسكن معتقدند كه جهش قيمتي در بازار مسكن رخ نخواهد داد، به گفته رحيمي‌انارکي عضو هيات مديره بانک مسکن با تاکيد بر اينکه در حال حاضر عمده تقاضا در بازار به سمت خانه‌هاي کم‌متراژ است، اعلام كرد: انتظار مي‌رود در نيمه دوم امسال شاهد افزايش سرعت رشد حجم معاملات مصرفي مسکن با واحدهاي کوچک باشيم، اما رکود در بازار معاملات واحدهاي مسکوني لوکس کماکان ادامه دارد و مطابق آنچه که پيش بيني مي‌شود، شاهد نوسانات قيمتي در نيمه دوم امسال و رشد قيمت بالاتر از نرخ تورم عمومي‌نخواهيم بود. همچنين حسام عقبايي رييس اتحاديه مشاوران املاک درخصوص پيش بيني از قيمت مسکن شهر تهران مي‌گويد: نيمه دوم سال جاري پايان دوره رکود مسکن خواهد بود، اما جهش قيمتي نخواهيم داشت و پيش‌بيني مي‌كنم افزايش قيمت مسکن متناسب با نرخ تورم است.
گراني مسكن با افزايش نرخ دلار
باتوجه به گفته كارشناسان اقتصاد مسكن جهش قيمتي در بازار مسكن در نيمه دوم سال جاري رخ نخواهد داد، اما احتمال افزايش ۱۰ درصدي قيمت مسكن متناسب با نرخ تورم در نيمه دوم امسال وجود دارد. يكي از عواملي كه باعث افزايش قيمت مسكن در آينده خواهد شد افزايش چشمگير نرخ دلار در بازار آزاد است. طي روزهاي اخير نرخ دلار از مرز ۴۰۰۰ تومان عبور کرده است و تجربه نشان مي‌دهد رشد قيمت دلار در کوتاه‌مدت اثر منفي در بازدهي بخش مسکن دارد و در بلندمدت به افزايش قيمت مسکن منجر مي‌شود. به گفته بسياري از كارشناسان اقتصاد مسكن، به طورحتم افزايش قيمت دلار باعث گراني كالاهاي وارداتي از جمله مصالح ساختماني و دستمزد كارگران در صنعت ساختمان خواهد شد به عبارتي با افزايش نرخ دلار در بازار آزاد، قيمت مواد اوليه وارداتي براي ساخت مسكن گران شده كه اين امر انتظار قيمتي را در زمان فروش افزايش مي‌دهد. هم‌اكنون در صنعت ساختمان به دليل فاصله زياد قيمت مسكن با ميزان قدرت خريد مردم، تقاضاي موثر وجود ندارد كه با افزايش بيشتر قيمت آن در راستاي افزايش نرخ دلار دور از دسترس خواهد شد كه در نتيجه ركود مسكن را تشديد خواهد كرد.
به گفته عباس زينعلي،كارشناس اقتصاد مسكن، افزايش نرخ ارز و دلار تاثير قابل‌توجهي بر خروج بخش مسكن از ركود نخواهد داشت و تنها قيمت تمام شده ساختمان را به دليل افزايش قيمت مصالح از جمله تيرآهن افزايش مي‌دهد، بنابراين در صورت تداوم افزايش نرخ دلار، مسكن در آينده‌اي نه چندان دور گران مي‌شود كه اين امر ركود موجود در بخش مسكن را عميق‌تر خواهد كرد. به طوركلي تا زماني كه دولت نسخه‌اي براي رونق بازار مسكن و ساختمان در راستاي افزايش اعتماد مردم به سرمايه‌گذاري تدوين نكند، روند ركودي بخش مسكن ادامه خواهد داشت.
گراني مسكن با تداوم كاهش نرخ سود بانكي
همچنين درحال حاضر رشد ارزش افزوه بخش ساختمان مثبت شده است. به عبارتي بر اساس آمار جديد فعاليت‌هاي بخش ساختمان پس از ۱۸ فصل رشد مداوم منفي، در زمستان سال 95 به رشد مثبت ۴ درصد رسيده است که افزايش صدور پروانه‌هاي ساختماني دليل اين رشد اعلام شده است. به عبارتي تعداد پروانه‌هاي ساختماني صادر شده در شهر تهران در سه ماهه چهارم سال ۹۵ نسبت به فصل مشابه سال قبل افزايش ۴۰.۶ درصدي را تجربه کرده و در مجموع افزايش صدور پروانه‌هاي ساختماني در کل مناطق شهري کشور در سه ماهه پاياني سال گذشته نسبت به فصل مشابه سال قبل به ۲۰.۴ درصد رسيده است. همچنين طي هفته‌هاي اخير شوراي پول و اعتبار بانک‌ها را مکلف کرد كه بيش از ۱۵ درصد سود به سپردهها پرداخت نکنند، هرچند كه كاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانكي باعث ورود نقدينگي به سمت بازارهاي موازي چون طلا، سكه و دلار شد اما تدوام روند كاهش نرخ سود سپرده بانكي مي‌تواند منجر به خروج سپردهها از بانك و ورود سرمايه‌ها به بخش مسکن شود. باتوجه به اينكه هر رونقي با گراني همراه است افزايش معاملات خريد و فروش باعث افزايش قيمت مسكن در آينده خواهد شد.
بررسی‌های «تجارت» نشان داد؛
گروه اقتصاد کلان- ايليا پرولي: سرمايه مالي يا همان منابع مالي، نقدينگي هست که در اختيار بانک‌هاي عامل خصوصي و دولتي قرار دارد و اين نقدينگي به صورت‌هاي متفاوتي به بانک‌ها براي توسعه و رونق توليد و بازار ارائه مي‌شود.
"انواع تأمين مالي شامل دريافت وام کوتاه يا بلندمدت، مشارکت در سرمايه‌گذاري، سرمايه‌گذاري به شرط خريد محصول، فروش سهام شرکت يا صدور اوراق قرضه (البته دو روش آخر براي شرکت‌هاي بزرگ مقدور است) و غيره انجام مي‌گيرد. تأمين مالي پروژه‌ها چه مربوط به بخش دولتي باشد و چه بخش خصوصي يا از طريق منابع داخل کشور صورت مي‌گيرد يا از طريق جذب منابع خارجي. در هر کدام از اين روش‌ها گزينه‌هاي مختلفي وجود دارد که کارفرماي پروژه با توجه به نياز خود از يکي از اين دو روش پروژه خود را تأمين مالي ميکند".
نبود منابع مالي کافي
اما موضوعي که پيشتر گفته شد، علاوه بر اينکه يکي از دغدغه‌هاي بزرگ توليدکنندگان نحوه عملکرد بانک‌ها و دولت‌ها در تخصيص اين‌گونه منابع است، زمان‌بر بودن بازدهي سرمايه و همچنين نگراني از بدهي انباشته نيز از ديگر دغدغه‌هاي کارشناسان و فعالان اقتصادي است.
بدون شک آنچه که در حال حاضر طرح‌هاي عمراني کشور را به محاق برده است نبود منابع مالي کافي بوده و از آن سو عدم آمايش مناسب سرزميني نيز مزيد بر علت شده است تا اين‌گونه طرح‌ها و بنگاه‌هاي توليدي نتوانند آنچه که در اهداف تعيين شده بود را به سرانجام برسانند.
دغدغه‌هاي تامين مالي و چالش‌هاي پيشروي بنگاه‌ها دغدغه‌امروز بنگاه‌هاي اقتصادي تامين مالي براي پروژه‌هاي در دست اجراي آنها است.
بسياري از پروژه‌ها به گونه‌اي در‌گير دست‌اندازهاي مسير تامين مالي و ورود منابع به مراحل مختلف سرمايه‌گذاري مي‌شوند که از زمان برنامه‌ريزي‌شده عبور کرده و طرح‌ها اغلب از اقتصادي بودن خارج مي‌شوند.
عدم شفافيت صورت‌هاي مالي بانک‌ها
کارشناسان اقتصادي معتقدند که ساختار تامين مالي کشور به علت عدم شفافيت صورت‌هاي مالي بانک‌ها از يک سو و نبود نظارت کافي در نحوه تخصيص منابع از طرفي، موجب شده است تا نظام مالي کشور با پديده انباشت بدهي مواجه و به تبع آن معوقات بانکي با افزايش مواجه شود. نکته جالب از تبعات اين موضوع افزايش نقدينگي در اقتصاد کشور بدون اينکه طرحي به اتمام برسد يا بنگاه اقتصادي احيا، ايجاد يا توسعه يابد.
دخالت مستقيم دولت در بانک‌ها
کارشناسان بر اين باورند علاوه بر موضوعات گفته شده، دخالت مستقيم دولت در بانک‌ها و استفاده از منابع آنها براي رفع نيازهاي هزينه‌هاي جاري و اجراي سياست‌هاي پوپوليستي نيز عامل ديگري است که نشان مي‌دهد نظام تامين مالي کشور با بروکراسي اداري پوسيده و سنتي مواجه است به گونه‌اي که ادامه اين روند تداوم ناکامي‌ها را در پي خواهد داشت.
اين امر موجب شده تا بانک‌ها تنها حلقه متصل به توليد باشند و دولت‌ها همواره ضمن وابستگي به بانک‌ها آنها را به عنوان قلک خود تصور کنند و اين موضوع به دليل رشد نفوذ گروه انحصارگرا و رانت‌خواري است که به اعتقاد اقتصاددانان در 28 سال گذشته بر اقتصاد کشور مسلط شده‌اند.
نبود تنوع ابزارهاي مالي
اين در حالي است که بازار سرمايه انگار جزيره‌اي جدا افتاده است که دولت‌ها نيز نوجه کافي به آن نداشته و ندارند. اين موضوع نيز به‌دليل مشکلات نظام تامين مالي بانک پايه است.
به گفته اقتصاددانان نبود تنوع ابزارهاي مالي و عدم توجه به بورس کشور تزريق منابع به بخش‌هاي توليدي به خوبي انجام نتمي‌گيرد.
به گفته اقتصاددانان، اصلي‌ترين معضل نظام مالي کشور دخالت دولت‌ها به دليل نفوذ گروه‌هاي نئوفوداليسم و رانت‌جو بوده است و بحران بانکي که در اين مدت گريبان اقتصاد را فرا گرفته است نيز به اين دليل بوده است.
به عقيده رضا بوستاني، پژوهشگر اقتصادي، رفع مشکل تامين مالي نيازمند اصلاح ديدگاه دولت درخصوص استفاده از منابع بانک‌ها است. فقدان چهارچوب منسجم درخصوص نحوه برخورد دولت با بانک‌ها باعث شده است مشکلات زيادي به وجود آيد. همچنين دخالت دولت در نظام مالي باعث شده مقررات‌گذاري و نظارت بر فعالان اين نظام دشوار شود.
به نقل از "ايرنا"، ممکن است دولتي با استفاده از منابع بانک‌ها طرح‌هاي سرمايه‌گذاري را انجام دهد، اما به مرور زمان اين طرح‌ها به مشکلي جديد براي دولت تبديل مي‌شوند. به‌طور مثال، حتي اگر طرحي در ابتدا سودآور باشد، مديريت ناکارآمد دولتي باعث مي‌شود بازدهي اين طرح در طول زمان کاهش يابد و بعد از چند سال دولت با يک طرح زيان‌ده روبه‌رو شود که هر سال باري بر بودجه اضافه ميکند.
از طرف ديگر، اين طرح‌ها نمي‌توانند تعهدات خود را نسبت به بانک‌ها انجام دهند و باعث افزايش معوقات در ترازنامه بانک‌ها مي‌شوند. در نهايت نيز دولت بايد در فرآيند پيچيده خصوصي‌سازي آن را به بخش خصوصي واگذار کند. اين فرآيند در سال‌هاي گذشته باعث شده است حجم زيادي از منابع بانک‌ها به طرح‌هاي دولتي تخصيص داده شود که بازدهي نقدي براي بانک ندارند. همچنين برخي از طرح‌هايي که با توصيه‌هاي دولتي و از طريق منابع بانک‌ها تامين مالي شده‌اند، نتوانسته‌اند بازده مورد نظر بانک‌ها را محقق کنند.
در همين زمينه بيژن بيدآباد به موضوع بانکداري راستين اشاره ميکند و براين باور است مادامي‌طرح بانکداري راستين در کشور اجرا نشود نبايد موفقيت دولت‌ها را در تامين منابع مالي و ثبات در آن انتظار داشت.
اصلاح نظام بانکداري
اين کارشناس ارشد بانکي در گفت‌وگو با خبرنگار تجارت با بيان اينکه اصلاح نظام بانکداري از الزامات اصلي در اين مورد است. از اجراي بانکداري بودن ربا در ايران سخن گفت و لازمه رشد و توسعه را در تحقق اين مورد اعلام کرد.
در عين حال اين کارشناس بانکي بر اين باور است که مسئله اصلي دخالت دولت‌ها در بانک‌ها نيست، بلکه وجود گروه‌هاي انحصارگرايي هست که بازار را بر همه چيز ترجيح داده‌اند و تجاري‌سازي را بر توليد مقدم مي‌دانند.
مالکيت گروه‌هاي رباخوار بر سرمايه بانک‌ها
بيدآباد در اين زمينه مي‌گويد: مسئله اساسي در نظام بانکداري ايران هجمه دولت به بانک‌ها نيست، بلکه مالکيت سرمايه بانک‌ها و سپرده‌هاي بزرگ در اختيار گروه‌هايي است که در شريعت آنها اخذ ربا از مسلم جايز است. به دليل اينکه اين گروه نفوذ سياسي قوي دارند و نظام بانکي کشور را به گونه‌اي راهبري مي‌کنند که نرخ بهره موجب انتفاع نياز آنها شود. يعني نظام بانکي بدون ربايي خلق کرده‌اند که رباي آن در جهان سرآمد همه بانک‌هاي جهان است.
اجراي بانکداري راستين
اين کارشناس ارشد بانکي ادامه مي‌دهد: راه‌حل‌هاي اساسي براي اصلاح نظام بانکي کشور و نظام تامين مالي براي اعلام سطوح سرمايه‌گذاري قبلا طراحي و تدوين شد و تحت عنوان بانکداري راستين در بانک ملي نيز به صورت آزمايشي اجرا گرديد.
به گفته وي، نتايح آن کاملا رضايت بخش بود. اين نظام بانکداري راستين عملا موجب مي‌شود تا بانک‌ها از وام‌دهي به ارائه خدمات تغيير وضعيت دهند.
بيدآباد، مي‌گويد: اين امر موجب مي‌شود خدمات سرمايه مديريت شده و با ارائه اين خدمات منابع سپرده‌گذار در فعاليت اقتصادي مجري، شراکت داده خواهد شد. يعني نظام بانکداري اسلامي‌مشارکت در سود و زيان در نظام تامين مالي کشور مستقر شود. اين سيستم عملا به دليل کارآيي زياد خود سيستم بورس را به صورتي کم توجه تبديل کرده و خود جايگزين آن خواهد شد.
وي در پايان اضافه ميکند: اما متاسفانه علاقه‌مندان به ربا و کساني‌که از عدم شفافيت در نظام بورس بهره مي‌جويند همواره مانع احراي بانکداري راستين شده‌اند. حالا در دوران پسا برجام و در دوراني که سرمايه‌گذاري‌هاي داخلي و خارجي به سمت اقتصاد کشور سرازير شده است، لازم است برنامه ريزان اقتصادي دولت به اين امر توجه ويژه‌اي داشته باشند چرا که به گفته کارشناسان، تحقق اين امرمستلزم تسهيل فضاي کسب و کار اصلاح نظام بانکي است.
با تقويت ۵۱۹ واحدي شاخص کل بازار سرمايه؛
با آغاز معاملات ديروز بورس تهران معامله‌گران اين بازار شاهد اقبال خريداران براي جمع‌آوري سهام و افزايش تدريجي حجم معاملات سهام و اوراق بهادار بودند. بازاري که بي‌اعتنا به خط و نشان‌هاي جمعه شب رئيس‌جمهور آمريکا روبرو شد.
با آغاز معاملات ديروز بورس تهران و ساعاتي پس از اظهارات رئيس‌جمهور آمريکا در مورد توافق برجام و خط و نشان‌هاي وي، بازار سهام بي‌اعتنا به اين اظهارات، شاهد سبزپوش شدن دسته‌جمعي نماگرهاي منتخب خود بود.
بر اساس اين گزارش در حالي‌که انتظار مي‌رفت، رئيس‌جمهور پرحاشيه ايالات متحده‌امريکا در سخنراني جمعه شب خود نسبت به خروج از توافقنامه برجام تصميم قاطعي از سوي وي را ببينند، اما وي عليرغم عدم تأييد پايبندي ايران به برجام، توپ تصميم‌گيري در اين زمينه را به زمين کنگره‌انداخت.
بر اين اساس کنگره‌امريکا دو ماه فرصت خواهد داشت تا نظرات خود را نسبت به طرح خروج از برجام و يا ارائه طرحي با عنوان اصلاح نواقص برجام ارائه کند.
اين در حالي است که سه روز قبل تحريم‌هاي مادر يا قانون کاتسا با هدف تضعيف توان دفاعي و تسليحاتي ايران و ضربه زدن به نيروهاي مسلح کشور به تأييد مجلس نمايندگان آمريکا قرار گرفته است.
تقويت ۵۱۹ واحدي شاخص کل بورس؛ بازگشت دوباره خريداران به بازار سهام
بورس تهران ديروز شاهد تقويت نسبي حجم معاملات روزانه سهام بود، بازاري که همزمان شاهد فعال شدن بازارگردان‌ها براي حرکت نوساني از دامنه نزولي به سمت دامنه صعودي بود.
به نقل از فارس، شاخص کل قيمت و بازده نقدي بورس اوراق بهادار تهران (تدپيکس) در پايان معاملات ديروز شنبه 22 مهر ماه 96 با افزايش 519 واحدي روي رقم 85 هزار و 263 واحد ايستاد. شاخص کل هم وزن اما با افزايش 127 واحدي عدد 17 هزار و 486 واحد را به نمايش گذاشت. شاخص سهام آزاد شناور نيز با افزايش 697 واحدي به رقم 92 هزار و 212 واحد دست يافت. شاخص بازار اول اما در حالي با افزايش 469 واحدي به رقم 59 هزار و 17 واحد دست يافت که شاخص بازار دوم با افزايش 581 واحدي عدد 189 هزار و 727 واحد را به نمايش گذاشت. ديروز همچنين شاخص کل فرابورس (آيفکس) نيز با افزايش 4 واحدي به رقم 934 واحد رضايت داد.
براساس اين گزارش، ديروز معاملات سهام در نماد فولاد مبارکه با 92 واحد، ملي صنايع مس ايران با 75 واحد و صنعتي و معدني چادرملو با 54 واحد افزايش بيشترين تاثير مثبت را بر محاسبه شاخص کل بورس به نام خود ثبت کردند.
در مقابل، معاملات سهام در نماد معاملاتي شرکت‌هاي نماد پتروشيمي‌جم با 9 واحد، گلتاش، داروسازي اکسير و سرمايه گذاري البرز هر يک تا 2 واحد و سرمايه‌گذاري خوارزمي‌با يک واحد کاهش بيشترين تاثير منفي را در برآورد اين نماگر به دوش کشيدند. به نقل از فارس، ارزش کل معاملات ديروز بورس تهران در حالي به بيش از 110 ميليارد تومان نمايش داده شد که ناشي از دست به دست شدن بيش از 614 ميليون سهم و اوراق مالي قابل معامله طي 38 هزار و 718 نوبت داد و ستد بود. طي معاملات ديروز نماد معاملاتي شرکت‌هاي توليد سموم علف‌کش، اوراق مرابحه گندم، اوراق مشارکت شهرداري مشهد، اوراق اجاره واسط مالي مرداد دوم در نماد صدانا، اوراق صکوک اجاره واسط مالي دي يکم در نماد صاميا، بيمه ملت از سوي ناظر بازار سهام بازگشايي و در مقابل نماد معاملاتي شرکت‌هاي داروسازي شهيد قاضي، بيمه ما و گسترش صنايع پيام متوقف شده‌اند.
ديروز در بازار 2 بورس تهران که به معاملات درون‌گروهي سهامداران عمده اختصاص دارد 227 ميليون سهم پارس خودرو به ارزش بيش از 19 ميليارد تومان ميان سهامداران عمده اين سهم با معاملات انتقالي همراه شد.
در پالايش نفت اصفهان نيز بيش از 16 ميليون سهم به ارزش بيش از 5 ميليارد تومان کد به کد شد. همچنين اندکي بيش از 4 ميليون سهم فيبر ايران به ارزش 2.5 ميليارد تومان به کدهاي انتقالي سهامدار عمده جابه‌جا شد.
بر اساس اين گزارش، ديروز بورس تهران در حالي شاهد اقبال خريداران سهام در تالار شيشه‌اي به ويژه در گروه‌هاي پيشرو از جمله فلزات اساسي، معدني‌ها، پالايشي‌ها و همچنين خودرويي‌ها بودند که با تکاپوي بازار سازها براي نوسان قيمت‌ها از دامنه نزولي به سمت دامنه صعودي، اغلب نمادهاي معاملاتي امروز در محدوده صفر تابلو و در محدوده نوسان مثبت قيمتي به کار خود پايان دادند.
رويکرد بازار سهام يک روز پس از اظهارات خصمانه ترامپ در مورد توافق برجام و ارجاع آن به کنگره‌امريکا در حالي با سبزپوش شدن دسته‌جمعي نماگرهاي بورسي همراه شد که در بازار ارز نيز ريزش قيمت دلار همچنان ادامه دارد.
ديروز در ذوب‌آهن اصفهان در حالي 7.5 ميليون سهم در محدوده صفر تابلو روي دامنه نوسان مثبت قيمتي معامله شد که بازارگردان حقيقي اين سهم امروز با معاملات کد به کد و دو طرفه روبه‌رو بود.
در صنايع پتروشيمي‌زنجان نيز انتشار خبرهايي مبني بر موافقت صندوق توسعه ملي با تسهيلات ارزي و ريالي اين سهم و تحولات پيشروي آن باعث شده تا همزمان با معاملات کد به کد حقوقي، اقبال براي جمع‌آوري سهام همچنان با حجم بالايي روبه‌رو باشد. ديروز همچنين سهم عرضه اوليه ليزينگ ايران و شرق با وجود افزايش عرضه سهام از سوي سرمايه‌گذاري تدبير اما همچنان با صف خريد 7 ميليون سهمي‌روبه‌رو شد. در گروه فلزات اساسي ملي مس در حالي همچنان با اقبال خريداران روبه‌روست که ديروز حقيقي‌ها اين سهم را براي جمع‌آوري در بازار ارزنده ديدند. گروه معدني‌ها نيز به مدد حقوقي‌هاي خود همچنان با بازارگرداني سهام و حمايت همراه شده‌اند. و در نهايت گروه خودرويي‌ها ديروز در کنار انتشار زمزمه‌هايي مبني بر تغيير مديريت گروه ايران خودرو و در آينده نزديک گروه سايپا شاهد اقبال خريداران سهام براي جمع‌آوري سهم‌هاي خودرويي و قطعه‌ساز در اين گروه بودند. ديروز بازار سهام بازاري متعادل و شاداب بود که همزمان با ريزش قيمت ارز در بازار آزاد شاهد بازگشت معاملات اغلب حقيقي به تالار شيشه‌اي با هدف جمع‌آوري سهم‌هاي ارزنده بود.
همه کشورها استراتژي ترامپ را محکوم خواهند کرد
عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني تهران گفت: مطمئنا اجماع جهاني بر عليه ما ناموفق خواهد بود و کشورهاي ديگر نيز اقدام ترامپ را محکوم خواهند کرد. همچنين عباس آرگون در گفتگو با ايلنا در مورد واکنش بازار به سخنان جمعه شب ترامپ در مورد برجام، اظهار داشت: واکنش بازار مثبت بود و بازار سرمايه و بازار ارز و طلا به سخنان و تهديدات وي بي‌اعتنا بودند. وي افزود: آمريکا کشور قابل اعتمادي نيست و از گذشته نيز نبوده و براي مردم ما نيز اين موضوع اثبات شده است. ارگون خاطر نشان کرد: مطمئنا اجماع جهاني نيز بر عليه ما ناموفق خواهد بود و کشورهاي ديگر نيز اين اقدام ترامپ را محکوم خواهند کرد. عضوهيات نمايندگان اتاق بازرگاني تهران تصريح کرد: با ارتباط با کشورهاي اروپايي و مديريت بهينه منابع کشور و بهره گيري از ظرفيت‌ها و فرصت‌هاي موجود مي‌توان با تهديدات ترامپ مقابله کرد.
وي ادامه داد: رويکرد امريکا با ايران هميشه يکسان بوده، فقط گاهي با ادبيات مؤدبانه و گاهي بي‌ادبانه بوده است.
عزم جدی «توتال» برای همکاری در پارس جنوبی
معاون مديرعامل شرکت ملي نفت با بيان اينکه شرکت توتال همچنان به صورت جدي مشغول فعاليت در فاز 11 پارس جنوبي است، گفت: فشارها و اظهارات دولت آمريکا بر روند مشارکت شرکت‌هاي بين المللي با ايران تاثيري نداشته و روند عادي همکاري‌ها ادامه دارد.
غلامرضا منوچهري در گفتگو با ايرنا درباره تاثير فشارها و اظهارات دولت آمريکا بر روند مشارکت شرکت‌هاي بين المللي با ايران و ادعاي توقف و کند شدن اين همکاري‌ها، بيان داشت: چنين موضوعي صحت ندارد و تاکنون چيزي احساس نکرده‌ايم و روند عادي همکاري‌ها ادامه دارد.
معاون مديرعامل در توسعه و مهندسي شرکت ملي نفت درباره وضعيت فعاليت توتال در طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي، گفت: توتال به صورت جدي و بدون هيچ مشکلي در حال فعاليت است.
پس از اجرايي شدن برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) و لغو تحريم‌ها در دي ماه سال 94، شرکت‌هاي نفتي بين المللي براي حضور در صنعت نفت ايران مذاکراتي را آغاز کرده‌اند که در برخي موارد به‌امضاي تفاهمنامه يا قرارداد منجر شده است. تمايل شرکت‌هاي بين المللي براي همکاري نفتي با ايران در حاليست که برخي معتقد بودند به دليل فشار آمريکا و نگراني از بازگشت تحريم‌ها، موانع بزرگي در مسير فعاليت شرکت‌هاي نفتي بين المللي ايجاد خواهد شد.
با توجه به برخي اظهارات تند «دونالد ترامپ» رييس جمهوري آمريکا عليه توافق برجام، هرچند نگراني‌هايي در ميان شرکت‌هاي خارجي درباره همکاري با صنعت نفت ايران شکل گرفته‌اما نتوانسته به توقف مذکرات و يا توقف همکاري‌ها منجر شود.
از جمله مهمترين و بزرگترين قراردادهاي نفتي که پس از برجام به‌امضا رسيد، قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبي است که با کنسرسيومي‌به رهبري توتال فرانسه به‌امضا رسيد.
اين طرح با وجود نگراني‌هايي که درباره افزايش فشار آمريکا و کارشکني اين کشور وجود داشته به‌امضا رسيده و تاکنون با پايبندي همه اعضا به اين قرارداد همراه بوده است.
پيش از اين، پاتريک پويان، مدير عامل توتال، اعلام کرده بود: هنگام امضاي توافق توسعه فاز 11 پارس جنوبي آگاه بود که راهي پر فراز و نشيب در پيش خواهد بود.
وي تاکيد کرده بود: ما هنگام امضاي توافق مي‌دانستيم که راهي آسان در پيش نخواهد بود؛ اما ترجيح مي‌دهم چالشي براي حل کردن و فرصتي مطلوب در پيش داشته باشيم تا اينکه توافقي امضا نکنم و فرصتي نداشته باشم.
وي گفته بود: براي اجراي يک توافق قطعي براي طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي که بخشي از بزرگترين ميدان گازي جهان به شمار مي‌آيد، متعهد است.
پويان با بيان اينکه تاکنون آمريکا هيچ فشاري درباره همکاري با ايران به توتال وارد نکرده است، تصريح کرده بود: من از دولت فرانسه دستوري دريافت نمي‌کنم و از دولت آمريکا هم دستوري دريافت نمي‌کنم؛ به اين واقعيت که هر کشور مي‌تواند سياست خارجي خود را تعيين کند احترام مي‌گذارم و آن را در نظر مي‌گيرم.
دوازدهم تيرماه‌امسال، نخستين قرارداد جديد نفتي در پساتحريم بين شرکت ملي نفت و کنسرسيوم بين المللي به رهبري شرکت نفتي توتال فرانسه براي توسعه فاز 11 پارس جنوبي امضا شد.
بر اساس اين قرارداد، يک کنسرسيوم بين المللي به رهبري توتال فرانسه ايجاد شده است که شاخه بين المللي شرکت ملي نفت چين و پتروپارس ايران اعضاي ديگر آن را تشکيل مي‌دهند.
علاوه بر فاز 11 پارس جنوبي که به‌امضاي قرارداد منجر شد، مذاکرات جدي با ساير شرکت‌هاي بين المللي براي همکاري در توسعه بقيه ميدان‌هاي خشکي و دريايي ايران مانند ميدان نفتي آزادگان، آذر و فرزاد در جريان است.
شرکت‌هاي بزرگ انرژي نظير رويال داچ شل، اني ايتاليا و استات اويل نروژ به مشاوران خود گفته‌اند اگر اقدامات ترامپ نشان دهد که وي قصد دارد در نهايت مجددا تحريم‌ها عليه ايران را برگرداند، بعيد است با ايران قرارداد امضا کنند.
هليما کرافت، تحليلگر بازار انرژي در موسسه آر بي سي کپيتال مارکتس گفت: «اگر شانس بازگشت تحريم‌ها وجود داشته باشد، بعيد است اين شرکت‌ها نزديک اقتصاد ايران شوند.»
بعيد است اقدامات ترامپ تاثيري بر قراردادهاي انرژي قبلي منعقد شده با ايران نظير قرارداد ماه جولاي توتال براي توسعه ميدان گازي پارس جنوبي بگذارد. شرکت شل نيز در اواخر سال 2016 يک قرارداد مقدماتي براي بررسي فرصت‌هاي موجود در ميادين نفتي ايران به‌امضا رسانده، اما اين شرکت هنوز در مورد سرمايه گذاري واقعي در اين کشور به تصميم قطعي نرسيده است. سخنگوي شرکت شل در اين باره گفت: «ما همچنان به بررسي نقشي که شرکت شل مي‌تواند در محدوده قانوني در توسعه پتانسيل‌هاي انرژي ايران ايفا کند ادامه مي‌دهيم.»
انتقاد جهان از مواضع ترامپ
گروه بين الملل : سخنان واهي و تند دونالد ترامپ درباره توافق هسته اي ميان ايران و 6 کشور قدرتمند جهان با انتقادات جهاني به خصوص از سوي رهبران کشورهاي اروپايي روبرو شد. به گزارش نيويورک تايمز، تصميم گيري ترامپ درباره ايران پس از بحث‌ها و مخالفت‌هاي طولاني بين وي و مقامات دولتي اش رخ داد. اين تصميم با مخالفت حلقه نزديکان وي از جمله رکس تيلرسون وزير امور خارجه و جيمز ماتيس وزير دفاع همراه شده است و اين دو مقام سعي کردند تا ترامپ را قانع کنند بلافاصله‌امريکا را از توافق برجام خارج نکند. سخنراني ترامپ درباره برجام با عملکردهاي مشابه وي درقبال تعهد تغييرات اقليمي‌پاريس ،خروج از توافق تجارت آزاد ترنس آتلانتيک و احتمال خروج از پيمان تجارت آزاد نفتا با کانادا و مکزيک مقايسه شده است. علارقم سخنان تند ترامپ وي آمريکا را از توافق برجام خارج نکرد و به کنگره‌امريکا 60 روز مهلت داده تا درباره اعمال تحريم تازه عليه ايران که با اين توافق برداشته شده بودند تصميم گيري کند.اين درحالي است که نمايندگان دموکرات نيز از سخنان ترامپ انتقاد کردند. هیلاری کلینتون وزیرخارجه پیشین آمریکا به شبکه خبری سی.ان.ان گفت: بی اعتمادی دونالدترامپ به توافق هسته ای ایران مخرب وپایان اعتماد و اعتبار آمریکا در نزد جهانیان بود. برني سندر سناتور آمريکايي در بيانيه اي از راهبرد جديد دونالد ترامپ در قبال ايران به شدت انتقاد کرد و عدم تاييد آن را ضربه اي بر ايالات متحده عنوان کرد.وزير دفاع پيشين آمريکا با اعلام اينکه ترامپ دوست دارد توافق با ايران را به هم بزند، گفت: او با لغو برجام يک الگوي بسيار خطرناک به جاي مي‌گذارد.به گزارش هيل، لئون پانتا، وزير دفاع پيشين آمريکا نسبت به نبود استراتژي از سوي ترامپ در برابر ايران ابراز نگراني کرد. آنتونيو گوترش، دبيرکل سازمان ملل متحد به سخنان دونالد ترامپ، رئيس جمهوري آمريکا درباره توافق هسته‌اي با ايران واکنش نشان داد. استفان دوژاريک، سخنگوي دبيرکل سازمان ملل گفت که آقاي گوترش اميدوار است توافق هسته‌اي ميان ايران و ۶ کشور قدرتمند جهاني همچنان به قوت خود باقي بماند. وي افزود که دبيرکل سازمان ملل برجام را «موفقيت بسيار مهم براي استحکام نظام عدم گسترش هسته‌اي و گامي‌به پيش براي صلح و امنيت در جهان» مي‌داند. با اينکه آژانس بين المللي انرژي اتمي، وابسته به سازمان ملل متحد در گزارش‌هاي خود اعلام کرده است که ايران به تعهداتش در چهارچوب برجام عمل کرده‌اما رئيس جمهوري آمريکا در گزارش سه ماه خود پايبندي تهران به برجام را تاييد نکرد. سخنان اخير ترامپ موجب نگراني جامعه جهاني از حفظ توافق هسته‌اي شده است. درست پس از سخنراني ترامپ سران قدرتهاي جهان با انتشار بيانيه اي از سخنان رئيس جمهور آمريکا انتقاد کردند.آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، امانوئل مکرون رئيس جمهور فرانسه و ترزا مي‌نخست‌وزير بريتانيا با صدور بيانيه‌اي مشترک از حفظ برجام حمايت کردند. آنها همزمان نگراني خود را از برنامه موشکي و فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران اعلام کردند. رهبران سه کشور اروپايي يادآور شده‌اند که برجام توافقي بين‌المللي است که کشورهاي روسيه، چين و ديگر کشورهاي عضو اتحاديه اروپا نيز آن را تاييد کرده‌اند. رهبران کشورهاي اروپايي به برخي دلايل براي پايبندي به برجام نيز اشاره کرده‌اند. به گفته آنان برجام حاصل ۱۳ سال تلاش‌هاي ديپلماتيک است. بنا به ارزيابي اين سه رهبر اروپايي توافق اتمي‌از اين امر جلوگيري ميکند که ايران از فناوري اتمي‌براي اهداف نظامي‌بهره گيرد. وزيرامورخارجه آلمان گفت: براي متقاعد کردن کنگره‌امريکا به حفظ توافق هسته‌اي تلاش خواهيم کرد. به گزارش اسپوتنيک، زيگمار گابريل، وزيرامورخارجه آلمان نيز پس از سخنراني روز جمعه رئيس‌جمهور آمريکا عليه ايران و توافق هسته‌اي تاکيد کرد که برلين تلاش خواهد کرد تا کنگره‌امريکا را متقاعد کند که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را حفظ کند.وزيرامورخارجه آلمان همچنين گفت: برلين نسبت به موضع ايران در خصوص برخي مسائل به دليل نقش پيچيده اين کشور در خاورميانه انتقاد دارد و بر لزوم گفت‌وگوي مستقيم وجدي با ايران تاکيد ميکند. ما از توافق با ايران حمايت مي‌کنيم و خواهان حفظ اين توافق هستيم. روسيه نيز در بيانيه اي اعلام کرد تصميم ترامپ جايي در ديپلماسي بين المللي ندارد وشيوه وي با شکست روبرو خواهد شد. مديرکل پيشين آژانس بين‌المللي انرژي اتمي‌محمد البرادعي نيز درباره تاثير منفي سخنان ضد ايراني ترامپ بر بحران شبه جزيره کره هشدار داد.
استقبال عربستان، بحرين و رژيم صهيونيستي
دولت‌هاي عربستان و رژيم صهيونيستي بلافاصله پس از اعلام سخنان تند رئيس جمهور آمريکا عليه ايران از آن استقبال کردند. عربستان سعودي ايران را به بي‌ثبات‌کردن منطقه متهم کرد و نتانياهو سخنان ترامپ را مهم توصيف کرد. دولت عربستان سعودي با انتشار بيانيه‌اي از سخنان ترامپ، رئيس جمهوري آمريکا و راهبرد جديد او عليه ايران استقبال کرد. بيانيه عربستان با تروريستي توصيف‌کردن حزب الله لبنان و انصارالله يمن، ايران را به حمايت از اين گروه‌ها متهم کرد. همزمان بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل اندکي پس از سخنان رئيس جمهور آمريکا، ضمن استقبال از راهبرد جديد آمريکا عليه ايران، از دونالد ترامپ آمريکا تشکر کرد و به وي تبريک گفت. منامه از استراتژي جديد آمريکا عليه ايران حمايت کرد و در ادامه ياوه‌گويي‌هاي ترامپ عليه ايران مدعي شد که بحرين بيشترين ضربه را از سپاه ايران خورده است. کشور بحرين با اشاره به اظهارات ترامپ عليه توافق هسته‌اي و سپاه مدعي شد: اين موضع آمريکا بر اهميت مبارزه با تروريسم و حاميان آن براي ايجاد جهاني پر امنيت و پر ثبات تاکيد دارد. دولت مستعفي يمن نيز در بيانيه‌اي از استراتژي جديد آمريکا عليه ايران استقبال کرد. با انتشار بيانيه اي، وزارت خارجه‌امارات از اظهارات رئيس‌جمهور آمريکا عليه ايران استقبال کرد.در اين بيانيه ادعا شده است: استراتژي جديد آمريکا براي مقابله با رفتارهاي منفي و غيرقابل قبول ايران از جمله برنامه موشکي که‌امنيت و ثبات منطقه را به خطر مي‌اندازد، اتخاذ شده است. نخست وزير لبنان گفت: موضع آمريکا در رابطه با ايران واضح و آشکار است و اين امر به ما مربوط نمي‌شود.به گزارش النشره، سعد حريري، نخست وزير لبنان، در واکنش به اظهارات اخير دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريکا عليه ايران با اشاره به اينکه بايد از ثبات و موافقت حفاظت کرد، گفت: استراتژي جديد آمريکا ميان آمريکا و ايران است و به لبنان مربوط نمي‌شود.
نيکي هيلي حامي‌تصميم گيرهاي ترامپ
نشريه پولتيکو در گزارشي با پرداختن به سخنراني روز جمعه رئيس‌جمهور آمريکا درباره ايران و برجام نوشت: نيکي هيلي که از حاميان اصلي عدم تاييد پايبندي ايران به توافق هسته‌اي است، در واقع کسي است که پشت سر رويکرد ترامپ در قبال ايران قرار دارد. نيکي هيلي نماينده‌امريکا در سازمان ملل در ديداري در ماه ژوئيه که در آن ژنرال مک مستر، مشاور امنيت ملي و مايک پنس معاون رئيس‌جمهور آمريکا حضور داشتند، از رئيس‌جمهور ترامپ خواست تا به وي اجازه دهد يک پرونده براي اعلام عدم پايبندي بسازد.به گفته يک منبع آگاه هيلي به ترامپ گفته است به من اجازه بده تا يک اساس براي آن ايجاد کنم. رئيس‌جمهور نيز با اين درخواست موافقت کرد. هيلي به اصلي‌ترين حامي‌دولت براي اعلام عدم پايبندي در خارج از آمريکا و صداي مورد علاقه ترامپ عليه ايران در داخل آمريکا تبديل خواهد شد که جايگاه وي را در شرايطي که به نظر مي‌آيد هيلي يکي از گزينه‌هاي احتمالي بعد از رکس تيلرسون است، تقويت ميکند. ارتباط تنش‌آلود تيلرسون با ترامپ در روزهاي اخير آشکارتر شده است. به نوشته پولتيکو هيلي در اين ميان تنها نبود. رد پاي جان بولتون نماينده پيشين آمريکا در سازمان ملل کسي که دسترسي‌اش به ترامپ به تازگي توسط جان کلي رئيس دفتر رئيس‌جمهوري آمريکا محدود شده است، در سخنراني روز جمعه ترامپ احساس مي‌شود. زماني که عليرغم مخالفتها با هر اقدامي‌که بتواند توافق هسته‌اي را نابود کند، بازهم گفت که هر زمان که بخواهد مي‌تواند توافق را لغو کند. هيلي تاکنون هيچگاه خواستار خروج آمريکا نشده است اما يکي از مقامات ارشدي است که به طور علني از ترامپ خواسته تا اعلام کند که ايران توافق را نقض کرده است. بسياري از کارشناسان معتقدند احتمال جايگزيني نيکي هيلي به جاي رکس تيلرسون وزيرامور خارجه‌امريکا در دولت ترامپ زياد است.