جمهوری اسلامی تحریم‌ناپذیر است
رئیس‌جمهور گفت: جمهوری اسلامی تحریم‌ناپذیر است و هرگز تحریم‌ها در این کشور به نتیجه نرسیده و بعد از این هم به نتیجه نخواهد رسید. سیدابراهیم رئیسی شنبه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مراسم افتتاحیه ششمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران با بیان اینکه «این نمایشگاه فضای رقابتی و یک کنش جمعی ایجاد می‌کند تا برای رفاه اجتماعی از مسیر توسعه تجارت، صادرات و گسترش تعاملات اقتصادی عمل شود»، اظهار کرد: این نمایشگاه موجب ارتقای اقتصادی در کشور، منطقه و برای همه جهان است. این نمایشگاه نشان‌دهنده آن است که جمهوری اسلامی تحریم‌ناپذیر است و هرگز تحریم‌ها در این کشور به نتیجه نرسیده و بعد از این هم به نتیجه نخواهد رسید. وی تاکید کرد: این نمایشگاه نشان‌دهنده این است طرح‌های شیطانی منزوی کردن ایران تاکنون به نتیجه نرسیده و بعد از این هم به نتیجه نمی‌رسد. رئیس‌جمهور با بیان اینکه «ایران در عرصه‌های مختلف می‌تواند برای جهان نوآوری داشته باشد»، تاکید کرد: این نمایشگاه دستاوردهای جوانان ما را نشان می‌دهد که تهدید و تحریم را به فرصت بدل کرده‌اند. ترجمان این نمایشگاه و رویداد بزرگ اقتصادی، تجاری و صادراتی آن است که ما توانسته‌ایم و بازهم می‌توانیم.
روابط ایران با قاره آفریقا مبتنی بر احترام متقابل و منافع مشترک است
وزیر امور خارجه گفت: روابط جمهوری اسلامی ایران با قاره آفریقا بر اعتقاد عمیق و پایبندی عملی به احترام متقابل و منافع مشترک مبتنی است. حسین امیر عبداللهیان در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به برگزاری دومین اجلاس بین المللی ایران و آفریقا در تهران نوشت: « روابط جمهوری اسلامی ایران با قاره آفریقا بر اعتقاد عمیق و پایبندی عملی به احترام متقابل و منافع مشترک مبتنی است. آسیا و آفریقا با برخورداری از ظرفیت‌های بزرگ در عرصه‌های مختلف می‌توانند روندهای کلان سیاسی و اقتصادی جهان را رقم زنند و به موتور توسعه و پیشرفت پایدار مبتنی بر عدالت و برابری مبدل شوند؛ ایران در قلب منطقه غرب آسیا، از نقش و جایگاه ویژه‌ای در این تحول راهبردی برخوردار است. دو رویداد مهم دومین اجلاس ایران و آفریقا و نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران، اکسپو۲۰۲۴ تهران، فرصتی ارزشمند برای تحقق این اهداف مهم است.» اظهارات امیر عبداللهیان در شرایطی است که همزمان با برگزاری دومین اجلاس بین المللی ایران و آفریقا در تهران، بسیاری از ناظران سیاسی انتقاداتی جدی را نسبت به عدم توجه کشورمان به فرصت‌ها بزرگ در قاره سیاه مطرح کرده‌اند.
گروه سیاسی: محمد باقر قالیباف رئیس مجلس یازدهم، این روزها به خوبی می‌داند که چه مسیر دشواری را برای تمدید ریاست خود بر بهارستان دارد. او از لابی‌های گسترده در راهروهای مجلس و مذاکرات فشرده برای ایجاد ائتلاف به منظور ریاست بر قوه مقننه مطلع است. بر خلاف سابق دیگر کسی قالیباف را به عنوان رهبر جریان اصول‌گرا قبول ندارد. حتی زمزمه‌هایی نیز مبنی بر تلاش برای حذف او در جریان است. قدر مسلم اینکه دیگر همه می‌دانند آقای محمد باقر قالیباف مسیر بسیار دشواری برای تداوم ترک‌تازی خود در مجلس دارد.
به گزارش «تجارت»، بعد از برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات مجلس، تکلیف ۲۴۵ کرسی برای ۴ سال آینده مشخص شد و ۴۵ کرسی باقی‌مانده نیز در ۲۱ اردیبهشت تعیین می‌شوند بنابراین اکنون بیش از دو سوم ترکیب مجلس آینده مشخص شده است. از همان ابتدا مشخص بود که در خلا رقابت جدی اصلاح‌طلبان، بحث اصلی در مجلس جدید بر سر ریاست است؛ چرا که از همان ابتدا مشخص بود که جریان غالب در پارلمان وابسته به کدام طیف سیاسی و جناحی است. حالا در درون جریان برنده رقابتی دشوار و سنگین در جریان است تا رئیس جدید قوه مقننه برگزیده شود.
جدال سخت قالیباف با 5 مدعی ریاست
از همان ابتدای اعلام نتایج انتخابات، موضوع اصلی در محافل سیاسی تعیین «رئیس مجلس دوازدهم» بود. موضوعی که هم در رسانه‌ها پیگیری شد، هم چهره‌های سیاسی داخل و خارج مجلس را به واکنش واداشت و هم زمینه جناح‌بندی‌ها در این باب را فراهم کرد؛ این روند در روزهای پس از برگزاری انتخابات مجلس آنقدر سرعت گرفت که به موازات اعلام نتایج در مهمترین حوزه‌های انتخابیه، اسامی چهره‌هایی برای تکیه‌زدن به صندلی ریاست مجلس شنیده می‌شد. با نزدیک‌شدن به شروع کار مجلس آینده اما این رقابت‌ها رنگ‌وبوی بیشتری گرفته و خبرها حکایت از برگزاری جلسات متعدد رسمی و غیررسمی برای تصمیم‌سازی درباره ریاست مجلس آینده دارد. برمبنای آنچه برخی منتخبان مجلس آینده می‌گویند، افرادی چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم برای ریاست مجلس اعلام آمادگی کردند که از جمله آنان می توان از «محمدباقر قالیباف»، «منوچهر متکی»، «مجتبی ذوالنوری»، «مرتضی آقاتهرانی»، «حمید رسایی» و «حمیدرضا حاجی‌بابایی» نام برد. شنیده‌ها از راهروی مجلس هم نشان می‌دهد این چهره‌ها برای جلب نظر سایر منتخبان، جلساتی برگزار کرده‌اند؛ روندی که در آن، طرح وعده‌هایی برای گرفتن رای از منتخبان مجلس آینده هم دور از ذهن نیست.
نبویان با اعتماد به نفس ریاست بهارستان را می‌خواهد
محمود نبویان در انتخابات اخیر توانست شگفتی‌آفرین باشد و نفر اول تهران شد. نبویان پس از ۴ سال بیرون نشستن از مجلس، سال ۹۸ دوباره به ساختمان هرمی شکل بهارستان رفت، این بار اما با رأی اول تهران ماجرا فرق کرده است. او که مشخصا زاویه تندی با محمدباقر قالیباف رئیس فعلی مجلس دارد، در انتخابات اخیر بالاتر از حمید رسایی و مجری سابق صداوسیما و قالیباف ایستاد. این اتفاق انگار اعتماد به نفس نبویان را دو چندان کرده و گویا دورخیز بلندی کرده برای کسب ریاست مجلس دوازدهم. هرچند او در اظهاراتی پیش از سال جدید تلویحا این موضوع را رد کرده بود اما نشانه های تحرکات بود گویای نکاتی دیگر است. خبرهایی که در رسانه‌ها آمده، حاکیست که نبویان تعدادی از منتخبان جدید را گرد هم آورده و برای آنها از «ضرورت وحدت نیروهای انقلاب اسلامی» سخن گفته است. در واقع اولین اقدامی که برای ناک‌اوت کردن قالیباف لازم بوده انجام شود، همان کاری است که نبویان به دنبال آن افتاده است؛ «تشکیل فراکسیون انقلاب اسلامی.» در مجلس فعلی، فراکسیون اکثریتی با نامی مشابه به فراکسیون مد نظر نبویان و دوستانش در حال کار است که قالیباف ریاست آن را بر عهده دارد. به زبان ساده‌تر، اقدام نبویان برای تشکیل فراکسیون انقلاب اسلامی، در واقع اعلان جنگ با قالیباف است و تلاشی همه‌جانبه برای از بین بردن فراکسیون فعلی قالیباف و تشکیل فراکسیونی جدید و البته تقریبا با همان نام مجلس یازدهم. گویا این بار نبویان عزم خود را جزم کرده تا ریاست فراکسیون را در دست بگیرد؛ و وقتی هم که به ریاست فراکسیون به قول خودشان اکثریت برسد، بخش عمده‌ای از راه ریاست مجلس را پیموده است و حتی اگر به ریاست مجلس نرسد ریاست یک فراکسیون اصلی را در دست داشته باشد تا به او قدرت مانور بیشتری در مجلس آینده بدهد.
قد علم کردن رسایی و متکی
جلسه نبویان با منتخبان جدید مجلس در حالی برگزار شد که دو روز قبلش حمید رسایی دیگر چهره تندروی اصولگرایان نیز جلسه‌ای با جمعی از منتخبان جدید مجلس برگزار کرده بود. خبرگزاری ایلنا که این خبر را منتشر کرده، در متن خود نوشته «احتمالا یکی از مهمترین محورها و موضوعاتی که در جلسه امروز مطرح می‌شود موضوع انتخابات هیات رییسه مجلس و ریاست مجلس در دوره آینده باشد.» این خبر احتمال داده که «برخی افراد بیرون از مجلس جزو متولیان برگزاری آن باشند.» در همین حال منوچهر متکی که سرلیست فهرست شورای وحدت(جامعتین، انجمن اسلامی مهندسین و ...) بوده، اواخر فروردین ماه جلسه‌ای با حدود یکصد تن از منتخبان جدید برگزار کرده بود؛ البته حضور حدود ۱۰۰ منتخب جدید مجلس، با استناد به سخنان متکی است. به گفته وزیر اموز خارجه اسبق ایران، در جلسه مذکور، درباره «ضرورت تحول در رویکردها و کارکردهای مجلس دوازدهم» صحبت شده بوده که از نظر متکی «مهمترین موضوع» است. او حمله نسبتا تندی هم به قالیباف داشت و گفته بود که «خانه ملت به سمت ریاست محور حرکت کرده در حالی که باید به سمت صحن محور باشد.» متکی که در لیست شورای وحدت حضور داشت، شب پایانی تبلیغات انتخابات مجلس دوازدهم، وارد فهرست جوان تازه سر برآورده‌ی اصولگرایان یعنی علی‌اکبر رائفی‌پور، موسوم به «جبهه صبح ایران» شده بود، انگار که تحت تاثیر عقاید رائفی‌پور قرار گرفته که این چنین به مدیریت مجلس‌حمله‌ور شده است.
نقش تعیین‌کننده انتخابات دور دوم
باتوجه به رقابت تنگاتنگ جریان‌های مختلف اصولگرایی در انتخابات مجلس دوازدهم و حضور کاندیداهای آنان در بهارستان، انتظار می‌رود صحنه رقابت نه‌تنها برای کسب کرسی ریاست که برای کرسی نایب رئیسی، سایر اعضای هیأت رئیسه مجلس و حتی رؤسای کمیسیون‌های تخصصی مجلس نیز جدی‌تر شود و در نهایت فضای کلی مجلس دوازدهم را به سمت‌وسویی هدایت کند که در آن کمتر شاهد یک‌دستی‌هایی از نوع مجلس یازدهم باشیم. در چنین شرایطی، اینکه کاندیداهای هر کدام از این کرسیهای ریاست، گوشه‌چشمی به نتایج دوره دوم انتخابات مجلس داشته باشند تا با رایزنی‌ها بتوانند نظر آنان را به خود جلب کنند، نه‌تنها تصور بعیدی نیست که به نظر می‌رسد تاثیر سرنوشت‌سازی هم بر ترکیب نهایی هیات رئیسه و روسای کمیسیون‌های مجلس دوازدهم برجای بگذارد.
نرسی قربان
کارشناس انرژی
ایران از لحاظ تئوری می‌تواند به هاب انرژی تبدیل شود و سال‌های سال در رابطه با آن صحبت شده است زیرا ایران یکی از بزرگترین ذخایر گازی جهان را دارا است. ایران از لحاظ جغرافیایی در منطقه‌ای قرار دارد که به چندین کشور مختلف راه دارد؛ اعم از کشورهایی که گاز دارند به همین جهت همواره بر سر این موضوع بحث بوده که ایران بتواند ایران گاز را از کشورهایی نظیر ترکمنستان که گاز دارند دریافت و به ترکیه، هند و.... بدهد که به دلیل تحریم‌ها امکان پذیر نبود.تولید انرژی در کشور ما کم نیست، بلکه مصرف انرژی در کشور ما بسیار بالاست.
برای به تعادل رسیدن تولید و مصرف باید تولید گاز افزایش پیدا کند زیرا گاز در سبد کشور ما سهم ۷۰ درصدی دارد و اگر بخواهیم تولید گاز را افزایش دهیم که برای تولید برق و سایر مصارف را پاسخگو باشد مستلزم سرمایه گذاری بیشتر است که مقدار آن بسیار بالاست و به گفته وزیر نفت ۲۰۰ میلیارد دلار برای سرمایه گذاری نیاز داریم.در صورتی که سرمایه گذاری صورت بگیرد باید سرمایه گذاری خارجی باشد تا پاسخگوی نیاز ما باشد. در رابطه با راهکارهای بهینه سازی مصرف،راه کارهای مختلفی در این زمینه در نظر گرفته شده است که یکی از آنها قیمت گذاری است به گونه‌ای که قیمت انرژی را به جایی برسانند که صرفه‌جویی در آن بسیار جذاب شود که به علت مسائل سیاسی چنین امکانی وجود ندارد.راهکارهای دیگری نظیر سرمایه گذاری وجود دارد و بهینه سازی به طوری که در خانه و ادارات حتی کارخانه‌ها سرمایه گذاری صورت بگیرد تا مصرف بهینه باشد و با توجه به اینکه سرمایه گذاری وجود نداشته این نوع از بهینه سازی هم میسر نشده است.سیاست‌های انرژی دولت مرتباً در حال تغییر است و هیچ زمان سیاست واحدی را در دولت‌ها مختلف نداشته‌ایم و همه این موارد دست به دست هم داده تا بهینه سازی به تعویق می‌افتد.
جعفر قناد باشی
کارشناس مسائل آفریقا
همکاری های ایران و آفریقا، با بیان اینکه تعامل با آفریقا همواره جزو سیاست‌های اعلامی ایران در عرصه تعاملات خارجی بوده ولی در عرصه عمل در این حوزه کار چندانی نشده است. اجلالس اخیر تهران به دور از تشریفات، این زمینه را فراهم کند که بر عملکرد گذشته مرور شده، کاستی‌ها برطرف شده و برای آینده برنامه‌ریزی شود. متاسفانه به‌رغم صحبت‌ها و شعارهایی که مطرح می‌شود، ما در طی این سال‌ها راهبرد مشخص و معینی در حوزه آفریقا نداشته‌ایم. در واقع هنوز اولویت ما در آفریقا به صورت دقیق مشخص نیست که آیا می‌خواهیم روی کشت فراسرزمینی کار کنیم یا صادرات داشته باشیم یا اینکه فقط سرمایه گذاری مشترک؟ در واقع اولویت ما در حوزه آفریقا متناسب با ظرفیت هر کدام از کشورهای آفریقایی دقیق مشخص نیست.
در قاره آفریقا ۵۴ کشور حضور دارند. باید به این موضوع توجه داشت که همه آنها قابلیت همکاری ندارند و باید برای همکاری با این کشورها نیز اولویت‌بندی کنیم. در این سال‌ها نگاه ما به آفریقا کلی بوده و این بعضا باعث شده که انرژی‌ها در این حوزه هدر برود، درحالی‌که همان‌طور که اشاره شد برخی از کشورهای آفریقایی از نظر اقتصادی و سیاسی این آمادگی را ندارند که با ما همکاری کنند ولی به‌خاطر عدم توجه به این موضوع انرژی و نیروی ما بعضا هدر رفته است. تمام این وضعیت در شرایطی است که بیشترین میزان تجارت خارجی بین ایران و آفریقا در سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاد، گفت: تجارت خارجی با آفریقا به حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید؛ اما این عدد در مقایسه با تجارت کشورهای دیگر با قاره آفریقا قابل توجه نیست، از اینرو سازمان توسعه تجارت ایران برای تصاحب سهم بیشتر از بازار این قاره برنامه‌ریزی‌هایی را در نظر گرفته است. البته باید توجه داشت که آمار تجارت با آفریقا بیشتر از عددهای اعلامی است، اما به دلیل محدودیت‌های ناشی از اعمال تحریم‌ها، صادرات مستقیم به این کشورها نداریم و محصولات ایرانی از طریق کشور دوم مانند امارات، ترکیه، قطر و عمان به کشورها صادر می‌شود. در دوران رؤسای‌جمهور پیشین اقداماتی برای گسترش همکاری با آفریقا انجام شد ولی متاسفانه این اقدامات دنبال و پیگیری نشد. در هشت سال دولت آقای روحانی که ما چندان به آفریقا توجهی نداشتیم، مثلا روابط اقتصادی ترکیه با آفریقا پنج برابر شد و حتی برخی از کشورها این را به رقم هشت برابر رساندند. از نظر سیاسی عمده افکار عمومی کشورهای آفریقایی با ماست و آنها در موضوعاتی همچون مقابله با نژادپرستی، استعمار و مقابله با جنایت‌های اسرائیل همسو با ایران هستند. اینها امتیازات مثبت ما در آفریقا هستند ولی متاسفانه از آن به خوبی استفاده نکرده‌ایم. با این وجود، برگزاری اجلاس‌هایی چون اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا فرصت‌های خوبی برای برداشتن گام‌هایی جهت جبران عقب ماندگی‌های گذشته است. این‌گونه اجلاس‌ها نباید به تشریفات و چند تا خبر خلاصه شود و باید اقدام عملی برای رفع عقب ماندگی‌ها صورت بگیرد. در آفریقا کشورهای ثروتمندی از نظر منابع طبیعی و معادن وجود دارند و ما در حوزه خدمات فنی مهندسی، سدسازی، انتقال برق، ساخت پالایشگاه و ... می‌توانیم در آفریقا فعالیت‌های خوبی داشته باشیم و درآمد ارزی برای کشور به دست آوریم. یکی از مسئولان اعلام کرده که آفریقا اقیانوس فرصت‌هاست ولی ما متاسفانه به اندازه یک استخر نیز از این فرصت‌ها استفاده نکرده‌ایم.
گروه اقتصادی: بحران های ایجاد شده اقتصادی در اکثر کشورها بیش از آنکه به دلایل خارجی مربوط باشد، در ارتباط با ناکارآمدی تیم مدیریت داخلی و مدیران در سطوح خرد و کلان است. این امر در مورد ایران به ویژه در دولت یازدهم نیز صادق است، چرا که به گفته کارشناسان دولت یازدهم با وجود بهره گیری از یکدست بودن حاکمیت، نتوانسته چیزی به جز آمارهای رسمی رشد و پیشرفت و ثبات نقدینگی و... در حوزه های مختلف که در تضاد با آنچه که برای مردم محسوس است، ارائه کند.
تداوم ضعف اقتصادی با وجود حاکمیت یکدست
به گزارش «تجارت»، به اعتقاد کارشناسان هر چند تحریم ها یکی از شاخص های تاثیرگذار در مسیر رشد اقتصادی تلقی می شود، اما نبود تیم اقتصادی قدرتمند جهت کارشناسی طرح و برنامه های دولت با وجود حمایت همه جانبه حاکمیت، باعث شده تا دولت سیزدهم نیز همانند برخی از دولت های سابق عملکرد خوبی از خود بر جای نگذارد. صاحبنظران بر این باور هستند که؛ ضعف تیم اقتصادی دولت، تخصیص اشتباه بودجه، فساد و سوءمدیریت دستگاه ها و نهادهای دولتی، استفاده ناکارآمد از منابع، به کارنگرفتن مناسب ظرفیت های بخش خصوصی و مانع تراشی برای آنها، توسعه ناکافی زیرساخت ها، عدم توسعه سرمایه انسانی، فقدان نوآوری و تحقیق و توسعه از جمله پارامترهای مهمی محسوب می شوند که کارنامه ضعیفی از دولت یازدهم تاکنون برجای گذاشته است که البته بخشی از آن رویکردی موروثی در دولت های قبل به حساب می آیند که در سایه ضعفِ نظارت و ارزیابی کافی از پیشرفت ها و... به تشدید بحران های اقتصادی انجامیده است.
ضرورت الگوبرداری پازلی از اقتصادهای بین المللی موفق مشابه ایران
علی حیات نیا تحلیل گر اقتصادی در این باره به «تجارت»، گفت: بسیاری از کشورها همچون آرژانتین با تحلیل به موقع و صحیح و رصد چالش های اقتصادی توانستند در مسیر اصلاحات واقعی گام بردارند و با حذف و یا ادغام برخی از سازمان یا نهادهای دولتی به کوچک سازی واقعی دولت و حذف هزینه های اضافی دست یابند، مدیریت شرایط بحرانی مشابه توسط بانک مرکزی و نهادهای اقتصادی برای کشور روسیه در حال جنگ با اوکراین نیز قابل مشاهده است که با بهره گیری از تصمیم گیری های به موقع و شناسایی موانع توانست از ایجاد چالش های اقتصادی در زمان جنگ جلوگیری کند، اما به نظر می رسد ایران فاقد نظام تصمیم گیری و مدیریت مطلوب چالش هاست و طرح های مختلف مانند؛ «اصلاحات اقتصادی»، «عدالت محوری» و ... نتوانسته باعث تغییری مطلوب در کشور شود . او افزود: چیزی که بیش از همه چیز در حال حاضر برای کشور ضروری است، اتخاذ تصمیمی عاجل برای ایجاد اصلاحات ساختاری و شاید شوک درمانی به مثابه آنچه که در کشورهایی چون آرژانتین صورت گرفته باشد که البته انجام این مهم نیاز به تیمی کارآمد، توانا و آگاه از مسائل اقتصادی، سیاسی و ... دارد تا شاهد هدررفت سرمایه های انسانی، مالی و... در مسیر پرتکرار آزمون و خطاها و تصمیمات نابجای اقتصادی نباشیم.
ضرورت تغییر ساختاری برای نجات اقتصاد
به گفته این کارشناس این اتفاق و تغییر ساختاری باید از بانک مرکزی و سازمان های اقتصادی آغاز شود و به مقوله هایی چون؛ افزایش اختیارات و استقلال بانک مرکزی از تصمیمات دولت، تک نرخی کردن ارز، کاهش نقش و تصدی گری دولت در بخش های مختلف اقتصادی به طور جدی پرداخته شود تا بتوان از اقتصاد بحران زده کشور رهایی پیدا کرد. حیات نیا اضافه کرد: اجرای تغییراتی چون حذف ارز 4500 تومانی و روی آوردن به ارز 28 هزار تومانی و... نتوانست باعث بهبودی در جریان کلی اقتصاد در کشور ایجاد کند، از این رو به نظر می رسد تا وقتی که به مقوله تک نرخی شدن ارز به طور جدی پرداخته نشود مشکلات در این حوزه ادامه دارد و امری بدیهی تلقی می شود و به گمانم تا زمانی که تابع عرضه و تقاضا در بازار نباشیم چالش ها ادامه دار خواهد بود. او معتقد است: ریشه های تورم در ایران بیشتر به نظام دستوری اقتصاد بازمی گردد و پارامترهایی چون اختیارداری دولت در مقوله هایی چون بنگاه داری و عرضه و تقاضا و... است که در نهایت به تخصیص غیربهینه ارز و ...منجر می شود.
فساد سیستماتیک و کاهش نظارت های حاکمیتی
این کارشناس ادامه داد: فساد سیستماتیک با وجود هشدار سالیانه کارشناسان هر روز در حال پیچیده ترشدن است که ناشی از غیرشفاف بودن دولت با واحدهای فعال اقتصادی است، و این به معنای این است که دولت در این حیطه کوتاهی کرده و برای دستیابی به آنچه که در استانداردهای بین المللی به آن «رشد و توسعه واقعی اقتصادی» اطلاق می شود، باید از رانت ها و فسادهای موجود در این زمینه کاسته شود و قطعاً انجام آن نیز نیاز به کارشناسی مطلوب طرح ها و برنامه های اقتصادی با بهره گیری از تیمی قوی و کارشناسان خبره دارد تا روزنه های نفوذ و رانت را در بخش های مختلف مسدود کند و سپس با نظارت جدی و کارآمد در انتظار حرکت در مسیر توسعه و فاصله گرفتن از بحران باشیم. لذا به نظر می رسد شوک درمانی اقتصادی باید با اصلاحات ساختاری در حوزه های سیاسی – اقتصادی و .. همراه باشد تا بتوان از هدررفت سرمایه های مالی، انسانی و زمان و... جلوگیری کرد.
۱۵۰ همت از اموال مازاد بانک‌ها واگذار شد
وزیر اقتصاد گفت: در ابتدای دولت تا کنون ٩۵ هزار میلیارد تومان از اموال مازاد بانک‌ها به فروش رفت و در حال حاضر مجموعا ١۵٠ هزار میلیارد تومان از دارایی مازاد بانک‌ها واگذار و فروخته شده‌است.
به گزارش تجارت، سید احسان خاندوزی در آیین رونمایی از برات الکترونیکی زنجیره تامین(سپامی) با بیان اینکه هنوز نتوانستیم آنقدر که باید فعالان اقتصادی را برای تامین مالی از روش‌های نوین راهنمایی کنیم، اظهار داشت: هنوز هم روش‌ها و عادت‌های مرسوم برای تامین مالی برای فعالان اقتصادی غالب است. وی ادامه داد: با وجود محدودیت‌هایی در کنترل ترازنامه بانکی وجود دارد، برای تامین مالی اقتصاد چاره‌ای استفاده از ابزارهای جدید نیست وگرنه تولید پول در این شرایط انقباضی دچار تنگنا می‌شود.
وزیر اقتصاد با اشاره ادامه رشد اقتصادی گفت: هر چند که مدعی بودند که این رشد اقتصادی به دلیل پایان دوره کرونا است اما دیدیم که رشد اقتصادی در سال ١۴٠١ و ١۴٠٢ هم ادامه داشت و رشد اقتصادی در سال ١۴٠٣ هم در ادامه این مسیر خواهد بود.
شکست بازار از مرکز مبادله
یک کارشناس اقتصادی گفت: کاری که بانک مرکزی به‌درستی انجام می دهد، این است که با افزایش نرخ ارز در بازار غیر رسمی، نرخ مرکز مبادله تغییر خاصی نمی کند؛ این نشان می‌دهد که بانک مرکزی بازیچه قرار نگرفته و وارد بازی بازارسازها نشده است. بازار آزاد می‌خواهد نرخ ارز مرکز مبادله را به سمت خودش بکشاند اما وقتی موفق نمی‌شود، کاهش پیدا می‌کند. سال گذشته نرخ دلار به ۶۰ هزار تومان رسید اما به ۵۰ هزار تومان برگشت. آلبرت بغزیان، درباره تاثیر حراج سکه در کنترل قیمت‌ها بیان کرد: اگر هدف بانک مرکزی کاهش قیمت سکه بوده، باید توجه داشت که این کار یک مسکن موقت است برای تاثیر در قیمت؛ لذا این امر باید به‌طور مرتب انجام شود یا اینکه به تعدادی سکه عرضه شود که دیگر بازار اشباع شده باشد. البته همه اینها منوط به این است که نرخ ارز هم ثابت باشد. این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: قبلا برگزاری حراج سکه برای این بود که طلا به سازندگان عرضه شود و آنها بتوانند زیورآلات تولید کنند، در مقایسه با زمانی که نفت فروخته می‌شد و بانک مرکزی طلا و دلار تحویل می‌گرفت و به بانک کارگشایی می‌داد که به سازندگان و تولیدکنندگان زیورآلات عرضه کند؛ این کار در میان‌مدت نمی‌تواند اثری داشته باشد که قیمت‌ها را بشکند و کسانی که سکه خریدند هم به امید سوداگری هستند یا اینکه دنبال حفظ ارزش پولشان هستند.
گروه صنعت و تجارت: موضوع همکاری و تعامل فولادسازان و معدنی‌ها در دو سه سال گذشته همواره موافقان و مخالفانی در ایران داشته است. بسیاری معتقدند که فولادکاران برای پوشش دادن کل زنجیره تولید فولاد لازم است که وارد معدن‌کاری بشوند اما از سوی دیگر برخی بر عدم تخصص آنها در این حوزه تاکید می‌کنند. به گزارش «تجارت»، موافقان می‌گویند فولادسازان مجبورند در حوزه اکتشاف و معدن‌کاری وارد شوند تا با توان سرمایه‌گذاری و پذیرش ریسک آن نسبت به اجرا و توسعه عملیات اکتشاف به‌خصوص در معادن راکد و غیرفعال بپردازند. برخی از صاحب نظران می‌گویند در گذشته‌ای نه‌چندان دور، به‌رغم برخی هشدارها،مداخله حاکمیت معدنی کشور به فولاد‌ساز شدن معادن بزرگ و متوسط سنگ‌آهن منجر شد؛ معادنی که باید تامین‌کننده خوراک مصرفی فولادسازان باشند. طبیعتا فولادسازان نیز برای تامین مواد اولیه موردنیاز، خواه ناخواه مجبورند خودشان مواد اولیه شان را تامین کنند. به همین دلیل بخش معدنی را در ساختار خود گنجانده‌اند. مقامات وزارت صنعت، معدن و تجارت معتقدند مشکل فولادسازان، بخش انرژی است؛ اما افرادی که دستی بر آتش دارند می‌دانند که بحث انرژی تنها یکی از مشکلات است. از طرفی در کشور با معادنی مواجه هستیم که ظرفیت خود را نمی‌شناسند؛ یعنی اکتشاف دقیق و اصولی انجام نداده‌اند تا ذخیره قطعی واقعی را معرفی کنند. بنابراین شاهد هستیم که پتانسیل‌های معدنی قابل‌توجهی در سایه پروانه‌های بهره‌برداری با ذخایر اندک، بهره‌برداران ناتوان و در نتیجه ظرفیت استخراجی پایین قرار دارند. از معضلاتی که موجب این اتفاق می‌شود، می‌توان به هزینه‌بر بودن عملیات اکتشاف به خصوص در مرحله تفصیلی و عمدتا حفاری، ضعف دانش فعالان حقیقی و حقوقی اکتشاف و عقب‌ماندگی‌های سخت‌افزاری اشاره کرد. اگر نقطه اتکای حوزه معدن و صنایع معدنی درآمدهای مالیاتی است، قوه‌مجریه باید خود را شریک فعالان این حوزه بداند تا با رونق تولید موجب افزایش درآمدهای مذکور شود.
اما صنف نوردکاران فولادی کشور در حالی طی سال های اخیر با مسائل گوناگون مواجه هستند که بنا بر آمارهای موجود ۳۴ میلیون تن ظرفیت تولید نورد در واحدهای تولیدی کشور است که واحدهای تولیدی در مجموع حدود ۱۵ تا ۱۸ میلیون تن تولید می کنند. در شرایطی که مصرف ظاهری کشور ۹ و نیم میلیون تن است و حدود ۳ میلیون تن هم صادرات می شود و مابقی تولید نیز انباشت انبارها می شود. به این ترتیب بازار به عبارتی اشباع است و به گفته کارشناسان محصولات تولیدی این حوزه رقابت منفی دارد با این وجود فعالان این بخش مجبور به عرضه تولیدات خود به صورت صد درصدی در بورس کالا هستند و این اقدام مورد انتقاد بسیار است. با این وجود مشکلات این صنف محدود به این مورد نیست و مسائل دیگری نیز پیرامون این بخش وجود دارد که به نظر می رسد نائل شدن به اهداف جهش تولید را با موانعی مواجه سازد در این باره عضو انجمن نوردکاران فولادی گفت: در ۲سال اخیر مشکل صدور بخشنامه های متعدد خلق الساعه گریبان نوردکاران را گرفته و این امر موجب بالا رفتن هزینه های تولید و از دست رفتن بازارهای هدف صادراتی ما شده است. احمد رضوی نیک عضو انجمن نوردکاران فولادی ایران در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص زیرساخت ها و شرایط مورد نیاز برای تحقق شعار سال در این صنف می گوید: الان حدود ۱۰ سال است ابتدای سال جدید شعار تولیدی می دهند و این نشان دهنده این است که در اقتصاد و صنعت مخصوصا در زمینه تولید پیشرفت آنچنانی حاصل نشده و یا موانع رفع نشده است. به این معنا که در زمینه مقاطع طویل و نورد محصولات فولادی که مربوط به صنف ما می شود یکی از مشکلاتی که متاسفانه دو سال اخیر گریبانگیر نوردکاران بوده صدور بخشنامه های متعدد و خلق الساعه بوده که بدون هر گونه نظر کارشناسی ایجاد شده و متاسفانه دست و پا گیر شده است. رضوی نیک افزود: به عبارت دیگر صدور بخشنامه های خلق الساعه موجب بالا رفتن هزینه های تولیدی شده است و عمدتا موجب زیان و از دست رفتن بازارهای هدف صادراتی ما شده است. ضمن اینکه موجب جلوگیری از صادرات نیز شده است. آن هم به این دلیل که در حالی که وزارتخانه متولی صنعت کشور ما است اما برای بخش نوردکاران و فولاد سازان ما متولی ندارد وی ادامه داد: شاید جالب باشد بدانید در دوران دولت یازدهم ۸ وزیر و سرپرست عوض شد و هر سری دو تا سه ماه این وزارتخانه هیچ گونه متولی نداشت و می توان گفت از ۸ سال ۳ سال وزارت صمت متولی نداشت و اگر رشدی هم بود و یا مانعی درست نشد دقیقا همان زمان هایی بود که این وزارتخانه سرپرست و متولی نداشت و هر آنچه طبق قانون از قبل مشخص شده بود در این وزارتخانه پیش می رفت. به این ترتیب در آن زمان ضربات جدی به این صنعت وارد نشد. رضوی نیک خاطر نشان کرد: مساله مهم اینجا است که در مواقعی که وزارت صمت سرپرست و یا وزیر دارد مداخلات غیر کارشناسانه می کنند به نحوی که یک روز برای تعرفه فولاد عوارض سنگین می گذارند، یک روز حمایت ها و مشوق های صادراتی را قطع می کنند، قوانین دست و پاگیر می گذارند. به عنوان مثال در خصوص صدور پروانه ها سه سال پیش اعلام کردیم در زمینه نورد اشباع شده است و پروانه صادر نکنند اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و الان واحدهای تولیدی ما اکثرا با ظرفیت ۳۰ درصد کار می کنند و کمتر تولید می کنند. بنابراین اینها مشکلات زیرساختی است که در صدور پروانه، نبود سرمایه لازم و عدم کارشناسی در زمینه فولاد در وزارت صمت بوده که به صورت سلیقه ای انجام می شود.
وزیر صمت در راستای برگزاری دومین اجلاس ایران و آفریقا و با توجه به آغاز به‌کار نمایشگاه فرصت‌های صادراتی (ایران اکسپو ۲۰۲۴)، فرصت پیش آمده برای ارائه‌ی دستاوردهای کشور به بازرگانان و تجار بین‌المللی، آفریقا را اقیانوس فرصت برای فعالان تجاری کشور دانسته و از صنعتگران ایران دعوت کرد تا از فرصت‌های اقتصادی در بازار آفریقا بهره‌مند شوند. به گزارش ایسنا، (جمعه ۷ اردیبهشت ماه)، دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا با حضور مقامات عالی اقتصادی بیش از ۳۰ کشور آفریقایی و با سخنرانی سیدابراهیم رئیسی در محل سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد. عباس علی آبادی- وزیر صنعت، معدن و تجارت- نیز که در این اجلاس حضور داشته و سخنرانی کرده است، شب گذشته با حضور در یک برنامه تلویزیونی، با اشاره به اجلاس مذکور، اظهار کرد: اجلاس با آفریقا را داشتیم و از روز شنبه (هشتم اردیبهشت ماه) بزرگترین نمایشگاه دستاوردهای کشور برای معرفی به بیش از ۲۰۰۰ بازرگان و تاجر بین‌المللی برگزار می‌شود که قطعا تبعات خوبی به دنبال خواهد داشت.
برای تحقق جهش تولید، صادرات ضروری است
وی با بیان اینکه اجلاس آفریقا با تعداد زیادی از مقامات ارشد سیاسی آفریقا به خوبی برگزار شد که می‌تواند تاثیرات خوبی در رفاه و اقتصاد کشور داشته باشد، تصریح کرد: آفریقا، می‌تواند اقیانوس فرصت‌ها برای بازرگانان و تجار ایرانی باشد؛ از جمله مهمترین این فرصت توسعه‌نیافتگی کامل آفریقاست. البته آفریقایی‌ها به صورت جامع برنامه‌هایی را برای توسعه پیگیری می‌کنند و توانسته‌اند در این زمینه موفقیت خوبی با تلاش بسیار کسب کنند؛ این موفقیت‌ها نشان می‌دهد که آفریقایی‌ها بطور جامع و به صورت برنامه‌ریزی شده برنامه خوبی را دنبال می‌کنند و همین برنامه‌ها نشان می‌دهد که فرصت‌های بسیار زیادی برای صنعتگران، تجار و بازرگانان ما وجود دارد. وی ضمن تاکید بر اینکه برای تحقق جهش تولید باید دروازه صادرات باز شود، گفت: در بسیاری از کالاهایی که در کشور تولید می‌شود، به‌سبب اینکه فرصت صادرات ندارد یا بازار صادراتی ندارد، مطابق با ظرفیت تولید صورت نمی‌گیرد و مجبوریم تولید را محدود کنیم؛ بطور مثال در حوزه‌ی لوازم خانگی، رشد خوبی به لحاظ کیفیت، کمیت و تیراژ داشته‌ایم اما همچنان در تهدید کالاهای قاچاق هستیم.
مقام عالی وزارت صمت، در تشریح چالش‌های موجود در آفریقا، تاکید کرد: یکی از مهمترین چالش‌های ما برای فعالیت در آفریقا، نبود زیرساخت است؛ البته این موضوع با توجه به ظرفیت‌هایی که در توسعه زیرساخت حوزه‌های انرژی و حمل‌ونقل داریم، یک فرصت محسوب می‌شود؛ نرخ رشد اقتصادی در آفریقا از متوسط جهانی بیشتر است، این به معنای فرصت است و ما باید از آن استفاده کنیم. علی‌آبادی ادامه داد: درباره چالش‌های توسعه تجارت با آفریقا نیز مهمترین چالش، رقبا هستند که تلاش می‌کنند پس از حضور ما در آفریقا با ابزارها و شیوه‌های مختلفی همچون تحریم، جلوی این موضوع را بگیرند. البته که برنامه وزارت صمت این است که تجارت ایران و آفریقا را توسعه داده و صادرات و واردات نسبت به شرایط فعلی، دو برابر شود. در این خصوص باید ظرفیت‌های مالی و اقتصادی خود را به نفع صادرات بسیج کنیم و هر مانعِ در مسیر صادرات را، برداریم. وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: برای آنکه بتوانیم در وهله‌ی اول در این اجلاس، بصورت رو در رو صنعتگران، تجار و بازرگانان و مسئولان اتاق‌ها را در مقابل هم قرار دهیم تا شناخت آنها از یکدیگر بیشتر شود، در گان نخست بایستی همین افزایش شناخت طرفین از یکدیگر فراهم شود. بنظر بنده در این نقطعه ضعف بسیار است؛ آفریقایی‌ها ما را خوب نمی‌شناسند ما هم آنها را خوب نمی‌شناسیم، نمی‌دانیم چه فرصت‌هایی آنجا وجود دارد. آنچه که تاکنون منعکس شده به نظر بنده کافی نیست،؛ فلذا باید بررسی جامع صورت بگیرد. مطالعات گسترده‌ای را در دست انجام داریم. سازمان توسعه تجارت نیز در تلاش است تا این فرصت‌ها را شناسایی و به اصحاب تجارت و صنعت معرفی کند. وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: در این توسعه‌ی تجارت، اولویت را در اختیار شرکت‌هایی قرار خواهیم داد که صادرات محور و دانش‌بنیان هستند؛ شرکت‌هایی که حداقل ارزبری و بیشترین میزان ارزآوری را دارند. در حوزه‌ی مشارکت مردم نیز، این مشارکت زمانی رخ خواهد داد که بتوانیم از سرمایه‌های خُرد مردم استفاده کنیم. تلاش ما بر این است که ارز را به افراد و شرکت‌هایی که در اولویت تخصیص ارز هستند، تخصیص دهیم تا به سمت تجارت و صادرات، آن هم صادرات به مقاصدی نظیر آفریقا گام بردارند. وی افزود: در حال حاضر به‌دنبال تعریف پروژه‌هایی هستیم که بر اساس آنها بتوانیم صندوق‌های پروژه تاسیس کنیم تا مردم با سرمایه‌های خرد خود در پروژه‌های ملی مشارکت کنند؛ در این راستا به زودی اطلاع‌رسانی‌هایی صورت خواهد گرفت؛ چنانچه بتوانیم این هدف را محقق کنیم، بخش مشارکت مردم در شعار سال را به معنای واقعی و الگوی تازه محقق کنیم. او تاکید کرد: تلاش ما بر این است که تا پایان امسال در تمام یا حداقل بخشی از کشورهای آفریقایی که محوریت دارند، نمایشگاه‌های دائمی برای کالاهای ایرانی را فراهم کنیم؛ ضمن اینکه برای آفریقا نیز این فرصت را ایجاد خواهیم کرد که در کشور ما پایگاه معرفی خود را داشته باشند. خوشبختانه تراز تجاری ما با آفریقا کاملاً مثبت است؛ بنابراین رویکرد این است که واردات خود را نیز از آفریقا افزایش دهیم. تا پایان امسال تعداد رایزن‌های بازرگانی ما در آفریقا به ۱۲ مورد می‌رسد و تعداد مراکز بازرگانی به ۱۵ مرکز خواهد رسید. علی‌آبادی تصریح کرد: رقبای ایران حتماً برای ایران مزاحمت ایجاد خواهند کرد؛ از جمله اقدامات مهمی که در این حوزه باید انجام داد، ایجاد و فراهم کردن ابزار تجارت است. مهمترین ابزار آن، حمل‌ونقل است. برای شرق و شمال آفریقا پوشش نسبتاً خوبی وجود دارد و طبق دستور رئیس‌جمهور نیز برای غرب و جنوبی آفریقا هم از لحاظ حمل‌ونقل پوشش بایستی داشته باشیم؛ کارهای سختی است اما حتماً انجام خواهیم داد. وزیر صمت با تاکید بر اینکه آفریقا فرصت خوبی برای صنایع دانش‌بنیان ایران است، گفت: کشورهای آفریقایی در حوزه آموزش، هدف‌گذاری‌های خوبی کرده‌اند، ایران باید از این فرصت استفاده کند. همچنین شرکت‌های مهندسی و زیرساخت ما نیز می‌توانند پروژه‌های بزرگی در آفریقا اجرا کنند. کشورهای آفریقایی علاقه‌مند هستند از خودروهای روز استفاده کنند و این فرصت مناسبی برای ایران است. وی در ادامه تاکید کرد: ما در بخش معدن ظرفیت‌های خوبی داریم، متاسفانه تا به امروز به قدر کافی به این موضوع پرداخته نشده است و در فرمایشات مقام معظم رهبری نیز به وضوح این موضوع را می‌بینیم. بارها تاکید داشتند و همین امسال هم تاکید داشتند که از فرصت معدن استفاده شود، اتفاق خوبی که باید بیافتد و تا حالا نیافتاده، اکتشاف است. ما باید اول ببینیم چه داریم. متاسفانه دراین بخش کم کار شده و بایستی بیشتر شود. علی آبادی در پایان خاظرنشان کرد: برنامه ما این است که تا پایان سال ۱۴۰۳ همه کشور را پایش کرده و از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم. فراخوان خواهیم داد تا بدانیم چه داریم؛ بعد از آنکه بدانیم چه داریم، اینها را به مزایده می‌گذاریم و مردم و صندوق‌های پروژه مردمی می‌توانند شرکت کنند. این صندوق‌ها بسیار سودآور هستند.
همچنین صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق ایران نیز با حضور در آیین گشایش ایران‌اکسپو 2024، تصریح کرد: ایران دارای فرصت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است چراکه اقتصاد ایران ظرفیت افزایش یک تریلیون دلار به تولید ناخالص داخلی خود تا سال 2035 را دارد و برای تحقق این ظرفیت نیازمند حدود 3.5 تریلیون دلار سرمایه‌گذاری است. به باور او امروز اگر افق دید خود را از سطح غرب آسیا و بحران‌های امنیتی آن جلوتر ببریم و تصویری کلان از جهان را تصور کنیم، خواهم دید که توسعه برون‌گرایانه به وجه غالب عرصه بین‌الملل تبدیل شده و بنیان مشروعیت نظام‌های سیاسی را با پیشرفت اقتصادی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان پیوند زده است. رئیس اتاق ایران در چنین فضایی شرط توفیق برنامه‌های توسعه ملی را ایجاد تعامل هم‌افزا میان ظرفیت‌ها و ضرورت‌های داخلی برای توسعه دانست و ادامه داد: دیپلماسی اقتصادی، محل و ابزار ایجاد این تعامل محسوب می‌شود. طراحی و پیگیری این دیپلماسی اقتصادی، مستلزم توجه به واقعیت‌های کلان است. او در ادامه سخنان خود به شکل‌گیری زنجیره ارزش منطقه‌ای در سطح کلان که وابسته به همکاری دولت‌هاست اشاره کرد و افزود: ایجاد زنجیره ارزش منطقه‌ای در میدان و محیط عملیاتی به شدت به همکاری بخش خصوصی کشورهای منطقه نیازمند است. در این راستا اتاق‌های بازرگانی می‌توانند نقش کلیدی در عملیاتی کردن زنجیره ارزش منطقه‌ای و گسترش آن به حوزه‌های مختلف ایفا کنند. حسن‌زاده راه‌حل ثبات، صلح و توسعه اقتصادی در غرب آسیا را همکاری و همگرایی منطقه‌ای عنوان کرد و گفت: ایران در سال‌های اخیر بیش از گذشته بر همگرایی با همسایگان متمرکز شده است و با احیای روابط با عربستان و توسعه روابط با سایر همسایگان در راستای توسعه همگرایی اقتصادی منطقه‌ای گام برداشته است. اتاق ایران به عنوان نماینده بخش خصوصی نیز بر اهمیت نقش‌آفرینی بخش خصوصی کشورهای غرب آسیا در این مسیر تأکید دارد و آمادگی خود را برای همکاری و هم‌اندیشی با اتاق‌های کشورهای منطقه برای توسعه زنجیره ارزش منطقه‌ای اعلام می‌دارد.
گروه راه و مسکن: بالاخره پس از ۸ ماه انتظار مرکز آمار ایران شاخص و متوسط قیمت آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در شهریور ماه ۱۴۰۲ را منتشر کرد، آن‌گونه که مرکز آمار اعلام کرده قیمت مسکن در پایتخت به متوسط ۷۷.۴ میلیون تومان برای هر مترمربع رسیده است که ۱.۷درصد نسبت به ماه‌های گذشته کاهش داشته، به استناد گزارش مرکز آمار شاخص قیمت مسکن برای هر مترمربع در شهریور ماه ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷۵.۲درصد افزایش یافته است.
نبض اجاره بها به استناد آمار
به گزارش «تجارت»، سری اول مستاجرهایی که در سال ۱۴۰۳ به موعد تمدید قرارداد اجاره نامه رسیدند یا به عنوان مستاجر اولی وارد این بازار شدند، اجاره بهای یک سال آتی را با ۴۱.۸ درصد بیشتر از سال گذشته، پرداخت خواهند کرد؛ این اولین تابلو از رشد هزینه اجاره نشینی در سال جاری، دو پیام هشداری مشخص را یکی برای نمایندگان مجلس و دیگری برای دولت منعکس می کند. گزارش ها از آمار رسمی نبض اجاره بها در کل کشور در فروردین امسال حاکی است، مطابق تغییرات شاخص اجاره مسکن، بهای اجاره خانه در کشور در فروردین، 1.7 درصد به صورت ماهانه (در مقایسه با اسفند سال گذشته)، افزایش پیدا کرد. این نرخ تورم ماهانه اجاره، در مقایسه با روند یکی دو سال گذشته همین نرخ، در سطح بسیار پایین قرار گرفته به این معنا که میانگین تورم ماهانه اجاره مسکن طی دو سال 1401 و 1402، نرخ سه درصد بوده است؛ پس در این صورت آیا بازار اجاره به سمت بهبود، حرکت کرده است؟ بررسی های ما برای پاسخ این پرسش، جواب منفی ارائه می کند، چون که در همه فروردین ها در سال های اخیر، همواره تورم ماهانه اجاره مسکن، یک سقوط نرخ را تجربه کرده است. در فروردین دو سال اخیر نیز رشد ماهانه شاخص اجاره مسکن در کشور، دو درصد بوده است که تقریبا نصف همین نرخ در ماه های دیگر سال بود. این افت نرخ تورم ماهانه اجاره در ماه اول هر سال در مقایسه با میانگین تورم ماهانه اجاره 11 ماه بعد از آن، ناشی از تعطیلی بازار معاملات مسکن به خصوص معاملات اجاره است.
ضرورت مقایسه تورم نقطه ای بازار مسکن
در ماه اول سال، تقریبا هیچ مستاجری جابه‌جا نمی شود مگر تحت تاثیر موارد خاص که حجم آن پایین است. به این ترتیب، تابلوی تورم ماهانه اجاره مسکن در فروردین 1403، معیار مشخصی برای تحلیل وضعیت بازار اجاره نشینی و حال و روز مستاجرها نیست. از این رو، در این بررسی، لازم است تورم نقطه ای اجاره مسکن یا همان میزان رشد اجاره بها در ماه اول سال جاری نسبت به ماه اول 1402، دیده و تحلیل شود. تورم نقطه ای اجاره مسکن در ماه گذشته نرخ 41.8 درصد را ثبت کرد. همان طور که پیش تر در گزارشی تحت عنوان «تحلیل تورم اجاره مسکن تهران و کشور در سال 1402» (در 15 فروردین امسال)، نوشت، در حال حاضر «تورم بالای 40 درصدی در بازار اجاره نشین ها»، در مقایسه با روند تاریخی آن (زیر 13 درصد)، از «سه برابر شدن نرخ رشد سالانه هزینه اجاره مسکن نسبت به نیمه اول دهه 90 و سال های قبل از آن» حکایت دارد. در فروردین امسال نه تنها تورم نقطه ای اجاره به بالای 40 درصد رسید که تورم سالانه اجاره، یعنی میانگین رشد اجاره بهای مسکن در 12 ماه منتهی به پایان فروردین 1403 نیز رقم 40 درصد را ثبت کرد. اینکه سرعت رشد نقطه ای و سالانه اجاره بهای مسکن به شکل تاریخی در دو سه سال گذشته و حتی در شروع امسال، افزایش یافته است، ناشی از سطح جهش یافته تورم عمومی و تورم مسکن است که در همین صفحه، قبلا درباره آن گزارش های تحلیلی منتشر شده بود. در این مقطع اما علاوه بر اینکه، ضرورت دارد سیاستگذار نسبت به ریشه های تب بالای تورم اجاره مسکن توجه کند تا بتواند مهمترین هزینه زندگی ماهانه خانوارها را از حالت سنگین و نامتعارف به سطح نرمال برگرداند، دو پیام هشداری نرخ جدید تورم اجاره هم باید دیده شود.
چراغ چک موتور تورم اجاره
پرواز تورم اجاره مسکن (تغییرات نقطه ای) از سطح تاریخی خود، چراغ چک این بازار را روشن کرده است. این سطح 41.8 درصدی رشد اجاره بها در قراردادهای فروردین 1403 از دو منظر مورد بررسی است. این نرخ نشان می دهد، فرمول مدنظر نمایندگان مجلس برای تعیین رشد مجاز اجاره بها در سال که تصویب کرده اند و برای تایید نهادی روانه شورای نگهبان است، با وضع موجود این بازار همخوانی ندارد. فرمول نمایندگان می گوید، موجرها هر سال مکلف شوند اجاره بهای سال جدید را براساس 50 تا 100درصد تورم عمومی افزایش دهند و بیش از آن، ممنوع باشد.
پکن توپ تنش‌زدایی را به زمین واشنگتن انداخت
بلینکن و رئیس‌جمهور چین بر اهمیت مدیریت مسئولانه اختلافات بین آمریکا و پکن تاکید کرده و درباره یک سری مسائل از جمله امور جهانی، منطقه‌ای و دوجانبه صحبت داشتند. گفت‌وگوها بین دو کشور در ماه‌های اخیر و در حالی افزایش یافته که اختلافات نیز همچنان زیاد است. «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا در دیدار با «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین نگرانی خود را درباره حمایت پکن از روسیه و حمله به اوکراین و همچنین مسائل مربوط به تایوان و دریای چین جنوبی، حقوق بشر و تولید و صادارت مواد مورد نیاز برای تولید مواد مخدر صنعتی ابراز داشت.
بلینکن همچنین گفت در یک سری موارد همکاری دوجانبه با چین پیشرفت‌هایی داشته که شامل ارتباطات نظامی، مقابله با مواد مخدر و هوش مصنوعی می‌شود و دو طرف همچنین توافق کردند تا مذاکراتی را درباره کاهش خطرات ناشی از این فناوری هوش مصنوعی آغاز کنند. وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: «ما به حفظ و تقویت خطوط ارتباطی برای پیشبرد در این حوزه و دستیابی به توافقی برای رسیدگی به اختلاف‌نظرها به منظور اجتناب از هرگونه سوءتعبیر، برداشت‌های نادرست و ارتباطات اشتباه ادامه می‌دهیم و متعهدیم.» این دیپلمات ارشد آمریکایی همچنین تاکید کرد: «با اینکه ما به دنبال تعمیق همکاری هستیم که به نفع دو طرف است، آمریکا درباره چالش‌هایی که توسط چین ایجاد شده، به شدت هوشیار است. واشنگتن همیشه از منافع اصلی و ارزش‌های خود دفاع می‌کند.» وی همچنین به‌ویژه نگرانی خود را درباره تامین قطعاتی از جمله ابزارآلات و قطعات میکرو الکترونیک برای مسکو ابراز داشت و پس از دیدار با رئیس‌جمهور چین به خبرنگاران گفت: «روسیه بدون حمایت‌های چین برای حفظ حملاتش علیه اوکراین به مشکل برمی‌خورد. تامین صنایع دفاعی روسیه هم تهدیدی علیه اوکراین و هم تهدیدی علیه امنیت اروپاست.» وزیر خارجه ایالات متحده همچنین با شی جین‌پینگ درباره مانورهای دریایی چین در دریای چین جنوبی صحبت و بر حمایت قاطع آمریکا از فیلیپین تاکید کرد.
شی با اشاره به اینکه امسال چهل و پنجمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک بین ایالات متحده و چین است، گفت: «دو کشور به جای دشمنی باید شریک باشند.» بر اساس گزارش وزارت خارجه چین، او گفت: «جهان به اندازه کافی بزرگ است که توسعه و شکوفایی همزمان چین و ایالات متحده را تامین کند.» وی افزود که روابط ایالات متحده و چین به محض اینکه ایالات متحده رویکرد «مثبت و سازنده‌ای» داشته باشد، تثبیت خواهد شد. بلینکن در گفت‌وگو با خبرنگاران پس از این نشست گفت ایالات متحده قصد ندارد توسعه چین را متوقف کند یا دو اقتصاد بزرگ جهان را از هم جدا کند. او گفت: «ما می‌خواهیم اقتصاد چین رشد کند، اما نحوه رشد چین مهم است.» رئیس‌جمهور چین تاکید کرد که چین و آمریکا باید به جای دخیل شدن در رقابتی شرورانه به دنبال همکاری در مسیری مشترک باشند. وی افزود: «چین از دیدن یک آمریکای مطمئن، باز، موفق و پر رونق خوشحال می‌شود. ما امیدواریم که آمریکا هم به دنبال توسعه چین در مسیری روشن و مثبت باشد. این یک مساله نهادی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.» دیدار بین بلینکن و رئیس جمهور چین در پایان سفر سه روزه وزیر خارجه آمریکا به این کشور آسیایی انجام شد.
پس از پاسخ پهپادی-موشکی ایران به رژیم صهیونیستی به نظر می رسد که منطقه غرب آسیا وارد فضا و شرایط تازه ای شده باشد؛ در این قالب به نظر می رسد، افزون بر افزایش قدرت بازدارندگی منطقه ای ایران، این منطقه نیز وارد فرایندی از کاهش تنش و ایجاد و احیای ثبات حرکت خواهد کرد. خاورمیانه یکی از بی‌ثبات‌ترین مناطق راهبردی جهان محسوب می‌شود؛ خاورمیانه‌ای که در 7 دهه پس از جنگ جهانی دوم، هیچ دهه‌ای را بدون جنگ و منارعه پشت سر نگذاشته است. اما خاورمیانه کنونی را می‌توان خاورمیانه‌ای با مولفه‌ها و ویژگی‌های آشوب دانست؛ آشوبی که برآمده از ساختار ژئوپلیتیکی و هویتی پیچیده و دهه‌ها بحران بوده است. همچنین رخدادهای 7 اکتبر(15مهر) به این سو نیز نشان داد که فضای ژئوپلیتیکی خاورمیانه هنوز در بستر مولفه های اشوب سیستمی درجریان وچشم انداز امنیت منطقه ای پر از ابهام و معادله امنیتی است. تحولات پسینی طوفان الاقصی نیز فرایندی متفاوت در بستر دگرش های راهبردی منطقه نبود چراکه اساسا خاورمیانه طی سال های 2010میلادی به این سو تکانه های ژئوپلیتیکی گسترده ای را به خود دیده و در پس این تکانه ها، بحران های مزمن امنیتی تداوم پیدا کرده بود.
عملیات طوفان الاقصی در غزه و حوزه های اشغالی پیرامونی آن رویدادی کم‌نظیر در تاریخ فلسطین است. این عملیات افزون بر تاثیرات منطقه ای و فرامنطقه ای، واجد ویژگی هایی است که می تواند بر ساختار و نظم منطقه ای و بین المللی نیز تاثیر بگذارد. جنگ غزه از جمله بحران های پیچیده ای است که با تاثیرپذیری از ساختار کلان نظام بین الملل و ساختار منطقه ای، در وضعیت، روند و فرایندهای سیاسی-امنیتی و اقتصادی خاورمیانه نیز تاثیر بسیطی گذاشته به نحوی که چشم انداز ساختار منطقه ای را در وضعیت غیرقابل پیش بینی و متحول قرار داده است. تداوم جنگ در غزه و حمله رژیم صهیونیستی به بخش کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق باعث شد تا فضای آشوب زده خاورمیانه در شرایط تازه ای قرار بگیرد. روز دوشنبه سیزدهم فروردین، رژیم صهیونیستی ساختمان کنسولگری ایران در دمشق را هدف حملات هوایی قرار داد. بر این اساس، ساختمان کنسولگری ایران در دمشق به طور کامل تخریب شد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز طی بیانیه ای اعلام کرد 7 مستشار نظامی ایران به شهادت رسیدند. پس از اقدام رژیم صهیونیستی در حمله به سفارت ایران در دمشق که همانند بخشی از خاک جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، و بی عملی شورای امنیت سازمان ملل متحد در محکومیت رژیم صهیونیستی، بسیاری از مقامات بلندپایه سیاسی و نظامی ایران اعلام کردند که به این حمله پاسخ خواهند داد. دو هفته پس از حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بامداد یکشنبه(26 فروردین) با صدور اطلاعیه‌ای از شلیک ده‌ها فروند پهپاد و موشک به سمت سرزمین‌های اشغالی و مواضع رژیم صهیونیستی خبر داد. این عملیات که واجد ویژگی هایی همچون قدرت و سرعت به نسبت فاصله جغرافیایی بود، ضمن اینکه توانست ظرفیت ها و توانایی بازدارندگی اسرائیل را به چالش بکشد، بازدارندگی ایران در محیط امنیتی را نیز احیا کرد. ایران از جمله کشورهایی است که همواره در معرض تهدید از سوی محیط پیرامونی خود قرار دارد از اینرو دولت های مختلف تلاش کرده اند با افزایش قدرت دفاعی و گسترش محیط امنیتی وافزایش ضریب بازدارندگی به واسطه ابزارهایی همچون نفوذ سیاسی- امنیتی، دیپلماسی دفاعی و افزایش توان و ظرفیت ضربه نخست و ضربه دوم، فرایندها و ابزارهای بازدارندگی خود را بازتولید کند. در این قالب، خاورمیانه و محیط امنیتی ایران دچار تغییراتی شده که نیازمند نگاه جدیدی است. پاسخ موشکی ایران به اسرائیل افزون بر قدرت سازی و بازتولید قدرت ایران در محیط امنیتی، به بازدارندگی بسیط ایران نیز در منطقه انجامید.
رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه‌ای از سابقه فکر کردنش به خودکشی و رفتنش به سراغ روانپزشک صحبت کرد. «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه با یک برنامه رادیویی فاش کرد که در گذشته به سبب مرگ همسر اولش، «نیلیا» و دختر ۱۳ ماهه او، «نائومی» دچار افسردگی و افکار روانپریشانه همچون خودکشی و معتاد شدن به مشروبات الکلی شده بود. به نوشته پایگاه اینترنتی «هیل» بایدن در این مصاحبه که عمدتا با موضوع اتفاقات زندگی شخصی و دوره ریاست جمهوری او برگزار شد درباره افکار خود پس از مرگ آنها که در دسامبر ۱۹۷۲ رخ داد، گفت: «من می‌نشستم و به این فکر می‌کردم که فقط مشروب بخورم و معتاد به الکل شوم.»
بایدن در ادامه با گفتن اینکه فکر خودکشی نیز به سرش زده بود، گفت: «برای اینکه خودکشی کنید لازم نیست دیوانه باشید.» او ادامه داد: «من به این فکر می‌کردم که به پل یادبود دلاوِیر بروم و از آنجا به پایین بپرم.» رئیس جمهور آمریکا که در ماه‌های گذشته بارها گاف‌ها و رفتارهای غیرعادی و عجیب از او در برابر انظار عمومی سر زده و سلامت جسمی و روانی خود را زیر سوال برده در این مصاحبه مدعی شد کسانی که فکر خودکشی دارند را تشویق به روان درمانی می‌کند. جو بایدن که لقب پیرترین رئیس‌جمهور تاریخ ایالات متحده را به خود اختصاص داده، بیش از هر زمان دیگری به دلیل نزدیک‌تر شدن به انتخابات ۲۰۲۴ و همچنین گاف‌های بی‌پایانش زیر ذره‌بین قرار دارد. جو بایدن از ابتدای شروع ریاستش تاکنون گاف‌ها و حرکات نمایشی مضحکی را در مقابل حضار و بینندگان پخش زنده انجام داده است؛ این موارد از اشتباهات لفظی گرفته تا افتادن روی صحنه و همچنین هذیان‌گویی شهرت و محبوبیت رئیس‌جمهور آمریکا را به خطر انداخته است. نشریه انگلیسی «سان» اخیرا با استناد به یک نظرسنجی تازه نوشت بسیاری از رای‌دهنگان آمریکایی نگرانند که «جو بایدن» پیرترین رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا در صورت پیروزی مجدد در دور بعدی انتخابات، حین ریاستش فوت کند.
یک رسانه آمریکایی دیروز (شنبه) با اشاره به تجربه حمله ناموفق رژیم صهیونیستی به «خان‌یونس»، حمله احتمالی این رژیم به دیگر مناطق غزه را نیز بی‌نتیجه دانست و تاکید کرد که حمله به رفح نیز دستاوردی ندارد. روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی به نقل از یک مقام برجسته این کشور، نوشت: ما به مقامات اسرائیلی اعلام کرده ایم که برای تعقیب رهبران حماس، راه های بهتری غیر از ویران کردن رفح نیز وجود دارد. این رسانه آمریکایی به تخریب منطقه خان‌یونس در غزه، به بهانه تلاش برای یافتن رهبران حماس و اسرای صهیونیست اشاره کرد و افزود: خان‌یونس را ویران کردند اما چیزی پیدا نکردند. نیویورک تایمز به ظهور دوباره مقاومت فلسطین در شمال غزه و شلیک راکت به سرزمین های اشغالی از این منطقه اشاره کرد و نوشت: اسرائیل شهر غزه را ویران کرد و بسیاری را کشت اما نیروهای حماس دوباره در همین مناطق (به اصطلاح پاکسازی شده) ظاهر شدند.