گروه سیاسی: پس از قریب به یک دهه جنجال بر سر اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری موسوم به افزایش تعطیلی آخر هفته در نهایت دیروز چهارشنبه نمایندگان مجلس با تصویب تعطیلی روز شنبه، گام مهمی را در این زمینه برداشتند. به گزارش «تجارت»، پس از قریب به دو ماه مجادله و تبادل نظر میان نمایندگان منتخبان ملت با تعطیلی کامل پنج‌شنبه مخالفت و به تعطیلی شنبه چراغ سبز نشان دادند. این تصمیم از سوی بسیاری از ناظران اقتصادی گامی مهم و کارشناسی برای هماهنگ شدن هر چه بیشتر اقتصاد ایران با تجارت و اقتصاد جهانی محسوب می‌شود. در گذشته این استدلال مطرح می‌شد که عدم هماهنگی تعطیلات ایران با اقتصاد جهان عملا ضربات مهلی را به تجارت ایران با جامعه جهانی وارد کرده است.

موافقت بهارستان با تعطیلی شنبه‌ها
نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب کردند که روزهای جمعه و شنبه به عنوان تعطیلات پایان هفته باشد البته باید این مصوبه به تایید شورای نگهبان برسد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه روز چهارشنبه صحن مجلس در جریان رسیدگی به جزئیات لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری موسوم به افزایش تعطیلی آخر هفته با تصویب تبصره ۳ لایحه به شرح زیر موافقت کردند: تبصره ۳- تمامی دستگاههای اجرائی اعم از ستادی و استانی به استثنای واحدهای نظامی، انتظامی و امنیتی و بخش عملیاتی واحدهای خدمت رسانی از قبیل بیمارستانها، مراکز بهداشتی درمانی، مراکز بهزیستی، بانک ها و اماکن ورزشی موظفند ساعات کار خود را در پنج روز هفته از روز یکشنبه تا پنج شنبه تنظیم نمایند فهرست کامل بخش عملیاتی واحدهای خدمات رسانی موضوع این تبصره ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط سازمان اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.

معنای تعطیلی دو روزه در زندگی مردم
در صورت تایید شورای نگهبان و بر اساس مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی قرار است «شنبه‌ها» دومین روز تعطیل در کشور به جای «پنج‌شنبه ها باشد» باشد، تغییر بزرگی که گفته شده با هدف تسهیل مراودات تجاری انجام می‌شود اما برخی معتقدند این موضوع در سبک زندگی مردم تحولاتی را ایجاد خواهد کرد. بر اساس این مصوبه برای تمامی دستگاه‌های اجرائی اعم از ستادی و استانی از یکشنبه تا پنجشنبه روز کاری محسوب می‌شود. همزمان دولت هم با کاهش ساعت کاری کارمندان دولت به ۴۰ ساعت در هفته موافقت کرده است. کشور ما جزو ۳۰ کشوری است که تاکنون بالاترین ساعت کار را در هفته داشته است. براساس لایحه‌ای که دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد ساعت کاری چهار ساعت در هفته و روزهای کاری به پنج روز کاهش می‌یابد. در لایحه دولت گفته نشده بود که چه روزی تعطیل شود. هم‌چنین تصمیم جدید در مورد تعطیلی پایان هفته تمام شهرستان‌ها و مراکز استان‌ها مانند تهران در روز پنج‌شنبه را شامل می‌شود و فقط خدمات‌رسانی اداری در پنج‌شنبه‌ها وجود ندارد ولی بانک‌ها و مراکز خدماتی فعال خواهند بود. هدف دولت از تعطیلی سراسری روزهای پنجشنبه در کشور، ایجاد اوقات فراغت برای خانواده و فراهم‌شدن شرایط برای سفرهای کوتاه‌مدت به‌منظور رونق گردشگری و ایجاد نشاط در خانواده‌ها بوده است، که به نظر نمی‌رسد این جابجایی نمره منفی برای دستیابی به این هدف محسوب شود. البته واحدهای نظامی، انتظامی و امنیتی و بخش عملیاتی واحدهای خدمت رسانی از قبیل بیمارستانها، مراکز بهداشتی درمانی، مراکز بهزیستی، بانک ها و اماکن ورزشی مستثنی شده‌اند.
پایان 8 سال منازعه بی‌پایان
حدود ٨ موضوع ساماندهی تعطیلات رسمی و ایده افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز، هر از چند گاهی مورد‌توجه دولت و مجلس قرار می‌گرفت. ارجاع لایحه اصلاح ماده‌٨٧ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب سال‌١٣٨٦ که به‌نام لایحه افزایش تعطیلات دو‌روزه پایان هفته درمیان افکار عمومی شناخته می‌شود، از سوی دولت به مجلس، فرصت مناسبی برای ورود به این مطالبه اجتماعی و بررسی ابعاد این موضوع را فراهم آورد. در واقع، عدم‌همخوانی تعطیلات آخر هفته ایران با بیش از ٩٠ ‌درصد کشور‌های جهان، ارتباطات تجاری فعالان اقتصادی عملا چهار روز در هفته با دنیا قطع است؛ این در حالی است که کشور‌های منطقه در حال انطباق تعطیلات خود با کشور‌های دیگر هستند و تعطیلاتشان را از روز‌های پنج‌شنبه و جمعه به شنبه و یکشنبه منتقل می‌کنند. در چنین بستری، لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری اواخر اسفند ماه سال گذشته (۱۴۰۲) به شکل جدی به مجلس راه یافت. در ۱۹ اسفند نمایندگان با ۱۴۶ رای موافق، ۴۵ رای مخالف و ۹ رای ممتنع از مجموع ۲۱۵ نماینده حاضر در جلسه با کلیات این لایحه موافقت کردند. بر اساس اصلاحیه صورت گرفته کاهش ساعات کاری هفته و افزایش تعطیلی‌ها به دو روز تصویب شد.

ابهامات موجود درباره تعطیلی دو روزه
افزایش تعطیلی‌ها به دور روز در بطن خود با مشکلات و پیچیدگی‌هایی همراه است که شفاف‌سازی و تصمیم‌گیری صحیح قانونی پیرامون آنها یک ضرورت است. در همین راستا، در اسفند سال گذشته حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده شاهین شهر در مخالفت با تصویب کلیات لایحه کاهش ساعت کاری ادارات گفته بود: حالا اگر ساعت کار بخش دولتی را کم کردیم، با بخش خصوصی می‌خواهیم چه کار کنیم؟ این لایحه تبعیض آمیز است. از طرف دیگر هزینه کارگران شرکت‌ها در بخش تولید و خدمات را بر عهده چه کسی بگذاریم؟ اگر ساعت کار آنها را هم کم کنیم، فردا قیمت تمام کالا‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین صدیف بدری، نماینده اردبیل در مجلس عنوان کرده بود: ساعت کاری متفاوت ادارات موجب ناهماهنگی در ارائه خدمات می‌شود. برای رسیدن به رسد اقتصادی ۸ درصد لازم است که بیشتر کار کنیم نه اینکه ساعت کاری ادارات را کاهش دهیم. لازم است که کارکنان بیش از گذشته به صورت جهادی کار کنند.

الزامات اجرای تعطیلی دو روز در هفته
درخصوص تعطیلی دو روز آخر هفته لازم است رویه واحدی برای تعطیلات آخر هفته در سطح کشور تعریف شود، زیرا به دلیل غیررسمی بودن تعطیلی پنج‌شنبه ها، برای بسیاری از شرکت‌ها و موسسات خصوصی و حتی ادارات دولتی و وزارتخانه ها، پذیرش دو روز تعطیلی در هفته دشوار است، لذا پس از اجماع‌نظر بر سر این موضوع در داخل کشور، لازم است اقدامات بعدی در مسیر رفع اختلاف بین روز‌های تعطیل با سایر کشور‌های دنیا با هدف بهبود مبادلات و مراودات تجاری صورت پذیرد. موضوع انطباق روز‌های تعطیل با روند تعطیلات در سایر کشور‌های جهان از منظر تعالی توان اجتماعی و بهبود محیط کسب‌وکار و تقویت رشد اقتصادی بسیار حائزاهمیت است. از طرف دیگر لازم است برای پرداختن به بحث افزایش تعطیلات آخرهفته در کشور، به این موضوع توجه شود که شمار تعطیلات اغلب کشور‌های جهان بین ١١٠ تا ١٢٩ روز است؛ در ایران، اما با احتساب ٢٧ روز تعطیلی رسمی اعم از تعطیلات ملی، شمسی و قمری و ٥٢ روز تعطیلی جمعه آخر هفته، تعداد روز‌های تعطیل به ٧٩ روز می‌رسد.

گروه سیاسی: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت ایران برای اولین بار در بیش از یک سال گذشته تمایلش را برای شرکت در «گفت‌وگویی جدی» با ناظر هسته‌ای سازمان ملل نشان داده است؛ اقدامی که بیانگر کاهش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن می‌باشد.
به گزارش تجارت، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال تایمز با اشاره به مذاکراتی که در ایران داشته است، عنوان کرد: «پس از برگزاری مذاکرات، تهران و ناظر هسته‌ای سازمان ملل که ماه‌ها روابط پرتنشی را پشت سر گذاشته‌اند، احتمالا وارد مرحله متفاوتی شوند.» وی افزود: «ظاهرا تهران مشتاق است تا درباره مسائل ملموسی گفت‌وگو و رایزنی کند.» روزنامه فایننشال تایمز دلیل این تغییر رویه را احتمالا سفر «رافائل گروسی» به تهران و دیدارش با «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دانست؛ دیداری که تقریبا در اوایل اردیبهشت ماه و در اوج تنش میان ایران، رژیم صهیونیستی و ایالات متحده انجام شده بود. گروسی در ادامه اظهاراتش گفت که حس می‌کند فرصتی برای حل‌وفصل برخی از اختلافات از جمله «بهبود توانایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جهت نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران» وجود داشته باشد. او با تاکید بر اینکه آمریکا و ایران همچنان به باز نگه‌داشتن یک «کانال دوجانبه» ادامه می‌دهند، افزود: «من چنین درکی را از آنها می‌بینم که بهتر است تا حدی تعامل داشته باشیم تا اینکه بخواهیم به مسیر کاملا متفاوتی ادامه دهیم که منجر به تشدید بیشتر تنش‌ها و حتی شاید موقعیت خطرناک‌تر مثل جنگ شود. این مسئله بسیار مهم است که ما دوباره پس از چند ماه گفت‌وگو، مجددا با هم ارتباط برقرار کرده‌ایم.»
روزنامه فایننشال تایمز در ماه ژانویه ادعا کرد که مقامات ارشد آمریکا و ایران «گفت‌وگوهای غیرمستقیم محرمانه‌ای» را در عمان برگزار کرده‌اند زیرا هر دو طرف به دنبال جلوگیری از گسترش جنگ منطقه به یک درگیری تمام‌عیار بودند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به هفتم اکتبر – آغاز عملیات طوفان‌الاقصی و شروع جنایات جنگی رژیم صهیونیستی – گفت: «ایران از هفتم اکتبر مقیاس یا سرعت فعالیت هسته‌ای خود را تغییر نداده است. هم‌چنین هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ایران به سمت یک برنامه تسلیحاتی حرکت کرده یا اکنون در حال حرکت یا برنامه‌ریزی برای آن است.»
گروسی در ادامه با این ادعا که «تهران اکنون مواد شکافت‌پذیر کافی جهت تولید حدود سه بمب هسته‌ای را در عرض چند هفته دارد»، افزود: «نوساناتی در تولید اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی وجود داشته اما این تغییرات چیز چشمگیری نبوده است. آنچه که ما مشاهده می‌کنیم یک روند ثابت است. آنها در گذشته سریع‌تر بوده‌اند اما آنچه ما اکنون شاهدش هستیم روند ثابتی است. این برنامه در حال رشد است و بی‌شک بزرگتر، عریض‌تر و قوی‌تر می‌شود.» رافائل گروسی هم‌چنین افزود که مذاکرات فنی بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مقامات ایرانی از زمان بازگشت او از ایران ادامه داشته است. در جریان سفر گروسی، تهران هیچ تعهدی به آژانس ارائه نکرد اما هر دو طرف درخصوص موضوعاتی که باعث ایجاد حساسیت‌هایی میانشان شده بود، گفت‌وگو کردند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایان به فایننشال تایمز گفت: «ایران متعهد شد حدود ۳۰ دوربین آژانس را در تاسیسات هسته‌ای خود نصب کند، اما تنها ۹ دوربین فعال شدند. اما مهم این است که اطمینان حاصل کنیم کار به گسستگی و قطع کامل ارتباط نخواهد کشید. این کاریست که در تلاشیم تا انجام دهیم و نگرشی مفید و معنادار را حفظ بکنیم.»

حل مشکل طلافروشان با دستور رئیسی

وزیر اقتصاد گفت: در پی دستور ویژه رییس‌جمهور مواردی از آیین‌نامه‌های قاچاق کالا که برای صنف طلافروشان مشکلاتی را به وجود آورده بود با رعایت مفاد کلی قانون، حذف شدند. به گزارش ایسنا، احسان خاندوزی در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران، گفت: آیین‌نامه چگونگی رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان که به پیشنهاد بانک مرکزی در کمیسیون اقتصادی دولت مطرح و اصلاح شده بود، امروز در دولت تصویب شد. وی ادامه داد: به این ترتیب علاوه بر استمرار پیمان‌سپاری ارزی صادرکنندگان از شیوه‌های امتیاز صادراتی نیز در سالجاری استفاده می‌شود. وزیر اقتصاد ادامه داد: طبق مصوبه امروز مقرر شد کمیته رفع تعهدات ارزی با تسهیل ویژه‌ای به گرفتاری‌های صادرکنندگان کوچک و خرد از جمله صادرکنندگان صنایع دستی توجه کند تا هم صادرات کشور به صورت رسمی، شفاف و قانونمند تشویق شود و هم رفع تعهدات برای این دسته از صادرکنندگان کمترین مشکل را به وجود آورد.

فراهم‌شدن امکان پرداخت مالیات در ۱۵ قسط

رئیس سازمان امور مالیاتی کشور از امکان پرداخت مالیات مقطوع مشاغل در ۱۵ قسط خبر داده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدهادی سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کرده است که در راستای تحقق شعار سال 1403 و تعامل حداکثری با اصناف و مشاغل برای اولین بار سازمان مالیاتی امکان پرداخت مالیات مقطوع مشاغل در 15 قسط (سه برابر پارسال) را فراهم کرد. لازم به ذکر است؛ در سال گذشته حداکثر تقسیط مالیات برای مؤدیان 5 ماه بوده است. با این تصمیم سازمان امور مالیاتی و افزایش چندبرابری سقف تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم، می‌توان انتظار داشت که مؤدیان بیشتری از ظرفیت این تبصره استفاده کنند. به‌نظر می‌رسد که سازمان امور مالیاتی در راستای کاهش پرونده‌هایی که نیاز به رسیدگی دارند و بعضاً رسیدگی و وصول مالیات آنها تا حدود دو سال زمان می‌برد دست به گسترش دامنه تبصره 100 و افزایش تسهیلات آن کرده است.

گروه اقتصاد کلان: آینده بازار سرمایه به کدام سمت و سو می رود؟ آیا شرایط رکودی بورس پایان می یابد یا همچنان روزهای منفی ادامه دار خواهد بود؟ بازار سرمایه بعد از پایان ریسک های سیاسی از این امکان برخوردار بود که به مدار مثبت بازگردد. به گزارش «تجارت»، با توجه به ارزندگی که در شرکت ها و صنایع بورسی وجود دارد، این ظرفیت در بازار سرمایه وجود داشت که رشد کند اما سایه برخی ریسک ها و ادامه نااطمینانی ها باعث شد که شرایط تا اینجای اردیبهشت ماه به گونه دیگری پیش برود و بازار منفی های بالایی را در همین چند روز اخیر تجربه کند. این اتفاقات تا حدود زیادی در سال ۱۴۰۲ هم رخ داده بود، زمانی که از بعد ۱۷ اردیبهشت ماه به دنبال مصوبه نرخ خوراک پتروشیمی ها دوران متفاوتی برای بازار سرمایه آغاز شد، به طوری که بازار دیگر به شرایط قبل از آن تاریخ برنگشت. در شرایط فعلی اما در کنار ریسک های اقتصاد کلان و تصمیمات خلق الساعه بحث اصلاح نشدن نرخ دلار نیمایی و‌ همین طور نرخ بهره سبب شده است که روزانه شاهد خروج پول و عدم ورود پول جدید به بازار باشیم. از طرفی سطح معاملات هم چندان قابل توجه نیست و نشانه مثبتی را به سهامداران مخابره نمی کند. تقریبا اکثر کارشناسان اجماع نظر دارند که با توجه به وضعیت دلار در بازار آزاد، اصلاح نرخ نیمایی یک ضرروت اجتناب ناپذیر در کوتاه مدت و میان مدت است. طبیعی است که تثبیت نرخ نیمایی و اعمال سیاست های دستوری مستقیما به ضرر بورس و شرکت ها تمام خواهد شد. اگر سیاستگذار تغییری در این رویه ندهد احتمال خروج پول بیشتر از بازار سهام سرعت خواهد گرفت و سناریوهای بدبینانه مانند سال ۱۴۰۲ تکرار خواهد شد. از طرفی این وضعیت نامطلوب در برخی گزارش شرکت ها نمایان شده است، اینکه با کاهش سود بیش از ۵۰ درصدی روبرو شده اند. به نظر می رسد که بازار سرمایه بیش از هر زمان دیگری نیازمند یک شوک مثبت از طرف بازارساز است. امری که تا الان و در دو سه سال گذشته وجود نداشته است و همین باعث شده که روز به روز به اعتماد سهام داران لطمه وارد شود.آینده بازار سرمایه در گرو اعتمادسازی است و اگر اعتماد بازنگردد و سیاست ها اصلاح نشود این طور برداشت می شود که برخلاف شعارهای دولت سیزدهم، بورس در اولویت دولت نیست.
تحلیل بازار چهارشنبه
معاملات بازار سهام دیروز در حالی بسته شد که شاخص‌های کل و هم‌وزن در پایان بورس دیروز دچار کاهش ارتفاع شدند. همچنین تراز پول حقیقی نیز کماکان روند خروج پول را در پیش گرفته است.
معاملات بورس دیروز به نحوی رقم خورد که شاخص کل در خلاف جهت کندل روز معاملاتی سه شنبه خود رفتار کرد. به طوری که در پایان بورس دیروز، شاخص کل با کاهش هزار و 75 واحدی که معادل 0.05 درصد این شاخص است روبه‌رو شد. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات دیروز در سطح دو میلیون و 164 هزار واحدی ایستاد. در طرف دیگر، قیمت معاملات سهم‌های کوچک بازار سهام نیز کاهش یافته است؛ به طوری که شاخص هم‌وزن بازار در پایان بورس دیروز هزار و 669 واحد که معادل 0.23 درصد این شاخص است، کاهش ارتفاع داد و به سطح 714 هزار واحد رسید.
ورود و خروج پول حقیقی
تراز پول حقیقی در سهام، مانند روز سه شنبه، دیروز هم منفی بود. به طوری که در پایان بورس دیروز حدود 260 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده است. موضوع دیگری که باید عنوان کرد این است که تا لحظه تنظیم این گزارش حدود هشت میلیارد تومان پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شده است.

بیشترین ارزش معاملات
در جریان معاملات دیروز سه سهم دامین، وامید و ثامان بیشترین ارزش معاملات و سهم‌های ذوب، وبملت و خاور به ترتیب بیشترین حجم معاملات را ثبت کرده‌اند. همچنین سهم فارس نیز بیشترین ارزش بازار را در اختیار گرفت. شصدف با افزایش 6.99 درصدی بیشترین بازدهی روز را از آن خود کرد. در مقابل، وطوبی نیز با افت 6.99 درصدی در جریان بازار امروز بدترین عملکرد را به ثبت رساند.
ورود پول هوشمند
بیشترین خالص خرید حقیقی نیز به سهم‌های ونیرو، کلر و شرنگی تعلق گرفت. از سویی در جریان معاملات دیروز سهم‌های ونیرو، ثمسکن و وبملت ورود پول هوشمند داشتند. در سوی دیگر، فیلترهای بورسی نشان می‌دهند پول هوشمند از نمادهای جم پیلن، وامید و دکوثر خارج شده است. شایان ذکر است بیشترین سرانه خرید حقیقی در سهم‌های ثزاگرس، وارس و کیا رقم خورد. همچنین والبر در جریان معاملات دیروز بیشترین فشار تقاضا را ثبت کرد. در مقابل، بیشترین فشار عرضه نیز در نماد ولقمان بود.

ارزیابی کارشناسی
اما برزو حق شناس کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بازار تصریح کرد: بازار سرمایه شرایط چندان مساعد و خوشایندی را پشت‌سر نمی‌گذراند. سیاست‌های حداکثری انقباضی بانک مرکزی و افزایش کم‌ سابقه نرخ بهره در ماه‌های گذشته شرایط رکودی عجیبی به بازارهای مالی بخصوص بورس تحمیل کرده است. از طرفی تامین کسری بودجه دولت که از چند سال گذشته شدت بیشتری پیدا کرده، معضل بزرگی برای سیاست گذاری‌ها ایجاد کرده است. حق شناس گفت: در شرایطی که میانگین نرخ بهره بدون ریسک به 33 درصد افزایش پیدا می‌کند، سرازیر شدن نقدینگی بی‌بدیل به بورس تصور چندان درستی نخواهد بود.
انتشار اوراق "اخزا" با نرخ 33 درصدی در شرایطی که ارزش معاملات چنگی به دل نمی‌زند و نااطمینانی بسیاری مشاهده می‌شود، تنها به رکود و کم‌ رونقی دامن خواهد زد. همچنین جلسه روز های اخیر مجلس در خصوص تبصره 6 می‌تواند وضعیت نابسامان این موضوع را پایان دهد و بازار را از سردرگمی دور سازد. او ادامه داد: با توجه به تغییر لحظه‌ای تصمیم‌گیری‌های گوناگون اقتصادی، پیش‌بینی وضعیت بورس در ماه‌های آینده امکان‌پذیر نیست و روند را باید از عوامل و متغیرهای مختلفی که اثرگذار هستند، جست‌ و جو کرد. با این وجود امید می‌رود با نزدیک شدن به فصل مجامع روند مساعدتری بگیرد.

گروه اقتصاد کلان: رئیس کل بانک مرکزی از راه‌اندازی تالار ارز اشخاص (بازار ارز توافقی) با هدف رفع مشکلات صادرکنندگان بخش خصوصی در آینده‌ای نزدیک خبر داد و گفت: حجم صادرات خرد بخش خصوصی به حدود هشت تا ۹ میلیارد دلار در سال می‌رسد که عمده مشکلات ارزی در زمینه رفع تعهد نیز به این گروه مربوط می‌شود. به گزارش ایسنا، محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در دیدار پنج ساعته نمایندگان منتخب در دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، دغدغه های جدی نمایندگان برای تسریع در حل مشکلات و معیشت اقتصادی مردم و گذر از چالش های اقتصادی برجای مانده از دهه گذشته در حوزه های مختلف اقتصادی را دغدغه دولت و بانک مرکزی دانست و تاکید کرد: ساماندهی و تعیین تکلیف بانک های ناتراز، اجرای دقیق برنامه های عملیاتی برای کاهش نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی به عنوان عوامل اثرگذار بر تورم و گذر موفق از شرایط نگران کننده گذشته، هدایت هدفمند اعتبارات بانکی و تامین مالی بخش تولید، اجرای سیاست تثبیت در جهت پایداری و پیش بینی پذیر کردن بازار ارز، توسعه تجارت با همسایگان و سرمایه گذاری های مشترک در دستور کار جدی این بانک قرار دارد.وی در این نشست صمیمانه که با حضور جمعی از نمایندگان منتخب مردم در دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و معاونین این بانک در ساختمان میرداماد برگزار شد، پس از استماع نقطه نظرات منتخبان مردم، ضمن ارائه گزارشی شفاف از عملکرد و اقدامات عملیاتی موثر در حوزه پولی، ارزی و بانکی، با تاکید بر ضرورت استمرار این جلسات با هدف هم اندیشی و تبیین و نزدیک کردن نقطه نظرات نمایندگان با سیاست های بانک مرکزی به بیان نکاتی پرداخت که دغدغه اکثر نمایندگان حاضر در این نشست بود. البته طبق تاکید دکتر فرزین، قرار شد نشست نمایندگان مجلس با رئیس کل بانک مرکزی و معاونین این بانک در پایان هر فصل به منظور هماهنگی و تعامل بیشتر با یکدیگر در اجرای برنامه ها و قوانین برگزار شود. فرزین در ابتدای سخنان خود با اشاره به اجرای سیاست تثبیت اقتصادی و تلاش برای پیش بینی پذیر کردن و ایجاد تعادل و پایداری در بازار ارز، از راه‌اندازی تالار ارز اشخاص (بازار ارز توافقی) با هدف رفع مشکلات صادرکنندگان بخش خصوصی در آینده‌ای نزدیک خبر داد و گفت: حجم صادرات خرد بخش خصوصی به حدود هشت تا ۹ میلیارد دلار در سال می‌رسد که عمده مشکلات ارزی در زمینه رفع تعهد نیز به این گروه مربوط می‌شود. وی افزود: با بررسی این موضوع و در راستای اصلاح و کارآمدی بیشتر سیاست تثبیت ارزی، با همکاری وزارت صمت تصمیم گرفته شد تالار ارز اشخاص در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در اینده نزدیک راه‌اندازی شود. فرزین با تاکید بر اینکه امسال با ایجاد ساز و کار لازم در مرکز مبادله ارز و طلای ایران، " استفاده از ارز اشخاص" توسعه خواهد یافت گفت: هم اکنون نرم افزارهای مورد نیاز این برنامه در مرکز مبادله ارز و طلای ایران آماده شده است و حداکثر تا پایان خرداد ماه به بهره برداری می رسد. رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: با راه اندازی سامانه تبادل ارز اشخاص در مرکز مبادله، صادر کنندگان خرد بخش خصوصی می‌توانند ارز خود را با قیمت توافقی در این بازار رسمی و ضابطه مند عرضه کنند. رئیس شورای پول و اعتبار همچنین با اشاره به عوامل اصلی تشکیل این بازار در مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: بانک مرکزی نیز در این بستر به عنوان ناظر و رگولاتور حضور خواهد داشت و در صورت نیاز و به منظور تنظیم و ایجاد ثبات در بازار ارز توافقی نیز مداخله خواهد کرد. رئیس کل بانک مرکزی همچنین با اشاره به حضور جدی بانک مرکزی در حوزه سرمایه گذاری های ارزی در داخل تاکید کرد: برنامه ریزی شده است تا در سال جاری ۳ میلیارد دلار تامین مالی از طریق انتشار اوراق مرابحه ارزی انجام شود. این رقم در سال گذشته و برای اولین بار با انتشار اوراق ۱۰۰ میلیون دلاری در مرکز مبادله ارز و طلا به فروش رسید. فرزین با اشاره تامین مالی ۶۰۰ میلیون دلاری برای توسعه زیرساخت های نفتی توسط بانک مرکزی در سال گذشته اظهار کرد: طبق توافق با وزارت نفت این مبلغ در سال جاری به سه میلیارد دلار افزایش خواهد یافت تا تولید نفت در کشور در مسیر رشد قرار گیرد. رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با اشاره به وضعیت خوب منابع ارزی کشور تاکید کرد: با گشایش‌های انجام شده در حوزه ارزی و دسترسی به منابع آزاد شده مسدودی در سایر کشورها، به لحاظ منابع ارزی در وضعیت مطلوبی قرار داریم که این مسئله، باعث کنترل نوسانات بازار ارز با وجود تنش های نظامی، سیاسی و امنیتی در منطقه طی ماه های گذشته شده است. فرزین با اشاره به شرایط تامین ارز کالاها ی اساسی، سرمایه ای و واسطه ای در سال گذشته و افزایش رشد تامین در این حوزه ها گفت: در حال حاضر مشکلی در تامین نیازهای ارز در بخش های مختلف صنعتی، تجاری، خدماتی و ... نداریم. مسئله ما در حال حاضر، بهبود نظامات تخصیص ارز است؛ به گونه ای که مردم، اثر تخصیص ارز حمایتی را در معیشت خود احساس کنند. رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به اینکه شاخص تورم تولید کننده ( PPI ) رابطه همبستگی ۹۰ درصدی با نرخ ارز حواله مرکز مبادله ارز و طلای ایران دارد گفت: این موضوع موجب شده است تا شاهد روند کاهشی تورم تولیدکننده در سال گذشته باشیم؛ زیرا عمده واردات کشور، کالاهای واسطه ای و سرمایه ای است که در بخش تولید به کار گرفته می شود و این کاهش تورم تولیدکننده از آثار سیاست تثبیت به شمار می رود. فرزین در ادامه تصریح کرد: تورم دوازده‌ماهه شاخص بهای تولیدکننده که اسفند ۱۴۰۰ در رقم ۶۰.۹ درصد بود در اسفند ۱۴۰۱ به ۳۶.۹ درصد و در اسفند ۱۴۰۲ نیز به رقم ۳۲.۶ درصد کاهش یافت. تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده نیز در سال ۱۴۰۲ روند نزولی به خود گرفت به طوریکه با کاهش ۱۷.۹ واحد درصدی، از ۴۲.۴ درصد در اسفندماه ۱۴۰۱ به ۲۴.۵ درصد در اسفندماه سال ۱۴۰۲ رسید. وی با شاره به نامگذاری سال جاری با عنوان جهش تولید، سیاست اعتباری بانک مرکزی را نیز تامین مالی غیرتورمی بنگاه های اقتصادی برشمرد و گفت: با استفاده از روش های تعهدی و اقلام زیر خط ترازنامه بانک ها مانند اوراق گام، فکتورینگ، برات الکترونیک، اعتبار اسنادی داخلی و ... تلاش می کنیم فرآیند تامین مالی بخش تولید بدون لطمه به برنامه کنترل نقدینگی و تورم، اجرایی شود. فرزین در ادامه این نشست با اشاره به درخواست برخی از فعالان حوزه صادرات برای تسهیل در اجرایی شدن ریال برون‌مرزی در کشورهای همسایه گفت: ‌ریال برون‌مرزی هم اکنون با سه کشور روسیه، افغانستان و عراق در حال پیگیری است؛ کار در مورد روسیه تقریبا به اتمام رسیده است و بزودی عملیاتی خواهد شد. در خصوص افغانستان مذاکرات در حال انجام است و در خصوص عراق نیز با توجه به عدم بالانس تجاری بین دو کشور باید به راهکار دیگری برای بهره گیری از ریال برون مرزی در تبادلات با این کشور برسیم.
فرزین در این نشست با توجه به دغدغه نمایندگان در زمینه اصلاح ناترازی شبکه بانکی گفت: اراده دولت و بانک مرکزی حل مسئله ناترازی در شبکه بانکی است که متاسفانه این ناترازی طی سالیان گذشته همواره وجود داشته و اقدامات اصلاحی آن نیز بصورت کامل اجرایی نشده بود. در این راستا، سال گذشته ۳ موسسه نور توسعه و کاسپین تعیین تکلیف شدند. رئیس کل بانک مرکزی افزود: برنامه اصلاح نظام بانکی با دقت و برنامه‌ریزی دقیق در حال اجراست و تا حصول نتیجه، ادامه خواهد داشت. تمام تلاش خود را می‌کنیم تا در مسیر اصلاح شبکه بانکی و ناترازی بانک های ناسالم، کمترین صدمه به اقتصاد کشور و شبکه بانکی وارد شود. فرزین با اشاره به اجرایی شدن قانون جدید بانک مرکزی از خردادماه امسال تاکید کرد: با اجرایی شدن قانون جدید اختیار بانک مرکزی برای نظارت و کنترل نقدینگی و اعتباری بیشتر و دستیابی به اهداف تعیین شده در حوزه شاخص های اقتصادی میسر خواهد شد. پیش از سخنان رئیس کل بانک مرکزی نمایندگان منتخب مردم در دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به بیان دیدگاه های خود در حوزه های مختلف از جمله اقدامات و فعالیت های بانک مرکزی پرداختند. شمس الدین حسینی - نماینده مردم تنکابن در مجلس شورای اسلامی - در این نشست با تاکید براین نکته که برگزاری این نشست ها باید منجر به ایجاد درک مشترک بین دولت و مجلس در زمینه منابع و مصارف شود تصریح کرد: شکاف اطلاعاتی بین قانونگذار وسیاستگذار عملا به بی اثر شدن اقدامات می انجامد و نمونه بارز این امر را می توان در برخی تصمیم ها و قوانین به عینه دید. وی با اشاره به تکلیف بودجه سالجاری به شبکه بانکی در زمینه پرداخت تسهیلات ازدواج گفت: براساس مصوبه مجلس امسال باید به ۳.۴ میلیون نفر تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و فرزند پرداخت شود که این تعداد با احتساب متقاضیان در صف سال گذشته به ۳.۸ میلیون نفر می رسد و صفر شدن این صف نیازمند بیش از ۸۰۰ همت منابع است؛ حال آنکه کل منابع قرض الحسنه در اختیار شبکه بانکی در سالجاری ۳۰۰ همت است.
وی تصریح کرد: بانک مرکزی در اعمال سیاست اعتباری موفق عمل کرده است اما نگرانی در خصوص پایداری این سیاست، جدی است و اگر تدبیری برای تامین مالی بدون رشد نقدینگی اتخاذ نشود فشارها عملا منجر به رها شدن این سیاست خواهد شد و در این راستا بانک مرکزی باید در اجرای قانون تامین مالی مشارکت فعال
داشته باشد.

عرفان افاضلی
فعال حوزه انرژی

در حال حاضر چینی‌ها در ۴۱ پروژه مختلف حوزه انرژی عراق سرمایه‌گذاری کرده‌اند که از این تعداد ۳۱ پروژه متمرکز بر نفت بوده و در برخی پروژه‌ها از جمله میادین بزرگ نفتی جای شرکت‌هایی مثل اگزون‌موبیل امریکا را گرفته‌اند. اکنون سرمایه‌گذاری چین در پروژه‌های مختلف کشور عراق؛ کشورهای خاورمیانه، عربی، ترکیه وایران را پشت سر گذاشته و به عددی معادل ۳۴ میلیارد دلار رسیده است، حجم مبادلات تجاری دو کشور نیز ۵۰ میلیارد دلار شامل ۱۴ میلیارد دلار صادرات از چین به عراق و ۳۴ میلیارد دلار از عراق به چین است که اگر با احتساب سرمایه‌گذاری چین در عراق حساب کنیم حجم این مبادلات تجاری عددی معادل ۸۰ میلیارد دلار در سال است. در حال حاضر چینی‌ها در ۴۱ پروژه مختلف حوزه انرژی عراق سرمایه‌گذاری کرده‌اند که از این تعداد ۳۱ پروژه متمرکز بر نفت بوده و در برخی پروژه‌ها از جمله میادین بزرگ نفتی جای شرکت‌هایی مثل اگزون‌موبیل امریکا را گرفته‌اند. آمارهای بانک جهانی و موسسه تِرَک (موسسه ردیاب سرمایه گذاری چین) نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری چینی‌ها در دو دهه گشته در عراق رو به رشد بوده و از عددی معادل ۵۰۰ میلیون دلار در سال عبور کرده و در برخی سال‌ها مثل ۲۰۰۹ به عدد ۸.۵ میلیارد دلار رسیده که عدد قابل توجهی است. برای مثال در سال ۲۰۱۹ سرمایه‌گذاری چینی‌ها در عراق ۳.۵ میلیارد دلار بوده که در همان سال در ایران عددی معادل ۱.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده‌اند بنابراین این موضوع تفاوت در ارقام سرمایه‌گذاری حائز اهمیت است. ۳۴ درصد منابع اثبات شده نفتی و گازی عراق و دو-سوم تولید فعلی این کشور توسط شرکت‌های چینی مدیریت می‌شود. CNPC که شرکت ملی نفت چین بزرگترین سرمایه‌گذار در عراق است و شرکت‌های چینی مجموعا در ۲۴ میلیارد بشکه منابع عراق سهم داشته و مسئول تولید ۳ میلیون بشکه نفت در روز در عراق هستند. اخیرا نیز اعلام شده که ۷ شرکت چینی در مناقصه اکتشاف ۱۰ میدان نفتی و گازی در عراق برنده شدند که یکی از این شرکت‌ها سینوپک است، در هر حال چین حضور خود را در بخش انرژی و ساخت و ساز عراق توسعه داده و بزرگترین واردکننده نفت عراق با عددی معادل یک میلیون و ۱۸۰ هزار بشکه نفت در روز که معادل ۳۵ درصد نفت تولیدی این کشور است و تحت معامله‌ای که در سال ۲۰۱۹ به عنوان نفت برای ساختن با چین انجام شد پروژه‌های ساختمانی در عراق توسط چینی‌ها با فروش ۱۰۰ هزار بشکه نفت در روز تامین مالی می‌شوند. عراقی‌ها تمایل دارند منابع اثبات شده خود را افزایش دهند و در حال حاضر بانک جهانی اعلام کرده عراق ۱۵۰ میلیارد بشکه نفت اثبات شده دارد که با نرخ تولید فعلی و بر همین اساس ۹۶ سال قادر به تولید نفت است و تمایل دارند عدد اثبات شده نفت خود را به ۱۶۰ میلیارد بشکه برسانند. تنها تاثیر اینکه حضور شرکت‌های چینی و راهبرد همکاری ایران و چین و حضور شرکت‌های چینی در عراق می‌تواند زمینه را برای صادرات خدمات فنی و مهندسی و حضور شرکت‌های فنی و مهندسی و پیمانکاری و ارائه خدمات ایرانی در عراق و بازار این کشور تسهیل کند و شرکت‌های بزرگ اکتشاف تولید، شرکت‌های فنی مهندسی و پیمانکار و ساخت و ساز می‌توانند زمینه را برای حضور ایران در بازار عراق و بهره‌برداری در این بازار چه در پروژه‌های ساخت و ساز و نفتی و سایر پروژه‌های چینی‌ها فراهم کند، همچنین حضور این شرکت‌ها زمینه را برای صادرات خدمات فنی و مهندسی و کالا با استانداردهای مشخص فراهم کند که مستلزم همکاری دو دولت ایران و عراق و پیگیری حضور ایران در بازار عراق از طرف چینی‌ها و بهره‌مندی از توان و تخصص شرکت‌های مهندسی و پیمانکاری و ارائه دهنده خدمات در ایران است. شرکت‌های فنی و مهندسی و اکتشاف و تولید و شرکت‌های پیمانکاری ایرانی برای حضور در پروژه‌های نفتی عراق موفق نبودند و سهم قابل توجهی در این پروژه‌ها ندارند که مستلزم حمایت دولت در مذاکرات با دولت عراق و رایزنی‌های وزارت خارجه و وزارت نفت ایران با عراق برای حضور پررنگ‌تر ایران در عراق است.

حسین طالبی
کارشناس ارتباطات

امروزه شناخت مخاطب همان مفهوم گذشته از مخاطب نیست. مخاطب امروزه کسی نیست که پیامهای منتشر شده در رسانه های گروهی را ببیند و بشنود و یا بخواند و بی کم و کاست آنرا بپذیرد، بلکه مخاطب امروز، فهم پیام را بر مبنای مفاهیم شکل گرفته در ذهن خود دریافت می کند..دکتر محسنیان راد از اساتید و نظریه پردازان علوم ارتباطات کشورمان با ارائه مدل‌ منبع معنی بر این باور است که اگر در ترسیم مدل ارتباط، نظمی منطقی و مبتنی بر رعایت درجات بزرگنمایی یک میکروسکوپ فرضی دنبال شود، می توان بیشترین اشتراک معنی را ایجاد کرد. این نظریه بر این امر تاکید دارد که « معنی در ذهن است ، نه در پیام» بسیاری از محققان و پژوهشگران و روانشناسان نیز معتقدند معنی را باید در «حافظه » افراد جستجو کرد به عبارتی «مشابهت معنی متجلی شده در ارتباط‌ گیر با معنی مورد نظر ارتباط گر» مهمترین عامل سنجش یک ارتباط موثر است .
این پیچیدگی ادراکی پیام گیرنده، نقش و جایگاه و توانمندی پیام دهندگان را بسیار حائز اهمیت می نماید. از این رو یک مدیر موفق در روابط عمومی راهی جز تقویت” مهارت ادراکی” خود ندارد . مهارت ادراکی، توانایی فهم این نکته است که کارکردهای مختلف هر پیام و نوع و شکل انتشار آن را آموخته و پیاده سازی کند و پیش از هر اقدامی برای ارسال پیام، برآیند اثر گذاری آن در ذهن مخاطبان را پیش بینی نمائید . البته مهارت ادراکی چیزی نیست که بتوان با یک دوره آموزش نظری آن را ایجاد کرد بلکه فکر شما باید تغییر کند و در واقع (اندیشه ادراکی) تبدیل به (کنش ادراکی) شود.
به طور کلی تقویت مهارت ادراکی به شما کمک می کند تا قدرت شناخت عناصر شکل دهنده پبام را بطور سیستماتیک در خودتان تقویت کنید . قدرت درک روابط بین اطلاعات و مولفه ها را کسب کنید. بتوانید تصویر کلی از اطلاعات به دست آورید.
با درک روابط منطقی بین داده ها، به تفکر منطقی مجهز شوید و در نهایت به قدرت پیش بینی بازخوردها دست می یابید.
بسیاری از مدیران روابط عمومی همواره تلاش دارند که سازمان متبوع و مقام ارشد آن و یا محصولات و خدمات خود را در هر فرصتی رسانه ای کنند . از انتشار آگهی بطور گسترده گرفته تا انجام مصاحبه ها و کنفرانس های خبری . این ساده ترین کارکرد روابط عمومی است . انتخاب رسانه، زمان و محتوای مناسب مهمتر از اقدامات ذکر شده است .
فرض کنید قرار است یک جعبه مدادرنگی تبلیغ کنید؟ برای اینکه اطلاع‌رسانی موفقی داشته باشید و بتوانید مخاطب را به سمت بازارتان هدایت کنید، باید قبل از هرچیز گروه هدف‌تان را انتخاب کنید. مهم نیست که چه کسانی مصرف‌کننده نهایی محصول شما هستند بلکه شما باید به خریداران اصلی محصول توجه کنید. بچه ها مصرف کننده محصول شما هستند اما قطعاً این گروه خریداران شما نیستند. خریداران شما والدین هستند که اقدام به تهیه لوازم التحریر می نمایند، پس باید پیام را برای والدین طراحی کنید در محلی قرار دهید که تعداد بیشتری آن را ببینند و توجهشان جلب شود.
همانطور که پیشتر اشاره شد باید توجه داشت مخاطب همواره تحت تاثیر پس زمینه های ذهنی و مفاهیم درک شده در گذشته می باشد بنابر این در بر خورد با هر پیامی ابتدا در ضمیر خود آگاه و ناخوداگاه خود بدنبال درک مفهوم پیام می گردد و نزدیکترین مفهوم ذهنی خود را برای آن متصور می شود . پس در هر پیامی لازم است درک صحیحی از باور ها ، فرهنگ ، تاریخ ، شرایط اجتماعی، اقتصادی و… مخاطبان داشته باشیم . یکی از نکاتی که می تواند در درک مفاهیم مورد نظر فرستنده پیام و گیرنده موثر واقع شود. بیات روایت گونه است به عبارتی هر روابط عمومی باید روایتی را از مجموعه فعالیت خود طراحی کند تا بتواند ذهنیت مخاطب و افکار عمومی را بر مبنای آن نسبت به سازمان متبوع خود شکل دهد.
یک حرفه ای روابط عمومی با یک سازمان ، شرکت ، دولت یا فرد همکاری می کند تا داستانی را بیان کند که اعتبار ، ایده ، محصول ، موقعیت یا موفقیتی را به تصویر بکشد. بنابراین ، به یک معنا ، می توان گفت حرفه ای های روابط عمومی به عنوان داستان پردازان خلاقی هستند که بر خلاف تبلیغ کنندگان ، روایتهای خود را در نماهای مختلف متشکل از اجزای به هم مرتبط طراحی، تدوین و پردازش می کنند و در یک پروسه زمانی از طریق کانالهای ارتباطی موثر بازگو می کنند. به عبارتی مجموعه روایتهای شما باید همچون قطعات یک پازل عمل کند تا وقتی مخاطب این قطعات را به هم متصل می کند تصویری واحد و یکپارچه و مرتبط، از کلیت بنگاه یا سازمان در ذهن وی شکل بگیرد که هم جذابیت بصری داشته باشد و هم مفهوم مورد نظر شما شکل بپذیرد.
در حقیقت روابط عمومی روایتگر هرگز برای مشتری پیشنهادی و یا انتخابی نمی کند . بلکه تلاش دارد با ترسیم یک داستان منسجم به او کمک کند بیاندیشد، دایره تحلیل او را گسترش دهد، خود را در فضای داستان قرار دهد، و انتخاب کند.
هرگز تلاش نکنید تا به مخاطب و مشتری القاء کنید که بهترین هستید، باید روایت های خودتان را به گونه پیش ببرید که آنها شما را بهتر بداند و برای بهتر ماندن هم با افکار عمومی صادق باشید . بی تردید برقراری روابط دوستانه با متولیان رسانه های گروهی بعنوان کانال ارتباطی شما با جامعه مخاطبان نقش قابل توجهی در انتقال پیامتان دارد. یک مدیر روابط عمومی برای ایجاد اعتماد در بین فعالان حوزه رسانه باید وقت بگذارد. این کار با روابط رو در رو شکل می گیرد. در مراودات و گفت و گوها است که فضای اعتماد ایجاد می شود، اینکه تصور کنید ارتباط مالی بین رسانه و شما کفایت می کند نگرش قابل پذیرشی نیست. اجازه دهید رسانه ها همراه شما باشند تا در بیان روایتها به یاری شما بیایند. بسیاری از مدیران روابط عمومی ها وقتی خبری خوب است توجه رسانه ها را جلب می کنید و وقتی اوضاع بد پیش می رود از کانون توجه فرار می کنند. از این شیوه ارتباط جداً بپرهیزید.
سخن آخر اینکه هر روابط عمومی فارغ از این که در چه سازمان و یا بنگاه اقتصادی فعالیت دارد باید یک استراتژی ارتباطی منطبق با اهداف کلان سازمانی برای خود طراحی و پیاده سازی نماید .

هنوز بیش از یک‌ماه تا شروع فصل تابستان مانده است که محدودیت و قطع برق صنایع به سایر چالش‌ها و دغدغه‌های تولیدکنندگان اضافه شده است، موضوعی که ضربه سنگینی به تولید، اشتغال و صادرات و تعهدات صادرکنندگان می‌زند. تابستان سال گذشته به دلیل ناترازی در تولید و مصرف برق بین ۱۰ تا ۱۲‌هزار مگاوات ناترازی برق وجود داشت. با خاموشی بخش صنعت در تابستان 1402 حدود ۵ تا ۶ میلیارد دلار از GDP کشور کاسته شد. در حال حاضر اخباری مبنی بر محدودیت برق صنایع در برخیاز شهرک‌های صنعتی از خردادماه به گوش می‌رسد. تکرار سریالی قطعی برق صنایع در تابستان، موضوعی بود که در پانزدهمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران مورد تاکید قرار گرفت.

محدودیت برق صنایع آغاز شد؟
در این رابطه محمود نجفی‌عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران با اعلام اینکه هر ساله قطع برق در سال‌های گذشته به یک مشکل اساسی برای بخش‌خصوصی بدل شده ‌بود و تولید را با اختلال جدی مواجه کرد نسبت به تکرار این فرآینده ابراز نگرانی کرد، چرا که ادامه سریال قطعی برق امری مغایر با شعار سال‌جاری است و می‌تواند تولید را با اختلال جدی مواجه کند از همین‌رو لازم است که کاهش مصرف در بخش خانگی به‌عنوان راه‌حل، در دستور کار قرار گیرد. او تاکید کرد که مسئله ناترازی برق، چالش جدی روز فعالان اقتصادی است. قرار است دوباره مانند سال‌های قبل ناترازی‌‌‌‌ها بر سر صنعت کوبیده شود و این با شعار سال‌اصلا هم‌‌‌‌خوانی ندارد. اتاق تهران پیشنهاد کرده‌است استانداران درباره اولویت قطع برق در استان‌ها تصمیم‌گیری کنند زیرا در خیلی از بخش‌های کشور می‌توان مصرف برق در بخش‌های خانگی را کم کرد تا آسیب به واحدهای صنعتی وارد نشود. او افزود: این فکر اشتباهی است که هر سال‌شاهدیم در تابستان واحدهای صنعتی و شهرک‌های صنعتی برای حل مشکل ناترازی در اولویت قطع برق قرار می‌گیرند؛ متاسفانه هم‌اکنون به دلیل بحران ناترازی از قطع ۳ روز برق شهرک‌های صنعتی در هفته صحبت می‌شود و این یک بحران جدی برای صنایع است. وزارت نیرو اعلام کرده واحدهای صنعتی می‌توانند دیزل ژنراتورهایشان را راه بیندازند و مشکل قطع برق واحدشان را حل کنند درحالی‌که دیزل ژنراتورهایی که واحدهای صنعتی دارند تنها برای برق اضطراری است و حداکثر ۲ تا ۳ ساعت می‌توانند زیر‌بار بروند. قطع برق حداقل ۲روز در هفته شهرک‌های صنعتی و حداکثر ۳روز در هفته واقعا نگران‌کننده است و به تولید کشور آسیب جدی وارد می‌کند. آنطور که آمار وزارت نیرو نشان می‌دهد، در سال ۱۴۰۲ میزان برق تحویلی به صنایع نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۱۳.۲ درصد افزایش یافت اما این آمار نقش کمرنگی در حل مشکل ناترازی برق دارد. البته به تازگی وزارت نیرو خبر داده است که تا آغاز فصل گرم سال جاری ۱۸۷۰ مگاوات از نیروگاه‌های صنایع وارد مدار خواهد شد و همین موضوع به تأمین برق صنایع در فصل گرم سال جاری کمک شایانی خواهد کرد. به عقیده کارشناسان رفع ناترازی در صنعت برق مستلزم بازگشت سرمایه به این صنعت است که الزامات اقتصادی زیادی دارد. لیل اصلی ناترازی در صنعت برق کشور سرکوب قیمت و اعطای یارانه‌‌‌های دولتی است. نخست اینکه در مبحث ناترازی، دو مفهوم ناترازی در بخش تولید و ناترازی در زمان اوج مصرف مطرح است و این تفکیک باید برای ارتقای سواد انرژی مخاطب و ارائه تحلیل درست مطرح شود. ناترازی در بخش تولید با افزایش ظرفیت جبران می‌شود، اما ناترازی اوج مصرف ناشی از افزایش ناگهانی تقاضا در فصل گرم و حتی ناشی از مصرف نادرست در زمان پیک است که راهکار آن از مسیر اصلاح رفتار مصرفی و اصلاح تجهیزات و وسایل مصرف می‌‌‌گذرد.

وزارت نیرو: مدیریت انرژی عاقلانه‌ترین روش رفع ناترازی برق
وزارت نیرو تنها احداث نیروگاه را راه‌حل مشکل ناترازی برق در کشور نمی‌داند و در این باره معتقد است که در کشور ایران تنها در فصل گرم سال و آن هم در دو بازه زمانی ۱۲ تا ۱۸ و ۲۰ تا ۲۳ مجموعا ۲۰۰ساعت ناترازی برق در ساعات اوج مصرف وجود دارد که به نظر بسیاری از متخصصان و کارشناسان راهکار برخورد با آن، فقط احداث و راه‌‌‌اندازی نیروگاه‌‌‌های حرارتی بیشتر نیست و به صورت ویژه‌‌‌تر برای تراز کردن آن باید هم‌‌‌زمان با افزایش تولید، موضوع مدیریت مصرف و تلاش برای کاهش شدت مصرف انرژی در ایران دنبال شود. براساس اطلاعات و مستند دقیق جهانی شدت مصرف انرژی در ایران هم‌اکنون چهاربرابر کشورهای توسعه‌یافته و دوبرابر میانگین جهانی است که همین مساله سبب شده است در فصل گرم سال و با وارد مدار شدن سیستم‌های سرمایشی که عمدتا نیز فاقد استانداردهای لازم هستند، میزان مصرف برق کشور تا ۴۰‌درصد تنها در یک‌بازه زمانی ۲۰۰ساعته افزایش یابد. این یعنی جدا از اینکه صنعت برق کشور در فصل سرد سال با مازاد ظرفیت تولید برق روبه‌روست، مشکل اصلی ناترازی در صنعت برق کشور، شدت بالای مصرف انرژی است که عاقلانه‌‌‌ترین و کم‌هزینه‌‌‌ترین روش مواجهه با آن تلاش برای کاهش شدت مصرف انرژی و مدیریت مصرف برق در فصل گرم سال است.

ریخت و پاش انرژی در ایران
گزارشی که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «آسیب‌شناسی بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست» منتشر شده بیانگر آن است که عمق ناترازی انرژی در سال ۱۴۰۱ به ۳۱۵ میلیون مترمکعب گاز در روز و روزانه ۱۰ تا ۱۲ هزار مگاوات برق رسیده است، اما سیاست‌های دولت‌های مختلف بیشتر بر افزایش تولید متمرکز بوده است تا صرفه‌جویی، این در حالی است که به دلیل محدودیت منابع مالی و انرژی ادامه این مسیر امکان‌پذیر نیست. با تمام این اوصاف مرکز پژوهش‌های مجلس تأکید دارد که سیاست غالب افزایش تولید بوده، آن‌هم در‌حالی‌که آمار‌ها حاکی از مصرف بی رویه انرژی در ایران است. بر اساس این گزارش در سال ۲۰۲۲ میزان شاخص شدت مصرف انرژی در ایران برابر با ۲۰۷/۰ کیلوگرم معادل نفت خام به دلار براساس برابری قدرت خرید بوده که ۱.۸ برابر متوسط دنیا و ۲.۸ برابر کشور‌های توسعه‌یافته است و نشان از هدررفت بالای انرژی و ظرفیت بالای بهینه‌سازی مصرف انرژی در ایران دارد. همچنین این گزارش در ادامه اضافه می‌کند که بررسی‌ها حاکی از آن است که سرانه مصرف دو حامل اصلی انرژی برق و گاز در بخش خانگی در ایران برابر با هشت هزارو ۲۴۴ کیلووات ساعت در سال است که در کنار کشور‌هایی با درآمد سرانه دو برابر کشور‌های توسعه‌یافته اروپایی بالا و سردسیر قرار گرفته است. همچنین میزان سرانه مصرف انرژی برق و گاز در بخش خانگی در ایران حدود دو برابر کشور‌های توسعه‌یافته اروپایی است.

گروه جهان: این روزها بیش از هر زمان دیگری موضوع به رسمیت شناخته شدن فلسطین به عنوان یک دولت مستقل در مجامع جهانی اهمیت پیدا کرده است. این وضعیت در شرایطی است که جنگ رژیم اسرائیل به غزه در حال انجام است. در شرایطی که تل‌آویو مصمم به تداوم حمله به منطقه رفح در جنوب غزه است، نتانیاهو از راز اصرار کابینه جنگ این رژیم برای حمله پرده برداشت.
به گزارش «‌تجارت»، مجمع عمومی سازمان ملل در 10 می سال جاری قطعنامه عضویت کامل فلسطین در این سازمان را به تصویب رساند و موضوع را به شورای امنیت ارجاع داد. حالا نتانیاهو و کابینه جنگ رژیم اسرائیل با صراحت مخالفت خود را با این قطعنامه اعلام کرده‌اند تا پرده از راز اصرار آن‌ها برای تداوم جنگ در غزه گشوده شود. به نظر می‌رسد آن‌ها قصد دارند با ابزار جنگ مساله تسکیل دولت فلسطین و طرح دو دولتی به فراموشی سپرده شود.

مخالفت رژیم صهیونیستی با تشکیل دولت فلسطین
کابینه رژیم صهیونیستی دیروز (چهارشنبه)‌ مصوبه‌ای را تصویب کرد که در آن تأکید شده است: اسرائیل با قطعنامه ۱۰ مه مجمع عمومی سازمان ملل درباره افزایش سطح نمایندگی تشکیلات خودگردان فلسطین و دادن اختیارات اضافی به آن که معمولا جزو حق کشورهای عضو است، مخالف است. چنین قطعنامه‌ای وضعیت مناطق را تغییر نخواهد داد و هیچ حقی به کسی نمی‌دهد و از حق اسرائیل و مردم اسرائیل در سرزمینشان نمی‌کاهد. در این مصوبه ادعا شده است: این قطعنامه پایه و اساسی برای مذاکرات آینده نیست و به پیشبرد راه حل مسالمت آمیز کمکی نمی‌کند. طبق گزارش اسکای نیوز، در بیانیه دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی آمده است: امروز کابینه با قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل درباره حمایت از مساله به رسمیت شناختن کشور فلسطین مخالفت کرد. هیچ پاداشی به عملیات هولناک هفت اکتبر که ۸۰ درصد فلسطینی‌ها چه در کرانه باختری و چه غزه آن را تأیید می‌کنند، داده نمی‌شود. نتانیاهو نیز در سخنانی تاکید کرد: ما اجازه تشکیل کشوری که بتوانند از طریق آن حمله بزرگتری به ما کنند، نمی‌دهیم. هیچ کسی نمی‌تواند مانع از حقمان برای دفاع از خود شود نه مجمع عمومی و نه هیچ سازمان دیگری.
تداوم تمرکز واشنگتن بر راه‌حل ۲ دولتی
رویکرد اخیر کابینه جنگ رژیم صهیونیستی در شرایطی است که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت، به‌رغم مخالفت «بنیامین نتانیاهو» و کابینه افراطی‌اش، ایالات متحده همچنان تلاش می‌کند تا این رژیم را نسبت به راه‌حل ۲ دولتی متقاعد کند. «ودانت پاتل» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک جلسه مطبوعاتی بیان کرد: «این مسئله‌ای است که ما عمیقا بر روی آن متمرکز هستیم. راهکار دو دولتی همچنان هدفی برای وزارت خارجه و رئیس‌جمهور است.» روزنامه ایندیپندنت به نقل از سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نوشت: «راه‌حل دو دولتی مسئله‌ای است که ما همچنان به تمرکز بر روی آن ادامه می‌دهیم.» این اظهارات «ودانت پاتل» درحالی مطرح شده است که «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جریان سفر به کالیفرنیا گفت: به نظر می‌رسد که آمریکا در دیپلماسی خاورمیانه «خسته» شده است.

حمایت رسانه‌های غرب از طرح دو دولت
هفتاد و شش سال پس از تأسیس رژیم جعلی صهیونیستی و اشغال اراضی فلسطینی و در مواجهه با فاجعه جاری در نوار غزه، به‌رسمیت‌شناختن کشور فلسطین می‌تواند به کاهش رنج فلسطینیان کمک کند. روزنامه فرانسوی لوموند در سرمقاله‌اش نوشت: پس از هفت ماه، جنگ همچنان در جریان است و به نارضایتی جهانی دامن می‌زند. این جنگ همچنان به ویرانی بی‌سابقه ادامه می‌دهد، درحالی‌که اهداف تعیین‌شده توسط مقامات اسرائیلی همچنان از آنها دور می‌شوند. به نقل از لوموند، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ وعده ریشه‌کنی حماس و آزادی اسیران صهیونیست را داده بود. اکنون بزرگ‌ترین نگرانی‌ها را القا می‌کند. سرنوشت آنها، وابسته به مذاکره بی‌پایان که به نظر می‌رسد هیچ یک از طرفین مایل به موفقیت آن نیستند، اکنون بزرگ‌ترین نگرانی‌ها را برانگیخته است. سربازان اسرائیلی آخرین شهر غزه که هنوز پابرجاست، یعنی رفح را تهدید می‌کنند که به قتل‌عام جدید و فاجعه می‌افزاید و به قیمت مرگ هزاران فلسطینی تمام می‌شود. لوموند می‌افزاید: این شکست نظامی با یک بن‌بست سیاسی همراه است که بنیامین نتانیاهو مسؤولیت آن را بر عهده دارد. او با حفظ باریکه ای بدون ردپایی از سازمان‌های مدنی، در واقع شرایط را برای بازگشت حماس که به گفته خودش می‌خواهد نابود کند، ایجاد می‌کند.

سفر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به پکن روز پنجشنبه در حالی انجام می‌شود که مسکو پس از شروع جنگ اوکراین و به تبع آن رویارویی با تحریم‌های گسترده بلوک غرب، به افزایش روابط اقتصادی بیشتر با پکن روی آورده است؛ تحکیم و تقویت شرایط موجود را می‌توان در چشم‌انداز این سفر دید. سفر ولادیمیر پوتین به پکن در این هفته، جایی که وی با شی جین پینگ دیدار خواهد کرد، یکی دیگر از نشانه‌های آشکار نزدیکی فعلی روسیه و چین است.
با ورود پوتین به پکن در روز ۱۶ مه (فردا) این دو رئیس جمهور برای چهل و سومین بار با یکدیگر دیدار خواهند کرد درحالیکه در آن سو، جنگ در اوکراین وضعیت بحرانی‌ به خود گرفته است. روسیه به شریک مهمتری برای چین بمنظور مقابله با قدرت آمریکا تبدیل شده است در کنار اینکه روابط اقتصادی طرفین قوی‌تر شده، نشانه‌هایی هم از تعمیق پیوندهای نظامی وجود دارد. سفر پوتین درحالی صورت می‌گیرد که در این ماه آمریکا دو بار تحریم‌ها علیه تجارت چین و روسیه را تشدید کرده است. همچنین دیدار پوتین با شی چند ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و در حالی صورت می‌گیرد که واکنش‌های شدید بین‌المللی به دلیل حمایت ایالات متحده از جنگ رژیم صهیونیستی در غزه مشاهده می‌شود. این سفر برای پوتین از نظر اقتصادی اهمیت بسیاری دارد چرا که اقتصاد دوران جنگ روسیه همچنان با تحریم‌هایی از سوی غرب به ویژه آمریکا همراه است. برای شی، که به تازگی از یک سفر اروپایی (فرانسه، مجارستان و صربستان) بازگشته است، این دیدار فرصتی است تا نشان دهد اتحادش با پوتین توانایی وی را برای تعامل با غرب از بین نبرده است بلکه پکن را به یک حلقه اتصال به این دو تبدیل کرده است.

پوتین در انتظار کمک رسانی پینگ
پوتین در گفت وگویی با خبرگزاری شینهوا که دیروز چهارشنبه پیش از سفرش منتشر شد، از «چشم انداز عالی» مشارکت پکن و مسکو و تلاش‌های مشترک آنها برای «تقویت حاکمیت، حفاظت از تمامیت ارضی و امنیت» استقبال کرد. پوتین خاطر نشان کرد: هدف رهبران تعمیق همکاری در «صنعت و فناوری پیشرفته، فضا و استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، هوش مصنوعی، انرژی‌های تجدید پذیر و سایر بخش‌های نوآورانه» است.

کرملین از پکن چه می‌خواهد؟
مکس هس، عضو موسسه تحقیقات سیاست خارجی، به شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفت: کاملاً واضح است که در این دو سال گذشته، پوتین سه خواسته از چین دارد. هس افزود که رئیس جمهور روسیه خواهان یک «توافق» برای خط لوله گاز طبیعی Power of Siberia2 است و به دنبال حمایت بیشتر چین برای جنگ در اوکراین، به ویژه از نظر سخت افزاری است. این کارشناس معتقد است که پوتین همچنین خواهان دسترسی به بازارهای مالی چین و استفاده از پول پکن برای پیشبرد تجارت مسکو است. عضو موسسه تحقیقات سیاست خارجی مدعی شد: ما واقعاً پیشرفت بسیار کمی در همه این موارد دیده‌ایم. بنابراین، پوتین به چین می‌رود تا ببیند چه چیزی می‌تواند به دست آورد. از سویی ما شاهد هستیم که واشنگتن در آستانه سفر پوتین به پکن، تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات خودروهای برقی از چین را ۴ برابر افزایش داد.