اخبار کوتاه

اخبار کوتاه

تخصیص ۲.۱ میلیارد دلار ارز نیمایی برای واردات تلفن همراه
در سال ۱۴۰۲ برای واردات گوشی تلفن همراه ۲ میلیارد و ۹۷۸ میلیون دلار ارز تخصیص یافته که از این میزان ۸۷۶ میلیون دلار از محل ارز اشخاص و ۲ میلیارد و ۱۰۱ میلیون دلار از محل ارز نیما بوده است. بانک مرکزی چند روز پیش فهرست کالاهایی که ارز موردنیاز آنها در سال ۱۴۰۲ تأمین شده است را منتشر کرد. بررسی فهرست مذکور نشان می‌دهد که وزارت صنعت، معدن و تجارت سال گذشته در مجموع ۴۴ میلیارد و ۶۴۳ میلیون دلار ارز برای پاسخگویی به نیاز بخش صنعت دریافت کرده که ۶۷ درصد از این میزان ارز تأمین شده با نرخ نیمایی و ۳۱ درصد از محل ارز اشخاص تأمین ارز شده است. معادل دو درصد از کل ارز تأمین شده برای بخش صنعت از محل ارز ترجیحی تأمین شد. خبرگزاری مهر نوشت: جزئیات ارز تخصیص‌یافته به وزارت صمت نیز بیانگر آن است که برای واردات گوشی تلفن همراه ۲ میلیارد و ۹۷۸ میلیون دلار ارز تخصیص یافته که از این میزان ۸۷۶ میلیون دلار از محل ارز اشخاص و ۲ میلیارد و ۱۰۱ میلیون دلار از محل ارز نیما بوده است. گفتنی است، گزارش گمرک نیز از وضعیت واردات تلفن همراه حکایت از آن داشت که سال گذشته ۱۴ میلیون و ۲۲۲ هزار و ۳۰۶ دستگاه گوشی تلفن همراه به ارزش ۲.۹ میلیارد دلار به شیوه تجاری و ۴۶۶ هزار و ۲۷۴ دستگاه گوشی تلفن همراه به ارزش ۲۷۰ میلیون دلار به شیوه مسافری وارد کشور شده بود.

توافق دو وزارتخانه برای تامین برق پایدار صنایع در تابستان
در نشست مشترکی که با حضور مدیران ارشد وزارتخانه‌های نیرو و صمت در شرکت توانیر برگزار شد، این دو نهاد بر سر تامین برق پایدار صنایع با همکاری سایر مشترکان در چهار ماه گرم امسال توافق کردند. در نشست مشترک وزارت صمت و وزارت نیرو که با هدف بررسی برآورد نیاز مصرف برق و قابلیت تامین آن با وجود ناترازی، در جهت حفظ پایداری شبکه سراسری برق کشور و تامین برق پایدار صنایع برگزار شد، معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی، مدیرعامل و تعدادی از معاونان شرکت توانیر و تنی چند از معاونان و مدیران ارشد وزارت صمت حضور داشتند. مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر در این خصوص گفت: در این جلسه مقرر شد تا وزارتخانه‌های نیرو و صمت با هدف تامین برق پایدار و نیز تحقق شعار سال «جهش تولید با مشارکت مردم» حداکثر همکاری و هم‌افزایی را با یکدیگر داشته باشند. رجبی مشهدی تاکید کرد: همچنین مقرر شد تا دو وزارتخانه با تشکیل کارگروه مشترک و تشکیل جلسات منظم تا نیمه خرداد اولویت‌های خود را در جهت تحقق دو هدف ذکر شده به صورت عملیاتی مطرح کرده و نهایت همکاری را با یکدیگر داشته باشند و در هر زمان حداکثر انرژی قابل‌تحویل در اختیار صنایع قرار گیرد. به گفته سخنگوی صنعت برق، براساس تفاهم انجام شده در این نشست، محدودیت‌های انرژی برق تحویلی به صنایع نسبت به سال گذشته با تفاهم طرفین کاهش یافته و در عین حال برنامه مدیریت مصرف برق تمامی صنایع همچون سال گذشته در قالب تفاهمنامه مشترک به مشترکین و دستگاه‌های ذیربط ابلاغ خواهد شد. رجبی مشهدی اضافه کرد: در این نشست همچنین مقرر شد پس از اتمام ابلاغ مشترک برنامه مدیریت مصرف صنایع؛ کارگروه مذکور با تشکیل جلسات هفتگی بر روند اجرای برنامه‌ها نظارت داشته باشند.مدیرعامل شرکت توانیر با بیان اینکه برنامه‌ریزی لازم به منظور مدیریت مصرف سایر بخش‌های غیر از صنایع نیز از مصوبات این نشست بود، گفت: مقرر شد برنامه‌های مدیریت مصرف صنایع و پیامدهای آن با تدوین بسته‌های محتوایی مناسب به مردم اطلاع‌رسانی شود تا مشارکت حداکثری لازم در زمینه مصرف بهینه برق تحقق یابد.

70 درصد خرمای تولیدی در داخل کشور مصرف می‌شود
رئیس انجمن خرما گفت: بنابر آمار همه ساله ۷۰ درصد خرمای تولیدی در داخل مصرف و ۳۰ درصد صادر می‌شود. محسن رشیدفرخی به باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: بنابر آمار سال گذشته یک میلیون و ۳۰۰ هزارتن خرما در کشور تولید شد که پیش‌بینی می‌شود امسال هم تولید در همین محدوده باشد. او با بیان اینکه ۷۰ درصد خرمای تولیدی در داخل مصرف می‌شود، افزود: بنابر آمار همه ساله ۳۰ درصد خرمای تولیدی معادل ۳۰۰ تا ۳۲۰ هزارتن با ارزش ۴۰۰ میلیون دلار صادر شد. با توجه به ممنوعیت صادرات قبل از ماه رمضان هرچند مقطعی بود، اما امیدواریم که صادرات امسال به ۴۰۰ میلیون دلار برسد. رئیس انجمن خرما گفت: قیمت کنونی هر کیلو خرمای کبکاب ۵۰ هزارتومان و مضافتی ۸۰ تا ۸۵ هزارتومان است، درحالیکه به رغم افزایش هزینه‌های تولید و تورم، نرخ خرما نسبت به ۳ تا ۴ سال پیش تغییری نداشته است.

ایران نهمین تولیدکننده تخم مرغ در دنیا
بنابر آمار، در حال حاضر ایران از بین ۱۶۰ کشور تولیدکننده تخم مرغ، رتبه نهم در دنیا را داراست که این امر نشان‌دهنده ظرفیت بی‌نظیر صنعت مرغداری است. همچنین ایران پس از هند، دومین کشور تولیدکننده تخم مرغ ارزان در دنیاست. علیرغم آن‌که تا سال ۱۴۰۰ واردکننده تخم مرغ در راستای تامین کسری نیاز کشور و تنظیم بازار بودیم، اما با اتخاذ برنامه مدون و افزایش ضریب مکانیزاسیون به جایی رسیده‌ایم که نه تنها نیازی به واردات نداریم، بلکه صادرکننده محصول به بازارهای دنیا هستیم. در همین ارتباط ارسلان قاسمی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت: ۶۰ تا ۷۰ درصد صنعت طیور وابسته به درآمدهای نفتی است که با افزایش صادرات مرغ و تخم‌مرغ تراز تجاری به سمت مثبت شدن می‌رود به‌طوری‌که دیگر نیازی به درآمدهای نفتی برای تامین نهاده‌های دامی نداریم.

برش مطبوعاتی

«تجارت» گزارش می‌دهد؛

مناطق آزاد بهشت واردات یا صادرات؟

از مناطق آزاد به عنوان بهشت سرمایه‌گذاری یاد می‌شود؛ اما چرا در سه دهه اخیر مناطق آزاد در مسیر رشد و توسعه قرار نگرفت؟ مناطق آزاد با هدف توسعه صادرات، جذب سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال پایدار ایجاد شده‌اند، اما آمار منتشر شده از سوی گمرک نشان می‌دهد، میزان صادرات مناطق آزاد تجاری کشور در دوازده‌ماهه سال ۱۴۰۲، حدود ۲.۲ میلیارد دلار بوده است، اما در این مدت حدود ۴.۸ میلیارد دلار کالا به مناطق فوق وارد شده، به بیانی تراز تجاری این مناطق با کسری ۲.۶ میلیارد دلاری مواجه بوده است. نکته قابل‌توجه در آمار اینجاست که در 10 ماهه سال گذشته، حتی یک دلار هم از منطقه آزاد کیش صادر نشده و تنها محلی برای واردات بوده است. در حالی کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی، مناطق آزاد تجاری در کشور را محلی برای واردات به جای صادرات قلمداد می‌کنند که آمار بالای قاچاق در این مناطق را باید به میزان واردات افزود. البته تراز تجاری منفی در مناطق آزاد از سوی عبدالمالکی، دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی رد شده است. او عنوان کرده است: ما هفت منطقه آزاد قدیمی داریم که شامل قشم، کیش، چابهار، ماکو، ارس، اروند و انزلی و اروند است و اکثر سال‌ها تراز تجاری‌شان منفی بود، اما اکنون هرکدام از این مناطق وضعیت مطلوبی پیدا کرده‌اند و در مسیر بهبود و رشد هستند. بنا به گفته وی، از سال 1401 تراز تجاری مناطق آزاد مثبت شد و صادرات از واردات پیشی گرفت؛ به‌طوری‌که در این سال ‌در این هفت منطقه آزاد یک میلیارد و 670 میلیون صادرات داشتیم و900میلیون دلار واردات انجام شد و 770 میلیون دلار تراز تجاری مثبت رقم خورد. برخی مناطق آزاد هم مسیر تامین کالاهای اساسی برای کشور هستند، مانند انزلی که اغلب روغن کشور از آنجا وارد می‌شود. نکته قابل توجه اینجاست وارداتی که برای سرزمین اصلی انجام می‌شود، در محاسبات تجاری منطقه نمی‌آید. این موضوع در صادرات هم رعایت می‌شود. مناطق آزاد جدید هنوز رونق پیدا نکرده‌اند و به‌دنبال شروع فعالیت آنها در بخش‌های مختلف هستیم. او در خصوص امر قاچاق در مناطق آزاد نیز توضیح داد: کالای بی‌نام و نشان در مناطق آزاد نزدیک به صفر شده ‌است. اینکه در برخی مناطق با قایق کالای قاچاق وارد کشور می‌شود ناشی از مرزی‌بودن این مناطق است از همین رو نمی‌توانیم بگوییم قاچاق به صفر رسیده، اما این مسئله ارتباطی به مناطق آزاد ندارد.

عملکرد ضعیف مناطق آزاد در جذب سرمایه‌گذاری
ضعف جذب سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد یکی از مهم‌ترین انتقادهایی است که نسبت به فعالیت این مناطق همواره بوده و این موضوع را به روشنی می‌توان در آمار مشاهده کرد؛ برای مثال آماری که از سوی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد منتشر شده است، نشان می‌دهد که از سال 92 تا 99 مجموع سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده در مناطق آزاد ایران یک میلیارد و ۸۶۹ میلیون دلار بوده، این در حالیست که در این مدت، بالغ‌بر 17.5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده است. به عبارتی سهم مناطق آزاد از سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده طی سال‌های مذکور کمتر از 11 درصد بوده است. البته طبق جدیدترین آماری که از سوی معاون شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی منتشر شده است در سال گذشته حدود 100 میلیون یورو جذب سرمایه‌گذاری خارجی صورت گرفته است. آنطور که صفری توضیح داده، تعداد سرمایه‌گذاران و تنوع آن‌ها از لحاظ گستره جغرافیایی وسیع است؛ برای مثال در منطقه آزاد اروند سرمایه‌گذار عراقی، در چابهار سرمایه‌گذار افغان و در منطقه آزاد انزلی سرمایه‌گذاران روس متقاضی هستند. این موضوع در حالی مطرح می‌شود که این سرمایه‌گذاری‌ها برای نمود در اقتصاد مناطق آزاد نیازمند زمان است، از این رو بایستی دید که در سال‌های آینده این میزان سرمایه‌گذاری تاثیری در رشد صادراتی این مناطق خواهد داشت یا خیر.

بررسی علت عدم توسعه مناطق آزاد
در حال حاضر 16 منطقه آزاد و 80 منطقه ویژه اقتصادی در کشور وجود دارد که آمارها نشان می‌دهد مناطق آزاد هر چند به صورت لاک‌پشتی، در مسیر رشد قرار دارند اما طبق پژوهشی که از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس صورت گرفته علت اصلی عدم توسعه این مناطق در طی سال‌های گذشته ریشه در نحوه ایجاد و تاسیس این مناطق دارد. برای مثال اصلی‌ترین این مشکلات به دلیل ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در محدوده‌های محروم و فاقد زیرساخت، وجود محدوده‌های مسکونی در مناطق آزاد، تعیین وسعت‌های بسیار زیاد برای مناطق، ایجاد مناطق آزاد منفصل، فشارهای سیاسی و محلی در ایجاد مناطق و عدم‌توجه به ظرفیت‌ها و مزیت‌های اقتصادی هر محدوده رخ داده‌اند. همچنین این مناطق به یک ابزار سیاسی و تبلیغاتی برای برخی سیاستمداران تبدیل شده است. همین موضوع باعث شده تعداد مناطق آزاد بسیار افزایش یابد، اما اهداف مدنظر برای تاسیس آن محقق نشود. علاوه بر این موضوع، این مناطق تبدیل به محل‌هایی برای هدررفت منابع ملی، قاچاق کالا و ارز و فرار مالیاتی شده‌اند که میزان تخلفات را نیز در این مناطق افزایش داده است. در این گزارش پژوهشی، ایجاد مناطق آزاد بدون ارائه طرح‌های توجیهی از دیگر چالش‌های فعلی مناطق آزاد عنوان شده است. در واقع تاکید شده هرچند ادعاهایی مبنی بر سرازیر شدن سرمایه‌گذاری‌ها و ظرفیت بالای منطقه پس از تشکیل مناطق آزاد مطرح می‌شود، اما در واقع به دلیل عدم‌مطالعه کارشناسی و عدم‌تامین زیرساخت، نتایج مطرح‌شده محقق نخواهند شد.
برای حل این چالش، در این گزارش پژوهشی تاکید شده که لازم است سازوکاری تعیین شده تا به جای رایزنی و لابی‌گری، سیاستمداران تامین منابع و زیرساخت و همچنین افزایش تولید و صادرات را در دستور کار قرار دهند. پس از آن در صورتی که فعالیت آ‌نها اثربخش بود و منطقه‌شان حداقل استانداردهای لازم را کسب کرد، حوزه انتخابی آنها به منطقه آزاد یا ویژه تبدیل شود. موانع بروکراتیک و قوانین دست و پاگیر یکی دیگر از چالش‌های اصلی توسعه مناطق آزاد در ایران بوده است
به طوری که بنا به گفته دبیر اسبق شورای عالی مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی این موضوع منجر به خروج سرمایه‌‌گذاری خارجی از مناطق آزاد به سوی همسایگان شده است.

عملکرد ضعیف ماکو و چابهار
لازم به ذکر است که اوایل سال جاری بود که دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در نامه‌ای به اسید براهیم رئیسی، (شهیدجمهور) نتایج ارزیابی عملکرد مناطق آزاد را اعلام کرد که بر اساس آن مناطق آزاد ارس و اروند با عملکرد مطلوب در رده سبز و مناطق آزاد ماکو و چابهار با عملکرد ضعیف در رده زرد قرار گرفته بودند.

برش مطبوعاتی

در گزارش الجزیره اعلام شد

تولید و صادرات نفت ایران رکورد زد

خبرگزاری دولت به نقل از شبکه خبری الجزیره در گزارشی نوشت: آیت‌الله رئیسی، در زمانی که ایران از تحریم‌های آمریکا رنج می‌برد، ریاست جمهوری را بر عهده گرفت، اما توانست تولید و صادرات نفت را احیا کند؛ به طوری که تولید نفت در دولت سیزدهم ۶۰ درصد رشد داشت. شبکه خبری الجزیره قطر در گزارشی به بهانه شهادت سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و همراهان، درباره دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در دوره رئیس‌جمهوری به احیای تولید و صادرات نفت خام و احیای جایگاه این کشور در بازارهای جهانی اشاره کرد. الجزیره در گزارش خود با عنوان «با وجود تحریم‌ها، ابراهیم رئیسی چگونه نفت ایران را به میدان آورد؟» نوشت: سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری فقید ایران، چهارم اوت ۲۰۲۱ در شرایطی سکان هدایت ریاست‌جمهوری اسلامی ایران را به عهده گرفت که این کشور از اوج تحریم‌های آمریکا رنج می‌برد.
ایالات‌متحده تحریم‌ها علیه ایران را پس از رسیدن به توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ لغو کرده بود، اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوی پیشین آمریکا، از این توافق عقب‌نشینی و دوباره تحریم‌ها علیه تهران را فعال کرد. بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۱ با وجود ظرفیت کامل تولید روزانه ۳ میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه‌ایِ پیش از اعمال تحریم‌های ایالات‌متحده، میانگین تولید نفت ایران به روزانه ۲ میلیون تا ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، اما مشکلات مربوط به نگهداری و دشواری عرضه نفت به بازارهای جهانی در سایه تحریم‌ها مقدار تولید این کشور را در سطحی کمتر از ظرفیت واقعی نگه داشت و به این ترتیب درآمدهای مالی ایران کاهش یافت. بنابر گزارش الجزیره، طبق داده‌های سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، تا ژوئیه ۲۰۲۱ یعنی پیش از اینکه رئیسی روی کار بیاید، تولید نفت ایران به ۲ میلیون و ۲۰ هزار بشکه در روز می‌رسید و تا پایان همین سال میانگین تولید نفت ایران به حدود روزانه ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسید؛ اما هنوز یک میلیون و ۴۵۰ هزار بشکه با ظرفیت روزانه کامل این کشور فاصله داشت. آمریکا در اوایل سال ۲۰۲۲ ایران را به تلاش برای دورزدن تحریم‌ها در صنعت نفت و صادرات آن متهم کرد و رسانه‌های غربی ازجمله واشنگتن‌پست و نیویورک‌تایمز درباره «ناوگان سایه» برای حمل‌ونقل نفت سخن می‌گفتند. طبق ادعای رسانه‌های یادشده غربی، ناوگان سایه مسئولیت بازاریابی نفت ایران را به‌ عهده داشت و پس از اعمال تحریم‌های غرب علیه روسیه به‌دلیل جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ ناوگان سایه کار بازاریابی نفت روسیه را هم عهده‌دار شد.

تولید نفت ایران به 2 میلیون 800 هزار بشکه رسید
داده‌های اوپک نشان می‌دهد که در نیمه نخست سال ۲۰۲۲ تولید روزانه نفت ایران به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه رسید و این در شرایطی بود که آمریکا با تحریم‌های خود سعی داشت تولید نفت ایران را به صفر برساند. الجزیره در ادامه تأکید کرد: طبق گزارش بلومبرگ، با گسترده شدن دایره مشتریان نفت ایران تولید نفت این کشور تا نیمه نخست سال ۲۰۲۳ به حدود روزانه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه رسید. بر اساس گزارش بلومبرگ، ایران توانست روزانه یک میلیون بشکه نفت را به مشتریانی مانند چین تحویل دهد. به همین دلیل، در ژوئیه ۲۰۲۳ مقام‌های دولت جوبایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، اعلام کردند که تحریم‌ها علیه ایران کارساز نبوده است و منتقدان دولت بایدن ازجمله تدکروز، سناتور جمهوری‌خواه، می‌گفتند که دولت بایدن نمی‌تواند تحریم‌ها را درعمل علیه ایران اجرا کند و رئیسی موفق شد با استفاده از روش‌هایی که سبب می‌شود نفت خام ایران به‌طور طبیعی به بازارهای آسیایی وارد شود، ثأثیر تحریم‌های آمریکا بر نفت ایران را از بین ببرد.

صادرات نفت ایران رکورد زد
الجزیره تاکید کزد: سال گذشته احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی، اعلام کرده بود که ایران به بالاترین سطح صادرات نفت خود از سال ۲۰۱۸ رسیده است. براساس داده‌های اوپک، میانگین تولید نفت ایران تا سال ۲۰۲۳ به حدود روزانه ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه و در آوریل گذشته به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه رسید. تولید نفت ایران در دوره ریاست‌جمهوری رئیسی و در حالی‌ که تحریم‌های غرب علیه نفت ایران همچنان ادامه داشت، در بازه زمانی اوت ۲۰۲۱ تا آوریل ۲۰۲۴ افزایش ۶۰ درصدی را تجربه کرده است.

برش مطبوعاتی