همه باید همانند شهید آیت الله رئیسی جهادی کار کنیم
وزیر کشور گفت: همه باید همانند شهید آیت الله رئیسی جهادی کار کنیم. احمد وحیدی روز پنج شنبه 17 خرداد در جلسه شورای اداری مانه اظهار کرد: همه باید رهرو صدیق شهید آیت الله رئیسی باشیم. وی افزود: شهید آیت الله رئیسی توجه ویژه ای به مناطق محروم داشت و در این مناطق خدمات ارزنده ای را به جا گذاشت. احمدی با اشاره به اینکه تاسیس شهرستان مانه به عنوان دهمین شهرستان استان تیرماه ۱۴۰۲ در هیات دولت مصوب شد، ادامه داد: تکمیل چارت اداری این شهرستان پیگیری می شود و پرداخت وام های کشاورزی این منطقه نیز در اولویت پیگیری قرار دارد و باید به سرانجام برسد. وی بیان کرد: آب آشامیدنی بیشتر روستاهای این شهرستان نیز در قالب مجتمع های آبرسانی تامین خواهد شد، اما باید اجرای این طرح ها شتاب گیرد. وزیر کشور در ارتباط با پروژه رها شده سیمان سمنگان اظهار کرد: طرح راکد سیمان سمنگان در شهرستان مانه نیز به صورت تخصصی بررسی می شود و برخی که می گویند این طرح توجیه اقتصادی ندارد را باید به صورت کارشناسی بررسی کرد.
کشور به یک کارگاه فعال تبدیل شد
سرپرست ریاست جمهوری گفت: دولت سیزدهم در آغاز با مشکلات جدی مواجه بود. در بخش درمان، آب، گاز، فروش نفت، درآمدها و... دچار مشکل بودیم. مشکل تورم نیز در آغاز دولت سیزدهم بود و درحال حاضر نیز این درد مزمن تاریخی رو به کاهش پیدا کرده است و امیدواریم ادامه دار باشد. محمد مخبر، سرپرست ریاستجمهوری همزمان با افتتاح پروژههای عمرانی سیستان و بلوچستان در حوزههای مختلف در گفت وگویی اظهار کرد: دو موضوع باعث شده تا کشور به روال عادی خود و با همان قوت اجرایی خود پیش رود. وجود رهبری در درجه اول باعث شده است تا خللی در موضوعات کشور به وجود نیاید. در همان روزهای ابتدایی شهادت آیت الله رئیسی نیز ایشان به این موضوع اشاره فرمودند. مخبر در ادامه گفت: موضوع دوم روحیه جهادی و بالای شهید آیت الله رئیسی است؛ چرا که ایشان زنده است و ناظر به عملکرد دولت سیزدهم است و قطعا ایشان انتظار دارند تمام کارهای کشور با همان نظم زمان حضورشان پیش رود. سرپرست ریاستجمهوری یادآورشد: خوشبختانه با تلاش شبانه روزی آیت الله رئیسی، کشور به یک کارگاه تبدیل شده است.
جهان چند قطبی با تمرکز بر اقتصاد چند قطبی
رئیس بانک توسعه جدید بریکس خواستار تمرکز بر اقتصاد چند قطبی برای تشکیل جهان چند قطبی شد. به گزارش ایسنا، دیلما روسف، رئیس بلوک اقتصادی بانک توسعه جدید بریکس خواستار تمرکز بر شکلگیری اقتصاد چند قطبی شد. روسف در جلسهای با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در سن پترزبورگ، گفت که شمال جهانی نتوانست به مشکلات جهانی بشریت رسیدگی کند و تاکید کرد که اقتصاد چند قطبی برای مقاومت در برابر شوکها و بحرانهای جهانی مجهزتر است. روسف گفت: ما بانکی متفاوت هستیم که توسط کشورهای جنوب جهانی و برای همین کشورها ایجاد شدهایم بنابراین نمیتوانیم شرایطی را برای اعضای خود دیکته کنیم. وی تاکید کرد که اقتصاد چند قطبی برای دستیابی به چندقطبی واقعی ضروری است و کمک به ایجاد آن یکی از اهداف بانک توسعه جدید بریکس است. روسف بر اهمیت ارزهای ملی در دنیای چندقطبی تاکید و خاطرنشان کرد که یکی دیگر از تعهدات این بانک تسهیل تسویه با ارزهای ملی است. او گفت: این مورد برای کشورهای در حال توسعه که فاقد ارزهای قوی هستند و از نوسانات نرخ ارز رنج میبرند، بسیار مهم است. پوتین از رهبری روسف در بانک تمجید و خاطرنشان کرد که در زمان ریاست وی، بانک برای اولین بار سود خالص قابل توجهی را ثبت کرد.
فعالیت ۳۴٠ واحد مبارزه با پولشویی در کشور
چهارمحال و بختیاری وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: امروز حدود ۳۴۰ واحد مبارزه با پولشویی در همه بانکها، دستگاههای مالیاتی و حوزههای مختلف وجود دارد.
سید احسان خاندوزی ۱۷ خردادماه در سفر به چهارمحال و بختیاری در جمع خبرنگاران چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: امروز به دعوت استاندار چهارمحالوبختیاری قرار شد در جمع مدیران اقتصادی و نمایندگان مجلس حضور داشته باشم، یکی از طرحهای فولادی که به تازگی مراحل پذیرش سازمانهای تابعه بورس را به سرانجام رسانده برای تسریع فرایند بازدیدی خواهیم داشت. وی افزود: از جمله نکات مهم و قابل اشاره اقتصادی استان توجه به مسیر کاهش بیکاری و تورمی است که مربوط به سه سال گذشته بوده که این امر با همت مقامات استانی در چهارمحال و بختیاری شاهد آن بودیم. خاندوزی گفت: در برخی شهرستانهای استان بانکهای مهمی که شعبه نداشتند بنا شده در هفتههای آتی تدابیر لازم برای گسترش آن، باجههای بانکی ایجاد شود. وی در خصوص برخی پروژههای مهم استانی که از ظرفیت اعتبارات موجود شبکه بانکی به دلیل سیاستهای انقباضی که بر بانکها تحمیل شده نمیتوانند استفاده کنند، تصریح کرد: این امر مورد تاکید استان است که بنا شده فهرستی از آنها ارسال و بانک مرکزی موافقت کند تا از ظرفیت مازاد بر سقف کنترل ترازنامه بانکهای کشور برای جبران عقب افتادگیهای استان استفاده کنیم.
گروه اقتصاد کلان: بازار سرمایه در حدود دو ماه گذشته با وضعیت رکودی کم سابقه ای روبرو بوده است. ارزش معاملات بورس به شدت افت کرده و در این مدت اخیر بازار منفی های پیاپی را به ثبت رسانده است، اتفاقی که دست کم از سال 99 به بعد بی سابقه بوده است. کارشناسان وضعیت نامساعد بازار سرمایه را عمدتا به دلیل سیاست های انقباضی دولت و بانک مرکزی می دانند و معتقدند تا زمانی که سرکوب قیمتی از سوی سیاستگذار و دست اندازی به سود شرکت ها با ابزارهای مختلف ادامه دارد، بورس با رشد مثبت معناداری روبرو نمی شود. حالا اما بازار سرمایه در این شرایط به استقبال انتخابات ریاست جمهوری می رود. طی روزهای آینده تکلیف نامزدهای نهایی مشخص می شود و بعد می توان سیگنال هایی که به بازار سهام مخابره می شود را به صورت بهتری ارزیابی و تحلیل کرد اما تا همین جا هم به نظر می رسد که بورس به استقبال انتخابات رفته و تحت تاثیر گفتمان های اقتصادی و سیاسی کاندیداها قرار گرفته است. در این میان یک گفتمان ادامه وضعیت فعلی است که به نظر می رسد نتیجه آن کم و بیش مداخله دولت در قیمت ها و نرخ های انرژی و تعیین سیاست هایی مثل عوارض صادراتی و .... باشد. نگاه دوم اما می تواند رویکردی متفاوت از جریان فعلی باشد که مبتنی بر عدم مداخله و نقش نظارتی سیاستگذار است. البته هنوز مشخص نیست که در فضای انتخابات دقیقا چه کسانی قرار است دیدگاه دوم را نمایندگی کنند اما اگر چنین افرادی در صحنه رقابت ها حضور داشته باشند، احتمالا بازار از حضور آن ها در انتخابات استقبال خواهد کرد. از این منظر بازار سرمایه در وضعیت فعلی در حالتی از چشم انتظاری به سر می برد. از سوی دیگر باید دید که آیا بورس مانند انتخابات گذشته در سال 1400 به محل بحث تبدیل می شود؟ به نظر می رسد با توجه به وضعیت ناخوشایند بازار سرمایه احتمالا کاندیداها برای جلب نظر رای دهندگان در مورد بورس برنامه های خود را اعلام کنند و وعده هایی را برای بهبود وضعیت بازار ارائه دهند. اگر فضای رقابتی در مورد بورس در انتخابات شکل بگیرد احتمالا بازیگران بازار بتوانند نسبت به فضای ایجاد شده تصمیمات مشخص تری و اعلام موضع صریح تری داشته باشند. ضمن آنکه در همین مدت کوتاه اخیر برخی نامزدها مواضع کلی خود را در مورد بازار سرمایه و حل مشکلات آن اعلام کرده اند. اما از منظر دیگر با توجه به فضای فعلی می توان نگاهی به شاخص ها و آمار و ارقام بازار سرمایه داشت که وضعیت کلی بازار را نشان می دهد که در ادامه به برخی از این موارد اشاره می شود.
خروجی بورس در هفته دوم بورس
بازدهی بورس در هفته دوم خرداد 1403 منفی شد. شاخصهای کل و هموزن عقب نشستند و خروج پول حقیقی ادامه یافت. کارشناسان بازار سرمایه معتقدند تعطیلات دو روزه میان هفته، بلاتکلیفی وضعیت دولت و تداوم محدودیت دو درصدی برای دامنه نوسان قیمت سهام، سه عامل اصلی عقب راندن بورس در دومین هفته خردادماه بوده است. بازار سهام دومین هفته خردادماه را نیز با عقبنشینی شاخصها معاملاتی به پایان رساند. بازدهی بورس در هفته دوم خرداد 1403 تحت تاثیر سه عامل اصلی تعطیلات دو روزه میان هفته، بلاتکلیفی وضعیت دولت و تداوم محدودیت دو درصدی برای دامنه نوسان قیمت سهام، منفی شد. شاخص کل بورس در سه روز معاملاتی دومین هفته خردادماه بالغ بر چهار هزار و 485 واحد افت کرد و با عقبگرد 0.21 درصدی روبهرو بود. دومین هفته خردادماه در حالی به پایان رسید که طی سه روز معاملاتی، بیش از 670 میلیارد تومان پول حقیقی از سهام و حق تقدم خارج شد. در همین حال، میانگین ارزش معاملات خرد به 1884 میلیارد تومان رسید که زنگ خطر را بار دیگر به صدا درآورد. طی دومین هفته خردادماه، میانگین حجم معاملات خرد سهام و حق تقدم نیز به 5.7 میلیارد برگه سهم رسید که رقمی بسیار ناامیدکننده بود.
بررسی بازدهی نمادهای بازار سهام در هفته دوم خرداد 1403 نشان میدهد که سهام خدیزل، حسینا، ثامان، شفام و کماسه در سه روز معاملاتی این هفته صف خرید بودند و در نهایت 6 درصد افزایش قیمت داشتند. با این حساب باید گفت در شرایط محدودیت دامنه نوسان، سهمها نمیتوانند مسیر خود را از سایر رقبای بورسی جدا کنند و بازدهی منحصربهفردی را برای به خود به ارمغان بیاورند. در طرف سهمهای کمبازده نیز همین روند تکرار شد و نمادهایی که در سه روز معاملاتی این هفته، صف فروش بودند، در لیست کمبازدهترین نمادها قرار گرفتند. به طوری که سهمهای غشهداب، شصدف، شپلی، گشان و دسانکو با افت 6 درصدی، بیشترین کاهش را میان سهمهای بازار سهام به ثبت رساندند.
ارزیابی کارشناسی
اما پرویز خلیلی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه جریان نقدینگی در صندوقها نیز روی معاملات بورس تاثیر می گذارد، گفت: مجوز صندوق های درآمد ثابت وابسته به بانک ها باید ابطال گردد. یا صندوق های درآمد ثابت که به صورت غیرمستقیم با بانکها در ارتباط هستند باید فعالیت آنها متوقف شود. این موضوع می تواند در مدیریت نقدینگی بازار سهام موثر باشد. او با بیان اینکه افت سود شدید اخزا و رشد قیمت آنها مانع خروج پول از بورس می شود، گفت: در روزهای گذشته این اتفاق تا حدودی رخ داد و به نظر می رسد با زمزمه مداخله به شکل کنترل نرخ سود اخزا و همچنین تقویت طرف خریدار، شدت افت نرخ سود اخزا سرعت بیشتری به خودش گرفته است.
حسن کاظم زاده
کارشناس بازار سرمایه
بخش عمدهای از ریزش اخیر بازار سهام به دلیل افزایش نرخ سود اخزا از 32 درصد به 38 درصد اتفاق افتاد. در حال حاضر اخزا با مداخله نظارتی فرابورس و سازمان بورس کنترل و جلوی افزایش نرخ سود آن گرفته شده است اما این کنترل در صورتی تداوم پیدا میکند که سمت خریدار اخزا قویتر شود. این ورود خریدار میتواند با مداخله بانک مرکزی باشد که در این صورت کنترل پایدار بسیار موثر خواهد بود. اما اگر این اتفاق نیافتد، باید امیدوار بود جریان پول در بازارها باعث شود، پولی وارد بازار اخزا شود. تا زمانی که تخلفات بانک ها با دقت بالا مورد ارزیابی و نظارت قرار نگیرد، مشکلات بخش پولی و تسری این مشکلات به بازار مالی غیرقابل حل خواهد بود. همچنین افزایش سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت همچنان پیام خوبی برای بازار ندارد. لزوما نشانه ادامه نزول نیست. ولی میتواند نشانه عدم صعود ادامه دار بازار باشد. یعنی صعودی اگر اتفاق بیفتد مقطعی خواهد بود. فشار به نهادهای مالی و صندوق های درآمد ثابت از گواهی سپرده ی 30 درصدی شروع شده است، این فشار با گسیل اخزا به بازار بدهی تشدید شد. راه اول جلوگیری ساماندهی بازار اخزا با مداخله غیرمستقیم یا مستقیم بانک مرکزی است. بعد از آن یا هم زمان رقابت جذب سپرده با نرخ بالا توسط بانک ها باید کنترل شود. بانکهای تراز در حال حاضر به خوبی توانستهاند نرخ سود سپرده بالا را به متقاضیان تسهیلات منتقل کنند، اما نرخ تسهیلات بالا مطالبات معوق است. بانک های ناتراز حال و روز خوشی ندارند. اگر مداخله مساعدی در کوتاه مدت صورت نگیرد، بانکهای ناتراز به مشکل خواهند خورد و سپرده گذاری در آنها خصوصا در مبالغ بالا می تواند مشکل ساز شود. حتی اگر مداخله مساعد کم حجم باشد و دردی از حال این بانک ها دوا نمیکند. در واقع بانکهای ناتراز در شرایطی قرار دارند که تنها با مداخله سنگین از خطر دور میشوند. اما اگر مداخله مساعد کم حجم صورت نگیرد و در مجموع مداخلهای صورت نگیرد بعد از یک بازه یک ساله و با افزایش نکول بدهکاران به بانکها، شرایط برای بانکهای تراز نیز خراب میشود. با افت نرخ سود اخزا شاهد برگشت در معاملات سهام بودیم .در یک هفته 10 هزار میلیارد تومان اوراق مرابحه دولتی (اراد) سررسید شد و در واقع این پول توسط دولت به دارندگان اوراق که هم نهادهای مالی بازار سرمایه و هم بانک ها بودند پرداخت شد. از طرف دیگر کنترل بیشتری بر روی رقابت پیمانکارها در فروش اخزا صورت گرفت. با خبر کنترل بیشتر بانک مرکزی بر نرخ سود رقابتی بانک ها و همچنین احتمالا مداخله تسهیلی توسط بانک مرکزی در بازار اوراق، خوش بینی به عدم رشد نرخ سود اخزا افزایش پیدا کرد. همین افت نرخ اخزا تا 30 درصد نیاز به منابع مالی واقعی دارد و خبر صرف نمی تواند کمک کننده باشد. از سوی دیگر خود نرخ 30 درصد برای اخزا و در مجموع نرخ سود بدون ریسک رایج، کماکان رکود زاست. می توان ادعا کرد که بانک مرکزی در حال حاضر سیاستهای موثری را برای مهار تورم و همچنین مدیریت نقدینگی اجرا کرده است. به طور قطع این موضوع بازار سرمایه را نیز تحت تأثیر قرار داده است. از این رو کمیته مشترک بانک مرکزی با ارکان بازار سرمایه برای مدیریت نقدینگی و کاهش اثر منفی آن بر بازار سرمایه تشکیل شده است. در همین راستا در هفته اخیر شاهد افت سود اخزا به محدوده ۳۰ درصد بودیم. اما اینکه نرخ ۳۰ درصدی اخزا چقدر می تواند از جذابیت آن بکاهد به وضعیت بازار سهام بستگی دارد.
عبدالرضا فرجیراد
کارشناس مسائل بینالملل
اروپاییها مدتی است انتقاد داشته و مدعی هستند که ایران میزان اورانیوم انباشته شدهاش بیش از گذشته است و ایران میتواند با این اورانیوم انباشته شده بمب بسازد، لذا باید ایران را کنترل کرد و به هر نحوی که شده جلوی غنیسازی را گرفت. ظاهرا دیدگاه آمریکاییها براساس ..اظهارنظر برخی مقامات سیاسی این کشور، این است که ایران اکنون برنامهای برای ساختن بمب ندارد، در مقابل اروپاییها نیز ابراز نگرانی دارند و دلخور هستند از این که آمریکا با ایران مذاکراتی را به طور مستقیم یا غیر مستقیم انجام میدهد و اروپا دخالتی در این مساله ندارد. سفیر سابق کشورمان در نروژ ابراز عقیده کرد: اما قطعنامهای که اروپاییها درصدد صدور آن هستند، هدفشان این است که ایران با آژانس همکاری بیشتری داشته باشد و در مساله پادمانی نیز اجازه دهد تمام کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی فعالیتشان از سر گرفته شده و میزان غنیسازی را نیز کاهش دهند، لذا اینها موضوعاتی است که اروپاییها دنبال میکنند. از طرف دیگر آمریکاییها مساله انتخابات ریاست جمهوری را در پیش دارند و میدانند هر قطعنامهای که توسط شورای حکام صادر و به شورای امنیت سازمان ملل برود، ایران قطعا ساکت نمیماند و طبیعتا آمریکا هم نمیخواهد تا انتخابات تشنجی میان ایران و آمریکا ایجاد نشود چراکه در شرایط فعلی موضوعات مربوط به غزه، لبنان، دریای سرخ و تنگه باب المندب نیز در جریان است. با توجه به اینکه در نظرسنجیها بایدن آرای کمتری نسبت به ترامپ دارد، قصد دارد فعلا با ایران مدارا کند؛ در نتیجه احتمال تصویب قطعنامه بالاست اما قطعنامه فعلا اجرایی و عملیاتی نمیشود و تنها هشداری برای دفعات بعدی است. به احتمال زیاد قطعنامه شورای حکام در حد اخطار خواهد بود که هم با وتو روسیه مواجه شود، هم اثر منفی بر مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم ایران و آمریکا برجای نگذارد. ایران قطعا استدلالهای خود را مطرح خواهد کرد، همانطور که رئیس سازمان انژری اتمی گفت؛ ایران همواره به برجام و تعهدات خود پایبند بوده است، این غربیها بودند که به تعهدات خودشان عمل نکردند. همین اروپاییها که تا این اندازه بر صدور قطعنامه اصرار دارند خودشان تا امروز چه کار کردند؟ زمانی میگفتند ترامپ از برجام خارج شد، اکنون که حدودا سه سالی است دموکراتها در قدرت هستند چرا یک بار با کاخ سفید گفتوگو نکردند تا تحریمهای ایران در چارچوب برجام برداشته شود؟ در واقع اروپاییها نخواستند کاری انجام دهند، ایران به تعهداتش عمل کرد اما میبینیم که مدیرکل آژانس همچنان بر روی پادمان و ۲ سایتی که مدعی هستند حاوی اورانیوم بوده، تاکید دارد . در نظر داشته باشند وقتی اسرائیل این اندازه فعالیت دارد، تا این حد جنایت و عملیات خرابکاری در ایران انجام داده، این امکان وجود دارد که سایتها را آلوده کرده و درباره آن نیز به آژانس اطلاع دهد. طبیعتا احتمالش وجود دارد برای این که ایران را زمین گیر کرده و با آژانس، اروپا و یا آمریکا درگیر کند، میتواند دست به چنین اقداماتی بزند. ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری دارد؛ اما آژانس معتقد است برخی کارشناسان دیگر نیز باید فعال شوند.
گروه صنعت و تجارت:به تازگی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران عنوان کرده است که دولت بهجای بررسی دلایل کاهش صادرات، واردات را محدود کرده است. محمد لاهوتی با اشاره به تراز تجاری منفی 17 میلیارد دلاری سال 1402 گفت: به نظر میرسد دستگاههای اجرایی به جای اینکه به دنبال رفع مشکلات در حوزه صادرات باشند و علت کاهش صادرات را جستوجو کنند، متاسفانه برای بهبود تراز تجاری، به محدود کردن واردات روی آوردهاند. بنا به گفته وی، سیاستگذار با هدف کاهش تراز تجاری منفی سال گذشته، بهجای توسعه و تشویق صادرات، به محدود کردن واردات رو آورده است.
چرا نباید مانع واردات شد؟
در سال 97 یعنی در زمان بازگشت دور دوم تحریمها بود که دولت واردات 1339 قلم کالا را ممنوع کرد؛ این اتفاق موردانتقاد بسیار جدی بخش خصوصی گرفت چرا که دولت بدون مشورت و نظرگیری از بخش خصوصی دست به این تصمیم زده بود؛ فعالان اقتصادی بر این باورند که ممنوعیت برخی کالاها آشفتگی بازار را بهدنبال خواهد داشت و روند قاچاق را افزایش میدهد. هر چند که در نهایت برخی از این محدودیتهای وارداتی در سالهای بعد لغو شد، اما تصمیمات بهیکباره دولت در امر تجارت همچنان موردانتقاد جدی فعالان بخش خصوصی است. اما چرا موضوع ممنوعیت واردات که به نوعی مداخله سیاستگذار در امر تجارت محسوب میشود، امری ناپسند و غیرحرفهای در تجارت جهانی محسوب میشود؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است نگاهی به آمار قاچاق که سال گذشته از سوی معاون اداره کل مقابله و رصد جریان مالی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در یک برنامه رادیویی اعلام شد، بیندازیم. بر اساس آخرین برآوردهای انجام شده، میزان حجم قاچاق در کشور حدود ۱۹.۸ میلیارد دلار تخمین زده میشود؛ از این میزان ۱۴ میلیارد دلار مربوط به قاچاق ورودی و ۵.۸ میلیارد دلار نیز ارزش کالاهایی است که به صورت غیرقانونی از کشور خارج میشود. آمارها نشان میدهد که فرآوردهها و مشتقات نفتی در صدر فهرست قاچاق خروجی قرار دارد؛ از سوی دیگر، «لوازمخانگی» و «لوازمیدکی خودرو» دو گروه کالایی عمده در قاچاق ورودی هستند. به عقیده بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی، مداخله لحظهای سیاستگذار در امر واردات و صادرات منجر به برهم ریختن توازن واردات و صادرات به کشور شده است و این موضوع تا جایی پیش رفته است که به تصور بسیاری، دولت به دنبال محدودسازی واردات کالا برای متعادلسازی تراز تجاری واردات و صادرات به صورت مصنوعی است که قطعا نتیجه این مداخله برهمریختگی بازار و افزایش قیمتها خواهد شد چرا که با حذف کالاهای خارجی از بازار، تولیدکننده داخلی دست بازتری برای قیمتگذاری دارد. از سوی دیگر با کمبود عرضه ناشی از ظرفیت محدود تولیدکننده داخلی، معمولا بازار مقداری التهاب را تجربه خواهد کرد. در نهایت نیز کالای خارجی با افزایش هزینه واردات از مبادی غیررسمی، به شکل قاچاق بار دیگر از بازارهای داخلی سر درمیآورد. هر چند که استدلال سیاستگذار برای محدودسازی واردات مسئله «خودکفایی» و «حمایت از تولید داخل» در کشور است، بدان معنا که هر کالایی که در کشور تولید میشود، نباید واردات مشابه آن را صورت بگیرد این در حالی است که تجربه ثابت کرده مداخله در بازار و دستوریسازی قیمتها تنها منجر به انحصار خواهد شد؛ همان وضعیتی که امروزه در بازار خودرو شاهد آن هستیم. در این میان نیز هستند بازرگانان و وارکنندگانی که از این ممنوعیت بیش از گذشته سود میبرند؛ چرا که با واردات غیررسمی کالاها دیگر نیازی به پرداخت تعرفههای گمرکی و مالیاتی نخواهند داشت و حتی بهراحتی میتوانند انحصار کالا و قیمتگذاری در بازار را به دست بیگیرند و به راحتی کالاهای خود را به صورت تهلنجی، کولبری، بازارچههای مرزی و غیره وارد کنند. در این میان تنها بازنده اصلی مردم هستند که ناچارند کالاهای بیکیفیت را با هزینه بالا در نبود سایه نظارتی خریداری کنند. گفته میشود که در حال حاضر بیش از ۶۰ نهاد، شورا، کمیسیون، کارگروه و وزارتخانه و سازمان در وضع قوانین و ضوابط ورود، صدور و ترانزیت نقش دارند. این موضوع نه تنها منجر به کاهش قاچاق نشده بلکه مداخلهگری این تعداد دستگاه منجر به برهمریختگی تنظیم بازار شده است. مسئله بعدی که همواره تجار به آن در خصوص تبعات محدودیتهای تجاری که توسط سیاستگذار صورت میگیرد، تاکید دارند این است که این مداخلهگری منجر به عدم اطمینان شرکای تجاری خارجی آنها شده است و همین مسئله هزینه تجارت را برای فعالان اقتصادی بالا برده و کار تا جایی پیش رفته که تعداد زیادی از تولیدکنندگان ورود به بازارهای خارجی را به علت موانع زیاد، فراموش کرده و دیگر تمایلی به امر صادرات ندارند. تنوع پایین مقاصد صادراتی و تمرکز سبد صادراتی بر تعداد محدودی از کالاها از دیگر عوامل افت تراز تجاری است؛ چراکه این وضعیت ریسک تجاری کشور را افزایش میدهد و برای ورود به بازارهای جدید هم محدودیت ایجاد میکند. البته برخی موانع و مشکلات دیگر هم در سالهای گذشته بر وضعیت تجارت غیرنفتی کشور اثر داشته که سیاست رفع تعهد ارزی از مهمترین عوامل است.
علت کاهش صادرات
بررسی آمار صادرات غیرنفتی ایران در یک دهه گذشته نشان میدهد بیش از ۸۰ درصد صادرات کشور به ۱۰ مقصد عمده صادراتی تعلق داشته است. در این میان، سهم 2 کشور چین و عراق بهتنهایی بیش از نیمی از صادرات غیرنفتی ایران را تشکیل میدهد. همچنین میانگین ارزش دلاری صادرات ۱۰ کالای اصلی به ۱۰ مقصد در بازه زمانی مورد بررسی نیز نشان میدهد که صادرات ایران بیشترین تمرکز را روی گاز طبیعی و فرآوردههای پتروشیمی داشته که شامل محصولاتی چون اتیلن، پلیاتیلن، متانول و بوتان میشود که این امر نشاندهنده خامفروشی و صادرات کالاهای اولیه به شرکای اصلی تجاری ایران است.
تراز تجاری در سال ۱۴۰۲: منفی ۱۶.۸میلیارد دلار
آمارهای منتشر شده از سوی گمرک، نشان میدهد، بر اساس اعلام گمرک ایران، صادرات کشور در سال ۱۴۰۲ بدون احتساب صادرات برق، نفت، خدمات فنی مهندسی و تجارتچمدانی ۴۹.۴ میلیارد دلار بود که نسبت به سال قبل از آن ۸.۹ درصد کاهش داشته است. همچنین مجموع صادرات کشور با احتساب نفت، برق، تجارت چمدانی ۸۶.۹ میلیارد دلار بوده است. همچنین وزن صادرات (بدون نفت خام) به حدود ۱۳۶.۴ میلیون تن رسیده که رشدی ۹.۸ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است. در این میان مجموع واردات کشور (با احتساب واردات ۱.۹ میلیارد دلاری شمش طلای استاندارد) در سال گذشته به ۶۶.۳ میلیارد دلار رسیده است. وزن واردات هم با حدود ۳۹ میلیون تن، افزایش ۴.۴ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است. علاوه بر این، اطلاعات منتشر شده از سوی گمرک نشان میدهد که در سال گذشته متوسط ارزش هر تن کالاهای صادراتی ۳۶۲ دلار بوده که کاهش ۱۷ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته است.
کاهش 9 درصدی صادرات در سال 1402
صادرات کشور در سال ۱۴۰۲ بدون احتساب صادرات برق، نفت، خدمات فنی مهندسی و تجارتچمدانی ۴۹.۴ میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال قبل از آن ۸.۹ درصد کاهش داشته است.
گروه انرژی:با بهره برداری از آبشیرینکن غیرساحلی به ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب در شبانه روز، آب آشامیدنی بخشی از شهر زاهدان و شهرها و روستاهای شمال استان سیستانوبلوچستان تأمین شد، بهطوری که جمعیتی بالغ بر یکمیلیون نفر از برکات این پروژه بهرهمند شدند.
به گزارش تجارت، روز پنجشنبه بزرگترین آبشیرینکن غیرساحلی (خشکی) جهان در استان سیستانوبلوچستان بهبهره برداری رسید.
با بهره برداری از آبشیرینکن غیرساحلی به ظرفیت 100 هزار مترمکعب در شبانه روز، آب آشامیدنی بخشی از شهر زاهدان و شهرها و روستاهای شمال استان سیستانوبلوچستان تأمین شد، بهطوری که جمعیتی بالغ بر یکمیلیون نفر از برکات این پروژه بهرهمند شدند.
آبرسانی به زاهدان و سیستان از منطقه دشتک با هدف تضمین پایداری و کیفیت آب آشامیدنی زاهدان و شهرها و روستاهای منطقه سیستان شامل احداث آبشیرینکن، حفر و تجهیز چاه و اجرای خطوط انتقال آب و برق توسط شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، احداث پست 35مگاوات، نصب ترانس و ایستگاه پمپاژ کمکی جهت انتقال آب به سیستان است.
در این خصوص حفر و تجهیز 15 حلقه چاه عمیق در محدوده حرمک با امکان برداشت آب به میزان 450 لیتر بر ثانیه، حفر و تجهیز 35 حلقه چاه عمیق در محدوده هامون هیرمند با امکان برداشت آب لبشور به میزان 1250 لیتر بر ثانیه، حفر و تجهیز 15 حلقه چاه عمیق در محدوده شیله با امکان برداشت آب لبشور به میزان 400 لیتر در ثانیه، حفر و تجهیز 8 حلقه چاه عمیق بهمنظور رزرو دوران بهرهبرداری در منطقه هامون هیرمند و اجرای خطوط انتقال آب در مجموع بهطول 95 کیلومتر از قطر 200 تا 800 میلیمتر صورت گرفت.
این اقدامات در مجموعه طرحهای اضطراری آب رسانی به منطقه سیستان و شهر زاهدان بوده و با تکمیل این اقدامات، امروز آب شربی پایدار و باکیفیت برای مردم این مناطق تأمین شده است. علاوه بر اجرای طرحهای کوتاهمدت که هماکنون شاهد بهرهبرداری از آن هستیم، با اجرای طرحهای میانمدت و بلندمدت که در مراحل مختلف اجرا قرار دارند، آب شرب مردم این مناطق تا افق بلندمدت پایدار خواهد شد و بسترهای لازم برای رشد جمعیت و توسعه اقتصادی این مناطق از باب دسترسی به منابع پایدار آب فراهم میشود.
گروه صنعت و تجارت: سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: از ابتدای فروردین تا ۱۵ خرداد امسال ۱۳ میلیارد و ۲۸۴ میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی تامین شده است. به گزارش روزنامه تجارت به نقل از بانک مرکزی، اصغر بالسینی در مورد تامین ارز برای واردات مورد نیاز کشور در سال جاری، اظهار داشت: از ابتدای فروردین ماه تا پانزدهم خرداد ماه ۱۴۰۳ مبلغ ۱۳ میلیارد و ۲۸۴ میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات از طریق بانک مرکزی تامین شده است. وی افزود: برای کالاهای اساسی و دارو سه میلیارد و ۲۶۲ میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ هفت میلیارد و ۴۳۲ میلیون دلار و برای خدمات ۲۸۵ میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات دو میلیارد و ۳۰۵ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفت. سخنگوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران گفت: در چند روز اخیر میانگین نرخ موزون ارزها در سامانه سناریت (fxmarketrate) منتشر شده که این نرخها نرخ محاسباتی و موزون است و نرخ معاملاتی نیست. بالسینی تصریح کرد: بر اساس این نرخ میانگین موزون تامین ارز به دلار معادل ۳۷ هزار و ۱۶۶ تومان و یورو با میانگین موزون ۴۰ هزار و ۴۳۰ تومان و درهم ۱۰ هزار و ۱۲۰ تومان و یوآن ۵ هزار و ۱۳۴ تومان محاسبه شده است. وی بیان داشت: برای واردات کالای اساسی و کشاورزی شامل گندم، دانههای روغنی و نهادههای دامی دو میلیارد و ۷۵۸ میلیون دلار، برای دارو، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی ۵۰۴ میلیون دلار و در مجموع سه میلیارد و ۲۶۲ میلیون دلار برای کالای اساسی و دارو ارز با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان با هدف حمایت از مصرفکنندگان و دسترسی اقشار جامعه به کالاهای ضروری با قیمت ارزانتر پرداخت شد.
گروه جهان: تصمیم بنیامین نتانیاهو برای حمله به رفح عملا رژیم صهیونیستی را وارد یک چرخه بحران بزرگ کرده که به نظر میرسد سرانجام آن سقوط کابینه خواهد بود. نتانیاهو در گردابی خودخواسته گرفتار شده که رهایی از آن نه تنها به آسانی ممکن نیست، بلکه شاید وضعیت کنونی به کانونی برای تحولات بسیار بزرگ در رژیم اسرائیل تبدیل شود.
به گزارش «تجارت»، سازمان رادیو و تلویزیون رسمی رژیم صهیونیستی گزارش داد که انتظار میرود بنی گانتس، وزیر کابینه جنگ فردا (شنبه) استعفای خود را از دولت اضطراری رژیم صهیونیستی به دلیل تشدید اختلافات بر سر مدیریت جنگ در نوار غزه ارائه کند. این رسانه صهیونیست افزود که حزب «اردوگاه اصلی» به رهبری گانتس برای بحث در مورد این تصمیم تشکیل جلسه خواهد داد. پیشبینیها درباره استعفای گانتس پس از پایان مهلتی است که او ماه گذشته برای تدوین یک برنامه روشن و جامع به منظور دستیابی به «پیروزی» در جنگ تعیین کرده بود. رسانه رسمی این رژیم اشاره کرد ایالات متحده به گانتس فشار میآورد تا او را از تصمیمش برای استعفا در زمان کنونی منصرف کند، زیرا واشنگتن او را شریک نزدیک خود میداند. به گزارش این رسانه، خانوادههای اسیران صهیونیست نیز خواهان آن هستند که گانتس در حال حاضر استعفا نکند تا حداقل توافقی برای تبادل اسرا حاصل شود.
احتمال انحلال کابینه جنگ رژیم صهیونیستی
در سطحی دیگر، رسانههای رژیم صهیونیستی گزارش دادند که در صورت استعفای بنی گانتس عضو کابینه جنگ رژیم صهیونیستی، احتمال دارد این کابینه منحل شود. بر اساس این گزارش، دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا از گانتس خواسته است تا در تصمیم خود بازنگری کرده و فعلا برای استعفا دست نگه دارد. از سوی دیگر رسانههای رژیم صهیونیستی گزارش دادند که اگر اتفاق خاصی روی ندهد، گانتس شنبه از کابینه جنگ این رژیم خارج خواهد شد. گانتس پیش تر با تعیین ضرب الاجل برای نتانیاهو، گفته بود: کابینه جنگ باید با فرا رسیدن هشتم ژوئن (۱۹ خرداد) راهبرد جدیدی را که ضامن بازگرداندن اسرای ما و کاهش قدرت حاکمیتی حماس باشد، مشخص کند. وی افزوده بود: به نتانیاهو تا هشتم ژوئن مهلت میدهم که راهبرد روشنی را برای جنگ و دوره پس از آن مشخص کند و اگر نتانیاهو به این درخواستها پاسخ ندهد از کابینه اضطراری خارج خواهم شد. در واقع، پس از گذشت ۲۴۰ روز از تجاوز بدون نتیجه و دستاورد رژیم صهیونیستی به نوار غزه، این رژیم روزبهروز بیشتر در بحرانهای داخلی و خارجی خود فرو میرود. رژیم اشغالگر طی این مدت دستاوردی غیر از قتلعام، ویرانی، جنایتهای جنگی، نقض قوانین بینالمللی، بمباران نهادهای امدادرسان و قحطی و گرسنگی در این منطقه نداشته است. رژیم صهیونیستی این جنگ را بدون در نظر گرفتن هر دستاوردی در آینده، باخته و حتی پس از ۲۴۰ روز نتوانسته گروههای مقاومت را در یک منطقه کوچک که سالها در محاصره بوده، شکست دهد و حتی همراهی افکار عمومی جهانی را به خاطر ارتکاب جنایتهای آشکار در مناطق مختلف نوار غزه و همچنین حمله به گذرگاه رفح از دست داده است.
زمینگیر شدن اسرائیل در جنگ زیرزمینی با حماس
مجله آمریکایی «فارن افرز» مینویسد: جنبش حماس با استفاده از تونلهایی که ساخته، رژیم صهیونیستی را در یک جنگ زیرزمینی به چالش کشیده و با استفاده از تکنیکهایی در این تونلها نه تنها پیروزی را برای صهیونیستها میسر نساخته، بلکه هزینههای سیاسی و دیپلماتیک را برای این رژیم به همراه داشته است. تونلهایی که جنبش حماس ایجاد کرده به کابوس نیروهای صهیونیستی بدل شدهاند و این نیروها از ابتدای آغاز جنایاتشان در نوار غزه، درگیر تخریب این تونلها بودهاند اما بهرغم حملات گسترده آنها، رژیم اشغالگر تنها به ۲۰ درصد از شبکه تونلها دست یافته و بیشتر تونلها هیچ آسیبی ندیدهاند. مجله آمریکایی «فارن افرز» در گزارشی با اشاره به تونلهای حماس مینویسد: «از نظر جنگ تونلی، تنها جنگی که میتوان با آن مقایسه کرد، جنگجهانی اول است که در آن تعداد بیشماری از سربازان بریتانیایی و آلمانی در تلاش برای تخریب، مینگذاری، و حفر تونل جان خود را از دست دادند.» این نشریه در ادامه گزارشش مینویسد: «توانمندیهای حماس در این تونلها، ارزیابیهای اسرائیل را با مشکل مواجه کرده است. اسرائیل هرگز تصورش را هم نمیکرد که درگیر چنین جنگ زیرزمینی شود. همچنین، جنگ در نوار غزه احتمالا به توسعه روشهای جدید برای مقابله با این نوع جنگ منحصر بهفرد کمک خواهد کرد.
رئیس مرکز عملیات پلیس امنیت عمومی فرماندهی انتظامی پایتخت از پیشنهاد پلیس به قوه قضائیه برای کنترل اراذل و اوباش با پابند الکترونیک خبر داد.
سرهنگ سعید راستی درباره استفاده پابندهای الکترونیکی برای کنترل اراذل و اوباش گفت: در حال حاضر قوه قضائیه دستور استفاده از پابند الکترونیکی را صادر کرده و از این پابندها برای برخی از سارقان سابقهدار و ... استفاده میشود. وی با اشاره به استفاده از پابندهای الکترونیک برای سایر مجرمان سابقهدار نیز افزود: پلیس به قوه قضائیه پیشنهاد داده شده است که برای کنترل اراذل و اوباش سابقهدار و همینطور آن دسته از اشراری که از زندان آزاد میشوند نیز از این این پابندها استفاده شود.
دبیر ستاد ملی جمعیت با بیان اینکه ۲۰۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات فرزندآوری و ازدواج در دولت سیزدهم پرداخت شده است، گفت: اقدام و عمل دولت مردمی به سیاستهای کلی نظام در حوزه جوانی جمعیت بیسابقه و جهادی بود. شکیبا محبیتبار اظهار داشت: در حال حاضر ۶۶ درصد جمعیت جهان در کشورهایی زندگی میکنند که نرخ جمعیت آنها پایینتر از میانگین مطلوب تعیین شده از سوی نهادهای بین المللی در جوان سازی جمعیت است. وی اضافه کرد: هیچ کشور و دولتی در جهان وجود ندارد که نسبت به این شرایط بی تفاوت باشد و دولت سیزدهم نیز از آغاز سکانداری خود با عمل به سند کلان تحولی نظام و با نگاه به حفظ جوانی جمعیت سیاست تشویق جوانی را در پیش گرفته و مجدانه به آن عمل کرده است. دبیر ستاد ملی جمعیت در ادامه گفت: دولت سیزدهم اقدامات خود را از نخستین ماههای سال ۱۴۰۰ با دستور مستقیم شخص رئیس جمهور آغاز کرد و تا به امروز شاهد فعال شدن تقریباً بخش کثیر مشوق های برنامه هفتم هستیم. محبی تبار اهدای زمین و مسکن و بیمه مادران که از بهمن ماه سال ۱۴۰۲ آغاز شد و در برخی استانها مادران از این مشوق برخوردار شدند را گوشه ای از اقدامات دولت عنوان کرد و افزود: توسعه و نوسازی خوابگاه دانشجویی، اعطای سهام بورس به خانواده های دارای سه فرزند و بیشتر و ۲۰۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات ازدواج و فرزندآوری بخش اقتصادی اقدامات دولت مردمی است. اعمال امتیاز متقاضیان دارای فرزند در فرآیند استخدامی، افزایش مدت مرخصی زایمان و پوشش ۹۰ درصدی بیمه ناباروری در مراکز دولتی و ۷۰ درصدی در مراکز خصوصی و مورادی از این دست اقدامات تحولی بود که دولت سیزدهم به آن جامعه عمل پوشاند.
مدیرکل دفتر پیشگیری از معلولیتها و تلفیق اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از تداوم اجرای نیم بهاء شدن سفرهای برونشهریِ افراد دارای معلولیت شدید در راستای قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت در سال جاری خبر داد. افروز صفاریفرد در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه امسال افراد دارای معلولیت از خدمات مسافرتی نیم بهاء بهرهمند میشوند، اظهار کرد: با عقد تفاهمنامه همکاری بین سازمان بهزیستی کشور، وزارت تعاون، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری
و صنایع دستی و بانک پارسیان افراد دارای
معلولیت شدید و خیلی شدید میتوانند از خدمات حمل و نقل ریلی، هوایی و دریایی به صورت نیمبهاء بهرهمند شوند. وی افزود: این موضوع در راستای اجرای تبصره ۲ ماده ۵ قانون حمایت از حقوق معلولان، تقویت
مشارکت اجتماعی افراد دارای معلولیت، الحاق آنان در بخشهای مختلف جامعه و زمینهسازی جهت استفاده بهینه از خدمات مسافرتی، شرایطی فراهم شده تا این افراد با دریافت کارت سفر معلولان ایران (سما کارت) بتوانند از خدمات ریلی، هوایی، دریایی به صورت نیم بهاء استفاده کنند.