جهان چند قطبی با تمرکز بر اقتصاد چند قطبی
رئیس بانک توسعه جدید بریکس خواستار تمرکز بر اقتصاد چند قطبی برای تشکیل جهان چند قطبی شد. به گزارش ایسنا، دیلما روسف، رئیس بلوک اقتصادی بانک توسعه جدید بریکس خواستار تمرکز بر شکل‌گیری اقتصاد چند قطبی شد. روسف در جلسه‌ای با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در سن پترزبورگ، گفت که شمال جهانی نتوانست به مشکلات جهانی بشریت رسیدگی کند و تاکید کرد که اقتصاد چند قطبی برای مقاومت در برابر شوک‌ها و بحران‌های جهانی مجهزتر است. روسف گفت: ما بانکی متفاوت هستیم که توسط کشورهای جنوب جهانی و برای همین کشورها ایجاد شده‌ایم بنابراین نمی‌توانیم شرایطی را برای اعضای خود دیکته کنیم. وی تاکید کرد که اقتصاد چند قطبی برای دستیابی به چندقطبی واقعی ضروری است و کمک به ایجاد آن یکی از اهداف بانک توسعه جدید بریکس است. روسف بر اهمیت ارزهای ملی در دنیای چندقطبی تاکید و خاطرنشان کرد که یکی دیگر از تعهدات این بانک تسهیل تسویه با ارزهای ملی است. او گفت: این مورد برای کشورهای در حال توسعه که فاقد ارزهای قوی هستند و از نوسانات نرخ ارز رنج می‌برند، بسیار مهم است. پوتین از رهبری روسف در بانک تمجید و خاطرنشان کرد که در زمان ریاست وی، بانک برای اولین بار سود خالص قابل توجهی را ثبت کرد.
فعالیت ۳۴٠ واحد مبارزه با پولشویی در کشور
چهارمحال و بختیاری وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: امروز حدود ۳۴۰ واحد مبارزه با پولشویی در همه بانک‌ها، دستگاه‌های مالیاتی و حوزه‌های مختلف وجود دارد.
سید احسان خاندوزی ۱۷ خردادماه در سفر به چهارمحال و بختیاری در جمع خبرنگاران چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: امروز به دعوت استاندار چهارمحال‌وبختیاری قرار شد در جمع مدیران اقتصادی و نمایندگان مجلس حضور داشته باشم، یکی از طرح‌های فولادی که به تازگی مراحل پذیرش سازمان‌های تابعه بورس را به سرانجام رسانده برای تسریع فرایند بازدیدی خواهیم داشت. وی افزود: از جمله نکات مهم و قابل اشاره اقتصادی استان توجه به مسیر کاهش بیکاری و تورمی است که مربوط به سه سال گذشته بوده که این امر با همت مقامات استانی در چهارمحال و بختیاری شاهد آن بودیم. خاندوزی گفت: در برخی شهرستان‌های استان بانک‌های مهمی که شعبه نداشتند بنا شده در هفته‌های آتی تدابیر لازم برای گسترش آن، باجه‌های بانکی ایجاد شود. وی در خصوص برخی پروژه‌های مهم استانی که از ظرفیت اعتبارات موجود شبکه بانکی به دلیل سیاست‌های انقباضی که بر بانک‌ها تحمیل شده نمی‌توانند استفاده کنند، تصریح کرد: این امر مورد تاکید استان است که بنا شده فهرستی از آنها ارسال و بانک مرکزی موافقت کند تا از ظرفیت مازاد بر سقف کنترل ترازنامه بانک‌های کشور برای جبران عقب افتادگی‌های استان استفاده کنیم.
گروه اقتصاد کلان: بازار سرمایه در حدود دو ماه گذشته با وضعیت رکودی کم سابقه ای روبرو بوده است. ارزش معاملات بورس به شدت افت کرده و در این مدت اخیر بازار منفی های پیاپی را به ثبت رسانده است، اتفاقی که دست کم از سال 99 به بعد بی سابقه بوده است. کارشناسان وضعیت نامساعد بازار سرمایه را عمدتا به دلیل سیاست های انقباضی دولت و بانک مرکزی می دانند و معتقدند تا زمانی که سرکوب قیمتی از سوی سیاستگذار و دست اندازی به سود شرکت ها با ابزارهای مختلف ادامه دارد، بورس با رشد مثبت معناداری روبرو نمی شود. حالا اما بازار سرمایه در این شرایط به استقبال انتخابات ریاست جمهوری می رود. طی روزهای آینده تکلیف نامزدهای نهایی مشخص می شود و بعد می توان سیگنال هایی که به بازار سهام مخابره می شود را به صورت بهتری ارزیابی و تحلیل کرد اما تا همین جا هم به نظر می رسد که بورس به استقبال انتخابات رفته و تحت تاثیر گفتمان های اقتصادی و سیاسی کاندیداها قرار گرفته است. در این میان یک گفتمان ادامه وضعیت فعلی است که به نظر می رسد نتیجه آن کم و بیش مداخله دولت در قیمت ها و نرخ های انرژی و تعیین سیاست هایی مثل عوارض صادراتی و .... باشد. نگاه دوم اما می تواند رویکردی متفاوت از جریان فعلی باشد که مبتنی بر عدم مداخله و نقش نظارتی سیاستگذار است. البته هنوز مشخص نیست که در فضای انتخابات دقیقا چه کسانی قرار است دیدگاه دوم را نمایندگی کنند اما اگر چنین افرادی در صحنه رقابت ها حضور داشته باشند، احتمالا بازار از حضور آن ها در انتخابات استقبال خواهد کرد. از این منظر بازار سرمایه در وضعیت فعلی در حالتی از چشم انتظاری به سر می برد. از سوی دیگر باید دید که آیا بورس مانند انتخابات گذشته در سال 1400 به محل بحث تبدیل می شود؟ به نظر می رسد با توجه به وضعیت ناخوشایند بازار سرمایه احتمالا کاندیداها برای جلب نظر رای دهندگان در مورد بورس برنامه های خود را اعلام کنند و وعده هایی را برای بهبود وضعیت بازار ارائه دهند. اگر فضای رقابتی در مورد بورس در انتخابات شکل بگیرد احتمالا بازیگران بازار بتوانند نسبت به فضای ایجاد شده تصمیمات مشخص تری و اعلام موضع صریح تری داشته باشند. ضمن آنکه در همین مدت کوتاه اخیر برخی نامزدها مواضع کلی خود را در مورد بازار سرمایه و حل مشکلات آن اعلام کرده اند. اما از منظر دیگر با توجه به فضای فعلی می توان نگاهی به شاخص ها و آمار و ارقام بازار سرمایه داشت که وضعیت کلی بازار را نشان می دهد که در ادامه به برخی از این موارد اشاره می شود.
خروجی بورس در هفته دوم بورس
بازدهی بورس در هفته دوم خرداد 1403 منفی شد. شاخص‌های کل و هم‌وزن عقب نشستند و خروج پول حقیقی ادامه یافت. کارشناسان بازار سرمایه معتقدند تعطیلات دو روزه میان هفته، بلاتکلیفی وضعیت دولت و تداوم محدودیت دو درصدی برای دامنه نوسان قیمت سهام، سه عامل اصلی عقب راندن بورس در دومین هفته خردادماه بوده است. بازار سهام دومین هفته خردادماه را نیز با عقب‌نشینی شاخص‌ها معاملاتی به پایان رساند. بازدهی بورس در هفته دوم خرداد 1403 تحت تاثیر سه عامل اصلی تعطیلات دو روزه میان هفته، بلاتکلیفی وضعیت دولت و تداوم محدودیت دو درصدی برای دامنه نوسان قیمت سهام، منفی شد. شاخص کل بورس در سه روز معاملاتی دومین هفته خردادماه بالغ بر چهار هزار و 485 واحد افت کرد و با عقبگرد 0.21 درصدی روبه‌رو بود. دومین هفته خردادماه در حالی به پایان رسید که طی سه روز معاملاتی، بیش از 670 میلیارد تومان پول حقیقی از سهام و حق تقدم خارج شد. در همین حال، میانگین ارزش معاملات خرد به 1884 میلیارد تومان رسید که زنگ خطر را بار دیگر به صدا درآورد. طی دومین هفته خردادماه، میانگین حجم معاملات خرد سهام و حق تقدم نیز به 5.7 میلیارد برگه سهم رسید که رقمی بسیار ناامیدکننده بود.
بررسی بازدهی نمادهای بازار سهام در هفته دوم خرداد 1403 نشان می‌دهد که سهام خدیزل، حسینا، ثامان، شفام و کماسه در سه روز معاملاتی این هفته صف خرید بودند و در نهایت 6 درصد افزایش قیمت داشتند. با این حساب باید گفت در شرایط محدودیت دامنه نوسان، سهم‌ها نمی‌توانند مسیر خود را از سایر رقبای بورسی جدا کنند و بازدهی منحصربه‌فردی را برای به خود به ارمغان بیاورند. در طرف سهم‌های کم‌بازده نیز همین روند تکرار شد و نمادهایی که در سه روز معاملاتی این هفته، صف فروش بودند، در لیست کم‌بازده‌ترین نمادها قرار گرفتند. به طوری که سهم‌های غشهداب، شصدف، شپلی، گشان و دسانکو با افت 6 درصدی، بیشترین کاهش را میان سهم‌های بازار سهام به ثبت رساندند.
ارزیابی کارشناسی
اما پرویز خلیلی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه جریان نقدینگی در صندوق‌ها نیز روی معاملات بورس تاثیر می گذارد، گفت: مجوز صندوق های درآمد ثابت وابسته به بانک ها باید ابطال گردد. یا صندوق های درآمد ثابت که به صورت غیرمستقیم با بانک‌ها در ارتباط هستند باید فعالیت آنها متوقف شود. این موضوع می تواند در مدیریت نقدینگی بازار سهام موثر باشد. او با بیان اینکه افت سود شدید اخزا و رشد قیمت آنها مانع خروج پول از بورس می شود، گفت: در روزهای گذشته این اتفاق تا حدودی رخ داد و به نظر می رسد با زمزمه مداخله به شکل کنترل نرخ سود اخزا و همچنین تقویت طرف خریدار، شدت افت نرخ سود اخزا سرعت بیشتری به خودش گرفته است.
گروه اقتصاد کلان: بانک جهانی تورم مواد غذایی ایران در فروردین ۱۴۰۳ را ۲۳.۱ درصد اعلام کرد که این رقم نسبت به یک سال گذشته تا یک سوم کاهش یافته است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، بانک جهانی در گزارشی با موضوع تورم مواد غذایی در جهان نرخ تورم مواد غذایی ایران در چهارمین ماه 2024 برابر با فروردین امسال را 23.1 درصد اعلام کرد. تورم مواد غذایی ایران در این ماه نسبت به ماه قبل 1.4 واحد کاهش داشته است. بانک جهانی نرخ تورم مواد غذایی ایران در مارس 2024 برابر با اسفند 1402 را 24.5 درصد برآورد کرده بود. تورم مواد غذایی در ایران طی یک سال گذشته روندی نزولی را طی کرده و در این مدت به یک سوم کاهش یافته است. در ماه های مارس و آوریل تورم خوراکی ها در ایران به کانال 20 درصد ورود کرده است. نرخ تورم مواد غذایی در ایران طی ماه می 2023 برابر با اردیبهشت 1402 بالغ بر 77.5 درصد اعلام شده بود.
در میان کشورهای جهان، آرژانتین رکورددار نرخ تورم مواد غذایی در جهان بوده است، نرخ تورم مواد غذایی این کشور در ماه آرویل 2024 برابر با 293 درصد بوده که از هر کشور دیگری بیشتر است. سودان جنوبی با تورم 186 درصدی و زیمبابوه با تورم 105 درصدی به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم از این نظر قرار داشته‌اند. ترکیه نیز با تورم 68 درصدی در رتبه چهارم و ونزوئلا با تورم 58 درصدی در رتبه پنجم از این نظر قرار گرفته اند.
گروه اقتصاد کلان: بررسی یک هفته اخیر بازار سکه و طلا نشان می‌دهد که علیرغم ثبات نسبی قیمت طلا در بازارهای جهانی در طول هفته اما نوسان یکباره‌ی آن در روزهای پایانی، همچنان تاثیری بر بازار داخل نداشته و ثبات نسبی نرخ ارز در داخل، سبب شده است که سکه و طلا نیز هفته‌ی آرامی را پشت سر بگذارد و سکه در شگفت‌انگیزی تمام، بدون تغییر (نسبت به ابتدای هفته) هفته را به پایان برساند. به گزارش ایسنا، درحالیکه قیمت طلا در بازارهای جهانی نوسان کمی را در طول هفته داشت، اما از روز چهارشنبه تا پنجشنبه، با افزایش همراه شد؛ بطوریکه روز گذشته (پنجشنبه) به نسبت ابتدای ابتدای هفته هر اونی جهانی طلا با ۳۳ دلار افزایش به ۲۳۶۰ دلار رسید. این درحالی بود که نوسان در بازار ارز حداقلی بود؛ براین اساس باتوجه به تغییرات کم نرخ ارز در داخل، نوسان افزایشی جهانی طلا تاثیر قابل توجهی بر قیمت طلا و سکه در بازار داخلی نداشته و می‌توان گفت که قیمت سکه و طلا در بازار این هفته، به نسبت هفته‌ی آرامی را پشت سر گذاشت و با نوسان کمی همراه شد.
بهای سکه و حتی حباب آن، بدون تغییر ماند
براساس آخرین معاملات (پنجشنبه) هر قطعه سکه تمام طرح جدید تغییر قیمتی نسبت به بهای آن در ابتدای هفته نداشته و با ۴۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان هفته را به پایان رساند؛ اما سکه تمام طرح قدیم در پایان هفته ۳۷ میلیون و ۸۰۰ هزار بود که به نسبت ابتدای هفته، ۲۰۰ هزار تومان افزایش هفتگی داشت. نیم سکه با ۲۰۰ هزار تومان افزایش هفتگی به ۲۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و ربع سکه با ۱۰۰ هزار تومان افزایش به ۱۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان در آخرین معاملات هفته، رسیدند. سکه‌های یک گرمی بانک مرکزی نیز بدون تغییر نسبت به ابتدای هفته، هفت میلیون تومان دادوستد شد. باتوجه به افزایش ۳۳ دلاری اونس جهانی، قیمت هر مثقال طلای آب شده (۱۷ عیار) با ۱۸۰ هزار تومان افزایش به ۱۴ میلیون و ۶۳۰ هزار تومان رسید و هر گرم طلای ۱۸ عیار با ۴۲ هزار تومان افزایش هفتگی، سه میلیون و ۳۷۷ هزار تومان به ازای هر گرم مبنای معاملات طلا قرار گرفت. حباب سکه باتوجه به تعادل عرضه و تقاضا در بازار، در این هفته تغییری نداشت؛ قیمت هر قطعه سکه در حال حاضر هفت میلیون و ۹۰۰ هزار تومان، دارای حباب است.
گروه اقتصاد کلان: صلاحات پزشکی و کاهش حقوق بازنشستگی و حقوق دولتی توسط ترامپ آرژانتین، بی‌خانمانی در شهرهای بزرگ را افزایش داده و افراد بیشتری را به فقر کشانده است. به گزارش ایسنا، در شرایطی که خاویر مایلی، رئیس جمهور لیبرتارین آرژانتین، کیف پول دولت را به بهای سنگین برای اقتصاد و اقشار آسیب پذیر، متوازن می‌کند، جدیدترین نظرسنجی مقامات محلی نشان داد تعداد رسمی آرژانتینی‌هایی که در خیابان‌های بوئنوس آیرس می‌خوابند، در آوریل به ۴۰۰۹ نفر رسید که در مقایسه با ۳۵۱۱ نفر در مدت مشابه سال گذشته، افزایش داشت. این آمار در شهرهای دیگری مانند کوردوبا و روزاریو دیده می‌شود. روچیو کومان که بازنشستگی دولتی دریافت می‌کنند، سال‌هاست که بی‌خانمان است. این زن، وضعیت فعلی را «فاجعه» توصیف می‌کند. او در میان بی‌خانمان‌ها و کارگرانی است که از خیریه «دوستان در راه» کمک می‌گیرند. این خیریه در خیابان‌های بوئنوس آیرس به افرادی که قادر به تامین معاش خود نیستند، کمک می‌کند. مونیکا دو روسیس ۵۹ ساله که مدت ۱۳ سال گذشته به اداره این خیریه کمک کرده است شاهد بدتر شدن شرایط است. او می‌گوید افراد بیشتری که سقفی بالای سرشان دارند به ما مراجعه می‌کنند، زیرا درآمد کافی ندارند. واکنش دولت به بحران بی‌خانمانی تاکنون با انتقاد روبرو شده است. کمک‌های غذایی وقتی خاویر میلی در دسامبر به قدرت رسید، متوقف شد زیرا دولت او تلاش کرد به مقابله با فساد در سیستم رفاه اجتماعی و یکپارچه‌سازی فرآیند تحویل کمک غذایی بپردازد. میلی اعلام کرده است می‌خواهد با تغییر شیوه‌ای که خیریه‌ها به عنوان واسطه برای توزیع منابع به نیازمندان استفاده می‌شوند، به «کسب و کار فقر» پایان دهد. دادگاهی در آرژانتین دوشنبه هفته جاری به دولت دستور داد چندین تن مواد غذایی اختصاص یافته برای فقرا را که در انبارها نگهداری شده‌اند تا مورد بررسی درخواستی دولت قرار بگیرند، آزاد کند. سخنگوی رئیس جمهور اوایل هفته جاری تائید کرد که آنها برای این تصمیم، درخواست تجدیدنظر خواهند کرد.
انتخاب بین غذا و گرما
فرانسیسکو یاماس ۵۲ ساله با وجود داشتن شغل، در میان کسانی قرار دارد که مجبور شده اند برای کمک، به بانک‌های غذا مراجعه کنند. قبض برق ماهانه او در بوئنوس آیرس از ۱۱۰ پزو (۲.۵۰ دلار) در نوامبر، به ۱۲ هزار پزو (۱۳.۵۰ دلار) افزایش یافته است زیرا دولت، یارانه‌های برق را هدف گرفته است و افزایش مالیات را در آستانه برنامه ریاضتی خود اعلام کرده است. افزایش مالیات به همراه تورم سالانه حدود ۳۰۰ درصدی، بسیاری از مردم آرژانتین را مجبور کرده است در زمستان نیمکره جنوبی، بین گرما و غذا، یکی را انتخاب کنند. یاماس می‌گوید من کسی هستم که کار می‌کنم و نمی‌توانم تا آخر ماه سر کنم. او که با نگهداری از سالمندان، درآمد کسب می‌کند، گفت: دولت میلی چندان به طبقه متوسط و طبقات فرودست، فکر نمی‌کند. طبق گزارش دانشگاه کاتولیک آرژانتین، در سه ماهه نخست امسال، حدود ۱۸ درصد از خانوارها دیگر قادر به تامین غذا و انرژی مورد نیاز خود نبودند که در مقایسه با ۹.۶ درصد در مدت مشابه سال گذشته، افزایش یافته است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: مصوبه‌ای که موج جدیدی از گرانی ها را در بازار ایجاد کرده، فوراً باید اصلاح و کالاهای حذف شده به لیست تامین ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی بازگردد.
به گزارش خبرگزاری مهر، حسین صمصامی با بیان اینکه ضرورت دارد، موضوع معیشت مردم به خوبی رصد شود، اظهار کرد: مساله تورم و گرانی‌ها مسئله مهمی است که سفره و معیشت مردم را تحت تأثیر خود قرار داده و بدیهی است باید وضعیت معیشت مردم دائماً مورد رسیدگی دقیق قرار بگیرد. نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از ابتدای سال تاکنون به طور مثال قیمت برخی از کالاهای اساسی مانند قند و شکر و حبوبات حدوداً بیش از ۵۰ درصد افزایش داشته است به طوری که شنیده‌ها حاکی از این است که توزیع قند و شکر اکنون برای مردم با مشکلاتی روبرو شده است که گرانی اقلام مذکور در معیشت مردم تأثیر گذاشته و سوال این است که چرا این افزایش قیمت‌ها رخ داده و این افزایش قیمت‌ها چه تأثیری روی سایر اقلام دارد؟
صمصامی یادآور شد: دولت در ۱۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ به استناد به بند الف تبصره ۱۴ قانون بودجه ۱۴۰۳ که در آن ارز ترجیحی در نظر گرفته شده برای کالای اساسی ۱۳.۶ میلیارد یورو تعیین شده (نسبت به سال گذشته ۲ میلیارد دلار کاهش داشته است) مصوبه‌ای دارد که در آن برخی کالای اساسی مشمول ارز ۲۸ هزار ۵۰۰ تومانی حذف شده است. اگر این مصوبه با مصوبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ دولت مقایسه کنیم (کالاهای مشمول ارز ۲۸۵۰۰ تومانی تعیین شده) اقلامی مانند شکر، کره، حبوبات، چای، کاغذ، لاستیک و سایر اقلام از تخصیص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی حذف شده به عبارتی کالاهای نام برده دیگر مشمول این ارز نمی‌شوند.
حسن کاظم زاده
کارشناس بازار سرمایه
بخش عمده‌ای از ریزش اخیر بازار سهام به دلیل افزایش نرخ سود اخزا از 32 درصد به 38 درصد اتفاق افتاد. در حال حاضر اخزا با مداخله نظارتی فرابورس و سازمان بورس کنترل و جلوی افزایش نرخ سود آن گرفته شده است اما این کنترل در صورتی تداوم پیدا می‌کند که سمت خریدار اخزا قوی‌تر شود. این ورود خریدار می‌تواند با مداخله بانک مرکزی باشد که در این صورت کنترل پایدار بسیار موثر خواهد بود. اما اگر این اتفاق نیافتد، باید امیدوار بود جریان پول در بازارها باعث شود، پولی وارد بازار اخزا شود. تا زمانی که تخلفات بانک ها با دقت بالا مورد ارزیابی و نظارت قرار نگیرد، مشکلات بخش پولی و تسری این مشکلات به بازار مالی غیرقابل حل خواهد بود. همچنین افزایش سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت همچنان پیام خوبی برای بازار ندارد. لزوما نشانه ادامه نزول نیست. ولی می‌تواند نشانه عدم صعود ادامه دار بازار باشد. یعنی صعودی اگر اتفاق بیفتد مقطعی خواهد بود. فشار به نهادهای مالی و صندوق های درآمد ثابت از گواهی سپرده ی 30 درصدی شروع شده است، این فشار با گسیل اخزا به بازار بدهی تشدید شد. راه اول جلوگیری ساماندهی بازار اخزا با مداخله غیرمستقیم یا مستقیم بانک مرکزی است. بعد از آن یا هم زمان رقابت جذب سپرده با نرخ بالا توسط بانک ها باید کنترل شود. بانک‌های تراز در حال حاضر به خوبی توانسته‌اند نرخ سود سپرده بالا را به متقاضیان تسهیلات منتقل کنند، اما نرخ تسهیلات بالا مطالبات معوق است. بانک های ناتراز حال و روز خوشی ندارند. اگر مداخله مساعدی در کوتاه مدت صورت نگیرد، بانک‌های ناتراز به مشکل خواهند خورد و سپرده گذاری در آنها خصوصا در مبالغ بالا می تواند مشکل ساز شود. حتی اگر مداخله مساعد کم حجم باشد و دردی از حال این بانک ها دوا نمی‌کند. در واقع بانک‌های ناتراز در شرایطی قرار دارند که تنها با مداخله سنگین از خطر دور می‌شوند. اما اگر مداخله مساعد کم حجم صورت نگیرد و در مجموع مداخله‌ای صورت نگیرد بعد از یک بازه یک ساله و با افزایش نکول بدهکاران به بانک‌ها، شرایط برای بانک‌های تراز نیز خراب می‌شود. با افت نرخ سود اخزا شاهد برگشت در معاملات سهام بودیم .در یک هفته 10 هزار میلیارد تومان اوراق مرابحه دولتی (اراد) سررسید شد و در واقع این پول توسط دولت به دارندگان اوراق که هم نهادهای مالی بازار سرمایه و هم بانک ها بودند پرداخت شد. از طرف دیگر کنترل بیشتری بر روی رقابت پیمانکارها در فروش اخزا صورت گرفت. با خبر کنترل بیشتر بانک مرکزی بر نرخ سود رقابتی بانک ها و همچنین احتمالا مداخله تسهیلی توسط بانک مرکزی در بازار اوراق، خوش بینی به عدم رشد نرخ سود اخزا افزایش پیدا کرد. همین افت نرخ اخزا تا 30 درصد نیاز به منابع مالی واقعی دارد و خبر صرف نمی تواند کمک کننده باشد. از سوی دیگر خود نرخ 30 درصد برای اخزا و در مجموع نرخ سود بدون ریسک رایج، کماکان رکود زاست. می توان ادعا کرد که بانک مرکزی در حال حاضر سیاست‌های موثری را برای مهار تورم و همچنین مدیریت نقدینگی اجرا کرده است. به طور قطع این موضوع بازار سرمایه را نیز تحت تأثیر قرار داده است. از این رو کمیته مشترک بانک مرکزی با ارکان بازار سرمایه برای مدیریت نقدینگی و کاهش اثر منفی آن بر بازار سرمایه تشکیل شده است. در همین راستا در هفته اخیر شاهد افت سود اخزا به محدوده ۳۰ درصد بودیم. اما اینکه نرخ ۳۰ درصدی اخزا چقدر می تواند از جذابیت آن بکاهد به وضعیت بازار سهام بستگی دارد.
عبدالرضا فرجی‌راد
کارشناس مسائل بین‌الملل
اروپایی‌ها مدتی است انتقاد داشته و مدعی هستند که ایران میزان اورانیوم انباشته شده‌اش بیش از گذشته است و ایران می‌تواند با این اورانیوم انباشته شده بمب بسازد، لذا باید ایران را کنترل کرد و به هر نحوی که شده جلوی غنی‌سازی را گرفت. ظاهرا دیدگاه آمریکایی‌ها براساس ..اظهارنظر برخی مقامات سیاسی این کشور، این است که ایران اکنون برنامه‌ای برای ساختن بمب ندارد، در مقابل اروپایی‌ها نیز ابراز نگرانی دارند و دلخور هستند از این که آمریکا با ایران مذاکراتی را به طور مستقیم یا غیر مستقیم انجام می‌دهد و اروپا دخالتی در این مساله ندارد. سفیر سابق کشورمان در نروژ ابراز عقیده کرد: اما قطعنامه‌ای که اروپایی‌ها درصدد صدور آن هستند، هدف‌شان این است که ایران با آژانس همکاری بیشتری داشته باشد و در مساله پادمانی نیز اجازه دهد تمام کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فعالیت‌شان از سر گرفته شده و میزان غنی‌سازی را نیز کاهش دهند، لذا این‌ها موضوعاتی است که اروپایی‌ها دنبال می‌کنند. از طرف دیگر آمریکایی‌ها مساله انتخابات ریاست جمهوری را در پیش دارند و می‌دانند هر قطعنامه‌ای که توسط شورای حکام صادر و به شورای امنیت سازمان ملل برود، ایران قطعا ساکت نمی‌ماند و طبیعتا آمریکا هم نمی‌خواهد تا انتخابات تشنجی میان ایران و آمریکا ایجاد نشود چراکه در شرایط فعلی موضوعات مربوط به غزه، لبنان، دریای سرخ و تنگه باب المندب نیز در جریان است. با توجه به اینکه در نظرسنجی‌ها بایدن آرای کمتری نسبت به ترامپ دارد، قصد دارد فعلا با ایران مدارا کند؛ در نتیجه احتمال تصویب قطعنامه بالاست اما قطعنامه فعلا اجرایی و عملیاتی نمی‌شود و تنها هشداری برای دفعات بعدی است. به احتمال زیاد قطعنامه شورای حکام در حد اخطار خواهد بود که هم با وتو روسیه مواجه شود، هم اثر منفی بر مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم ایران و آمریکا برجای نگذارد. ایران قطعا استدلال‌های خود را مطرح خواهد کرد، همان‌طور که رئیس سازمان انژری اتمی گفت؛ ایران همواره به برجام و تعهدات خود پایبند بوده است، این غربی‌ها بودند که به تعهدات خودشان عمل نکردند. همین اروپایی‌ها که تا این اندازه بر صدور قطعنامه اصرار دارند خودشان تا امروز چه کار کردند؟ زمانی می‌گفتند ترامپ از برجام خارج شد، اکنون که حدودا سه سالی است دموکرات‌ها در قدرت هستند چرا یک بار با کاخ سفید گفت‌وگو نکردند تا تحریم‌های ایران در چارچوب برجام برداشته شود؟ در واقع اروپایی‌ها نخواستند کاری انجام دهند، ایران به تعهداتش عمل کرد اما می‌بینیم که مدیرکل آژانس همچنان بر روی پادمان و ۲ سایتی که مدعی هستند حاوی اورانیوم بوده، تاکید دارد . در نظر داشته باشند وقتی اسرائیل این اندازه فعالیت دارد، تا این حد جنایت و عملیات خرابکاری در ایران انجام داده، این امکان وجود دارد که سایت‌ها را آلوده کرده و درباره آن نیز به آژانس اطلاع دهد. طبیعتا احتمالش وجود دارد برای این که ایران را زمین گیر کرده و با آژانس، اروپا و یا آمریکا درگیر کند، می‌تواند دست به چنین اقداماتی بزند. ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری دارد؛ اما آژانس معتقد است برخی کارشناسان دیگر نیز باید فعال شوند.