ضرورت تحریم شرکت‌ها و کالاهای صهیونیستی
سخنگوی وزارت خارجه تحریم کالاها و شرکت‌های صهیونیستی را آسان‌ترین کار اما بسیار مؤثر درقبال بی‌عملی دولت‌ها و شورای امنیت سازمان ملل متحد نسبت به توقف جنایات جنگی رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان دانست. ناصر کنعانی در پیامی در شبکه ایکس نوشت: ۲۴۵ روز است که حملات مستمر، همه‌جانبه و مرگبار رژیم صهیونیستی علیه ساکنان تحت محاصره نوار غزه و کشتار دردناک زنان و کودکان آن ادامه دارد. شنیع‌ترین جنایات بین‌المللی از جمله جنایت جنگی، جنایت علیه بشریت و جنایت نسل‌کُشی از طریق کشتار وسیع و گسترده شهروندان، زنان و کودکان، حمله به اردوگاه‌ها، مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها، کلیساها، قتل اسرا، قتل هدفمند خبرنگاران، استفاده از سلاح گرسنگی و قحطی مصنوعی، کوچاندن اجباری بیش از یک میلیون نفر از مردم غزه، کشتار کارکنان سازمان‌های بین‌المللی فعال در امور بشردوستانه و .... بخشی از جنایات جنگی رژیم صهیونیستی در نوار غزه در طول ۲۴۵ روز گذشته است. به دلیل بی‌عملی دولت‌ها و شورای امنیت سازمان ملل متحد نسبت به توقف جنایات جنگی رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان، مسئولیت ملت‌ها و نیز سازمان‌های مردم‌نهاد در حمایت از ملت مظلوم فلسطین افزایش می‌یابد. تحریم کالاها و شرکت‌های صهیونیستی آسان‌ترین کار اما بسیار مؤثر است.
نیمی از حقآبه ایران محقق شده است
حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در امور افغانستان پس از برگزاری دومین نشست گروه تماس منطقه‌ای برای افغانستان که در تهران برگزار شد، طی نشست خبری در پاسخ به سوالی در مورد حقآبه ایران از هیرمند تاکید کرد: در سال آبی جاری در چارچوب معاده ۱۳۵۱ هجری شمسی تا به امروز نیمی از حقآبه ملت ایران در چارچوب این معاهده محقق شده است. وی با بیان اینکه امیدواریم بتوانیم با توجه به شرایط جاری و و اقدامات فنی و دیپلماتیک که انجام شده است مابقی این حقآبه نیز تامین شود، اظهار کرد چند روز آینده نشست کمیساریای آب در کابل برگزار می‌شود و یکی از مسائلی که در آن مطرح می‌کنیم اعزام هیئت‌های فنی در حوزه‌های فنی و تخصصی به افغانستان است با توجه به اینکه وقتی در این کشور اتفاقاتی مانند سیل و مسائل این چنینی پیش می‌آید آنها در این زمینه با مشکلاتی روبرو می‌شوند. کاظمی قمی با بیان اینکه امیدواریم در این ارتباط با توجه به مجموعه اقداماتی که صورت می‌گیرد ما به یک روال خوب و مناسب در مسئله تامین حقآبه ایران از هیرمند دست پیدا کنیم گفت : در این ارتباط همه دستگاه‌های دولتی نیز باید به وظایف خود عمل کنند.
گروه سیاسی: تنور انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم با نزدیک شدن به موعد اعلام نتایج نامزدهای تایید شده از سوی شورای نگهبان، روز به روز داغ‌تر می‌شود. جبهه اصلاحات نیز به شکل جدی موضع خود را در ارتباط با انتخابات اخیر مشخص کرده است. در سوی مقابل جناح اصول‌گرا نیز فعالیت‌های انتخاباتی خود را به شکل جدی آغاز کرده و در پی اجماع‌سازی انتخاباتی هستند.
به گزارش «تجارت»، شورای نگهبان مهلت پنج روزه تایید صلاحیت‌ها را تمدید کرد. دیروز شنبه دو نفر از نامزدهای انتخاباتی نیز از ادامه حضور در عرصه انصراف دادند. همچنین، ابعاد ائتلاف میان نامزدها نیز هر روز روشن‌تر و شفاف‌تر می‌شود.
تمدید مهلت شورای نگهبان و تاکید این نهاد بر عدم مهندسی انتخابات
سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به پایان مهلت ۵ روزه شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت داوطلبان نامزدی انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری از تمدید این مهلت بر اساس قانون خبر داد. هادی طحان نظیف عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان در بخش خبری ساعت ۱۴ بیان کرد: همانطوری که مستحضر هستید شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت داوطلبان چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پنج روز مهلت قانونی داشت که این مهلت امروز به پایان می‌رسد. جلسات شورای نگهبان به صورت فشرده و پی در پی ادامه دارد و بنابر قانون امکان استفاده از مهلت پنج روزه دوم برای شورای نگهبان وجود دارد. وی افزود: تصور بنده این است که بخشی از مهلت پنج روزه دوم نیز برای بررسی صلاحیت‌ها استفاده شود. سخنگوی شورای نگهبان اظهار کرد: از آنجا که تعداد کاندیداها و حجم پرونده‌ها بالاست تمام تلاش ما این بوده تا در اسرع وقت جمع‌بندی لازم صورت گیرد و در کوتاه‌ترین زمان نتایج اعلام شود. پرونده افراد تک به تک مطرح می‌شود ممکن است پرونده‌ای نیاز به بررسی و پیگیری بیشتر داشته باشد اما در نهایت در انتهای فرآیند نتیجه از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور اعلام خواهد شد و نتیجه به صورت یکجا به مردم اعلام می‌شود.
شرط و شروط گذاری خاص جبهه اصلاحات برای مشارکت
در یکی از مهمترین تحولات، جبهه اصلاحات موضع خود را در قبال انتخابات ریاست جمهوری تعیین کرد. آذر منصوری رئیس جبهه اصلاحات دیروز –شنبه- در نشست خبری جبهه اصلاحات درباره انتخابات ریاست جمهوری با ابراز تاسف از سقوط بالگرد آیت الله سیدابراهیم رئیسی، اظهار کرد: ما انتقاد خود را از دولت سیزدهم داریم، اما بابت این سانحه متاسفیم. منصوری بیان کرد: در هر انتخاباتی بنا بر شرایط موجود، کنش‌های متفاوتی داریم. در انتخابات ۱۴۰۰ کاندیدایی نداشتیم، در انتخابات ۱۴۰۲ اعلام کردیم که نامزدی نداریم. در این انتخابات در شرایط ویژه قرار گرفتیم، ما خود را برای انتخابات در سال آینده آماده می کردیم اما فوت آقای رئیسی شرایط ویژه ای را ایجاد کرد. در همین مدت جلسات بسیار فشرده و متعددی داشتیم. جلسه دیروز جبهه اصلاحات ۸ ساعت طول کشید و در مورد کاندیداها رای گیری شد. منصوری در خصوص راهبرد جبهه اصلاحات بیان کرد: در خصوص راهبرد انتخابات ۱۴۰۲ بر انتخابات عادلانه، رقابتی، اثربخش و معنادار تاکید کردیم. رئیس جبهه اصلاحات درباره تغییر راهبرد جبهه اصلاحات از انتخابات مجلس ۱۴۰۲ تا انتخابات پیش رو، ادامه داد: جبهه اصلاحات استراتژی خود را براساس شرایط موجود تعیین می کند. در آن انتخابات اعلام کردیم نامزدی نداریم اما در این انتخابات اگر نامزد ما تایید شود، مشارکت فعال خواهیم داشت؛ البته تحلیل ما تا اینجا این نیست که قرار است انتخابات متفاوتی نسبت به انتخابات مجلس دوازدهم برگزار شود. ما تصمیم گرفتیم از فرصت انتخابات استفاده کنیم البته این تصمیم ما به رفتار جامعه و جریان های سیاسی و نهادهای مجری و ناظر انتخابات هم بستگی دارد. انتخابات یکی از راه هایی است که مطالبات جامعه از طریق مدنی دنبال شود؛ بنابراین هیچ جریان سیاسی نمی تواند از فرصت انتخابات استفاده نکند. در تحلیل از نخبگان سیاسی و جامعه به این جمع بندی رسیدیم که اگر امکانی برای جبهه اصلاحات برای حضور در انتخابات وجود داشته باشد، می تواند جامعه را همراه کند. وی تاکید کرد: ما راه رفته را تکرار نمی کنیم و زیر بار کاندیدای نیابتی نمی رویم و ما باید نامزد خود را داشته باشیم و خود جبهه اصلاحات باید آن فرد را انتخاب کند. قبل تایید صلاحیت نامزدهای خود را مشخص کردیم و ستاد انتخابات جبهه اصلاحات بزودی راه اندازی می شود. منصوری خاطرنشان کرد: سه نامزد خود (جهانگیری، آخوندی و پزشکیان) را معرفی کرده ایم و عزم خود را برای مشارکت فعال نشان دادیم. ما در چارچوب قانون اساسی می خواهیم مطالبات جامعه را دنبال کنیم. نامزدهایی معرفی کردیم که نشان عزم جدی ما برای مشارکت فعال باشد و منتظر بررسی شورای نگهبان هستیم. این فعال سیاسی در پاسخ به این پرسش که جبهه اصلاحات چه برنامه ای برای توسعه فرهنگی کشور دارد؟ گفت: یکی از شاخص های توسعه پایدار، توسعه انسانی است. ما برنامه ای آماده برای سال ۱۴۰۰ داشته ایم که نامزد جبهه اصلاحات این برنامه را مدنظر قرار می دهد. ما در جبهه اصلاحات سه تشکل فرهنگی داریم که مسائل فرهنگی کشور را رصد می کنند. با تحقق توسعه پایدار، جامعه رنگ برابری و رفاه را خواهد دید. ما به تجدیدنظر در روش های آموزش و پروش و تعلیم نیاز داریم.
تکذیب احتمال ائتلاف قالیباف با لاریجانی
یکی از موضوعاتی که اخیرا مطرح شده بود درباره احتمال ائتلاف قالیباف با لاریجانی بود. دیروز روزنامه اعتماد مطلبی درباره احتمال ائتلاف محمدباقر قالیباف با علی لاریجانی ۲ داوطلب انتخابات ریاست جمهوری منتشر کرد که کانال تلگرامی منتسب به نزدیکان قالیباف با انتشار مطلبی آن را تکذیب کرد. این کانال نوشت: «هرگونه احتمال ائتلاف قالیباف با لاریجانی، تکذیب می‌شود. خبری که امروز روزنامه اعتماد مبنی بر احتمال ائتلاف قالیباف و لاریجانی منتشر کرده است، به صورت کامل و قطعی تکذیب می‌شود. برخی خبرسازی‌های تفرقه‌انگیز به منظور ایجاد شکاف در بدنه نیروهای انقلاب و نامزدهای جبهه انقلاب صورت می‌گیرد که نیازمند هوشیاری فعالان این عرصه است.»
انصراف دو کاندید انتخابات
دیروز –شنبه- دو نفر از نامزدهای انتخابات از ادامه حضور در عرصه انصراف دادند. مدیرعامل اسبق پرسپولیس با تاکید بر ضرورت انسجام و وحدت در «جریان انقلاب» از داوطلبی کاندیداتوری برای انتخابات ریاست جمهوری انصراف داد. محمد رویانیان با اشاره به انصراف خود از حضور در انتخابات، اظهار کرد: در این زمینه جلسه‌ای با محسن رضایی داشتیم و در آن جلسه تصمیم بر این شد که برای وحدت حداکثری جریان انقلاب و پرهیز از تعدد کاندیدا، از ادامه حضور در رقابت‌های انتخاباتی انصراف دهم. داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم نیز شب گذشته -۱۸ خرداد- با انتشار پیامی، از داوطلبی در انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری انصراف داد. داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت سیزدهم با انتشار پیامی، از داوطلبی در انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری انصراف داد. متن پیام داود منظور در شبکه اجتماعی ایکس به شرح زیر است: «اللَّهمَّ اهدِنی فیمن هدیت و تولَّنی فیمن تولَّیتَ. با عنایت به حضور گسترده نامزدهای جبهه انقلاب در انتخابات ریاست‌جمهوری و وجود گزینه‌های اصلح در جمع ایشان، بدین‌وسیله ضمن فراخوان مردم شریف ایران به مشارکت حداکثری، مراتب انصراف خود را از ادامه کاندیداتوری اعلام می‌نمایم.»
تاکید وزارت اطلاعات بر رصد رفتار نماینده‌ها
وزارت اطلاعات نیز تاکید کرد: رفتار نامزدها و حامیان آنها را با بی‌طرفی کامل و به‌طور مستمر رصد می‌کند. حجت‌الاسلام و المسلمین خطیب ، وزیر اطلاعات در بخشی از جلسه اخیر سران قوا در راستای تمهید مقدمات اجرای مفاد اصل ۱۳۱ قانون اساسی و اتخاذ تصمیم‌های لازم جهت برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ظرف مدت ۵۰ روز از زمان شهادت آیت‌الله رئیسی، با ارائه گزارشی از وضعیت رقابت‌های انتخاباتی و برخی بی‌اخلاقی‌ها تأکید کرد که رفتار نامزدها و حامیان آنها با بی‌طرفی کامل و به‌طور مستمر رصد شده و به افرادی که رویکرد تخریب‌گرایانه اتخاذ کنند، تذکرات لازم داده خواهد شد و در صورت لزوم گزارش آن در اختیار مقام‌های قضایی قرار خواهد گرفت. وی تاکید کرد: وزارت اطلاعات در تلاش است تا با برنامه مخرب معاندین خارج‌نشین برای بر هم زدن آرامش روانی جامعه مقابله کند تا مردم بتوانند در یک فضای سالم و به‌دور از مداخله دشمن، انتخاب خود را انجام دهند.
گروه اقتصاد کلان: یکی از مهمترین ضرورت های اقتصادی و تغییرات اساسی که کارشناسان و فعالان اقتصادی در دولت آینده بر آن تاکید می کنند، اصلاح نظام ارزی است. در شرایطی که سال هاست دولت ها وعده تک نرخی شدن ارز را به مردم و فعالان اقتصادی و تجار می دهند اما این امر مهم همچنان دور از دسترس به نظر می رسد. به گزارش «تجارت» دولت ها در ایران از آنجایی که با تورم ساختاری روبرو هستند و معمولا هم تصورشان بر این است که کنترل تورم فرآیندی زمان بر است، به دنبال راه حل های کوتاه مدت برای مهار تورم و جلوگیری از افزایش قیمت ها می گردند. از این رو دم دست ترین راه حل تعیین نرخ دستوری و ارزان برای تامین نیازهای اساسی است. این روش بارها و بارها در دولت های مختلف تجربه شده استپ، روشی که متکی بر صرفه فراوان منابع ارزی برای واردات است. این اتفاق معمولات چند آسیب را به دنبال دارد. اول آنکه معمولا کالاهای وارداتی با قیمت ارزان قیمت گذاری نمی شود و با نرخ بالاتر به دست مصرف کننده می رسد، ضمن آنکه منجر به رانت برای گروهی می شود که از فاصله نرخ ارز بازار آزاد و نرخ دستوری سود می برند و در نهایت به تولید داخل در مقابل واردات ضربه می زند. از این منظر کاندیداهای ریاست جمهوری باید در برنامه های اقتصادی خود نگاه شان را در خصوص تعیین سیستم و نظام ارزی در اقتصاد را به طور شفاف بیان کنند. آیا قرار است نگاه تمام دستوری را حاکم کنند و نرخ بازار را به رسمیت نشناسند و یا می خواهند مبتنی بر نظام بازار سیاستگذاری کنند و یا اینکه مانند این سال ها روشی میانه را انتخاب کنند. به اعتقاد کارشناسان روش میانه در نهایت منجر به وضعیت آشفته ای شده است که در حال حاضر چندین و چند نرخ مختلف برای ارز وجود دارد و تجار و فعالان اقتصادی را دچار سردرگمی کرده است.
اما کارشناسان بر این باورند که هر اقتصادی متناسب با چارچوب سیاست پولی خود و با توجه به مولفه‌هایی مانند تجارت خارجی، عمق بازارهای مالی، ثبات اقتصاد کلان، احتمال شوک‌های خارجی و نظایر آن، نظام ارزی مناسب خود را مورد حمایت قرار می‌دهد. نظام ارزی ایران که قبلا به مدت چند دهه کاملا تحت کنترل دولت بود، از ابتدای دهه ۸۰ به شناور مدیریت‌شده تغییر یافت. با این حال طی دو دهه گذشته، تمایل شدید دولت‌ها به تثبیت نرخ اسمی ارز، باعث شد عملا رژیم ارزی ایران، در مقاطع مختلف ویژگی‌های یک نظام ارزی ثابت را داشته باشد.
ویژگی‌های اقتصاد ایران، باعث شده است که سیاستگذاری ارزی در کشور با پیچیدگی بسیار همراه باشد. اقتصاد ایران، یک اقتصاد نفتی با تنوع اندک در محصولات صادراتی است و بانک مرکزی موظف به خرید ارز حاصل از صادرات نفت است. فقدان ارتباطات گسترده و عمیق با بازارهای مالی جهانی و سهم صادرات اندک غیرنفتی موجب شده است که بیشتر ارز کشور از طریق بانک مرکزی تامین شود و تا حد زیادی انحصار عرضه ارز در اختیار بانک مرکزی باشد. با این ویژگی‌ها، انتخاب یک نظام ارزی شناور آزاد، می‌تواند منجر به انتقال شوک‌های نفتی به اقتصاد و منجر به نوسانات شدید نرخ ارز و نوسانات بودجه عمومی شود. از طرف دیگر، با وجود اینکه اغلب کشورهای نفتی، رژیم ارزی میخکوب را مورد حمایت قرار داده‌اند، حمایت از یک رژیم ارزی میخکوب در اقتصاد ایران امکان‌پذیر نیست. علت این مساله، حجم محدود ذخایر بین‌المللی کشور در مقایسه با سایر کشورهای نفتی و همچنین تورم مزمن بالا در اقتصاد ایران است که انتخاب رژیم ارزی میخکوب را برای ایران غیرممکن می‌سازد. در شرایطی که اقتصاد ایران، با تورم مزمن بالا و محدودیت در ذخایر ارزی آزاد مواجه است، حمایت از رژیم ارزی میخکوب، مستلزم دخالت گسترده دولت در بازار است که موجب تخلیه ذخایر ارزی کشور در بلندمدت خواهد شد. با توجه به آنچه گفته شده، انتخاب رژیم ارزی مناسب در اقتصاد ایران بسیار دشوار است و نیازمند کارآیی بالای نهاد سیاست‌گذار است. اما به نظر می‌رسد در این مقطع زمانی، بازتعریف ماموریت سیاست ارزی کشور نسبت به هر زمان دیگری از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. با آرامش بازار ارز و کاهش حساسیت جامعه نسبت به تحولات بازار، این نگرانی وجود دارد که دولت، بدون توجه به تجربه چندین دهه گذشته، از سیاست‌گذار پولی انتظار داشته باشد که بار دیگر رویه پرهزینه گذشته را از سر بگیرد.
ارزیابی کارشناسی
در این خصوص حمید مهاوی، عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران معتقد است که با روی کار آمدن دولت آینده در انتخابات پیش رو، سیاست‌های بانک مرکزی باید تغییر کند. در غیر این صورت شاهد ضربه‌های سنگین به بدنه اقتصاد و تولید خواهیم بود. به پیشنهاد برخی از اعضاء اتاق‌های بازرگانی بهتر است بیش از گذشته به سیاست‌های بازار آزاد و کنترل حداقلی دولت بر بازار و قیمت‌گذاری‌ها توجه کرد. مهاوی درباره قیمت‌گذاری دستوری دولت عنوان می‌کند: اگر در رابطه با این سیاست‌ها شفاف عمل شود نتیجه‌های تاثیرگذار را می‌توان در زمینه‌های مختلف مشاهده کرد اما عملاً همچین چیزی رخ نمی‌دهد و صرفاً توافق‌هایی که در رابطه با قیمت‌گذاری صورت می‌گیرند سبب ایجاد رانت می‌شوند. او اضافه می‌کند: قطعاً فعالیت‌های تجاری و بازرگانی به نظارت نیاز دارند ولی اعلام نرخ دستوری مخصوصاً برای واحدهای تولیدی رده بالا به این شکل صحیح نیست و عموماً این سیاست روش مناسبی در اقتصاد خوانده نمی‌شود. مهاوی همچنین تاکید می‌کند: بازار باید آزاد باشد و راه خودش را پیدا کند و در همین حین قانوناً و در حد معقول نظارتی نیز بر آن حاکم باشد اما نه به‌گونه‌ای که دستوری عمل و قیمت‌گذاری کند چراکه باعث ایجاد تنش و التهاب در بازار می‌شود. مهاوی با تاکید بر متفاوت بودن نرخ ارز برای تامین کالاهای قیمت‌گذاری‌شده تصریح می‌کند: در بخش تعیین قیمت ارز مؤلفه‌های بسیاری تاثیرگذار هستند که ناشی از سیاستگذاری دولت است و تاکنون در این زمینه کارساز و موفق نبوده‌اند. بخش اعظمی از التهاب‌های بازار ارز ناشی از عملکرد غیرکارشناسی‌شده درگاه‌های داخلی است. او معتقد است که مدیریت نرخ‌ها و سرکوب قیمت‌ها در یک سیکل معیوب قرار گرفته است که به آشفتگی در بازار دامن زده و موجب افزایش تورم می‌شود.
سید شایان سیف
کارشناس محیط زیست
محــــیط زیست موضوعی بسیار مهم در میان زیرمجموعه‌های مبحث توسعه پایدار است. توسعه پایدار که تمام ارکان جامعه را زیرمجموعه خود قرار می‌دهد سه ضلع دارد؛ اقتصاد، جامعه و محیط زیست. توسعه غیرپایدار هم امروز مشخص است که اساساً توسعه قلمداد نمی‌شود و صرفاً نوعی اتلاف منابع است. امروز مشخص شده که توسعه غیرپایدار پس از مدتی چه بسا منجر به فقر و اختلالات اجتماعی گسترده‌تر از پیش شود. از همین‌رو لازم است در فرآیند توسعه، توجه ویژه به مفهوم «توسعه پایدار» داشته باشیم.
یکی از مباحث مهم این حوزه موضوع تغییر اقلیم است. تغییر اقلیمی دو نوع است؛ یکی بی‌دخالت انسان و دوم تغییر اقلیم انسان‌ساخت که دومی تخریب‌هایی به بار می‌آورد که منحصر به محیط زیست نیست و هم بر اجتماع و هم بر اقتصاد تاثیر می‌گذارد. سیل اخیر دوبی نمونه واضحی از این مشکل است. بارش یک سال در یک روز اتفاق افتاد و آثار آن هنوز هم قابل مشاهده است.
دو راه مشخص برای این کار وجود دارد؛ یکی سازگاری با تغییر اقلیم که تا جایی کاربرد دارد. راه دوم کاهش آثار تغییر اقلیم است. باید سعی کرد تاحد ممکن، انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش داد؛ این مساله مورد توافق ۹۷ درصد کارشناسان این حوزه است. همچنین همه دولت‌ها جز ایران و لیبی و یمن آن را پذیرفته‌اند. گرچه ایران بسیاری از راه را طی کرده و اقدامات مناسبی انجام از جمله پذیرفتن کنوانسیون و امضای پیمان کیوتو را انجام داده اما هنوز در حوزه تعهدات داخلی کاری صورت نگرفته که به زودی انجام خواهد شد.
توسعه ما توسعه پرکربنی بوده است و از این رو باید به جایگاه جهانی خود دقت کنیم، به ویژه که مسیرمان را هم تغییر نداده و اصلاح نکرده‌ایم. از نظر مقدار انتشار کربن کشور ما در رتبه نهم دنیا قرار دارد. اما اگر از نظر سرانه انتشار ارزیابی شود، متاسفانه وضعیتی نامناسب‌تری داریم و در رتبه چهارم جهان قرار می‌گیرم. حالا اگر همین ارزیابی به ازای هر دلار تولیدناخالص داخلی محاسبه شود که دیگر به رتبه اول انتشار در دنیا صعود می‌کنیم که اصلا رتبه خوبی نیست و جهان نیز در آینده با آن کنار نخواهد آمد و در روابط تجاری و بین‌المللی با مشکل مواجه خواهیم شد.
مطابق الگوی همه کشورها برای کاهش انتشار، ابزارهای سیاستی لازم است و به شکل دستوری امکان ندارد. این سیاست‌ها در سه مدل ابزارهای نظارتی، اقتصادی و سایر ابزارها دسته‌بندی می‌شود. ابزارهای اقتصادی از همه کارآمدتر هستند که مهمترین سیاست آن قیمت‌گذاری کربن است؛ مشوق‌های کاهش انتشار کربن و کاهش یارانه سوخت‌های فسیلی هم سیاست‌های موثر بعدی است اما اصل داستان همان قیمت‌گذاری کربن است که دو نوع دارد: بازار کربن، که پس از اندازه‌گیری انتشار کربن می‌توان آن را خرید و فروش کرد. دومین آن مالیات کربن است.
حدود ۶۰ درصد اقتصاد دنیا اکنون قیمت‌گذاری کربن شده است. در ایران اما نه قیمت داریم و نه مالیات. تجارت انتشار کربن مجموعا رقم قابل توجه ۶۴ میلیارد دلار دارد. روند قیمت‌گذاری کربن کاملا صعودی است. مهمترین نکته سیستمی است مختص اتحادیه اروپا که بر اساس آن واردات کالاهایی که به این کشور وارد می‌شوند ارزیابی می‌شوند و واردکنندگان نیز مشمول قیمت‌گذاری خواهند شد؛ تاکنون آهن و فولاد، سیمان، آلومینیوم، برق هیدروژن و کودهای شیمیایی را در بر می‌گیرند و ممکن است به فهرست این کالاها اضافه شود. بر اساس این قانون اظهارنامه انتشار کربن باید به گمرک اتحادیه اروپا ارائه شود و از سال ۲۰۲۶ بعد دریافت مجوز واردات صرفا در مقابل ارائه گواهی انتشار یا پرداخت قیمت آن ممکن خواهد بود. یعنی برای صادرات این محصولات به اروپا، اگر میزان کربن بیش از حد تعیین شده باشد، باید گواهی حق انتشار خریداری شود.
سیدجلال ساداتیان
کارشناس مسائل بین‌الملل
بر اساس اعلام رسانه‌ها، نتانیاهو قرار است ۲۴ جولای (۳ مرداد) در کنگره آمریکا سخنرانی کند اما باید دانست به لحاظ اصول حاکم بر روابط بین‌الملل، کشورهای مختلف قاعدتاً دعوت از مقامات دولتی را توسط دولت‌ها و دعوت از مقامات پارلمانی را توسط پارلمان و حتی دعوت از مقامات قضایی را توسط مقامات قضایی خود نجام می‌دهند ولی در آمریکا اینگونه نیست در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما شاهد دعوت از بنیامین نتانیاهو به کنگره این کشور و ایراد سخنرانی توسط وی بودیم و حالا در زمان ریاست جمهوری بایدن هم برای دومین بار این اتفاق رخ داده است که ریشه آن قدرت لابی یهود یا آیپک در آمریکا به حساب می‌آید.
اینکه نخست وزیر اسرائیل را در زمانی که کابینه جنگ تحت رهبری وی دست به انواع و اقسام جنایات در غزه زده است به واشنگتن دعوت می‌کنند، به نوعی نشان می‌دهد که لابی یهود در حال حمایت از این رفتار وی است و این دقیقاً خلاف حقوق بشر و آرمان‌هایی است که آمریکا از گذشته تاکنون مدعی آن بوده است. اینکه به کادر آشپزخانه مرکزی جهانی از سوی ارتش اسرائیل حمله می‌شود و اتباع کشورهای غربی به قتل می‌رسند و سپس کشوری مانند اسپانیا هم به صف جنگ حقوقی علیه اسرائیل می‌پیوندد، دقیقاً نشان می‌دهد که جنایات اسرائیل هم چندان برای ایالات متحده اهمیت ندارد. آمریکا هم در این راستا با اعمال فشار بر اسرائیل به دنبال آن است که تل‌آویو به هر ترتیب آتش‌بس سه‌مرحله‌ای را بپذیرد که این آتش‌بس متشکل بود از پایان درگیری به مدت شش هفته، تبادل اسرا، مذاکره و در نهایت بازسازی غزه.
در این راستا نتانیاهو به دنبال آن است که روند جنگ را ادامه دهد تا به زعم خود به اهدافش در غزه پس از هشت ماه دست پیدا کند. اینکه می‌بینیم کسانی مانند رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، رهبر اکثریت دموکرات‌های سنا، رهبر جمهوری‌خواهان سنا و رهبر دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان دعوتنامه نتانیاهو برای سفر به آمریکا را امضا می‌کنند به نوعی گویای آن است که لابی یهود در درون لایه‌های بالای ساختار سیاسی و قانونگذاری آمریکا رخنه کرده و نمایی از دوران اوباما را تداعی می‌کند. توجه داشته باشید که نتانیاهو در داخل اسرائیل با تضادها و مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند و در این راستا ما شاهد آن هستیم که او به دنبال یک راه نجات است. نخست‌وزیر اسرائیل در مقابل، حتی با حریدی‌های تندرو در جنگ است و قرار بر این بوده تا این طیف به سربازی اعزام شوند که همین مساله حالا به یک جنجال داخلی تبدیل شده و حتی تندروهای تل‌آویو تهدید به فروپاشی کابینه کردند.
برای خرید خودرو عجله نکنید
وزیر صمت گفت: به خانواده‌ها و مردم توصیه می‌کنم که عجله نکنند و اطمینان داشته باشند که به شرایط پایدارتری دست خواهیم یافت و می‌توانند در شرایط بهتری خرید خودروی خود را انجام دهند. عباس علی‌آبادی در سفر خود به بروجرد با بیان اینکه میزان تولید خودرو در تیرماه به حدود ۶ هزار دستگاه در روز نزدیک می‌شود و واردات نیز همچنان ادامه دارد، اظهار کرد: به خانواده‌ها و مردم توصیه می‌کنم که عجله نکنند و اطمینان داشته باشند که به شرایط پایدارتری دست خواهیم یافت و می‌توانند در شرایط بهتری خرید خودروی خود را انجام دهند؛ اکنون در زمینه خودروهای برقی، واردات با شتاب صورت می‌گیرد زیرا با این کار هم مشکل مردم برطرف می‌شود و هم مشکلات کشور در زمینه آلودگی هوا و محیط زیست رفع خواهد شد. وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: در زمینه توسعه زیرساخت‌ها هم کارهای بسیار خوبی انجام شده و اکنون نیز سه هزار شارژر خودروهای برقی ساخته شده و این روند نیز همچنان ادامه دارد. علی آبادی بیان کرد: خودروهای دپو شده در انبار نداریم و در حقیقت آنچه وجود دارد خودروهای ناقص است که در حال تکمیل آنها هستیم.
صنایع فولادی کمتر از 7 درصد برق کشور را مصرف می‌کنند
سیدامیر طباطبائیان، مدیر انرژی و سیالات شرکت فولاد مبارکه گفت: طبق آمار وزارت نیرو تنها 6 تا 7 درصد برق کشور در بخش فولاد مصرف می‌شود و از حدود ۶۰ تا ۶۴ هزار مگاوات برق تولیدی در کشور حدود سه هزار و ۶۰۰مگاوات برق آن به صنایع فولادی اختصاص دارد. بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط شرکت مدیریت شبکه برق ایران، ظرفیت تولید برق کشور در سال ۱۴۰۲ به رقم ۳۳۵ هزار و ۱۱۵ میلیون کیلووات ساعت رسید که بیانگر رشد ۵.۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ است. از طرفی گزارش‌های وزارت نیرو از میزان مصرف برق در دوران پیک انرژی سال گذشته نشان می‌دهد بخش صنعتی و خانگی تا پایان تابستان ۱۴۰۲ به ترتیب ۳۵.۳ و ۳۲.۵ درصد برق مصرف کرده‌اند و صنایع در طول سال گذشته به‌صورت کلی ۱۲۰ هزار و ۷۹۲ میلیون کیلووات ساعت برق از کل مصرف کشور را به خود اختصاص دادند. طباطبائیان، با میزان مصرف برق توسط صنایع فولادی کشور به خبرنگار ایراسین گفت: طبق آمار وزارت نیرو تنها شش تا هفت درصد برق کشور در بخش فولاد مصرف می‌شود و از حدود ۶۰ تا ۶۴ هزار مگاوات برق تولیدی در کشور حدود سه هزار و ۶۰۰ مگاوات برق آن به صنایع فولادی اختصاص دارد. در اصل این میزان برق توسط کارخانه‌های فولادی با روش کوره قوس الکتریکی استفاده می‌شود و تولید فولاد از طریق کوره بلند به برق کم‌تری نیاز دارد.
حمل‌ونقل یکی از مولفه‌های مهم اقتصادی در جهان به‌ویژه در حوزه تجارت است، از همین رو تاثیر بسیار زیادی در فرآیند رشد اقتصادی هر کشوری دارد. رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اخیراً اعلام کرد، نرخ جابه‌جایی کالا در بخش حمل‌ونقل عمومی جاده‌ای با 30 درصد افزایش، به ازای هر تن کیلومتر از 5500 ریال به 7150 ریال رسیده است. این تصمیم که با هماهنگی ستاد تنظیم بازار و بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی ترابری کشور اتخاذ شده، از 13 خرداد 1403 به اجرا درآمده است.
هزینه دوبرابری هزینه حمل بار نسبت به میانگین جهانی
اما این سوال مطرح می‌شود که این میزان افزایش هزینه حمل بار به چه مقدار در هزینه تمام شده تجارت و تولید کالا موثر است؟ مهمترین نگرانی در مورد افزایش نرخ حمل، تأثیر آن بر قیمت نهایی کالا و افزایش هزینه واردات و صادرات است. به عقیده کارشناسان، سهم هزینه حمل‌ونقل و لجستیک در هزینه تمام شده کالاها در ایران را بالاتر از میانگین جهانی است. حتی برآوردها نشان می‌دهد سهم حمل‌ونقل از هزینه‌های لجستیکی می‌تواند تا ۶۰ درصد هم برسد.
در همین رابطه، سال گذشته بود که محمد نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد که سهم حمل‌ونقل در قیمت تمام شده کالای داخلی حدود ۱۲ درصد ارزیابی شده که این رقم در جهان ۶ درصد است. همانطور که اشاره شد، سهم هزینه‌های حمل‌ونقل از قیمت نهایی کالا در ایران بین ۱.۵ تا ۲ برابر میانگین کشورهای صنعتی است، این در حالیست که همچنین ۲۷ درصد از قیمت نهایی کالاهای صادراتی ایران مربوط به هزینه‌های حمل و نقل امی‌شود که همین موضوع منجر به افزایش هزینه تجارت برای فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان شده است.
سهم 90 درصدی حمل‌ونقل جاده‌ای در جابجایی بار
بر کسی پوشیده نیست که دسترسی به حمل‌ونقل ارزان می‌تواند توسعه رشد تولید را به همراه داشته باشد. اما چرا هزینه حمل بار در کشور بالاتر از قیمت‌های جهانی است؟ پیش از پاسخ به این سوال بهتر است نگاهی به آمار ترانزیت در سال گذشته بیندازیم. بر اساس آمار منتشر شده از سوی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور، عملکرد ترانزیت ایران در سال ۱۴۰۲ به رکورد ۱۴٫۷۵ میلیون تن رسیده است.
در این میان حمل‌ونقل جاده‌ای سهم بسیاری بالایی در جابجایی بار و ترانزیت کشور دارد؛ چرا که بیش از 90 درصد جابجایی کالا توسط حمل‌ونقل جاده‌ای صورت می‌گیرد؛ به طوری‌که ترانزیت انجام شده در بخش جاده‌ای در سال ۱۴۰۲ به میزان ۱۴.۳ میلیون تن بوده است که در مقایسه با سال پیش از آن (۹.۳ میلیون تن)، افزایش ۵۴ درصدی نشان می‌دهد. دلیل این مسئله نیز جذاب‌تر و به‌صرفه‌تر بودن
مسیر جاده به دلیل سوخت ارزان گازوئیل است.
حمل‌ونقل چالش پیش‌روی صادرات غیرنفتی
کارشناسان حوزه صادرات غیرنفتی معتقدند یکی از چالش‌های اصلی در حوزه صادرات غیرنفتی چالش‌های حوزه حمل‌ونقل است. اما چالش حمل‌ونقل چه موانعی را بر سر راه صادرات غیرنفتی گذاشته است؟ یکی از عوامل کاهش صادرات افزایش کرایه حمل بار در طی سال‌های اخیر در کنار فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل بوده است که همین مسئله امکان دستیابی به کالاهای ایرانی در بازارهای جهانی کاهش و یا حداقل به کندی صورت پذیرد. در واقع صادرکنندگان و وارکنندگان و به‌تبع آن مردم به عنوان مصرف‌کننده نهایی به علت تحمیل هزینه، بیشترین آسیب را از فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل می‌بینند. از طرف دیگر نبود ناوگان مناسب برای حمل کالا، مانع جدی برای رشد صادرات به بسیاری از کشورها شده است و از طرفی بسیاری از تجار که کالاهای فاسد شدنی دارند به دلیل نبود ناوگان مناسب امکان صادرات کالاهای خود را ندارند؛ این در حالیست که زیرساخت‌های حمل‌ونقل یکی از مهمترین بسترهای صادرات غیرنفتی است و ترمیم فرسودگی بافت‌های لجستیک و تسهیل امور مربوط به گمرکات و حمل بار در مرزها و مسیرهای صادراتی کشور می‌تواند گام مهم و موثری در توسعه صادرات غیرنفتی و رونق تجاری کشور باشد. بسیاری از تجار و فعالان اقتصادی از فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل به عنوان پاشنه‌آشیل تجارت خارجی یاد می‌کنند و معتقدند که توسعه صادرات در گرو تامین و نوسازی حمل‌ونقل است؛ حلقه ارتباطی چرخه تولید و صادرات، حمل و نقل کارآمد و به روز است، از این رو با این ناوگان فرسوده انتظار رشد صادرات بیهوده خواهد بود. سید البرز حسینی سخنگوی کمیسیون عمران مجلس با اشاره به مشکلات حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای به ویژه حمل بار به خبرگزاری خانه ملت گفته است: در چند سال اخیر رانندگان وسایل نقلیه به ویژه کامیون‌ها برای تأمین تجهیزات مرتبط، با مشکلات بسیاری مواجه شده‌اند، این مسئله موجب شد که در سال 97 کامیون داران نسبت به این شرایط اعتراض کنند که خوشبختانه با تلاش مجلس و دولت این مشکلات تا حدودی مرتفع شد. او اعلام کرد که بر اساس آمارها، میانگین عمر حدود ۴۰ درصد از ناوگان حمل‌ونقل باری بالای ۳۵ سال است، در حوزه مسافری میانگین عمر ناوگان مینی‌بوس بالغ‌بر ۱۸ سال است که این نشان می‌دهد که عمر این ناوگان بسیار بالا است. حتی در این زمینه برخی از صادرکنندگان پیشنهاد داده‌اند که بتوانند با ارز حاصل از فروش محصول خود، هر تعداد کامیون مدنظر خود را وارد کشور کنند. سهم دو برابری حمل‌ونقل در قیمت تمام شده کالای داخلی نسبت به میانگین جهانی نشان می‌دهد که با وجود صرف انرژی تقریباً رایگان، کماکان حمل‌ونقل ایران خصوصاً در حوزه جاده‌ای از بهره‌وری تهی است و ادامه این رویه می‌تواند کلیه مزیت‌های ایران در دارا بودن منابع خام و مواد اولیه را بی‌معنا سازد. در پایان لازم به ذکر است که در صورت تداوم این وضعیت، موضوع ناوگان بار در آینده نزدیک می‌تواند بحرانی جدید برای بخش تولید و صنعت کشور ایجاد کند و از هم‌اکنون باید برای رفع آن چاره‌اندیشی کرد.
دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران از افزایش ۶۵ درصدی تولید لوازم خانگی ساخت داخل خبر داد. عباس هاشمی دبیركل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در برنامه رادیو اقتصاد گفت: در صنعت لوازم خانگی کشور در دهه اخیر به لحاظ كمی پیشرفت‌های خوبی را شاهد بودیم به طوری که از سال ۹۶ با ۸ میلیون دستگاه در گروه‌های كالایی به ۱۸ میلیون تولید انواع لوازم خانگی دست یافتیم. ولی در تولید سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ افزایش 8 درصدی را شاهد بودیم كه ۶۵ درصد آن با عمق ساخت داخلی همراه بوده است. او افزود: در حال حاضر در برخی از تولیدات لوازم داخلی تا ۱۰۰ درصد و در برخی كمتر تولید داخلی داشتیم كه البته كولر گازی و ماشین ظرفشویی از جمله كالاهایی بود كه با افزایش تولید همراه بوده است. هاشمی اضافه کرد: در خیلی از واحدهای تولیدی مراكز فناوری و نوآوری مستقلی ایجاد شده كه تحول آفرین بوده و شبكه خدمات پس از فروش گسترده شده ولی دولت در حكمرانی صادرات باید حمایت و بسته های تشویقی مطلوب ارائه دهد. در حالی‌كه مشوق های صادراتی و عوارض گمركی در دولت انجام نمی‌شود. به گفته دبیركل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در تعاملات جهانی باید چاره اندیشی كرد چون در تامین و ارزش به دلیل محدودیت‌ها و تحریم‌ها جهشی وجود ندارد، لذا با پیدا كردن جایگاه‌ها و مزیت‌های مطلوب همصدایی به توسعه صادرات دست خواهیم یافت. وی گفت: زمانی‌كه قدرت خرید مردم كاهش یابد اولویت‌های خرید تغییر می‌كند، توان خرید مردم مشكل كلان كشور است كه با روش‌های تامین مالی و حمایت‌های دولتی باید در این خصوص تدبیر شود. هاشمی افزود: تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی با شركت‌های فولادی و نفتی باید اعتباری شود، قیمت‌های كشف شده بورس‌ساز و كار مناسبی برای تولیدكننده ندارد و بازار مزایده‌ای محسوب می‌شود كه در دریافت مواد اولیه مزیتی ندارد و از عوامل گران شدن كالاست.
گروه جهان: در دویست و چهل و ششمین روز از جنگ غزه، سازها برای فروپاشی کابینه جنگ رژیم صهیونیستی و پایان اتحاد 8 ماهه بنیامین نتانیاهو و بنی گانتس کوک شده‌اند. بیش از 8 ماه جنایت و حملات بی‌امان رژیم صهیونیستی در غزه ناکام مانده و حالا بحران در داخل این رژیم به شکل آشکار افزایش پیدا کرده است. به گزارش «تجارت»، تشدید بحران داخلی در رژیم صهیونیستی در شرایطی است که رژیم اشغالگر ظرف ۲۴ ساعت گذشته مرتکب پنج کشتار شد که ۷۰ شهید و ۱۵۰ زخمی برجای گذاشت و با این تعداد، آمار قربانیان از هفت اکتبر به ۳۶ هزار و ۸۰۱ شهید و ۸۳ هزار و ۶۸۰ مجروح رسید.
۸ ماه تردید و اختلاف نظر
تمامی شاهد نشان می‌دهند که رژیم صهیونیستی به دلیل اختلافات چند ساعتی با طلاق رسمی احتمالی میان حزب «اردوگاه رسمی» به رهبری بنی گانتس و کابینه اضطراری به ریاست بنیامین نتانیاهو، پس از هشت ماه نزاع و اختلاف نظر در اتاق‌های بسته و در ملأ عام، بر سر مسائل مربوط به جنگ و محاسبات سیاسی فاصله دارد، منابع مطلع معتقد هستند که این طلاق به احتمال زیاد رخ خواهد داد. سازمان رادیو و تلویزیون رژیم صهیونیستی جمعه گزارش داد که انتظار می‌رود «بنی گانتس» عضو کابینه جنگ شنبه استعفای خود را از این کابینه به دلیل تشدید اختلافات بر سر مدیریت جنگ در نوار غزه ارائه کند.
احتمال زیاد انحلال کابینه جنگ
این سازمان در گزارش خود آورد «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی ممکن است در صورتی که گانتس تهدید خود مبنی بر استعفا را عملی کند، انحلال کابینه جنگ را اعلام کند. روزنامه العربی الجدید در یادداشتی در این باره نوشت چهار روز پس از عملیات طوفان الاقصی که توسط حماس در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ انجام شد، نتانیاهو و گانتس ۱۱ اکتبر تشکیل «کابینه اضطراری» را اعلام کردند و در شرایطی که کابینه نتانیاهو در اوج شوک نسبت به عملیات مقاومت بود، حزب «اردوگاه رسمی» عضو جریان اپوزیسیون به کابینه جنگ منتقل شد تا جنگ در نوار غزه مدیریت شود. بسیاری از ساکنان اراضی اشغالی گانتس را «فردی منطقی و بالغ» می‌دانستند که منافع رژیم صهیونیستی را بر محاسبات سیاسی ترجیح می‌دهد و این اعتقاد در نظرسنجی‌ها نیز نمود پیدا کرد.
نقض مکرر توافقات از سوی نتانیاهو
نتانیاهو هر چه از هفتم اکتبر دورتر شد، شروع به نقض توافقات با گانتس کرد و این درحالی است که گانتس تلاش کرد تا در سایه حضور افراد تندرو در کابینه به رژیم صهیونیستی در عرصه جهانی مشروعیت ببخشد. گانتس به متحد کردن صفوف از هم گسیخته صهیونیست‌ها پس از اختلافاتی که در نتیجه اصلاحات قضایی جنجالی به نقطه تقابل در خیابان‌های اراضی اشغالی رسید، کمک کرد و به همین دلیل فروپاشی شراکت گانتس و نتانیاهو در کابینه جنگ ممکن است شتاب اعتراضات مخالفان کابینه را افزایش دهد. از سوی دیگر، آمریکا و همچنین خانواده‌های اسرای صهیونیست در نوار غزه، بر ماندن گانتس در کابینه جنگ اصرار دارند، به این امید که او به نرم‌تر کردن مواضع برای انعقاد یک معامله در راستای تبادل اسرا با جنبش حماس کمک کند. طبق گزارش منابع مطلع رژیم صهیونیستی چند ساعتی با طلاق رسمی احتمالی میان حزب اردوگاه رسمی به رهبری بنی گانتس و کابینه اضطراری به ریاست بنیامین نتانیاهو، پس از هشت ماه نزاع و اختلاف نظر در اتاق‌های بسته و در ملأ عام، بر سر مسائل مربوط به جنگ و محاسبات سیاسی فاصله دارد. این طلاق به احتمال زیاد رخ خواهد داد، مگر اینکه شراکت گانتس و نتانیاهو با تحولاتی که ممکن است در آخرین لحظه رخ دهد، نجات یابد، به ویژه اینکه شبکه ۱۱ رژیم صهیونیستی عصر روز پنجشنبه فاش کرد که آمریکا در روزهای اخیر نماینده‌ای را برای دیدار با گانتس فرستاد تا با وی احتمال عدم استعفا یا به تاخیر انداختن آن را با توجه به مذاکرات جاری درباره آتش‌بس در غزه و تبادل اسرا بررسی کند.
تل‌آویو در آستانه تشدید بحران داخلی
این جدایی چه رخ دهد و چه اتفاق نیفتد، شراکت میان گانتس و نتانیاهو با یک بحران بزرگ بی‌اعتمادی در پس زمینه جنگ غزه، مسائل داخلی مانند قانون خدمت اجباری و اختلافات در دوره گذشته مواجه است و روابط میان آنها همچنان مخدوش است. اگر این اتفاق رخ دهد، این اولین طلاق و جدایی میان آنها نخواهد بود، بلکه دومین جدایی خواهد بود؛ چراکه نخستین جدایی خروج گانتس از کابینه نتانیاهو در سال ۲۰۲۰ بود، رئیس حزب اردوگاه رسمی در آن زمان نیز در یک وضعیت اضطراری مرتبط با «کرونا» به کابینه ملحق شد و امروز درواقع تکرار صحنه گذشته با اختلافات و اتفاقات مختلف و متفاوت است.
نشریه آمریکایی با اشاره به حمایت‌های تسلیحاتی دولت آمریکا از اوکراین در جنگ روسیه نوشت: بایدن در مسیر جنگ هسته‌ای با روسیه حرکت می‌کند. نشنال اینترست نوشت: پنجشنبه گذشته بایدن مخفیانه به اوکراین اجازه داد از سلاح های آمریکایی برای حملات محدود به خاک روسیه استفاده کند. اما آنچه که بایدن درباره آن توضیحی نداد پاسخ به یک سوال اساسی بود: این تشدید وخامت اوضاع چه نفعی برای آمریکا دارد؟
این نشریه افزود: تکان دهنده و حتی نگران کننده است از اینکه چنین سوالی حتی مطرح هم نشده است. اما شاهدی وجود ندارد که نشان دهد کسی در کاخ سفید، وزارت خارجه یا وزارت دفاع آمریکا راهبردی منطقی را در آستانه تصمیم گیری برای اجازه استفاده از سلاح های مرگبار آمریکا در خاک روسیه ترسیم کرده باشد. روز جمعه آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا توضیح داد که این اقدام برای «انطباق و تنظیم» شرایط در حال تغییر در میدان جنگ انجام شده است. اما حتی درباره این که این سیاست چه تغییری در روند جنگ خواهد داشت و آیا باعث بهبود اوضاع برای اوکراین خواهد شد یا نتیجه مثبتی برای آمریکا خواهد داشت، توضیحی ارائه نداده است. بنابراین، این تصمیم آمریکا به جز وخامت اوضاع برای اوکراین و آمریکا تاثیری نخواهد داشت. در بخشی از گزارش نشنال اینترست آمده است که در تجربه یک قرن گذشته جنگ های نیابتی بین آمریکا (و در کل غرب) در مقابل روسیه (اتحادیه جماهیر شوروی سابق) تجارب خوبی کسب شده است. دموکراسی ها در یک طرف و کمونیست ها یا حکومت های خودکامه در طرف دیگر، مدت های طولانی در دامن زدن به جنگ ها با هدف فشار بر مخالفان شان، تهی کردن منابع آنها و تضعیف خواسته های توسعه طلبانه شان نقش داشته اند اما نکته ای که همه طرف ها تلاش می کردند از آن جلوگیری کنند استفاده از کمک های مرگبار به نیروهای نیابتی برای حمله مستقیم به دشمنان مجهز به سلاح های هسته ای شان بوده است. وقتی برای اولین بار جنگ در اوایل سال ۲۰۲۲ آغاز شد، در جهان غرب نگرانی های زیادی درباره گسترش جنگ وجود داشت، این نگرانی ها شامل احتمال ورود روسیه به حمله به غرب و نقض خط قرمزها بود. انتقال «سلاح های تهاجمی»، سپس سامانه های خاصی مانند موشک های ضد تانک، موشک های ضد هوایی، هویتزرهای آمریکایی، تانک های مدرن غربی، نفربرهای زرهی خط بالا، سامانه های دفاع هوایی و موشکی دوربرد و در نهایت جت های جنگنده اف ۱۶ این نگرانی را افزایش داد که همه اینها «خط قرمزهایی» باشند که می توانند جنگ را گسترش دهند، اما هیچ کدام چنین اتفاق را رقم نزد.
جهان در آستانه جنگ بزرگ
تصور بسیاری در غرب این است که به دلیل این که چنین اقداماتی باعث حمله روسیه به غرب نشد هیچ چیز دیگری باعث این اتفاق نخواهد شد. این منطق احمقانه ای است که شالوده تصمیم گیری ها را تشکیل می دهد. همان طوری که ذهنیت افراد نمی تواند درک کند که چه چیزی روس ها را تحریک می کند قادر به درک تاثیرات جمعی چنین تصمیمی نیز نیست و توجهی به این موضوع ندارد که اگر چنین سیاستی از سوی روسیه اتخاذ می شد ما چه پاسخی به آن می دادیم. سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه روز دوشنبه گفت که پوتین هشداری بسیاری جدی را ارائه داد و باید آن را بسیار جدی گرفت.
هفته گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای را با ۲۰ رای مثبت، ۱۲ رای ممتنع و ۲ رای مخالف روسیه و چین به تصویب رساند و همچنین تروئیکای اروپایی در نامه‌ای به شورای امنیت ادعاهایی را علیه برنامه هسته‌ای ایران مطرح کرد. مفاد قطعنامه شورای حکام به پیروی از گزارش‌های سیاسی‌کارانه «رافائل گروسی» مدیرکل این نهاد، این ادعا را دارد که ایران تعهدات خود در زمینه اجرای پادمان‌های پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را نقض کرده است. گروسی که هر سه ماه یکبار باید در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای ایران گزارشی ارائه می‌کرد، در آخرین گزارش خود که پیش از صدور قطعنامه منتشر شد، قید کرده که ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران به ۳۰ برابر سقف مجاز در برجام رسیده، هنوز اختلافات پادمانی با ایران حل‌وفصل نشده و گفت‌وگوهای فنی میان ایران و آژانس که قرار بود از سر گرفته شود، پس از سانحه بالگرد رئیس‌جمهور به حالت تعلیق درآمده است. مدیرکل آژانس همچنین در سخنرانی دور اول نشست خود در ایران که چندی پیش برگزار شد، مکررا ادعا کرده بود که هیچ پیشرفتی در حل مسائل باقی‌مانده با ایران حاصل نشده است و در جای دیگر بر این نکته تاکید کرده که ممنوعیت حضور چند بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز از سوی ایران لغو نشده است. گروسی در این نشست در حالی در مورد انتخابات پیش روی ایران و پیشرفت در آینده گفت‌وگوهای فنی ابراز امیدواری می‌کرد که اسلامی با اشاره به بند ۳۶ برجام از حق و حقوق ایران سخن به میان آورد و گفت که ایران طبق برجام حق دارد در صورت عدم عمل طرفین به تعهدات برجامی، متقابلا کاهش تعهدات خود را دستور کار قرار دهد و در چارچوب ملی و NPT عمل کند. البته این اولین مرتبه‌ای نبوده که تروئیکای اروپایی در چارچوب آژانس دقیقا در اوج تحولات داخلی و بین‌المللی تاثیرگذار و مهم در سیاست خارجی ایران برای تحت فشار قرار دادن کشورمان، از تعهدات برجامی و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بهره‌برداری می‌کند. در سال گذشته و در بحبوحه جنگ اوکراین و روسیه نیز آژانس تشکیل جلسه داد و با اشاره مستقیم به جنگ اوکراین و توان موشکی ایران، بدون در نظر گرفتن خروج آمریکا از برجام و زیر پا گذاشتن تعهدات برجامی توسط طرف‌های دیگر، ایران را به عدم همکاری با آژانس متهم کرد. امسال هم درست در بحبوحه جنگ غزه تشکیل جلسه داد و ایران را در مظان اتهام قرار داد. البته قطعنامه اخیر در شرایطی تصویب شد که تا چند روز پیش از آن، میان آمریکا و تروئیکا شکاف و ۲دستگی ایجاد شده بود و در نهایت قطعنامه فقط از ایران خواستار همکاری بیشتر با آژانس شده و عامدانه به فرا رسیدن بند غروب تحریم‌های ایران و پایان عمر قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در سال ۲۰۲۵ اشاره کرده است. بر اساس بند غروب اکتبر ۲۰۲۵ برجام، این تاریخ پایان محدودیت‌های هسته‌ای علیه ایران خواهد بود. موضوعی که به یکی از نگرانی‌های غرب تبدیل شده و در حال تلاش برای خنثی‌سازی این بند مهم از برجام است. «مرتضی مکی» تحلیلگر مسائل اروپا در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تصویب قطعنامه سیاسی‌کارانه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران، اظهار کرد: قطعنامه اخیر آژانس را باید در فرایند تحولات روابط ایران و روسیه، حمله روسیه به اوکراین و جنگ غزه مورد واکاوی قرار داد. در سال ۱۳۹۴ زمانی‌که برجام به امضا رسید، پیشاپیش طرفین توافق کرده بودند که فقط پیرامون برنامه هسته‌ای ایران صحبت کنند و در چارچوب برجام، فقط گام‌های حول محور برنامه هسته‌ای ایران برداشته شود. وی با بیان اینکه از قبل توافق شده بود مسائلی مانند نفوذ منطقه‌ای و توان موشکی ایران نباید گفت‌وگوهای ایران و غرب را تحت‌الشعاع قرار دهد، افزود: متاسفانه طی ۲ سال گذشته موضوعات مختلفی وارد گفت‌وگوهای ایران و غرب شده که به نوعی مسائل هسته‌ای را به عنوان ابزار فشار سیاسی از سوی اروپا و آمریکا تبدیل کرده است. در ۲ سال گذشته این سومین قطعنامه‌ای است که علیه ایران صادر می‌شود.
دولت کلمبیا با عبور از اقدامات صرفا دیپلماتیک، صادرات زغال‌سنگ به اسرائیل را در تلاش برای تحت فشار قرار دادن این رژیم به منظور توقف جنگ غزه متوقف می‌کند که نخستین تحریم تجاری علیه رژیم صهیونیستی توسط یک کشور آمریکای لاتین به شمار می‌رود. به گزارش روزنامه ال پائیس، بر اساس فرمانی که توسط وزارت بازرگانی کلمبیا منتشر شد، دولت بوگوتا تصمیم گرفته است صادرات زغال‌سنگ به رژیم صهیونیستی را در تلاش برای تحت فشار قرار دادن این رژیم برای توقف درگیری در غزه متوقف کند.
این تصمیم نشان‌دهنده اولین تحریم تجاری علیه اسرائیل توسط یک دولت آمریکای لاتین است؛ تحریم تجاری فراتر از اقدامات انجام شده‌ای که تاکنون ماهیت دیپلماتیک داشته‌اند. این اقدام که از سوی وزرای امور خارجه، دارایی و انرژی کلمبیا نیز حمایت می‌شود، پس از امضای آن توسط گوستاوو پترو رئیس‌جمهوری کلمبیا این کشور که در حال حاضر برای شرکت در کنفرانس صلح اوکراین در اروپا به سر می‌برد، اجرایی خواهد شد. با در نظر گرفتن اینکه این کشور بزرگ‌ترین تامین‌کننده سوخت فسیلی اسرائیل است، این تصمیم می‌تواند به طور قابل توجهی بر روابط تجاری میان کلمبیا و رژیم صهیونیستی تاثیر بگذارد. به گزارش خبرگزاری بلومبرگ، کلمبیا سال گذشته میلادی (۲۰۲۳) حدود ۴۵۰ میلیون دلار (۴۱۵ میلیون یورو) زغال سنگ به رژیم صهیونیستی عرضه کرد. انجمن معدن کلمبیا به این فرمان واکنش نشان داده و نسبت به «تاثیر جدی» اعمال آن بر این بخش هشدار داده است. این نهاد با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس تاکید کرد: اسرائیل یک مقصد کلیدی برای صادرات زغال‌سنگ حرارتی کلمبیا است. این نوع اقدامات باید پیامدهای اقتصادی و اجتماعی را برای کشور و مناطق بسنجد. این تصمیم در حالی گرفته شده است که دولت کلمبیا در اوایل ماه مه گذشته (اواسط اردیبهشت ماه)، روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل به تلافی حمله به غزه، که در آن بیش از ۳۶ هزار و ۷۰۰ فلسطینی جان باخته‌اند، قطع کرد.