مرکز آمار اعداد را«سانسور» نمی‌کند

رییس مرکز آمار با بیان اینکه آمار را حبس نمی‌کنیم و به زودی با دریافت داده‌های لازم آمار بخش مسکن ارائه می‌شود، گفت: جمعیت کشور بیش از ۸۵ میلیون نفر است که نزدیک ۶۶ میلیون ساکن نقاط شهری و مابقی روستایی هستند. تعداد خانوارها نیز بیش از ۲۷ میلیون خانوار است. به گزارش ایسنا، غلامرضا گودرزی در نشستی خبری اظهار کرد: ما در مرکز آمار تولید آمار باکیفیت، به‌موقع و حرفه‌ای را تکلیف خود می‌دانیم. در این آمار نیز جهت گیری و موضع گیری نداریم. ان‌شاءالله تصمیم گیران هم به این نتیجه برسند که استفاده از آمار حقی است که باید رعایت شود. وی درباره اختلاف برخی آمار مرکز آمار ایران و بانک مرکزی گفت: مبانی هر دو دستگاه درست است. اما بعضا ممکن است سال پایه متفاوت باشد. الان هردو مرکز قرار است از یک سال پایه استفاده کنند. هرکدام از ما کار حرفه ای و تخصصی خود را انجام می‌دهیم و تا آنجا که امکان دارد تلاش می‌کنیم اعداد بیانگر واقعیت جامعه باشد. رییس مرکز آمار ایران با بیان اینکه تعامل بین مرکز آمارو رسانه ها از این پس منظم تر می شود گفت: در حال حاضر در مقطعی هستیم که انشاءالله جلسات با اصحاب رسانه افزایش خواهد یافت. رسانه ها نقش خوبی داشته اند اما باید تعامل بیش از پیش باشد. صداوسیما در سرشماری به ما کمک می‌کند. از سوی دیگر با درگاه مرکز آمار باید آشنایی بیشتری صورت گیرد.

 

راه‌اندازی آژانس رتبه‌بندی بریکس

وزیر دارایی روسیه از ایجاد آژانس رتبه‌بندی بریکس برای کمک به فرآیندهای سرمایه‌گذاری خبر داد. به گزارش ایسنا، آنتون سیلوانوف، وزیر دارایی روسیه در پایان دومین نشست وزرای دارایی و روسای بانک مرکزی بریکس گفت کشورهای بریکس در حال بحث در مورد ایجاد آژانس رتبه‌بندی برای تسهیل فرآیندهای سرمایه‌گذاری در این انجمن هستند. وزیر دارایی روسیه اظهار کرد متاسفانه آژانس‌های رتبه‌بندی نیز بخشی از زیرساخت‌های غربی و مستعد سیاسی‌سازی هستند. وی افزود به همین دلیل، آژانس رتبه‌بندی مشترک نیاز داریم تا شرکت‌های ما بتوانند در کشورهای بریکس سرمایه‌گذاری کنند و همچنین ناشران اوراق بهادار ما رتبه‌بندی خاصی را دریافت کنند و این موارد نه صرفا از سمت آژانس‌های رتبه‌بندی غربی بلکه از آژانس‌های فعال در بریکس باشد. سیلوانوف خاطرنشان کرد روسیه حتی پس از تحریم‌های غرب همچنان وام‌گیرنده و سرمایه‌گذار در بازار بین‌المللی باقی می‌ماند و علاقه‌مند است که نهادهای جدیدی ظاهر شوند. فدراسیون روسیه در حال حاضر از آژانس‌های رتبه‌بندی غربی استفاده نمی‌کند و با این وجود همچنان وام‌گیرنده و سرمایه‌گذار هستیم. بیزنس گزارش کرد، ما امروز در این جلسه از ایجاد موسسات مالی خودمان صحبت کردیم، سرمایه‌گذاری و وام در حال اجرا هستند و ما باید در داخل بریکس کار کنیم تا این وام‌ها سرمایه‌گذاری مناسب، رتبه‌بندی مرتبط، وضعیت و قابلیت اطمینان را دریافت کنند.

افزایش ۶۵ درصدی پرداخت تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان
براساس داده‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی، تسهیلات پرداختی از سوی شبکه بانکی به شرکت‌های دانش بنیان در پایان مردادماه سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۶۵ درصد رشد داشته است. به گزارش ایسنا، طبق آمار و داده‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی، در پنج ماهه نخست سال جاری، شبکه بانکی کشور به ۱۸۲۹ شرکت دانش بنیان هشت هزار و ۹۲۷ فقره تسهیلات به ارزش ۱۲۷.۲ هزار میلیارد تومان (همت)، پرداخت کرده که نسبت به پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۲، ۶۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد. براساس این آمار تا ماه قبل از مدت مورد اشاره (تیرماه ۱۴۰۳) شبکه بانکی کشور به ۱۵۸۸ شرکت دانش بنیان، شش هزار و ۶۱۰ فقره تسهیلات به ارزش ۹۲.۷ هزار میلیارد تومان (همت)، پرداخت کرده بود که نسبت به چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۲، ۶۳ درصد افزایش داشت.

«تجارت» از وضعیت اقتصاد ایران گزارش می‌دهد

گروه اقتصاد کلان: اقتصاد ایران کماکان با نااطمینانی های مختلفی روبرو است. این نااطمینانی ها از دو ناحیه داخلی و خارجی همچنان بر اقتصاد کشور تحمیل شده و باعث شده است که چشم انداز چندان مشخصی در پیش روی اقتصاد نباشد. به گزارش «تجارت»، وضعیت رشد اقتصادی و تورم و سایر شاخص های مهم به دلیل تداوم تحریم ها تا پایان سال 2024 با ابهام روبرو است و به نظر می رسد که حتی نسبت به سال 2023 چندان شرایط بهتری را تجربه نکند. از سوی دیگر کمتر از یک ماه دیگر تا انتخابات آمریکا باقی مانده و گمانه های مختلف درباره پیروز این انتخابات سایه نااطمینانی دیگری را بر سر اقتصاد ایران انداخته است. همه این ها باعث شده است که بر اساس پیش بینی های جهانی چشم انداز رشد اقتصادی برای ایران نسبت به سال قبل تر با کمی تنزل همراه شود. پس از شیوع ویروس کرونا از سال 2019 شرایط اقتصاد و تولید و تجارت جهانی به کلی تغییر کرد، اگرچه حدود دو سال است که جهان از این شوک خارج شده اما برخی کشورها از وضعیت رکودی آن دوران تا به امروز چندان رها نشده اند. در این میان می توان اشاره داشت که اقتصاد ایران کماکان در وضعیت رکود تورمی قرار دارد. در واقع در حالی که طبق گزارش بانک جهانی، انتظار می‌رود جهان در سال 2024 میلادی برای اولین بار در سه سال اخیر به ثبات اقتصادی برسد، پیش‌بینی‌ها خبر از کاهش رشد اقتصادی ایران تا سال 2026 می‌دهد. انتظار می‌رود که اقتصاد جهانی برای اولین بار در سه سال اخیر در سال 2024 به ثبات برسد. با این حال، این ثبات در سطحی خواهد بود که نسبت به استانداردهای تاریخی اخیر پایین‌تر و ضعیف‌تر است. همچنین، تخمین و پیش‌بینی‌های این نهاد بین‌المللی از وضعیت رشد اقتصادی ایران این است که این شاخص در سال 2023 (مصادف با سال شمسی 1402) به 5 درصد می‌رسد اما پس از آن دوباره کاهش می‌یابد و به کمتر از 3 درصد نزول می‌کند. طبق ارقام اعلام شده از سوی بانک‌ جهانی، رشد اقتصادی ایران در سال 2021 میلادی (1400 شمسی) 4.7 درصد بوده است. این نرخ در سال 2022 نیز 3.8 درصد برآورد شده است. با توجه به این که هنوز آمارهای مربوط به رشد اقتصادی در زمستان سال 1402 منتشر نشده، برای محاسبه رشد اقتصادی سال 2023 بانک جهانی از مدل‌های تخمینی استفاده کرده است. طبق تخمین این نهاد، رشد اقتصادی ایران در سال 2023 برابر با 5 درصد است. به گفته این مرکز، علت این افزایش رشد معافیت ایران از کاهش تولید نفت کشورهای عضو اوپک بوده است. در نتیجه این اقدام، ایران توانسته نفت بیش‌تری تولید و صادر کند و در نتیجه درآمدی او از این محل افزایش یافته است. بخش خدمات نیز بهبود نسبی پیدا کرده و همراهی آن با افزایش فروش نفت منجر به رشد اقتصادی 5 درصدی در سال 2023 شده است. با این حال، برآوردهای بانک جهانی حاکی از آن است که ایران در سال‌های پیش رو با کاهش رشد اقتصادی مواجه می‌شود. این نرخ ابتدا در سال 2024 میلادی به 3.2 درصد و سپس در سال 2025 میلادی به 2.7 درصد می‌رسد. در نهایت، طبق آخرین محاسبات این نهاد، رشد اقتصادی در سال 2026 میلادی که تقریبا مصادف با سال 1405 شمسی است، به 2.4 درصد خواهد رسید. صندوق بین المللی پول پیش بینی کرد رشد اقتصادی ایران در سال جاری میلادی به ۳.۳ درصد برسد. صندوق بین المللی پول در گزارش اخیر خود از چشم انداز اقتصادی جهان پیش بینی کرده است در سال جاری میلادی متوسط رشد اقتصاد جهانی به ۳.۲ درصد برسد که اندکی کمتر از سال ۲۰۲۳ خواهد بود. رشد اقتصادی دنیا در سال میلادی گذشته ۳.۳ درصد برآورد شده است. اقتصادهای پیشرفته در سال ۲۰۲۴ تنها ۱.۷ درصد رشد خواهند کرد اما رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه در این سال به ۴.۳ درصد خواهد رسید. این نهاد بین المللی همچنین پیش بینی کرده است اقتصاد ایران که در سال گذشته ۴.۶ درصد رشد کرده بود در سال جاری نیز رشد ۳.۳ درصدی را تجربه کند.

کشورهای برتر در اقتصاد جهانی
گفته می‌شود که سریع‌ترین رشد اقتصادی جهان مربوط به کشور گویان است که تا حدودی به دلیل رونق بخش نفت خود، رشد سریع تولید ناخالص داخلی را تجربه می‌کند. این کشور در سال ۲۰۲۴، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی واقعی ۳۳.۹درصد را ثبت کرد. کدام کشور بیشترین بدهی را دارد؟ ایالات متحده با ۳۴.۸ تریلیون دلار تا ۱ ژوئیه ۲۰۲۴ بالاترین بدهی ملی را در بین سایر کشورها دارد. ایالات متحده، چین، آلمان، ژاپن و هند برخی از اقتصادهای برتر جهان بر اساس تولید ناخالص داخلی (GDP) هستند. تولید ناخالص داخلی تخمینی از ارزش کل کالاها و خدمات تمام‌شده و‌‌‌ تولید‌شده در داخل مرزهای یک کشور در طول یک دوره مشخص، معمولا یک سال است. از تولید ناخالص داخلی معمولا برای تخمین اندازه اقتصاد یک کشور و تاثیر آن بر اقتصاد جهانی استفاده می‌شود. تولید ناخالص داخلی معمولا با استفاده از روش مخارج اندازه‌‌‌گیری می‌شود که تولید ناخالص داخلی را با جمع کردن هزینه‌‌‌های کالاهای مصرفی جدید، مخارج سرمایه‌گذاری جدید، مخارج دولت و ارزش خالص صادرات محاسبه می‌کنند. در بیشتر نقاط جهان، تولید ناخالص داخلی کشورها با مراحل چرخه‌های مختلف اقتصادی، در برابر پس‌زمینه رشد اقتصادی بلندمدت در طول زمان، در نوسان است. با این حال، به‌رغم این فراز و نشیب‌‌‌ها، اقتصادهای برتر که با تولید ناخالص داخلی اندازه‌‌‌گیری می‌‌‌شوند به راحتی از موقعیت‌‌‌هایی که در اختیار دارند، جابه‌جا نمی‌‌‌شوند. تولید ناخالص داخلی (GDP) ارزش کل کالاها و خدمات تمام‌شده تولید‌شده در داخل مرزهای یک کشور در یک دوره مشخص است. روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری تولید ناخالص داخلی وجود دارد، مانند تولید ناخالص داخلی اسمی، تولید ناخالص داخلی واقعی، تولید ناخالص داخلی سرانه و برابری قدرت خرید. ایالات متحده دارای بزرگ‌ترین تولید ناخالص داخلی در جهان و چین دومین کشور بزرگ است. در بیش از ۲۰ سال گذشته چند جابه‌جایی بزرگ در این لیست وجود داشته است. چین در سال ۲۰۰۰ در جایگاه سیزدهم قرار داشت، اما از سال ۲۰۱۰ در جایگاه دوم قرار داشت. اندونزی در ادامه این فهرست، از بیست و هفتمین اقتصاد بزرگ در سال ۲۰۰۰ به شانزدهمین اقتصاد در سال ۲۰۲۴ صعود کرد. تولید ناخالص داخلی جهانی در سه ماه اول سال ۲۰۲۴ به ۱۰۹.۵۳ تریلیون دلار افزایش یافت.

براساس آمار بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی در پایان هفته سوم مهرماه با کاهش ۰.۰۵ درصدی به ۲۳.۶۸ درصد رسید. به گزارش ایسنا، داده‌های بانک مرکزی از آخرین آمار نرخ سود بین بانکی در پایان هفته سوم مهرماه ماه سال جاری، حاکی از کاهش ۰.۰۵ درصدی نرخ سود بین بانکی در چهارشنبه، ۱۸ مهرماه، است. براین اساس نرخ بهره بین بانکی در پایان هفته اول مهرماه از ۲۳.۷۴ به ۲۳.۷۳ درصد در پایان هفته دوم مهرماه رسید و در پایان هفته سوم مهرماه با کاهش ۰.۰۵ درصدی به ۲۳.۶۸ درصد رسید. مطابق آمارهای بانک مرکزی، ماه گذشته، در پایان هفته سوم شهریور ماه (۲۱ شهریور) نرخ بهره بین بانکی با کاهش ۰.۰۳ درصدی به ۲۳.۶۸ درصد رسید. با این حال، در هفته پایانی شهریورماه، نرخ بهره بین بانکی با افزایش ۰.۰۲ درصدی از ۲۳.۶۸ به ۲۳.۷ جهش یافت و در هفته ابتدایی مهر ماه، (چهارم مهر) به ۲۳.۷۴ درصد رسید که بالاترین نرخ بهره بین بانکی از ابتدای سال جاری تا الان بوده است.

گروه اقتصاد کلان: طی هفته‌های اخیر شاهد ارسال پیامک صدور برگ تشخیص مالیاتی برای برخی افراد حقیقی بودیم که این دسته از افراد باید پیام های مالیاتی را جدی بگیرند و اگر اعتراضی دارند حتما پیگیری کنند. به گزارش خبرگزاری تسنیم، در حال حاضر و با توجه به اطلاعاتی که از سوی منابع مختلف در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد، بررسی‌های سیستمی فعالیت‌های اقتصادی افراد در حال انجام است. این فرآیند از چند سال قبل و با ساماندهی دستگاه‌های کارتخوان و اتصال آنها به پرونده مالیاتی افراد آغاز شد. سپس جدیت بیشتری در بررسی و استفاده از اطلاعات کارتخوان برای محاسبه مالیات به ویژه در حوزه اصناف به کار گرفته شد. در ادامه و در راستای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، گروه‌ها و اقشار مختلفی که مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده بودند، به منظور اجرای قانون و صدور صورت حساب الکترونیک فراخوان شدند. این اقدام براساس قانون تسهیل تکالیف مودیان که بعدها به تصویب رسید انجام شد. به نظر می‌رسد با افزایش اطلاعات تراکنش‌های مالی و دسترسی سازمان امور مالیاتی فرآیندهای پالایش و بررسی اطلاعات به صورت سیستماتیک در حال گسترش است. در این میان ممکن است برای برخی افراد مصائب و مشکلاتی نیز به وجود بیاید که اطلاعی از شرایط مواجهه با آنها ندارند.

لزوم اعتراض به موقع مودیان به برگ تشخیص فعالیت‌های غیراقتصادی

به طور مثال برگ تشخیص مالیاتی برای یک شخص حقیقی صادر و به صورت پیامکی برای فرد ارسال شده بود. این برگ تشخیص براساس اطلاعات نقل و انتقال ارز در سال 1401 صادر شده بود. ماجرا از این قرار بود که این فرد ارز مسافری را به صورت قانونی دریافت کرده بود و پس از سفر نیز ارز باقی مانده خود را در صرافی رسمی به فروش رسانده بود. همین نقل و انتقال سبب شده بود تا مابه‌التفاوت خرید و فروش ارز به عنوان سود در سیستم مالیاتی کشور شناسایی شود که در نهایت منجر به صدور برگ تشخیص مالیاتی شد. با توجه به پیگیری انجام شده به این دلیل که این موضوع مربوط به فعالیت اقتصادی این فرد نبوده و صرفاً یک بار در سال 1401 رخ داده بود، اساساً نباید مشمول مالیات حدود 4 میلیون تومانی می‌شد. در چنین شرایطی شهروندان باید نسبت به ثبت اعتراض سیستمی(در صورت عدم امکان مراجعه به اداره مالیاتی مربوط) اقدام کنند. لازم است مودیان حتما در مهلت زمانی قانونی جخت اعتراض اقدام کنند در غیر این صورت برگ تشخیص مالیاتی قطعی خواهد شد. بی‌اطلاعی از وظایف مالیاتی و صدور جریمه: تجربه یک پرونده فروش ملک در سال 1397 در نمونه دیگری، شاهد ارسال پیامک برگ تشخیص مالیات و جریمه آن برای پرونده‌ای مربوط به سال 1397 بودیم که به دلیل عدم ارائه اظهارنامه فروش ملک برای یک شخص حقیقی ارسال شده بود. در این پرونده یک شخص حقیقی با مشارکت یک سازنده اقدام به تخریب یک منزل قدیمی و ساخت و ساز کرده بود. پس از ساخت و هنگام فروش منزل این فرد به واسطه اینکه به عنوان سازنده شناخته شده بود، باید اقدام به تنظیم اظهارنامه مالیاتی می‌کرد. با این حال او اطلاعی از وظایف مالیاتی خود نداشته است. همین مسئله سبب شده بود تا در ماه‌های اخیر و پس از گذشته حدود 5 سال از آن زمان سازمان امور مالیاتی اقدام به صدور برگ تشخیص برای وی کند. همچنین رقم مالیات در نظر گرفته شده برای این فرد براساس قیمتی حدود برابر قیمت رقم فروخته شده به عنوان مبنای محاسبه مالیات در نظر گرفته شده بود که پس از ارائه اسناد و مدارک فروش رقم مذکور کاهش یافت. ضمن اینکه جرایمی برای تاخیر در پرداخت‌ها در نظر گرفته شده بود که به واسطه بخشودگی تعدیل شد.

گروه اقتصاد کلان: همزمان با افزایش دامنه نوسان بورس از یک به سه درصد این بازار در اولین روز هفته رشد کرد؛ به طوری که بیش از ۱۴ هزار واحد رشد داشت و به رقم دو میلیون و ۱۱۴ هزار واحد رسید. به گزارش ایسنا، بازار بورس در بیست و یکمین روز از اولین ماه پاییز رشد کرد؛ این در حالی است که بازار از چهارم تا شانزدهم مهر غالبا کاهشی بود. در اولین روز هفته تعداد سهام مثبت بورس ۱۷۳ عدد و سهام منفی ۱۵۸ عدد بود. به طور کلی بازار ۰.۶۹ درصد افزایش داشت. روز شنبه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران ۱۴ هزار و ۵۱۲ واحد رشد کرد و در عدد دو میلیون و ۱۱۴ هزار و ۲۱۲ واحد ایستاد. در روز کاری گذشته نیز شاخص کل به ترتیب ۳۴۲۲ واحد و ۲۴۵۳ واحد افزایش داشت. شاخص هم‌وزن نیز امروز ۱۶۷ واحد افزایش یافت و به رقم ۶۹۶ هزار و ۸۹۸ واحد رسید. روز شنبه ۲۷۰ هزار فقره معامله به ارزش ۶۰۸۰ میلیارد تومان در بازار سهام انجام شد.

گروه اقتصاد کلان: بانک جهانی پیش‌بینی رشد جنوب آسیا در سال ۲۰۲۴ را از ۶ درصد به ۶.۴ درصد تغییر داد. به گزارش ایسنا، بانک جهانی اعلام کرد پیش‌بینی رشد اقتصادی جنوب آسیا برای سال ۲۰۲۴ را از ۶ درصد به ۶.۴ درصد تغییر داده است تا این منطقه در مسیر سریع‌ترین رشد در جهان باشد. این موسسه در گزارشی اعلام کرد بازگشایی پتانسیل‌های دست نخورده با افزایش مشارکت زنان در نیروی کار و گشایش بیشتر در تجارت و سرمایه‌گذاری جهانی می‌تواند به رشد سریعتر منطقه کمک کند. مارتین رایزر، معاون بانک جهانی در جنوب آسیا گفت چشم‌انداز جنوب آسیا بدون شک امیدوارکننده است، اما این منطقه می‌تواند برای تحقق پتانسیل کامل اقتصادی خود کارهای بیشتری انجام دهد. او افزود اصلاحات کلیدی سیاست برای ادغام بیشتر زنان در نیروی کار و رفع موانع سرمایه‌گذاری و تجارت جهانی می‌تواند رشد را تسریع کند. نتایج تحقیقات ما نشان می‌دهد افزایش نرخ مشارکت زنان در نیروی کار در منطقه به مردان، تولید ناخالص داخلی منطقه را تا ۵۱ درصد افزایش می‌دهد. بانک جهانی خاطرنشان کرد مشارکت زنان در نیروی کار در جنوب آسیا با فقط ۳۲ درصد از زنان سن کار در نیروی کار در سال ۲۰۲۳، در مقایسه با ۷۷ درصد از مردان در سن کار در منطقه، یکی از پایین‌ترین مشارکت‌ها در جهان است.فرانزیسکا اونسورج، اقتصاددان ارشد بانک جهانی در جنوب آسیا گفت نرخ مشارکت زنان در نیروی کار ۳۲ درصدی جنوب آسیا بسیار کمتر از میانگین ۵۴ درصدی در بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه است. اکونومی گزارش کرد، افزایش اشتغال زنان مستلزم اقدام همه ذینفعان است. گزارش ما تلاش چند جانبه‌ای را توصیه می‌کند که در آن دولت‌ها، بخش خصوصی، جوامع و خانواده‌ها همگی نقش ایفا می‌کنند.

سرمقاله

مرتضی افقه
اقتصاددان

در شرایط عادی باید تولید در رونق و سودآور باشد تا سرمایه‌گذاران اعم از صاحبان سرمایه یا پس اندازهای کوچک رغبت کنند در گزینه با بازارهای رقیب پول خود را یا مستقیم و یا از طریق بورس وارد تولید کنند. برای اینکه تولید رونق داشته باشد متغیرهای زیادی وجود دارد، وهله اول ثبات است، یعنی تولیدکننده و سرمایه‌گذاران در تولید باید نسبت به حال و آینده تولید و نسبت به سود تولید در ۵ سال آینده امید داشته باشند که مشکلی پیش نمی آید ضمن اینکه سودآور هم است. ثبات هم می‌تواند داخلی باشد و هم خارجی. جدای جنگی که الان حادث شده حتی اگر بحث جنگ هم نبود بی‌ثباتی‌های متعددی در داخل وجود دارد که برای تولید و بورس دافعه ایجاد کرده است. به این دلیل است که در شرایط عادی هم بورس همیشه نوسانی است و مواقعی هم که مثبت بوده دخالت‌هایی صورت گرفته وگرنه در شرایط عادی مثبت نمی‌شود. در داخل اگر مشکلات منطقه و جنگ هم نباشد بی ثباتی سیاسی باعث برهم خوردن بازارها می‌شود. هر روز یک قانون وضع می‌شود و بی ثباتی مدیریتی وجود دارد، حتی تغییر رئیس جمهور خود یک زلزله مدیریتی ایجاد می‌کند و این زلزله مدیرتی یک سال طول می‌کشد یعنی ۶ ماه قبل از انتخابات که مدیران می‌دانند تغییر می‌کنند تا ۶ ماه بعد که مدیران جدید انتخاب شوند معمولا کارها متوقف یا در حداقل است به همین دلیل تولیدکننده در این فاصله بلاتکلیف است. مجموعه این مشکلات باعث شده تولید در ایران خیلی رونق نداشته باشد بخصوص بنگاه‌های کوچک و متوسط. اما عمدتا شرکت‌های بزرگ بوده اند که تاثیر بر شاخص داشته اند. این شرکت‌ها هم چون تحت تاثیر متغیرهای بیرونی هستند هم تحریم و هم اخبار جنگ روی این شرکت‌ها تاثیرگذار شده و رکود حاکم است. اگر این شرایط عوض شود باز همان شرکت‌های بزرگ در بورس هستند که می‌توانند در جذب سرمایه‌ها نقش آفرینی کنند. اما در شرایط کنونی افزایش صف فروش خارج از اختیارات سازمان بورس و حتی دولت است، زیرا التهاب و اضطراب در جامعه زیاد است. الان مثل گذشته نیست، دسترسی به اخبار زیاد است و رسانه‌های بیرونی تاثیرگذار هستند. دولت اکنون کم و بیش سرمایه اجتماعی خود را از دست داده، زیرا در سال‌های گذشته وعده‌هایی داده شده که درست نبوده، در نتیجه وعده‌های دولت تا به مرحله اثبات نرسد جامعه اعتماد ندارد. هیچ روزنه ای دیده نمی‌شود که دولت بتواند در عدم خروج پول از بورس تاثیرگذار باشد تا فضای تنش و اضطراب از سر کشور برداشته شود.

یادداشت

امیرهوشنگ میرکوشش
کارشناس مسائل آمریکا

از حیث تاریخی دموکرات‌ها حامی قوی‌تری نسبت به جمهوریخواهان برای اسرائیل محسوب می‌شوند که این روند از گذشته تاکنون ادامه دارد اما حالا باید توجه شود که بیش از ۴۲ هزار نفر در غزه جان خود را از دست داده اند و بارها ایالات متحده نسبت به این مسائل .هشدار داده بود ولی اسرائیل به آن توجه نکرده و هم اکنون اعتنایی نسبت به آن ندارد. بایدن هم در این راستا صراحتاً اعلام کرده که به دنبال طرح دو دولتی است و بر تشکیل کشور فلسطین تاکید دارد اما نتانیاهو و تیم راستگرای وی به هیچ وجه به این طرح فکر نمی‌کنند و اساساً آن را قبول ندارند. همین موضوع یکی از دلایل اصلی اختلاف میان تیم بایدن و نتانیاهو به حساب می‌آید و این در حالیست که در ایالات متحده برخی از یهودیان نگاه متعادل‌تری نسبت به این قضیه دارند. از سوی دیگر درخواست نتانیاهو برای تغییر ساختار قضایی اسرائیل هم به عنوان یک عامل تشدید کننده اختلافات مطرح است و به نوعی به او قدرت زیادی می‌دهد. بر همین اساس اختلاف‌نظر میان نتانیاهو و بایدن دیگر تاکتیکی نیست بلکه باید آن را راهبردی بدانیم. این در حالیست که نتانیاهو در این راستا به دنبال تعمیق روابط دوجانبه با کشورهای منطقه است تا بتواند علیه ایران اقدام به تشکیل اتحاد منطقه‌ای کند. از منظر دیگر باید توجه شود که اسرائیل به دنبال ضربه زدن به مراکز هسته‌ای و نفتی ایران است اما ایالات متحده به دنبال محدود کردن این پاسخ از سوی اسرائیل است. ایالات متحده به دنبال آن است که پاسخ اسرائیل به ایران را محدود کرده و به نوعی بتواند آن را کنترل کند؛ چراکه ایالات متحده در شرایط فعلی تاثیرگذاری وقایع مذکور روی قیمت نفت را به خوبی درک می‌کند. آمریکا نمی‌خواهد تنش و جنگی رخ دهد که در نهایت روی انتخابات ریاست جمهوری که قرار است ماه نوامبر برگزار شود تاثیر منفی بگذارد ولی باید دید که پاسخ اسرائیل به ایران چگونه خواهد بود و چه ابعادی به خود خواهد گرفت. این در حالیست که آمریکا در هر شرایطی متحد استراتژیک اسرائیل به حساب می‌آید و اگر جنگ گسترش پیدا کند واشنگتن درگیر آن خواهد شد و همین مسئله می‌تواند دموکرات‌ها را در انتخابات با مشکل جدی روبه‌رو کند. در این فضا، ترامپ هم به دنبال آن است تا تنش‌ها در منطقه به سمتی برود که بر آرای دموکرات‌ها تاثیر بگذارد و پس از روی کار آمدن در نهایت این وضعیت را کنترل کند. اما او در شرایط کنونی به دنبال دمیدن بر آتش جنگ به نفع خود و حزب جمهوری‌خواه و به ضرر دموکرات‌ها است که نشان از یک تنش سیاسی در داخل ایالات متحده دارد که همین موضوع یکی از خروجی‌های تنش و اختلاف نظر میان نتانیاهو و بایدن به حساب می‌آید.