تلاش برای انتقال ارز نیما به بازار ارز توافقی
رئیس بانک مرکزی از فعالیت با ارز توافقی در بازار خبر داد و اظهار کرد: تلاش ما این است که ارز نیما را وارد بازار ارز توافقی کنیم و دیگر خودمان نرخ تعیین نکنیم، بلکه نرخ در بازار تعیین شود. به گزارش ایسنا، محمدرضا فرزین- رئیس بانک مرکزی- در جمعی از تولیدکنندگان اظهار کرد: سیاست جدی بانک مرکزی حرکت در مسیر بازار ارز توافقی است. این بازار در اصل بر اساس توافق نرخ خواهد بود و ما نیز بخشی از ارز خود را در آن بازار عرضه خواهیم کرد. تلاش ما این است که نرخ در یک کانال حرکت کند. حدود یک سال است که در زمینه نرخ ارز توافقی فعالیت میکنم تا سامانهای برای آن ایجاد شود چرا که سامانه نرخ ارز توافقی در کشور موجود نبود. وی افزود: ارز توافقی باید بهصورت یک بازار باشد که در آن حراج صورت گیرد و افراد بتوانند در آن عرضه کنند. آفرها باید در این بازار مشخص باشد و به نوعی همچون بورس شود و در آن عرضه صورت گیرد. طی این یک سال از قویترین افراد در زمینه آی تی کمک گرفتیم تا این بازار را برای ما طراحی کنند و الان تقریبا به نتیجه رسیده و بهصورت آزمایشی در آن معاملات انجام میشود.
۱۲ میلیارد دلار برای کالاهای اساسی و دارو در نظر گرفته شد
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلامکرد: در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ برای کالاهای اساسی و دارو، مبلغ ۱۲ میلیارد دلار در نظر گرفته شده است. به گزارش ایرنا، «سید حمید پورمحمدی» در خاتمه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران افزود: بر اساس قوانین پایهای دو موضوع در خصوص ارز مطرح است، نخست اینکه نظام ارزی کشور به سمت ارز تک نرخی و شناور مدیریت شده برود و استثنای قانونی در بودجه سالیانه، نرخ ارز ترجیحی برای کالای اساسی و دارو خواهد بود. وی گفت: بانک مرکزی نیز سیاستهای خود را بر همین اساس تنظیم کرده و بودجه کل کشور هم بر همین اساس بسته شده است. رئیس سازمان برنامه و بودجه خاطرنشان کرد: برای کالاهای اساسی و دارو در واقع ۱۲ میلیارد دلار در بودجه سال آینده پیش بینی شده است و بر همین اساس عمل خواهد شد. معاون رئیس جمهور گفت: در بودجه سال آینده برای باز پرداخت بدهی دولت به نظام بانکی، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان در قالب اوراق بهادار ساز دیده شده که اوراقی جدید است و تنها در اختیار بانکها قرار میگیرد و بین آنها مبادله میشود. پورمحمدی گفت: حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان هم مربوط به بدهی تامین اجتماعی است ضمن اینکه ساز و کارهایی برای پرداخت بدهی دولت به پیمانکاران دیده شده است.
گروه اقتصاد کلان: با انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا حالا سناریوهای مختلفی پیش روی اقتصاد جهان و ایران قرار دارد. در سطح بین المللی از هم اکنون نگرانی ها و نااطمینانی هایی شکل گرفته و برخی معتقدند که ترامپ مانند دوره قبلی که رئیس جمهور بود جنگ تجاری با چین و اتحادیه اروپا را آغاز خواهد کرد. به گزارش «تجارت»، برای ایران اما ماجرا متفاوت است. اقتصاد ایران در حد فاصل سال های 1395 تا 1399 تجربه ترامپ و سیاست های او را دارند. در آن دوره ترامپ در یکسال و نیم اول یعنی تا اوایل سال 1397 در برجام باقی مانده بود و در آن مدت شوک چندانی به اقتصاد و بازار دارایی ها وارد نشد. در واقع تا زمانی که ترامپ به تعهدات دولت آمریکا نسبت به برجام و رفع تحریم ها پایبند بود بازرا ارز، طلا، خودرو و مسکن تغییر محسوسی را به خود ندید. اما بعد از خروج او از برجام در اردیبهشت ماه 1397 و شروع دور دوم تحریم های آمریکا از تابستان آن سال، به تدریج قراردادهایی که شرکت های اروپایی و برخی کشورهای آسیایی پس از برجام با طرف ایرانی امضا شده بود، ملغی و شرکت های خارجی ایران را ترک کردند. قیمت دلار که از سال های 1392 تا 1396 با سیاست دستوری سرکوب شده بود منتظر بروز بهانه ای بود که با جهش روبرو شود و خروج آمریکا از برجام به این بهانه تبدیل شد. تورم بالای 35 درصد و بعد 40 درصدی در اثر فشار به اقتصاد و درآمدهای خارجی و ارزی ایران در آن سال ها بود. با این وجود اقتصاد ایران بعد از آن به سطحی از تاب آوری رسید که توانست تا حدودی به واسطه دور زدن تحریم ها، آثار سیاست های خصمانه ترامپ را خنثی کند. حالا اما در دوره جدید ریاست جمهوری ترامپ چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا سناریوی سال 1397 تا 1399 تکرای خواهده شد؟ برخی معتقدند که ترامپ به دنبال توافق جدید با ایران خواهد بود و برای این کار مجددا فشار حداکثری را آغاز خواهد کرد و در اولین گام مسیر فروش ایران را به شدت محدود خواهد کرد. اما آنچه مشخص است این امر است که دیگر برجامی مانند سال 1397 وجود ندارد که ترامپ به واسطه خروج از آن بتواند شوکی را به اقتصاد ایران تحمیل کند. در واقع از این منظر شرایط با آن سال کاملا متفاوت است. ضمن آنکه بسیاری از تحریم های اقتصادی ایالات متحده در دوره بایدن نیز بر سر جای خود باقی مانده بود و طبیعتا در دوره ترامپ نیز ادامه پیدا خواهد کرد. از این منظر اتفاق جدیدی برای اقتصاد ایران در عرصه داخلی نخواهد افتاد. ضمن آنکه در چند هفته گذشته تا حدودی پیروزی ترامپ قابل پیش بینی بود و از این زاویه اعلام خبر پیروزی او هم شوک جدید را به بازارها وارد نکرد. آنچه ممکن است تا حدودی با زمان دولت بایدن متفاوت باشد وضعیت فروش نفت ایران است که احتمالا سیاست های سخت گیرانه تری از سوی دولت جدید آمریکا اعمال می شود اما کماکان به واسطه تجربه سال های گذشته و روابطی که ایران برای صادرات نفت خود پیدا کرده بعید است که مسیرهای فعلی برای فروش نفت محدودتر از زمان فعلی بشود. همه این ها در حالی است که دولت در ایران هم تجربه چهار ساله 2016 تا 2020 را در اختیار دارد و می تواند با برخی ابزارها و سیاست ها از سفره و معیشت مردم محافظت کند. به هر حال از آنجایی که انتخاب ترامپ پالس منتفی شدن مذاکرات ایران با طرف های غربی را مخابره می کند اما این سناریوی جدیدی نیست که برای ایران تازگی داشته باشد. این احتمال نیز وجود دارد که دولت و نهادهای تصمیم گیر اقتصادی باز هم به سمت سیاست ارز چند نرخی و برخی اقدامات حمایتی جدید برای تامین کالاهای اساسی و ملزومات تولید بروند و در صورت بروز دوباره آنچه که جنگ اقتصادی نامیده می شود، به سمت برخی سیاست های اورژانسی نیز حرکت کنند.
ارزیابی کارشناسی از انتخاب مجدد ترامپ
موسی غنی نژآد اقتصاددان، در رابطه با روی کار آمدن ترامپ و تاثیر آن بر اقتصاد کشور نیز گفت: ترامپ در مناظرات انتخاباتی خود بیان کرد که جلوی صادرات نفتی ایران را خواهد گرفت و احتمال میرود که این سیاست دنبال شود. همچنین این عوامل به موضع و عکس العمل ایران نسبت به انتخاب ترامپ نیز بستگی دارد. وی تاکید کرد: ترامپ تاجری است اهل معامله و نمیتوان به حرف های گذشته آن اکتفا کرد. بعضی از سیاست ها غیر قابل متعارف و پیش بینی است. بنابراین اگر سخنان گفته شده در راستای اعمال تحریم حداکثری باشد، میتوان گفت وضعیت اقتصادی کشور بدتر خواهد شد. غنینژاد در پایان گفت: وضعیت اقتصادی تعیین کننده شرایط بورس است. اگر وضعیت اقتصاد مطلوب باشد وضعیت بورس قطعا بهتر خواهد شد اما اگر وضع اقتصاد خوب نباشد نمیتوان انتظار داشت که وضعیت بازار سهام بهبود پیدا کند. بورس ابزار بازار سرمایه ای است که برای بخش خصوصی اهمیت دارد، اما به صورت کلی در مجموعه اقتصاد ملی سهم بخش خصوصی واقعی در بورس بالا نیست و بیشتر شرکت های لیدر دولتی هستند.
البرت بغزیان، کارشناس اقتصادی نیز در این باره می گوید: با پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا قطعا در بازار ارز قیمتها تا مدتی افزایشی خواهد بود به این دلیل که نمیدانیم تصمیمات ترامپ درباره ایران چه خواهد بود اما پس از مدتی وضعیت تعیین تکلیف میشود و بازار از حالت معلق در میآید. او اظهار داشت: واقعیت این است که تعیین قیمت دلار در بازار به سیاستهای بانک مرکزی بستگی دارد و اگر بانک مرکزی بخواهد میتواند در همین شرایط نرخ ارز را ثابت حفظ کند. اما اینکه نرخ دلار نیمایی را دولت افزایش میدهد اینکه انتظار داشته باشیم نرخ دلار در بازار آزاد ثابت بماند، بسیار خوشبینانه است. وی درباره اثرات پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری بر اقتصاد ایران و اظهارات برخی از مسئولان و نمایندگان مجلس مبنی بر اینکه نتایج این انتخابات هیچ اثری بر اقتصاد ایران ندارد، گفت: مسلما وقتی این انتخابات بر روی اقتصاد جهانی اثر میگذارد بر اقتصاد ایران هم اثرگذار خواهد بود و نمایندگان ایران بسیار خوشبین هستند. به هر حال اقتصاد منزوی و بسته ایران از گوشهای با صادرات نفت به دنیا وصل میشود و همچنین وقتی ترامپ در تبلیغات درباره ایران صحبت میکند یعنی نتیجه این انتخابات بر ایران هم اثر دارد. وی تاکید کرد: ادعای ترامپ در ایام تبلیغات درباره ایران این بود که با عربستان وارد مذاکره میشویم و یک روزه جنگ اسراییل را به پایان میرسانیم و تمام این صحبتها و اظهارات اگر عملی شود تاثیر مثبت بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت. اما درباره هریس میدانیم که سیاستهای بایدن را ادامه میداد و دیدیم که اقدامی برای بهبود وضعیت منطقه انجام نداد. این کارشناس اقتصادی درباره کاهش محدودیتهای فروش نفت ایران در دوره دموکراتها و احتمال شدت تحریمهای نفتی با پیروزی ترامپ گفت: باید توجه داشت که ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود به وعدههای خود عمل کرد که یکی از آنها خروج از برجام بود، اما از آن دوره ٨ سال گذشته و ترامپ هم میداند که اجرای برخی از اقدامات هزینه بالایی دارد، اما میدانیم که ترامپ سیاستی مبنی بر تغییر رژیم را ندارد که به این موضوع ورود کند. البته دیدیم که در این دوره هم در ایام تبلیغات اعلام کرد که دولت بایدن فرصت زیادی را به ایران داده و دولت دموکراتها وجوه ایران را آزاد کردند و دولت جمهوریخواه اجازه آزادسازی وجوه بلوکه شده ایران را نمیداد؛ بنابراین انتخابات امریکا از جوانب مختلف تاثیرگذار خواهد بود و نمایندگان مجلس در این باره رفتار احساسی نداشته باشند. بغازیان با اشاره به واکنش بازار ارز به پیروزی ترامپ ادامه داد: قطعا در بازار ارز قیمتها تا مدتی افزایشی خواهد بود به این دلیل که نمیدانیم تصمیمات ترامپ درباره ایران چه خواهد بود، اما پس از مدتی وضعیت تعیین تکلیف میشود و بازار از حالت معلق در میآید. وی درباره نرخ دلار در بازار گفت: واقعیت این است که تعیین قیمت دلار در بازار به سیاستهای بانک مرکزی بستگی دارد و اگر بانک مرکزی بخواهد، میتواند در همین شرایط نرخ ارز را ثابت حفظ کند. اما اینکه نرخ دلار نیمایی را دولت افزایش میدهد اینکه انتظار داشته باشیم نرخ دلار در بازار آزاد ثابت بماند، بسیار خوشبینانه است. این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه این ایام بدترین زمان برای تغییر سیاستهای ارزی بود، گفت: باید دید تعریف دولت از تک نرخی کردن ارز به چه معناست و باید توجه داشت که نه آقای طیبنیا و نه آقای همتی اجرای تک نرخی شدن ارز را تایید نکردند و به همین دلیل است که تا به امروز بانک مرکزی درباره سیاست تک نرخی شدن ارز صحبت نکردند چراکه باید در ابتدا تک نرخی شدن ارز را به تصویر بکشند و تعریفی از آن داشته باشند. دولت باید تعریف مشخصی از تک نرخی شدن ارز داشته باشند و مردم بدانند که اگر دلار تک نرخی شد میتوانند هر میزان دلار که بخواهند را با یک نرخ واحد تامین کنند بدون ارایه کارت ملی و اجرای محدودیت خاصی. اما اگر دولت بخواهد محدودیتی اعمال کند یعنی بازار آزاد دیگری تشکیل میشود.
گروه اقتصاد کلان: اسباب کشی ترامپ، پیش از آن که در آمریکا رخ بدهد بازارهای ایران را به صورت یکدست وارد یک دوره اضطراب و تنش کرد. دلار جهش کرد و بورس تهران نیز در همه شاخصها افت کرد؛ تتر قد کشید و بیت کوین نیز رکورد تازه برای خود ثبت کرد. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیشتازی و بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید به طور مشخص در بازارهای سرمایه ایران تاثیرگذار بود. به گزارش اقتصاد 24، ترامپ به عنوان چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد. او موفق شد کاملا هریس را نه فقط در آرای الکترال که این بار در آرای ملی نیز شکست دهد و به این ترتیب او با ۴ سال تاخیر برای دومین دوره به کاخ سفید اسباب کشی خواهد کرد. اسباب کشی ترامپ، اما پیش از آن که در آمریکا رخ بدهد بازارهای ایران را به صورت یکدست وارد یک دوره اضطراب و تنش کرد. دلار جهش کرد و بورس تهران نیز در همه شاخصها افت کرد؛ تتر قد کشید و بیت کوین نیز رکورد تازه برای خود ثبت کرد. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیشتازی و بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید به طور مشخص در بازارهای سرمایه ایران تاثیرگذار بود.
واکنش دلار با جهش دو هزار تومانی به انتخابات آمریکا
قیمت دلار دیروز با افزایش نزدیک به دو هزار تومانی بازگشایی شد و به کریدور هفتم صعود کرد. پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا انتظارات تورمی را افزایشی کرد و قیمت دلار گران شد. قیمت دلار روز چهارشنبه با افزایش نزدیک به دو هزار تومانی در کریدور هفتم بازگشایی شد. در لحظه نگارش این گزارش قیمت دلار در نیمه ابتدایی از کف کریدور هفتم در حال معامله است. در همین حال پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا انتظارات تورمی را افزایش داده و قیمت دلار را با رشد پلکانی به کریدور هفتم کشانده است. کارشناسان اقتصادی در روزهای گذشته نسبت به افزایش قیمت دلار در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا هشدار داده بودند. با این حال برخی از تحلیلگران اقتصادی این افزایش را موقت و ناشی از هیجانات اولیه رخدادهای سیاسی میدانند. کما اینکه باید توجه داشت که درهم روند صعودی را طی کرد و در اولین سطح مقاومتی درهم در ۱۸ هزار و ۸۵۰ تومان قرار گرفت. عبور از این سطح مقاومتی و تثبیت قیمت در بالای آن میتواند موجب افزایش بیشتر قیمت شود و درهم را به سمت سطح مقاومتی بعدی در ۱۸ هزار و ۹۰۰ تومان سوق دهد. وقتی قیمت بتواند از این سطح عبور کند، این امر میتواند نشاندهنده بازگشت به روند صعودی باشد و درهم را به سمت هدفهای بالاتر، از جمله ۱۹ هزار تومان، هدایت کند. به گزارش اقتصاد ۲۴، قیمت درهم در بازار آزاد اکنون بر روی رقم ۱۹۰۵۰ تومان معامله میشود و میتواند حتی با التهاب سیاسی بیشتر از این سطح مقاومت نیز عبور کند. در همین حال معاملهگران نیز اکنون بر این باورند که تغییرات قیمت دلار نیز در گرو وضعیت سیاسی-اقتصادی منطقه و جهان است و افزایش تقاضا برای درهم در بازارهای داخلی و خارجی در هفتههای آینده میتواند موجب تقویت قیمت شود. تحلیلگران اقتصادی معتقدند بازار ارز ایران به شدت تحت تأثیر انتخابات آمریکا قرار دارد. در صورتی که اگر کامالا هریس پیروز انتخابات میشد، پیشبینی میشد دلار افت بیشتری پیدا می کرد، زیرا افزایش قیمتی که به دلیل احتمال پیروزی ترامپ در بازار لحاظ شده بود، فروکش خواهد کرد. اما با پیروزی ترامپ، انتظار میرود که قیمت دلار در ساعات ابتدایی با هیجان بالا رود و سپس با ورود بانک مرکزی به بازار، مجدداً روند نزولی در پیش گیرد و همین روند نیز تاکنون رخ داده است. اما در همین حال بازار رسمی مسیری متفاوت از بازار غیررسمی را تجربه کرد و شاهد افزایش قیمت دلار و یورو نسبت به روز دوشنبه بود. براساس اعلام مرکز مبادله ایران، قیمت دلار با افزایش به ۵۰ هزار و ۷۳۸ تومان نرخ گذاری و حواله دلار (دلار نیما) نیز ۴۹ هزار و ۳۵۶ تومان معامله شد. قیمت یورو مبادلهای نیز با گپ مثبت به ۵۵ هزار و ۲۱۹ تومان رسید. قیمت درهم امارات هم در مرکز مبادله ۱۳ هزار و ۸۱۵ تومان و حواله درهم ۱۳ هزار و ۴۳۹ تومان اعلام شد..
گروه اقتصاد کلان: معاملات دیروز بازار سهام در حالی به پایان رسید که شاخص کل بورس که نیمه نخست معاملات روندی نزولی در پیش گرفته بود در نیمه دوم، بخشی از نزول خود را جبران کرد اما نتوانست در نهایت سبز شود. با مشخص شدن نتیجه انتخابات که البته پیش از آن نیز شانس ترامپ بیشتر به نظر میرسید، حالا بازارها در حال نشان دادن واکنشهای هیجانی خود به این وضعیت هستند. طلا و دلار مجددا افزیشی شدند و بورس ریخت. اما تحلیلگران همانطور که پیش از این نیز تاکید میکردند سرنوشت بازار سرمایه را ادامه بیشتر متاثر از عوامل بنیادینی مانند نرخ بهره و کسری بودجه و قیمت دلار و همچنین فاصله دلار نیما با بازار ازاد است. همانطور که انتظار میرفت با انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا بورس ایران ریخت و تمامی شاخصها دیروز منفی شدند. شاخص کل بورس که در ساعات پایانی معاملات توانست بخشی از ریزش خود را جبران کند و در نهایت با افت 0.35 درصدی در محدوده 2میلیون و 17 هزار و 873 واحد به کار خود پایان داد. شاخص هموزن نیز با افت 0.49 درصدی در محدوده 656 هزار و 492 واحد به کار خود پایان داد. شاخص کل و هموزن فرابورس نیز با افتهای 0.38 و 0.44 درصدی به ترتیب در کانالهای 20 هزار و 774 واحد و 114 هزار و 349 واحد ایستادند. در روزی که کلیت 66 درصدی نمادها قرمزپوش بودند و 164 نماد قفل صف فروش ماندند. 245 میلیارد تومان نقدینگی حقیقی از معاملات خرد خارج شد و به این ترتیب خروج پول 7 روزه شد. همچنین صندوقهای درآمد ثابت نیز با تعیین تکلیف انتخابات آمریکا در حال از دست دادن نقدینگی هستند. در طرف مقابل صندوقهای طلا در آغاز معاملات با حداکثر استقبال مواجه بودند اما در ادامه معاملات و با وجود اینکه هنوز مثبت هستند از اقبال کمتری برخوردارند. از نکات قابل توجه و عجیب بازار اما مثبت بودن صندوقهای اهرمی است. هر چند اهرمیها نیز مانند طلاییها در ادامه معاملات کمی افت کردند اما همچنان ورود پول دارند. ارزش کل معاملات دیروز بازار 16 هزار و 455 میلیارد تومان بوده که از این مبلغ 4هزار و 673 میلیارد تومان آن مربوط به معاملات خرد سهام و حق تقدم بود. امروز 28 درصد از کل ارزش معاملات مربوط به معاملات خرد بود.
اتابک کار خودرو را تمام کرد
اما خودرو که به عرضه مجدد در بورس کالا بسیار نزدیک شده بود از آن بازماند. محمد اتابک وزیر صمت با اعلام این خبر گفت: هیچکجای دنیا، عرضه خودرو در بورس اتفاق نمیافتد.
شعبان فروتن
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران و عراق
از مدتها قبل مشخص بود همه چیز بهنفع ترامپ است و احتمال انتخاب شدن او بسیار زیاد بود، اما آنچه مسلم است پیروزی ترامپ اثر خاصی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت، هرچند شاید در کوتاهمدت یک موج روانی در بازارهای مالی ایجاد شود که انتظارات تورمی را تحریک کند، اما مطمئناً آن هم بسیار کوتاهمدت و مقطعی خواهد بود. بهترین تصمیم ما اعلام بیطرفی از انتخاب هرکدام از نامزدهای انتخابات و بهطورکلی بیتوجهی به تأثیر نتیجه انتخابات بر اقتصاد ایران بود، در واقع برای ما اصلاً فرقی ندارد که چهکسی رئیس جمهور آمریکا باشد، چراکه ما باید با راهکارها و سیاستهای داخلی و خارجی خودمان بهسمت رشد اقتصادی حرکت کنیم. ترامپ همواره ثابت کرده اهل معامله است و اتفاقاً این بار هم بهخلاف دوره قبلی ریاستجمهوریاش، بارها اعلام کرده است با ایران و کشورهای منطقه به توافق خواهد رسید. مطمئناً با توجه به حجم قابلتوجه صادرات نفتی و غیرنفتی ایران احساس میکنم اقتصاد ما روند رو به رشدی دارد و بعید میدانم ترامپ هم سیاستی بهجز تعامل با ایران داشته باشد. نوسانات ارزی اخیر خیلی زود فروکش خواهد کرد، بازارهای ما حتی به انتخابات ریاستجمهوری ایران هم واکنش نشان داده که بلافاصله بعد از یک هفته همه چیز به حالت قبل برگشته است، ضمن اینکه ترامپ اگر کاری هم قرار بود انجام دهد در همان دوره اول ریاستجمهوری خود انجام میداد، چهبسا که او در آن زمان همه کارهای ممکن را کرد، اما بهقول خودش باز هم نتوانست اقتصاد ما را با مشکلات شدید و اساسی مواجه کند. ترامپ از دوره قبلی ریاستجمهوری و تصمیمات عجیب و غریب خود درس گرفته است و مطمئناً این بار از آن اتفاقات خبری نیست، چراکه او چارهای جز تعامل با ایران و کشورهای منطقه ندارد، ضمن اینکه بهخوبی میداند درگیری و جنگ با ایران و کشورهای مختلف به هیچ عنوان بهسود او نیست، چون آمریکا مشکلات داخلی فراوانی دارد که باید به آنها رسیدگی کند. مردم باید مراقب باشند در این نوسانات مقطعی، با هیجان وارد بازار نشوند و سرمایهسوزی نکنند. متأسفانه در سالهای اخیر بارها این موضوع دیده شده است که دلالان و نوسانگیران بازار، مدام در فضای مجازی به شایعهپراکنی پرداخته و با ایجاد موج هیجانی در پی جذب سرمایههای مردم عادی بودند؛ تا جایی که بسیاری از این افراد هم بدون آگاهی وارد بازار شده و با از دست دادن داراییهای خود، سود سرشاری نصیب دلالان کردهاند.
علی بیگدلی
کارشناس مسائل بینالملل
ما با ترامپ چند مشکل اساسی داریم و از نظر سمبلیک هم در دوره او سردار سلیمانی ترور شده است. مهمتر از همه ترامپ با امضای خود از برجام خارج شد و همچنین طرح صلح ابراهیم که اعراب را ناچار کرد که اسرائیل را به رسمیت بشناسند و بلندیهای جولان رسما به اسرائیل .الحاق شود نیز در دوره ترامپ بوده است. از طرفی در دوره ترامپ بود که سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس منتقل شد که مساله مهمی بود؛ بنابراین ما با اسرائیل مشکلات زیادی داریم. ترامپ هم تحریمهای ما را به حد اعلی رساند و عملا برجام و منافع اقتصادی برجام را برای ما بی اثر کرد.»
بنابر همین دلایل بازگشت ترامپ به کاخ سفید میتواند روابط ما با کشورهای غربی را وارد نوسانات منفی گستردهتر کند، مگر اینکه در این دوره، هم ایران شیوه خود را تغییر بدهد و هم ترامپ رفتارش را اصلاح کند.
مثلا اکنون ترامپ گفته است که من در یک هفته بحران خاورمیانه را به پایان میرسانم که این تقریبا حرف بی معنایی است و بیشتر ژست انتخاباتی به خود میگیرد، ترامپ چندان قابل پیش بینی نیست، بنابراین در صورت بازگشت ترامپ به قدرت قطعا به زیان ما خواهد بود.
باید توجه داشت و پوتین از جهت فکری بسیار به هم نزدیک هستند و هر دو نیز محافظه کار محسوب میشوند و هم چنین دیدارها و تماسهایی در دور قبل ترامپ میان او و پوتین شکل گرفت و به نوعی میتوان گفت آمریکاییهایی که نماینده آنان ترامپ محسوب میشود، معتقد هستند که کمکهای سخاوتمندانه بایدن به اوکراین بیهوده بوده چرا که اوکراین جزو اروپاست و این اروپاییها که نگران پیروزی پوتین هستند باید به اوکراین کمک میکردند و اساسا چرا آمریکا باید در این مساله دخالت کنند.
ترامپ در دور قبل هم نشان داد که ضد اتحادیه اروپا، ضد ناتو و ضد هر نوع اتحادیه است و حتی توافق نامه پاریس را نیز رد کرد و این نشان دهنده این است که اساسا با فضای بین المللی هیچ انس و علاقهای ندارد و این روند را قطعا در صورت انتخاب مجدد نیز اعمال خواهد کرد و روابطش با اتحادیه اروپا نیز بیشتر از قبل بهم خواهد ریخت و ممکن است در ترکیب ناتو نیز تغییراتی رخ بدهد. همچنین، اینکه ترامپ میگوید من مشکل خاورمیانه را در یک هفته حل میکنم یک بلوف سیاسی و انتخاباتی است چرا که مشکل از این حرفها گذشته است. البته باید توجه داشت که نتانیاهو نیز از جهت فکری با توجه به اینکه راست افراطی است به ترامپ نزدیکتر است.»
باید توجه داشت که با همه فشارهای موجود فعلی ایران همچنان در حال فروش نفت است. ما اکنون روزانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت به صورت روزانه صادر میکنیم و این امتیازی بود که بایدن به خاطر کنترل قیمت بنزین در آمریکا به ایران داد و با این روش مصرف چین که ۴۰ درصد نفت خود را از خاورمیانه تامین میشود، نیز کنترل شود. با همین دلیل نیز بود که صادرات نفت توسط ایران انجام میشد و حتی بایدن امیدوار بود با این میزان صادرات، ایران به دنبال سلاحهای هستهای نرود، اما متاسفانه ما در دوران جو بایدن بسیار کوتاهی کردیم و میتوانستیم در این دوره به یک توافقی برسیم، اما در نهایت زیر فشار تندروهای داخلی، این فرصت را از دست دادیم.