رونمایی از ثبت اولین قرارداد فكتورینگ توسط بانك ملت

آیین رونمایی از ثبت اولین قراردادهای واگذاری مطالبات (فکتورینگ) در سامانه فکتورینگ وزارت امور اقتصادی و دارایی با حضور وزراى اقتصاد و صمت برگزار شد.به گزارش تجارت به نقل از روابط عمومی بانک ملت، دکتر سیدعلی مدنی زاده وزیر امور اقتصادی و دارایی در این آیین که ذیل نوزدهمین جسله شواری ملی تامین مالی برگزار شد، با قدردانی ازاقدامات بانک ملت در راستای اجرایی سازی فکتورینگ اظهار امیدواری کرد این نوع تأمین مالی در شبکه بانکی کشور بیش از پیش توسعه یابد و افزود: روش تأمین مالی فکتورینگ به عنوان روشی آینده نگر نه تنها تأمین مالی بنگاه های اقتصادی را تسریع می کند بلکه بدون خلق نقدینگی امکان تأمین مالی زنجیره ای را فراهم می سازد.وزیر امور اقتصاد و دارایی اولویت نخست این وزارتخانه را تولید و سرمایه گذاری دانست و تحقق این امر را مستلزم وجود یک نظام مالی کارا، ارزان قیمت و در دسترس خواند و افزود: وجود ابزارهای متعدد، متکثر و ارزان قیمت، امکان بهره مندی از ظرفیت های مختلف ترازنامه ای را فراهم ساخته و دسترسی تولیدکنندگان به منابع مالی را تسهیل خواهد کرد.مسعود نصر اصفهانی، رییس هیات مدیره بانک ملت نیز در این جلسه تأمین مالی فکتورینگ را یکی از ابزارهای نوین و قدرتمند تأمین مالی خواند و افزود: در این روش پرداخت تسهیلات در مکان مناسب انجام و امکان نظارت دقیق فراهم می شود.

مشارکت فعال بانک تجارت در تأمین مالی شش طرح بزرگ پتروشیمی 

تامین مالی 950 میلیون یورویی 6 طرح بزرگ پتروشیمی از طریق اوراق مرابحه ارزی در جلسه مشترک مرکز مبادله ایران با بانک تجارت و هلدینگ خلیج فارس، تصویب شد.به گزارش تجارت به نقل از مدیریت امور روابط‌عمومی بانک تجارت، مدیران ارشد مرکز مبادله ایران، بانک تجارت و هلدینگ خلیج فارس در جلسه‌ای با هدف حمایت از جهش تولید و سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی، تأمین مالی ۹۵۰ میلیون یورویی شش طرح کلان پتروشیمی متعلق به «هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس» از طریق انتشار اوراق مرابحه ارزی در مرکز مبادله ایران را تصویب کردند.دکتر اخلاقی مدیرعامل بانک تجارت در این جلسه که با حضور دکتر آرام رییس هیات‌مدیره و دکتر سعیدی مدیرعامل مرکز مبادله ایران و مهندس امین‌نژاد مدیرعامل پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس برگزار شد با تاکید بر نقش محوری نظام بانکی در حمایت از صنایع استراتژیک کشور گفت: تأمین مالی ۹۵۰ میلیون یورویی این ۶ طرح بزرگ پتروشیمی، گامی بلند در جهت تحقق شعار سال و جهش تولید در بخش مولد اقتصاد بوده و بانک تجارت افتخار دارد که در این همکاری استراتژیک در کنار مرکز مبادله ایران و هلدینگ خلیج فارس، نقش خود را به‌عنوان بازوی توانمند دولت در عرصه تأمین مالی کلان ایفا کند.

رشد پایدار بانک سینا با تکیه بر فناوری و استفاده بهینه از ظرفیت سهامداران
مدیرعامل بانک سینا در سفر به منطقه همدان و کردستان و دیدار با همکاران شهر همدان، ضمن قدردانی از عملکرد مطلوب منطقه، بر اهمیت نقش بازاریابی در تمامی سطوح بانک تأکید کرد و گفت: بازاریابی فقط وظیفه و مختص یک واحد نیست؛ بلکه در راستای ارتقاء جایگاه بانک، همه همکاران باید در این امر سهیم باشند.دکتر علی ابدالی با اشاره به تمرکز برنامه‌های بانک سینا بر جذب منابع، اظهار داشت: منابع، محور تمامی شاخص‌ها، فرمول‌ها و مدل‌های ارزیابی در شبکه بانکی است. بنابراین انتخاب این شاخص به عنوان یکی از راهبردهای اصلی بانک، انتخابی صحیح و هوشمندانه بوده و انتظار است که همکاران صف و ستاد، فعالانه و هدفمند در تحقق این امر کمافی‌السابق کوشا باشند و موفقیت‌هایی که در این زمینه کسب شده را تداوم ببخشند.دکتر ابدالی با اشاره به رتبه‌بندی بانک‌ها توسط بانک مرکزی گفت: بر اساس مدل ارزیابی کملز، که شامل پنج شاخص کیفیت نقدینگی، سودآوری، کفایت دارایی‌ها، مدیریت و سرمایه است، بانک سینا در بین ۲۹ بانک کشور، در جمع پنج بانک برتر قرار گرفت. حتی در این مدل نیز، منابع نقشی محوری دارند، که این امر نیز مؤید انتخاب درست راهبردهای بانک سینا با تمرکز بر افزایش سهم بازار و افزایش مقیاس ترازنامه است.مدیرعامل بانک سینا در ادامه، به تشریح چهار راهبرد اصلی این بانک پرداخت و گفت: توسعه بانکداری دیجیتال و بانکداری اجتماعی دو محور مهم و فناورانه در راهبردهای ما هستند. در کنار آن، توسعه خدمات ارزی و ریالی نیز از جمله راهبردهایی است که در راستای افزایش ترازنامه بانک دنبال می‌شود.دکتر ابدالی تأکید کرد: ما باید از ظرفیت سهامداران عمده خود، از جمله صندوق توسعه ملی و بنیاد مستضعفان، به‌درستی استفاده کنیم. استفاده از منابع ارزی صندوق و منابع بنیاد علوی، فرصتی است که می‌تواند مسیر توسعه بانک سینا را در تمامی شاخص‌های عملکردی هموارتر کند.مدیرعامل بانک سینا با تأکید بر اهمیت نقش فناوری در تحول بانکداری گفت: از آنجا که ما بانک عامل سهامداران بزرگ خود هستیم، باید بتوانیم با ایجاد ابزارها و سامانه‌های مناسب، از منابع آن‌ها به شکل بهینه بهره‌برداری کنیم.

 گروه بانک و بیمه: شهره حقی - مدیرعامل بانک صادرات ایران در جمع فعالان اقتصادی استان یزد تأکید کرد: بانک صادرات ایران با اجرای طرح‌های نوین در زمینه تأمین مالی زنجیره تولید و افزایش اختیارات مدیران استانی، در مسیر حمایت از تولید و اشتغال، نقش تسهیل‌گرانه خود را تقویت کرده است. به گزارش تجارت به نقل از روابط‌عمومی بانک صادرات ایران، محسن سیفی در جریان بازدید از برخی شعب بانک در استان‌های قم، منطقه کاشان در استان اصفهان و سفر جامع استانی به یزد، با حضور در اتاق بازرگانی استان یزد، به‌عنوان پارلمان بخش خصوصی، در نشستی با فعالان اقتصادی و در حضور معصومه آقاپور، مشاور رئیس‌جمهور در امور همکاری‌های اقتصادی، ضمن بررسی دغدغه‌های تولیدکنندگان و کارآفرینان، سیاست‌ها و راهبردهای بانک صادرات ایران را در زمینه حمایت از تولید تشریح کرد.

قدردانی دولت از همراهی بانک صادرات ایران در شرایط بحرانی  
معصومه آقاپور در این نشست، با قدردانی از مدیرعامل، اعضای هیئت‌مدیره و کارکنان بانک صادرات ایران برای همکاری گسترده با دولت در دوران جنگ ۱۲ روزه و ماه‌های پس از آن، گفت: از شبکه بانکی کشور، به‌ویژه بانک‌هایی که در شرایط بحرانی کنار مردم و دولت ایستادند، تشکر می‌کنم. هماهنگی مدیران عامل بانک‌ها با دولت موجب شد تصمیمات مؤثری برای حمایت از تولید و استمهال تسهیلات اتخاذ شود و کشور از بحران‌ها با کمترین تنش عبور کند.وی با اشاره به جوان‌گرایی در ترکیب مدیریتی بانک صادرات ایران افزود: مدیرعامل این بانک از مدیران جوان و پرانگیزه نظام بانکی است و هیئت‌مدیره بانک نیز هماهنگی بالایی با دولت دارد؛ امری که منافع آن به جامعه و مردم باز می‌گردد .مشاور رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به ظرفیت‌های بالای استان یزد در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی، خواستار حضور پررنگ‌تر بانک صادرات ایران در حمایت از طرح‌های احداث نیروگاه‌های خورشیدی در این استان شد.

افزایش سرمایه و اختیارات استانی برای حمایت از تولید  
مدیرعامل بانک صادرات ایران در ادامه با اشاره به شرایط نظام بانکی کشور و الزامات بانک مرکزی در کنترل ترازنامه‌ها گفت: بانک صادرات ایران با افزایش سرمایه و رشد منابع به بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان، اکنون در جایگاه سوم شبکه بانکی کشور قرار دارد و نسبت به سال‌های گذشته در موقعیت مناسب‌تری برای حمایت از صنایع و بنگاه‌های اقتصادی است.سیفی افزود: برای تقویت حمایت از تولید و تسریع در پرداخت تسهیلات، اختیارات ویژه‌ای به مدیران استانی تفویض شده است. همچنین تأمین مالی بنگاه‌های اقتصادی از طریق روش‌های نوین زنجیره تأمین در دستور کار قرار دارد که تحقق آن نیازمند همکاری و تعامل متقابل میان بانک و فعالان اقتصادی است.

تسهیلگری در خدمت تولید و اشتغال
مدیرعامل بانک صادرات ایران با بیان اینکه این بانک بدون اتکا به منابع دولتی، به عنوان یک بانک خصوصی در کنار دولت ایستاده است، گفت: با اجرای اصلاحات ساختاری در حوزه‌های مالی و فناوری اطلاعات و بهره‌گیری از ابزارها و محصولات نوین، فرآیند اعطای تسهیلات و تعهدات بانکی تسهیل شده و تمرکز بر خدمت‌رسانی سریع‌تر به مشتریان افزایش یافته است.وی در توضیح شرایط عمومی بانکداری در اقتصاد کشور افزود: در وضعیت کنونی، بانکداری به کیمیاگری می‌ماند؛ با این حال، بانک صادرات ایران با تلاش مدیران و کارکنان خود توانسته است نقش مؤثرتری نسبت به گذشته در اقتصاد ملی ایفا کند.سیفی با اشاره به اهمیت نقش بخش خصوصی در اقتصاد یزد گفت: بخش عمده تولید ناخالص داخلی استان یزد توسط بخش خصوصی تأمین می‌شود و فعالان اقتصادی این استان با پشتکار و تلاش مستمر، سهم بزرگی در رشد و پویایی اقتصاد کشور دارند.

بازدید از شعب و صنایع یزد  
در ادامه سفر استانی مدیرعامل، اعضای هیئت‌مدیره و هیئت‌عامل بانک صادرات ایران به استان یزد، ضمن بازدید از تمامی شعب بانک و دیدار با کارکنان، از تعدادی از شرکت‌ها و صنایع این استان نیز بازدید شد. در این بازدیدها، ظرفیت‌های همکاری متقابل و راه‌های توسعه حمایت مالی از بنگاه‌های اقتصادی مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت. 

مقدمه
پانزدهم مهر ماه، روز ملی روستا و عشایر، فرصتی مغتنم برای تقدیر از تلاش‌های بی‌وقفه این قشر مولد و همچنین بررسی چالش‌ها و نقش حیاتی آنها در مدیریت منابع طبیعی کشور است. در سال‌های اخیر، استان تهران و بسیاری از مناطق ایران با پدیده خشکسالی‌های پی در پی و کاهش چشمگیر منابع آبی مواجه بوده‌اند. این کاهش منابع آبی، زنگ خطری جدی برای امنیت غذایی، اقتصادی و اجتماعی کشور محسوب می‌شود. در این میان، روستاییان و عشایر، به عنوان ساکنان اصلی و بهره‌برداران اولیه از منابع آب و خاک، نقشی بی ‌بدیل در حفظ و مدیریت این موهبت الهی ایفا می‌کنند. این گروه که سال‌هاست با طبیعت عجین شده‌اند و از نزدیک شاهد تغییرات اقلیمی و تاثیرات آن بر منابع طبیعی بوده‌اند، دانش و تجربیات ارزشمندی در زمینه مدیریت پایدار آب در اختیار دارند. درک عمیق‌تر از این نقش و حمایت از رویکردهای روستاییان در مدیریت آب، می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات موجود باشد.
اهمیت آب در زندگی روستایی و تأثیرات خشکسالی
آب، شریان حیاتی روستاها و اساس کشاورزی، دامداری و معیشت روستاییان است. از دیرباز، بقا و رونق زندگی در روستاها مستقیماً به دسترسی به منابع آبی پایدار گره خورده است. رودخانه‌ها، چشمه‌ها، قنات‌ها و سفره‌های زیرزمینی، منابع اصلی تامین آب برای مصارف شرب، کشاورزی و دامپروری در مناطق روستایی هستند. کشاورزی سنتی و مدرن، که ستون فقرات اقتصاد بسیاری از روستاها را تشکیل می‌دهد، به شدت به آب وابسته است. کیفیت و کمیت آب، به طور مستقیم بر میزان تولید محصولات کشاورزی، سلامت دام‌ها و در نهایت، درآمد و رفاه روستاییان تاثیر می‌گذارد. خشکسالی‌های اخیر، نه تنها تولیدات کشاورزی و دامی را تحت‌الشعاع قرار داده، بلکه پیامدهای عمیق‌تر و مخرب‌تری را نیز به دنبال داشته است. این پدیده، که با کاهش محسوس بارش‌ها، افزایش دما و تبخیر، و در نتیجه افت سطح آب‌های زیرزمینی، خشک شدن رودخانه‌ها و چشمه‌ها، و کاهش کیفیت آب همراه است، زندگی روستاییان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
 
تأثیرات خشکسالی بر زندگی روستاییان عبارتند از:
• کاهش تولیدات کشاورزی و دامی:  کمبود آب، منجر به کاهش سطح زیر کشت، کاهش عملکرد محصولات کشاورزی، و محدود شدن ظرفیت دامپروری می‌شود. این امر به طور مستقیم بر درآمد خانوارها و امنیت غذایی منطقه تاثیر می‌گذارد.
• مهاجرت روستاییان به شهرها:  وقتی منابع آب و خاک برای تامین معاش روستاییان کافی نباشد، ناگزیر به ترک روستا و مهاجرت به شهرها برای یافتن شغل و زندگی بهتر روی می‌آورند. این پدیده، موجب از بین رفتن بافت اجتماعی و فرهنگی روستاها، خالی شدن مناطق روستایی و افزایش فشار بر امکانات شهری می‌شود.
• تغییر الگوی کشت:  در مواجهه با کمبود آب، روستاییان مجبور به تغییر محصولات خود به سمت محصولات کم‌آب ‌بر تر یا رها کردن برخی از کشت‌ها می‌شوند. این تغییرات، ممکن است با کاهش تنوع محصولات و وابستگی بیشتر به بازارهای بیرونی همراه باشد.
• خشک شدن برخی روستاها : در موارد بحرانی، عدم دسترسی به آب آشامیدنی و کشاورزی، حتی منجر به تخلیه کامل برخی روستاها و از بین رفتن سکونتگاه‌های تاریخی و فرهنگی می‌شود.
• افزایش تنش بر سر منابع آبی : در شرایط کمبود، رقابت بر سر دسترسی به منابع آبی موجود بین کشاورزان، دامداران و سایر مصرف‌کنندگان افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به درگیری و نزاع‌های محلی شود.
• تاثیرات اقتصادی و اجتماعی : کاهش درآمد، افزایش فقر، تشدید مشکلات بهداشتی و درمانی، و از بین رفتن روحیه و امید در میان جوامع روستایی از دیگر پیامدهای اجتماعی و اقتصادی خشکسالی است.
بنابراین، درک عمیق از وابستگی زندگی روستایی به آب و تاثیرات ویرانگر خشکسالی، ضرورت توجه به نقش روستاییان در حفظ منابع آبی را بیش از پیش روشن می‌سازد.
 نقش روستاییان در حفظ منابع آبی: از سنت تا مدرنیته
روستاییان ایرانی، به ویژه در استان تهران، در طول قرن‌ها با طبیعت زیسته‌اند و تجربه‌ زیست در شرایط اقلیمی گوناگون، دانش و مهارت‌های ارزشمندی را در زمینه مدیریت منابع آبی به آن‌ها آموخته است. این دانش بومی، که نسل به نسل منتقل شده، مبتنی بر شناخت عمیق از منطقه، الگوهای بارش، خاک، و نیازهای گیاهان و دام‌ها است.
 روش‌های سنتی حفظ منابع آبی توسط روستاییان:
• قنات‌ها :این سازه‌های مهندسی باستانی، شاهدی بر نبوغ و خلاقیت روستاییان در بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی است. قنات‌ها، با حفر کانال‌های زیرزمینی، آب سفره‌های زیرزمینی را به سطح زمین هدایت کرده و از تبخیر و هدررفت آن جلوگیری می‌کنند. مدیریت و نگهداری از قنات‌ها، اغلب به صورت سنتی و توسط گروه‌هایی از روستاییان انجام می‌شود که با حفر و لایروبی منظم، کارایی این سازه‌ها را حفظ می‌کنند.
• آب‌بندها و بندهای خاکی:روستاییان با ساخت آب‌بندهای کوچک و سدهای خاکی در مسیر رودخانه‌ها و مسیل‌ها، اقدام به جمع‌آوری و هدایت آب برای مصارف کشاورزی و تغذیه سفره‌های زیرزمینی می‌کنند. این سازه‌ها، علاوه بر ذخیره آب، از سیلاب‌ها و فرسایش خاک نیز جلوگیری می‌کنند.
• روش‌های سنتی تقسیم آب:  در بسیاری از مناطق، روستاییان از روش‌های دقیق و عادلانه برای تقسیم آب موجود بین کشاورزان استفاده می‌کنند. این روش‌ها، که اغلب بر اساس نوبت‌بندی زمانی یا سهم‌بندی حجمی استوار است، ضمن جلوگیری از اختلافات، اطمینان از توزیع منصفانه آب را فراهم می‌سازد.
• کشت متناسب با اقلیم: انتخاب محصولات کشاورزی که با شرایط آب و هوایی و میزان آب موجود در منطقه سازگار باشند، یکی از دانش‌های بومی روستاییان است. این دانش، به کاهش فشار بر منابع آبی و افزایش پایداری کشاورزی کمک می‌کند.
• مدیریت چرای دام: روستاییان با چرای اصولی دام‌ها و جلوگیری از چرای بیش از حد، به حفظ پوشش گیاهی کمک می‌کنند. پوشش گیاهی مناسب، نقش حیاتی در نفوذ آب به خاک، کاهش فرسایش و تغذیه سفره‌های زیرزمینی ایفا می‌کند.

نقش روستاییان در رویکردهای نوین مدیریت آب:
با توجه به چالش‌های جدید خشکسالی و نیاز به رویکردهای پایدارتر، نقش روستاییان در به‌کارگیری و توسعه روش‌های نوین مدیریت آب نیز بسیار حائز اهمیت است. این نقش، نیازمند حمایت، آموزش و ادغام دانش بومی با فناوری‌های روز است.
• بهینه‌سازی الگوی کشت:
o همکاری با کارشناسان کشاورزی: روستاییان با همکاری کارشناسان جهاد کشاورزی و مراکز تحقیقاتی، می‌توانند از دانش روز در خصوص انتخاب ارقام زراعی مقاوم به خشکی و کم‌آب‌بر بهره‌مند شوند.
o تغییر الگوی کشت: در مناطقی که با کمبود شدید آب مواجه هستند، انتقال از کشت محصولات آب‌بر به سمت گیاهان دارویی، زعفران، یا محصولات باغی مقاوم به خشکی، که با نیاز آبی کمتری کشت می‌شوند، می‌تواند یک راهکار موثر باشد.
o کشت دیم در مناطق مستعد: در مناطقی که بارش کافی وجود دارد اما سیستم‌های آبیاری توسعه نیافته است، ترویج و حمایت از کشت دیم با استفاده از تکنیک‌های نوین، می‌تواند به افزایش تولید و صرفه‌جویی در مصرف آب منجر شود.
o کشت گلخانه‌ای:  توسعه کشت محصولات در گلخانه‌ها، امکان کنترل دقیق‌تر دما، رطوبت و مصرف آب را فراهم می‌کند و بهره‌وری آب را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
• بهره‌وری در آبیاری:
o استفاده از روش‌های نوین آبیاری:  جایگزینی روش‌های سنتی آبیاری سطحی با روش‌های مدرن مانند آبیاری قطره‌ای، بارانی و زیرسطحی، می‌تواند تا ۵۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کند. حمایت از روستاییان برای احداث این سیستم‌ها با ارائه تسهیلات و یارانه، ضروری است.
o اصلاح و ترمیم کانال‌های آبیاری سنتی : بسیاری از کانال‌های آبیاری سنتی، دچار فرسایش و نشت هستند که منجر به هدررفت قابل توجه آب می‌شود. مشارکت روستاییان در مرمت و بتن‌ریزی این کانال‌ها، می‌تواند بازدهی سیستم‌های آبیاری را افزایش دهد.
o آبیاری هوشمند:  استفاده از سنسورهای رطوبت خاک و سامانه‌های هواشناسی برای تعیین دقیق زمان و مقدار آبیاری مورد نیاز گیاه، از هدررفت آب به دلیل آبیاری بیش از حد جلوگیری می‌کند.
• حفاظت از منابع آب و خاک:
o مشارکت در طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری:  این طرح‌ها، که با هدف کنترل سیلاب، جلوگیری از فرسایش خاک، افزایش نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی و بهبود پوشش گیاهی اجرا می‌شوند، نیازمند مشارکت فعال روستاییان در احداث سازه‌های کنترلی، کاشت گونه‌های گیاهی مناسب و حفاظت از عرصه‌ها هستند.
o جلوگیری از فرسایش خاک:  روش‌هایی مانند کشت نواری، بادشکن‌ها، تراس‌بندی در اراضی شیب‌دار، و حفظ بقایای گیاهی پس از برداشت محصول، به حفظ خاک و افزایش ظرفیت جذب آب آن کمک می‌کنند.
o مراقبت از پوشش گیاهی طبیعی:  روستاییان با خودداری از چرای بی‌رویه و جلوگیری از تخریب مراتع و جنگل‌ها، به حفظ پوشش گیاهی کمک کرده و در نتیجه، به بهبود وضعیت منابع آبی و خاک یاری می‌رسانند.
• مدیریت مصرف آب شرب و دامداری:
o ترویج فرهنگ صرفه‌جویی:  آموزش و فرهنگ‌سازی در خصوص مصرف بهینه آب در خانه‌های روستایی، مانند استفاده از شیرآلات کاهنده مصرف، تعمیر نشتی‌ها، و بازچرخانی آب، نقش مهمی در صرفه‌جویی آب آشامیدنی دارد.
o استفاده بهینه از آب در دامداری‌ها:  روش‌های نوین تامین آب برای دام، مانند استفاده از آبشخورهای با کیفیت، که از تبخیر و هدررفت آب جلوگیری می‌کنند، و همچنین تصفیه و استفاده مجدد از آب مورد استفاده در دامداری‌ها، می‌تواند به کاهش مصرف آب کمک کند.
• مشارکت در طرح‌های حفاظت از محیط زیست:
o جلوگیری از آلودگی منابع آبی:  روستاییان می‌توانند در جلوگیری از ورود فاضلاب‌های خانگی و صنعتی، سموم کشاورزی و زباله به رودخانه‌ها، چشمه‌ها و سدها نقش موثری ایفا کنند.
o پاکسازی رودخانه‌ها و چشمه‌ها:  مشارکت در برنامه‌های پاکسازی دوره‌ای منابع آبی از زباله و پسماند، به حفظ کیفیت و سلامت این منابع کمک می‌کند.
o جلوگیری از تخریب منابع طبیعی:  مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم رودخانه‌ها و مسیل‌ها، و جلوگیری از تخریب پوشش گیاهی در بالادست مناطق حوزه آبخیز، از جمله اقدامات حیاتی است که روستاییان می‌توانند در آن مشارکت کنند.
آگاهی و مشارکت: رمز موفقیت
برای تحقق نقش موثر روستاییان در حفظ منابع آبی، دو عامل کلیدی، یعنی افزایش آگاهی و تقویت مشارکت، از اهمیت بالایی برخوردارند.
افزایش آگاهی:
• آموزش و ترویج : برگزاری کارگاه‌های آموزشی مستمر و تخصصی برای روستاییان در زمینه بحران آب، اهمیت صرفه‌جویی، روش‌های نوین آبیاری، بهینه‌سازی مصرف آب در کشاورزی و دامپروری، و شیوه‌های حفاظت از منابع آب و خاک، امری ضروری است. این آموزش‌ها باید با زبان ساده و کاربردی ارائه شوند و از تجربیات موفق دیگر مناطق نیز بهره بگیرند.
• رسانه‌های محلی و شبکه‌های اجتماعی : استفاده از رسانه‌های محلی، نشریات روستایی، صدا و سیما، و همچنین شبکه‌های اجتماعی برای انتشار اطلاعات مرتبط با وضعیت منابع آبی، راهکارهای مدیریت مصرف، و معرفی نمونه‌های موفق، می‌تواند به افزایش آگاهی عمومی در جوامع روستایی کمک شایانی کند.
• الگوهای موفق:  معرفی و بازدید از طرح‌های موفق مدیریت آب در سایر روستاها و مناطق، می‌تواند الهام‌بخش روستاییان بوده و انگیزه آن‌ها را برای پذیرش و اجرای روش‌های جدید افزایش دهد.
تقویت مشارکت:
• حمایت از تشکل‌های محلی:  تقویت و حمایت از تشکیل و فعالیت شوراهای روستایی، انجمن‌های صنفی کشاورزان، تعاونی‌های آب‌بران، و سایر تشکل‌های مردمی که در زمینه مدیریت منابع آب فعالیت می‌کنند، می‌تواند بستری مناسب برای مشارکت جمعی و تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان فراهم آورد.
• توانمندسازی روستاییان:  توانمندسازی روستاییان از طریق آموزش مهارت‌های فنی، مدیریتی و کارآفرینی مرتبط با مدیریت آب، آن‌ها را قادر می‌سازد تا نقش فعال‌تری در پروژه‌ها و طرح‌های مرتبط ایفا کنند.
• مشارکت در تصمیم‌گیری:  دخیل کردن روستاییان در فرآیند برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در خصوص مدیریت منابع آبی منطقه خود، ضمن افزایش احساس تعلق و مسئولیت‌پذیری، منجر به اتخاذ تصمیماتی واقع‌بینانه‌تر و قابل اجرا خواهد شد.
• ایجاد انگیزه:  دولت و نهادهای ذیربط باید با ارائه تسهیلات مالی و اعتباری، وام‌های کم‌بهره، یارانه برای خرید تجهیزات نوین، و همچنین تقدیر و تشکر از روستاییان فعال در حوزه حفظ منابع آبی، انگیزه لازم را برای به‌کارگیری روش‌های نوین و مشارکت فعال در این زمینه ایجاد کنند.
• همکاری بین بخشی:  هماهنگی و همکاری مؤثر بین دستگاه‌های دولتی مانند وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، استانداری‌ها، فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها، و دهیاری‌ها، با نهادهای عمومی غیردولتی و بخش خصوصی، زمینه را برای اجرای موفقیت‌آمیز طرح‌های مدیریت منابع آبی با مشارکت روستاییان فراهم می‌سازد.
در نهایت، موفقیت در حفظ منابع آبی، در گرو ایجاد بستری است که در آن روستاییان، به عنوان صاحبان اصلی این منابع، نقش محوری را ایفا کنند و با اتکا به دانش، تجربه و حمایت‌های لازم، بتوانند حافظان واقعی این گنجینه ارزشمند باشند.
نتیجه‌گیری
روستاییان، به دلیل ارتباط تنگاتنگ با طبیعت، وابستگی مستقیم معیشتشان به منابع طبیعی، و دانش بومی که طی نسل‌ها اندوخته‌اند، بهترین حافظان و مدیران بالقوه آب و خاک هستند. در شرایط کنونی که استان تهران، مانند بسیاری دیگر از مناطق کشور، با بحران خشکسالی‌های پی در پی و کاهش شدید منابع آبی مواجه است، نقش این عزیزان در حفظ و مدیریت پایدار این گنجینه حیاتی، بیش از پیش اهمیت می‌یابد.
تلفیق دانش بومی و سنتی روستاییان با فناوری‌های نوین و یافته‌های علمی، می‌تواند راهگشای بسیاری از چالش‌های موجود باشد. درک عمیق از چگونگی استفاده بهینه از آب در کشاورزی، دامداری و مصارف خانگی، جلوگیری از هدررفت آب، احیا و نگهداری از سازه‌های سنتی آبیاری، و مشارکت فعال در طرح‌های آبخیزداری و حفاظت از منابع طبیعی، همگی از جمله وظایفی هستند که روستاییان می‌توانند با رویکردی مسئولانه در قبال آن‌ها اقدام کنند.
حمایت و مشارکت همه‌جانبه دولت، نهادهای مسئول، و جامعه مدنی، امری حیاتی برای توانمندسازی روستاییان در این راستا است. ارائه آموزش‌های لازم، تامین تسهیلات مالی و فنی، ایجاد بستر مناسب برای مشارکت فعال در تصمیم‌گیری‌ها، و ترویج فرهنگ صرفه‌جویی و مدیریت پایدار منابع آب، می‌تواند انگیزه و قابلیت‌های روستاییان را برای ایفای نقش مؤثر خود تقویت کند.
با لبخند و امید و تاکید بر شعار "استان تهران تشنه مصرف منصفانه"، و با اتکا به خرد جمعی و تلاش پیگیر، می‌توانیم به حفظ هر قطره آب، این مایه‌ی حیات، کمک کنیم. روستاییان، پیشگامان حفظ این گنجینه حیاتی برای نسل‌های آینده هستند و قدردانی از تلاش‌های آن‌ها و حمایت از رویکردهایشان، سرمایه‌گذاری برای آینده‌ای پایدارتر برای کشور خواهد بود. روز روستا و عشایر، فرصتی است برای بازاندیشی در این نقش مهم و برنامه‌ریزی برای آینده‌ای روشن‌تر با همراهی این قشر زحمتکش و ارزشمند جامعه .
محمد علی رفعت پناه