گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: یکی از مهمترین مولفه هایی که تمامی کشورها برای تامین منابع مالی و رونق اقتصادی از آن بهره می برند، سرمایه گذاری خارجی و استفاده از توان مالی دیگر کشورهاست. بی شک کشور ما با داشتن منابع و امکانات خدادادی فراوان در همه زمینه های معادن، آب و هوایی، ذخایر زیر زمینی و جذابیت های گردشگری، برای تمامی سرمایه دارانی که در آرزوی دستیابی به درآمدهای ناشی از سرمایه گذاری هستند، یک ظرفیت ایده آل محسوب می شود. از سوی دیگر فعالان اقتصادی توانسته اند رایزنی های مناسبی برای جذب سرمایه گذار خارجی به عمل آورند و در شرایط موجود نیز به تلاش خود ادامه می دهند، اما تهدیدها و تحریمهای ظالمانه آمریکا باعث شده تا سرمایه های خارجی پشت درهای بسته بماند.
تحقق درصد ناچیز سرمایه گذاری
در این رابطه رئیس انجمن سرمایه گذاریهای مشترک خارجی ایران گفت: با توجه به مشکلاتی که برای نقل و انتقال پول وجود دارد معمولا ۱۰ تا ۲۰ درصد مجوزهای صادره سرمایهگذاری خارجی عملیاتی میشود. سیدحسین سلیمی در گفتوگو با فارس، در مورد آخرین وضعیت مجوزهای سرمایهگذاری خارجی در ایران گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا در سال جاری جلسهای در این باره تشکیل نشده است و مجوزهای صادر شده مربوط به اواخر سال گذشته است که حدود ۷۰۰ میلیون دلار بوده است.رئیس انجمن سرمایهگذاریهای مشترک خارجی ایران افزود: با توجه به مشکلاتی که برای نقل و انتقال پول وجود دارد چندان نمیتوان بر روی مجوزهای صادره خوشبین بود زیرا اکثر آنها عملیاتی نمیشود.وی با بیان اینکه معمولا ۱۰ تا۲۰ درصد از مجوزهای صادره سرمایهگذاری خارجی، عملیاتی میشود، بیان داشت: اغلب سرمایهگذاریها کوچک و با مبلغ حدود ۵ تا ۶ میلیون دلار است و بیشتر در بخشهای مواد غذایی و کشاورزی توسط سرمایهگذاران کشور افغانستان محقق میشود.سلیمی افزود: پروژههای سرمایهگذاری توسط چینیها در بخشهای صنعتی مانند تولید فولاد یا سرامیک است.
١٠ چالش اصلی ورود سرمایه گذاران خارجی به ایران
در همین رابطه مرکز پژوهش های مجلس با تاکید بر اینکه شرایط سرمایه گذاری خارجی در کشورمان نسبت به کشورهای دیگر و منطقه در شرایط نامناسبی قرار دارد به مهمترین دلایل این شرایط نامناسب پرداخت و اعلام کرد: نبود برنامه راهبردی بازار سرمایه در ایران، نبود قانون صریح، شفاف و واحد برای سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه، زمان بر بودن فرآیند اخذ محوز و اخذ سهام داری برای خارجیان، رویه سخت احراز هویت سرمایه گذاران خارجی مطابق قانون مبارزه با پولشویی، سخت بودن و یا عدم امکان افتتاح حساب بانکی برای خارجیان، ارتباط ضعیف با نهادهای معتبر بین المللی ( منطقه ای و جهانی)، عدم اجرای استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی و حسابرسی مستقل، نبود ابزاری برای پوشش ریسک، نوسان نرخ ارز و محدودیت در خروج سرمایه توسط سرمایه گذاران خارجی از دلایل مهم محقق نشدن سرمایه گذاری خارجی در ایران است.مرکز پژوهشها به موارد لازم برای جذب سرمایه گذاران خارجی پرداخت و افزود: ارتقای حمایت از سرمایه گذاران خارجی، هماهنگی با بازارهای سرمایه بین المللی، تدوین برنامه راهبردی بازار سرمایه، ایجاد ساختار مناسب نهادی د قانونی برای حمایت از سرمایه گذاران خارجی، تسهیل در قوانین مرتبط با سرمایه گذاری خارجی، متنوع سازی ابزارها، رعایت استاندارسازی گزارشگری های بین المللی مالی و بهبود قواعد حاکمیت شرکتی عوامل مهم در این زمینه است.مرکز پژوهشهای مجلس پیشنهاد کرد: روانسازی و تسهیل ورود و خروج سرمایه گذاران و سرمایه ها و اطمینان بخشی به سرمایه گذاران خارجی از این بابت، تدوین چارچوب مناسب در پیوست های قانون با هدف شفافیت در فرآیند سرمایه گذاری خارجی به نحوی که کلیه فرآیندها را از ابتدا تا انتها به تصویر بکشد، یک نهاد متولی تعیین شود که در گام اول کلیه شرکت ها را موکلف به ارائه اطلاعات مورد نیاز کند و تدوین یک قانون واحد و جامع و مانع برای سرمایه گذاری خارجی در بازار سرمایه می تواند راهگشا باشد.
ادعای رشد سرمایه گذاری خارجی
اگرچه تمامی آمارها حکایت از شکست سرمایه گذاری دارد اما وزیر اقتصاد در سال گذشته ادعای رشد جذب سرمایه گذاری در کشور را مطرح کرده و گفته بود: از ابتدای سال جاری تاکنون جذب سرمایه گذاری خارجی در کشور ۲۰ درصد نسبت به گذشته رشد داشته است.فرهاد دژپسند افزوده بود: این وضعیت نشان میدهد که ما میتوانیم و همه باید کمک کنند تا با عبور از تلاطم، با برنامه ریزی بهتر برای افزایش رفاه مردم تلاش کنیم.وی گفت: دولت با وجود همه مشکلات تلاش کرده است تا مخاطرات سرمایه گذاری به حداقل برسد و بخش خصوصی، دولتی و دیگر بخش ها و مردم ما با صبوری در هر لباس و موقعیتی کمک کردند تا اقتصاد کشور ما از آنچه دشمن می خواست فاصله بگیرد و روندی رو به رشد داشته باشد.
آفت نگاه بدبینانه و سختگیرانه
از سوی دیگر عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان اینکه تسهیلاتی که برای سرمایه گذاران در نظر گرفته شده باید در فرصت بهتری به آنان اختصاص پیدا می کرد، افزود: باید زمانی که برجام اجرایی بود و حتی قبل از تحریم های اولیه که سازمان ملل و اتحادیه اروپا علیه ما تصویب کرد، تسهیلات و مشوق های لازم برای سرمایه گذاران در نظر گرفته می شد تا در این شرایط و خروج آمریکا از برجام کشورها به راحتی درباره تحریم ما تصمیم نگیرند. علی ابراهیمی در گفتوگو با خانه ملت افزود: یکی از شروط اساسی برای ایجاد تعامل با دنیا، داشتن منافع مشترک به صورت سرمایه گذاری شرکت های مختلف در ایران است. اما متاسفانه دیدگاه بسیار منفی در کشور تاکنون در زمینه سرمایه گذاری خارجی وجود داشته و بعضا عده ای انحصارطلب به این مساله دامن می زدند و اجازه ورود و فعالیت شرکت ها و سرمایه گذاران خارجی را در ایران نمی دادند.عضو کمیسیون کشاورزی با اشاره به مشوق های سرمایه گذاری در کشور خاطرنشان کرد: اعطای مجوز اقامت ۵ ساله، معافیت های مالیاتی و دیگر سیاست های تشویقی می تواند کمک کند که سرمایه گذاران در کشور مستقر شوند؛ چراکه در شرایطی که منافع مشترک وجود داشته باشد حتی با وجود وضع تحریم ها، چون منافع دیگر کشورها به خاطر سرمایه گذاری در ایران ممکن است به خطر بیفتد دست تنها نمی مانیم. نماینده مجلس دهم، ادامه داد: نگاه بدبینانه و سخت گیرانه در خصوص مشارکت اقتصادی با سایر کشورها باعث شده تمایلی برای سرمایه گذاری خارجی در کشور وجود نداشته باشد و در واقع ما در این زمینه فرصت سوزی های فراوانی کرده ایم. در صورتی که کشورهایی موفق هستند که در جهت ایجاد منافع مشترک با سایر کشورها گام برداشته اند.وی به ترکیه به عنوان نمونه موفق در زمینه سرمایه گذاری خارجی اشاره کرد و گفت: برای نمونه کشور ترکیه که در همسایگی ماست سرمایه گذاری های زیادی با شرکت های اروپایی انجام داده و یا دیگر کشورها در حوزه خلیج فارس که سرعت رشد اقتصادی آن ها از ما پیشی گرفته، سعی کرده اند با سایر نقاط دنیا ارتباط بهتری داشته باشند؛ در صورتی که مزیت های اقتصادی کشور ما را ندارند.نماینده شازند تاکید کرد: اینکه من از سرمایه گذاری خارجی استقبال می کنم به این معنی نیست که به توانمندی داخلی بی توجه هستم، بلکه معتقدم در کنار بهره گیری از توان داخلی آنچه باعث سرعت بخشیدن به جریان رشد اقتصادی در کشور می شود، تعامل و همکاری با سایر کشورهاست. در واقع همان طور که ما تمایل داریم در کشورهای دیگر سرمایه گذاری کنیم، باید از حضور سرمایه گذاران خارجی نیز در کشور استقبال کنیم.
