نگرانی جامعه از افزایش قیمت ارز

امروزه قیمت ارز رشد لجام گسیخته ای داشته و چنین به نظر می رسد که هیچ کس توان کنترل ومدیریت آن را ندارد به همین دلیل پرسش افکار عمومی درباره این است که آیا مسئولان دولتی قادر به کنترل و کاهش نرخ ارز هستند یا خیر. باید بدانیم که این یک معادله چند مجهولی است و کاهش نرخ ارز به متغیرهای متعددی بستگی داردنکته اول این است که بخش عمدهای از نحوه تامین ارز کشور از طریق ارز نفتی است و باید به این سوال پاسخ بدهیم که آیا اکنون امکان صادرات نفت به راحتی وجود دارد و آیا صادرات غیرنفتی در این شرایط امکانپذیر است؟ انچه که نادیده گرفته می شود این است که در صورت صادرات و فروش نفت، میتوان ارز بیشتری را در بازار تزریق کرد که اکنون این ظرفیت وجود ندارد. نکته دوم این است که بحث تقاضا هم در تعیین نرخ ارز در جامعه تاثیرگذار است و با توجه به نیاز کشور به کالاها و مواد اولیه، بخش قابل توجهی از ارز باید صرف تامین این موارد شود. در این شرایط باید پرسید مسئولان دولتی تا چه حد میتوانند واردات کالا را تحت کنترل خود دربیاورند؟ اما نکته ای که نباید از آن غافل باشیم، بی توجهی به تولید داخل و کاهش وابستگی به کالای خارجی است. اگر تاکنون توانسته بودیم افزایش تولید داخل و کاهش واردات تقاضا را به نوعی رقم بزنیم که نیاز داخل را پوشش دهد، تقاضا برای ارز در بسیاری از بخشها کاهش می یافت. نکته دیگر تورم داخلی است که رشد سرسام آوری داشته و در صورت کنترل تورم زمینه را برای افزایش نرخ ارز فراهم میکند. اما تورم به تنهایی مطرح نیست بلکه اینها یک چرخه هستند به نوعی که افزایش نقدینگی در جامعه موجب تورم داخلی میشود و اگر نرخ ارز متناسب با تفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی تعدیل نشود، تبدیل به یک فنری میشود که در صورت فشار بر روی آن برای کاهش نرخ ارز، بعد از مدتی و به دلایلی دوباره با شدت بیشتری جهش پیدا خواهد کرد. نکته پایانی این است که رعایت موارد ذکر شده، تعیین کننده نرخ ارز در کشور است. کاهش نرخ ارز امکانپذیر است اما مباحث اقتصادی بسیار پیچیده و مستلزم یک برنامهریزی اصولی است زیرا اقتصاد اصطلاحا با یک تزریق درمان نمی شود، بلکه انجام جراحی در حوزه اقتصادی زمانبر است، البته گاهی هم مشکلی را حل میکند و در جای دیگر مشکل بزرگتری را بوجود میآورد.