به گزارش روزنامه تجارت؛ تحريم صنعت خودروسازي ايران، موجب ضرر و زيان زيادي در دومين صنعت بزرگ كشور شد. پس از توافق مقدماتي بر سر پرونده هستهاي در آذر 92 و برداشته شدن برخي تحريمها بود كه گروههاي خودروسازي بينالمللي براي حضور در بازار ايران مشغول رايزني شدند. پژو، شريك قديمي ايرانخودرو، اولين كمپاني بينالمللي خودروسازي بود كه براي مذاكره به ايران آمد. پس از آن پاي رنو ديگر خودروساز فرانسوي نيز به كشور باز شد. هيونداي مشغول رايزني شد و نام چندين خودروساز اروپايي نيز در اين ميان به عنوان علاقهمندان بازارهاي ايران مطرح شد. چينيهايي كه در دوران تحريمها نيز ايران را ترك نكردند و حضور داشتند هم به خودروسازان بينالمللي طالب سهم از بازار ايران اضافه كنيد. ارديبشهت 93 بود كه مسئولان گروههاي خودروسازي بزرگ ايراني از حضور احتمالي شريكي جديد، غير فرانسوي و خارج از قاره سبز سخن گفتند. پس از بيانيه لوزان بود كه زمزمههايي مبنيبر خواست و پيام گروههاي خودروسازي آمريكايي براي حضور در بازار ايران شنيده شد. حالا و در حالي كه مذاكرهكنندگان ارشد ايران و كشورهاي 1+5 مراحل نگارش توافق جامع هستهاي را در سوئيس آغاز كردهاند، محسن صالحينيا، معاون صنعتي وزير صنعت، معدن و تجارت با بيان اينكه منعي براي ورود خودروسازان آمريكايي به صنعت خودروي ايران وجود ندارد، هفت پيششرط را براي شراكت ايراني - آمريكايي اعلام ميكند.
نخستين بار خبر ارسال پيام خودروسازان آمريكايي براي ايرانيها را ساسان قرباني، عضو هيات مديره انجمن قطعهسازان در گفتگو با ايسنا مطرح كرد. قربانی با بیان اینکه جذابیت بازار خودروي ايران، خودروسازان آمریکایی را مشتاق به حضور کرده، خاطرنشان کرد: در این زمینه آمریکاییها تمایل خود را برای حضور در صنعت خودروی ایران ابراز کردهاند. اين عضو هیات مدیره انجمن قطعهسازان همچنين گفته بود: خودروسازان آمریکایی از طریق برخی واسطهها به خودروسازان ایرانی پیام داده و خواستار سرمایهگذاری در صنعت خودروی ایران شدهاند. قرباني همچنين از آغاز مطالعات بازارسنجی آمريكاييها برای حضور در ایران خبر داد و اعلام كرد: خودروسازان آمريكايي آمادهاند با رفع تحریمها فعالیت خود را در ایران آغاز کنند. قربانی همچنين معتقد است بعد از لغو رسمی تحریمها شاهد حضور خودروسازان آمریکایی و اروپایی در ایران خواهیم بود.
پس از آن بود كه اين خبر توسط محمدرضا نجفیمنش عضو شوراي سياستگذاري خودرو تاييد شد. نجفيمنش با بیان اینکه خودروسازان آمریکایی رایزنیهایی را با خودروسازان و مسئولان ایرانی برای حضور در بازار خودروی ایران خبرداد و مهر گفت: هر حضوری که باعث ارتقای تکنیک و مجهز شدن خودروسازان ایرانی به تکنولوژی روز شود، بسیار مناسب به نظر میرسد و ایران از آن استقبال میکند، این در حالی است که قراردادها باید به سرمایهگذاری مشترک و صادرات بیانجامد. عضو شورای سیاستگذاری خودرو همچنين ادامه داد: نکاتی در مورد عقد قرارداد با خودروسازان آمریکایی حتما لحاظ خواهد شد که نمونه آن، منافع ملی باید در این قراردادها لحاظ شود و صنعت داخلی باید در یک قرارداد جوینت ونچر «برد- برد»، تولید مشترک با خودروساز آمریکایی داشته و بخشی از تولیدات را صادر کند. نجفيمنش تصریح کرد: آمریکاییها برای حضور و سرمایهگذاری در بازار ایران ابراز علاقه کردهاند و منتظرند تا بیانیه لوزان به یک توافقنامه تبدیل شوند و به بازار ایران ورود کنند، اما هماکنون رایزنیهایی صورت گرفته که باید اجازه داد ریزهکاریهای آن، در یک زمان مناسبتر اطلاعرسانی شود.
در همين رابطه معاون وزیر صنعت، با بیان اینکه منعی برای ورود خودروسازان آمریکایی به صنعت خودروی ایران وجود ندارد، در گفتگو با مهر هفت پیششرط شراکت ایرانی - آمریکایی را اعلام کرده است. محسن صالحینیا در خصوص مذاکره خودروسازان آمریکایی با خودروسازان ایرانی گفت: اصولا وزارت صنعت، معدن و تجارت سیاستگذار این بخش است و شرکتهای خودروساز داخلی براساس سیاستهایی که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت سیاستگذاری میشود، باید با خودروسازان آمریکایی مشارکت داشته باشند. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه منعی برای همکاری خودروسازان ایرانی با خودروسازان آمریکایی وجود ندارد، افزود: در این همکاری مشترک، باید هفت پیششرط اعم از همکاری مشترک، ایجاد و توسعه واحدهای صنعتی، سرمایهگذاری، ایجاد پلتفرم و طرح توسعه آن، عمقبخشی ساخت داخل و استفاده از توانمندی قطعهسازان داخلی در رابطه با توسعه صنعت خودرو رعایت شود. به گفته صالحينيا؛ اگر شرکتهای خودروساز بتوانند براساس این سیاستها مذاکراتی را با شرکتهای مختلف دنیا چه آمریکایی و چه غیرآمریکایی داشته باشند، منعی برای شراکت وجود ندارد. در واقع حضور شرکتهایی که اصولا از نظر قواعد ایران بتوانند مراوده صنعتی و تجاری داشته باشند، بلامانع است. معاون صنعتي وزير صنعت، معدن و تجارت همچنين با بیان اینکه اطلاع ویژهای از اینکه این مذاکرات در چه مرحلهای است، ندارم، خاطرنشان کرد: لیکن به لحاظ سیاستهای کلان، اگر این همکاری در چارچوب این سیاستها باشد؛ منعی برای آن نیست. البته در تجارت خارجی کشور نیز جایی که همکاری با شرکتهای آمریکایی منع شده باشد، وجود ندارد.
از طرف ديگر اسداله عسگراولادی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین میگوید که خودروسازان آمریکایی برای شراکت با ایرانیها قرار است راه جاده مخصوص را در پیش گیرند، این گفته در حالی مطرح شده که چهار شرکت خودروساز آمریکایی در گذشته با ایران برخی همکاریها در صنعت خودرو را آغاز کرده بودند. عسگراولادی در شرايطي از حضور خودروسازان آمریکایی برای مذاکره با همتایان ایرانی خود میدهد که بر این نکته تاکید دارد که نباید از دیدن غربیها و آمریکایی برای حضور در بازار پرمنفعت ایران، ذوقزده شد. به همین دلیل است که میگوید بازار ایران باید به نحوی در اختیار آمریکایی قرار گیرد که بتوانیم بابت این تحویل بازار به آنها، خدمات زیادی را هم از آنها دریافت کنیم، نه اینکه بازار را به صورت مجانی و با حاشیه سود بالا در اختیار آنها قرار دهیم. به گفته عسگراولادي آمریکاییها باید بابت حضور در بازار ایران، برخی شروط را رعایت کنند و تعهد دهند که به بازار ایران پایبند هستند. در غیر این صورت، نباید ما پیشگام شویم و بازار را به راحتی در اختیار آنها بگذاریم، این در حالی است که در واقع، بازار ایران تنها بازار ۷۰ میلیون نفری نیست، بلکه کشورهای حاشیه و همسایه نیز، تشنه تولیداتی هستند که با کیفیت و با برندهای مطرح و تکنولوژی روز دنیا باشد. عسگراولادی همچنين میگوید: در قبال بازاری که بابت شراکت با خودروسازان آمریکایی، به این کشور میدهیم، باید حواسمان باشد که منافع ملی را زیر پا نگذاریم، ضمن اینکه آنها باید در ابتدا، تکنولوژیهای خود را به بازار ایران وارد کرده و خودروهایی تولید کنند که برای ارایه به بازارهای صاحب نام دنیا، میسازند.