علی اوسط‌هاشمی استاندار سيستان و بلوچستان در گفت و گو با "تجارت":
روزنامه تجارت- سعيد قليچي؛ استان سيستان و بلوچستان يكي از استان‌هاي وسيع و در عين حال استراتژيك كشور است كه البته عليرغم ويژگي‌هاي فراوان و قابليت‌هاي متعدد، با محروميت‌هاي فراواني دست و پنجه نرم مي‌كند. با‌اين حال طي سال‌هاي اخير گامهايي در جهت بهبود وضعيت‌اين استان برداشته شده كه نشان از تغيير نگاهها به استان سيستان و بلوچستان بويژه در زمان دولت تدبير و اميد دارد و‌اين همان موضوعي است كه علي اوسط‌هاشمي‌استاندار‌اين استان در گفت و گو با تجارت آن را بيان مي‌كند. علي اوسط‌هاشمي‌طي مدتي كه مسووليت استانداري سيستان و بلوچستان را بر عهده داشته، گامهايي برداشته كه از جنبه‌هاي مختلف مورد توجه قرار گرفته است. از جمله انتصاب معاون استاندار زن، فرماندار زن و آنچه كه او انتصاب 54 مدير زن در سطوح مديريتي مختلف استان ذكر مي‌كند، آن هم در استاني با بافت تقريبا سنتي، موجب شد سيستان و بلوچستان از جنبه‌هاي ديگري مورد توجه قرار گيرد. براي توسعه اقتصادي استان نيز در ماههاي اخير گامهاي بلندي برداشته شده كه آثار آن به زودي آشكار خواهد شد. به منظور بررسي وضعيت استان سيستان و بلوچستان بويژه در حوزه اقتصادي، با آقاي علي اوسط‌هاشمي‌گفت و گو كرديم.
علي اوسط‌هاشمي‌كه متولد سال 1337 در شهر سنقر است در آبان ماه سال 92 به عنوان استاندار سيستان و بلوچستان انتخاب شد. او پيش از انتخاب به عنوان استاندار، مسووليتهايي همچون شهردار کنگاور، سرپرست فرمانداری گیلانغرب، مدیرکل سیاسی امنیتی استانداری چهارمحال بختیاری، مدیرکل ثبت احوال استان کردستان، معاون سیاسی استاندار کردستان و فرماندار تهران در دولت دوم اصلاحات را بر عهده داشت. در حالي كه نزديك به 600 روز از استقرار اوسط‌هاشمي‌در استانداري سيستان و بلوچستان سپري مي‌شود، در بعد از ظهر روزي كه براي انجام امور اداري به تهران آمده بود، در وزارت كشور با استاندار سيستان و بلوچستان گفت و گو كرديم تا به ارزيابي وضعيت‌اين استان مرزي بپردازيم.
استان سیستان و بلوچستان به دليل وسعت زیادی که به عنوان بزرگترین استان کشور دارد از ظرفیت‌های زیادی نیز برخوردار است. با این حال این استان با مشکلات فراوانی مواجه است، یکی از این مشکلات بحث‌های مربوط به امنیت در استان است و جدای از آن ما مشکلی دیگر به عنوان بیکاری را داریم؛ این دو موضوع البته تا حد زیادی به یکدیگر وابستگی دارند و رفع هرکدام می‌تواند زمینه‌ساز حل دیگری باشد. با این نگاه اولین سوالی که مطرح می‌شود این است که طی این مدت زمان کمتر از دو سال، شما به عنوان بالاترین مقام اجرایی استان چه برنامه‌هایی را در دستور کار قرار داده اید؟
ابتدا از توجه شما به استان سیستان و بلوچستان تشکر می‌کنم. این استان به عنوان بزرگترین استان کشور در تقسیمات کشور، 5/11 درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده است. همچنین دروازه ورود ایران به آب‌های آزاد است و در منطقه ای واقع شده که استان‌های همجوار نیز به خوبی می‌توانند از ظرفیت‌های آن استفاده کرده و برای حضور فعال در عرصه‌های بازرگانی و تجارت یاری بگیرند. دسترسی به آب‌های آزاد در این استان در واقع فرصتی ملی است. با این نگاه تاکنون درباره استان سیستان و بلوچستان فکر کردیم و با این رویکرد نگاه به استان نیز کاملا متفاوت می‌شود و به نوعی تبدیل به نقش‌آفرینی در عرصه ملی خواهد شد. مبنای کار ما در استان تاکنون این بوده که بتوانیم به اندازه ظرفیت‌های ملی خود در این استان نقش‌آفرینی داشته باشیم. این مساله در عمل نیز می‌تواند نقش آفرینی را به انسان‌ها منتقل کند و در این مرحله است که سرمایه اجتماعی خودش را نشان می‌دهد. استان سیستان و بلوچستان از نظر سرمایه اجتماعی ظرفیت‌های بالایی دارد. با این نگاهی که امروز توسط دولت تدبیر و امید در این استان شکل گرفته بحث‌های مربوط به ایجاد زیرساخت‌ها مانند راه آهن و گاز در منطقه در دستور کار قرار گرفته است.
با توضیحاتی که شما دادید می توان برای حل وضعیت بیکاری اقدام کرد، اما مساله امنیت نیز اینجا مطرح است. حتی اگر قرار باشد سرمایه گذاری در این استان صورت بگیرد، نیاز به امنیت وجود دارد، اینطور نیست؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید امنیت را تعریف کنیم. امنیت یعنی ایجاد زمینه برای حفظ حضور مسئولانه و فعال مردم در حوزه سکونت و زیست خویش؛ اگر این نقش را بتوانیم ایجاد کنیم که هرکس موثر بودن خود را حس کند و جایگاهی را از نظر اجتماعی به دست بیاورد و از دایره فقر خارج شود، تمام این مسائل می تواند از مولفه‌های امنیت باشد. ضمن اینکه می توان گفت ناامنی به آن صورتی که در نگاه و ذهنیت مردم سایر نقاط کشور شکل گرفته، در استان سیستان و بلوچستان وجود ندارد. در حقیقت به نوعی احساس ناامنی وجود دارد که البته باید گفت آنطور که دیگران تصوری از ناامنی دارند، من چنین مساله ای را در استان مشاهده نمی کنم. ضمن آنکه بیش از 1600 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان و پاکستان، کشورهایی که هنوز از حضور مقتدر در مرز برخوردار نیستند، ممکن است پدیده‌های سوء مرزی ایجاد شود اما همان هم نسبت به جمعیت استان به هیچ عنوان قابل قیاس و ذکر نیست. همینطور اینکه عمده طرح‌های پیش بینی شده برای این استان در راستای نقش دهی به ساکنان آن است.
اگر مردم استان حضور فعالانه در عرصه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی داشته باشند و خود را در همه شئون زیست خویش دخیل بدانند بدون شک همین احساس نا امنی هم از استان کنار خواهد رفت. دولت در نزدیک به دو سال سعی کرده گروهها، اقشار و مذاهب موجود در استان‌ها را به همراه نخبگان استانی در تمامی فعالیتها مشارکت دهد.
54 زن در سمت‌هاي مختلف مديريتي استان از جمله فرماندار و معاون استاندار مشغول فعاليت شده اند
ابتدا باید بپذیریم که نگاه نظام به تمام اقوام و مردمان کشور یک نگاه واحد در جغرافیای ایران است. باید بدانیم که همین مردم بودند که با پشتیبانی از حضرت امام خمینی (ره) زمینه ساز انقلاب اسلامی و آغاز تغییر شدند و بعد از آن هم در عرصه‌های جنگ برای دفاع از کشور حاضر شدند. ما نمی توانیم در نگاه به مردم و اقوام صف بندی ایجاد کنیم و مرز بندی قائل شویم. همه ایرانی‌هایی که شناسنامه ایرانی دارند در جغرافیای ایران باید از حق حضور فعال برخوردار باشند و این حق باید مورد تکریم قرار بگیرد.
استان سیستان و بلوچستان با وجود تمام ظرفیت‌ها و وسعت جغرافیایی، یکی از محروم ترین استان‌های کشور است. یکی از راهکارهایی که می تواند به کاهش میزان محرومیت در این استان کمک کند، جذب منابع مالی و سرمایه گذاری است. این نگاه از همان ابتدا توسط دولت تدبیر و امید در انتخاب استاندارها گنجانده شده بود. با این نگاه شما عملکرد خودتان را در این مدت چطور ارزیابی می کنید؟
برای جذب سرمایه گذار و منابع مالی پیش زمینه‌هایی نیاز است. نخستین قدم اعتمادسازی است و حرکت به سمت اینکه در نگاه دولت منتخب، مردم یک جایگاه ويژه دارند. این موضوع در نگاه ما برجستگی زیادی دارد. دومین مساله تغییر نگاهها به استان سیستان و بلوچستان است. اینکه پذیرفته شود که تفاوتی میان مرزهای کشور وجود ندارد، وجود مرز مشترک با سایر کشورها خالی از تبعات نیست ولی مانع سرمایه گذاری نخواهد بود. با این نگاه خود مرز از طریق همجواری با سایر کشورها می تواند یک فرصت باشد، آن هم دو کشور پاکستان و افغانستان که در میان شرکای بزرگ اقتصادی و تجاری ایران هستند. این نگاه کمک می کند که تغییر در کشور طوری شکل بگیرد که فضا و واقعیت‌های استان سیستان و بلوچستان خلاف آن چیزی است که اثر القائات منفی برخی رسانه‌هاست. البته خوشبختانه می توانیم بگوییم که استقبال امروز سرمایه گذاران از استان سیستان و بلوچستان خود بیان کننده این تغییر نگاه است، هرچند ساکنان استان نیز حضور فعال تری نسبت به گذشته دارند. کلنگ زنی اولین واحد پتروشیمی با آورده 400 میلیون یورویی بخش خصوصی و فعالیت دیگری در ایرانشهر خود نمونه‌هایی از این تغییر نگاهها به استان است.
سوال بعدی من در مورد قطب سوم خودروسازی است. تصور می کنم اولین بار آقای ترکان چابهار رابه عنوان محل جانمایی قطب سوم خودروسازی کشور مطرح کردند، البته بعد از مدتی برخی مناطق دیگر نیز به دنبال ایجاد قطب سوم خودروسازی در منطقه خودشان مطرح شدند. بحث ایجاد قطب سوم خودروسازی به کجا رسیده است؟
اعتقاد من این است که در این مدت در مسیر صنعتی کردن استان قدم برداشته ایم، از این به بعد نیز باید به سمت و سویی حرکت کنیم که ایجاد زمینه‌های اقبال از پتانسیل‌ها و موقعیت استراتژیک منطقه را افزایش دهد. این حرکت در قدم نخست نیازمند بهبود وضعیت زیرساخت‌هاست. تا زیرساختی وجود نداشته باشد، نمی توان به اهداف صنعتی بزرگ رسید. نخستین زیرساخت برای استان سیستان و بلوچستان شبکه ریلی است که نیاز به گسترش دارد. با این اتفاق ارزش اقتصادی منطقه شکوفا می شود و موج سرمایه گذاری به این سو می آید.
طرح‌های صنعتی دیگری هم در استان سیستان و بلوچستان در دستور کار قرار دارد؟
مساله مهم این است که ظرفیت جذب سرمایه و کارآفرینی را بتوانیم در منطقه ایجاد کنیم. در حال حاضر می توانم بگویم که پایگاه دوم پتروشیمی کشور خواهیم شد، آن هم با سرمایه گذاری بخش خصوصی. بعد از پتروشیمی مجموعه فولاد نیز تا مدتی دیگر کلنگ زنی خواهد شد و کارخانه 3 میلیون و 200 هزار تنی فولاد راه اندازی کنیم. بعد از آن هم کارخانه لاستیک سازی در دستور کار قرار دارد.
... و در حوزه معادن و اکتشافات معدنی چطور؟ استان سیستان و بلوچستان یکی از پرظرفیت ترین استان‌های کشور در زمینه معادن و ذخایر معدنی است.
در طول تاریخ معادن کشور تاکنون حدود 100 هزارکیلومتر مربع اکتشاف و استخراج داشته ایم. امروز دولت برای اکتشاف 200 هزارکیلومتر مربع در سراسرکشور در حال برنامه ریزی است. 86 هزارکیلومتر از این میزان مربوط به استان سیستان و بلوچستان است. با این نگاه باید به سمت صنعتی کردن استان در حوزه معادن و فرآورده‌های معدنی حرکت کنیم.
اگر اجازه بدهید، به سراغ سوالاتی مربوط به حوزه زنان برویم. چرا كه اولین معاون استاندار زن توسط شما در استان سیستان و بلوچستان منصوب شدند، چرا؟ بگذارید سوال را اینطور مطرح کنم این عمل براساس تعیین سهم برای زنان در مدیریت مطرح بود یا با بررسی و مطالعه این اقدام انجام گرفته بود؟
این مساله یک ضرورت ملی است. این موضوع را باید از‌اين زاویه كه هر انسان سرمایه ای برای کشور است مورد بررسی قرار بدهیم. تمام انسان‌ها جدای از جنسیت سرمایه‌های این کشور هستند و خوشبختانه بعد از انقلاب فرصت برابر در حوزه کسب علم و تجارت و توانایی‌های فنی برای همه فراهم شده است. امروز برای ورود به دانشگاه‌ها سهم زنان بیشتر از مردان است. این مساله تغییر نگاهها را نشان می دهد. ما باید به نقش آفرینی جامعه انسانی منطبق بر ضرورت‌های کشور فکر کنیم. ما اگر بخواهیم با نگاه به بحث‌های اجرایی و اقتصادی کمی از فشار تحریم‌ها کم کنیم، نمی توانیم نیمی از جمعیت کشور را در معادلات توسعه نادیده بگیرم. ضمن آنکه استان سیستان و بلوچستان نگاه مضاعفی در مورد حقوق زنان را طلب می کند.
سوال بعدی من در همین زمینه است. در تمام سال‌هايی كه از انقلاب سپري شده، زنان چه موقعیتی را در استان سیستان و بلوچستان داشته اند؟ ضمن اینکه چطور نگاهی که شما از آن صحبت می کنید در دوره‌های قبلی وجود نداشته است؟
بهترین فرصت زنان بعد از انقلاب این بوده که تا حدودی از نگاه‌های سنتی در استان کم شده است، هرچند امروز هم با وجود تمام پیشرفت‌ها محدودیت‌هایی وجود دارد. ما اگر بخواهیم نقش زن را در راستای حقوق خودش -که مورد بی مهری واقع نشود- مطرح کنیم باید تریبون‌ها را در اختیارشان قرار دهیم. برای اینکه نگاه به جایگاه و نقش زنان تغییرکند، شاید حتی نیاز به تغییر در قانون باشد.
اما هنوز هم در جامعه گروهها و افرادی دیده می شوند که تصور می کنند، حضور زنان در پست‌های مدیریتی و اجرایی به نقش مادري و همسری آنها در خانه و خانواده لطمه وارد می کند. به نظر شما چنین نگاهی از اساس می تواند درست باشد؟
تفاوت‌ها محترم است. ما نمی توانیم به یک برابری نگاه درباره نقش انسان در جامعه بیاندیشیم. اما نکته مهم این است که در زاویه دید ملی نقش را چگونه باید تعریف کرد، با احترام به تمام نظرات مختلفی که در این زمینه وجود دارد. این میزان سرمایه گذاری برای حضور زنان در جهت افزایش سواد و دانش انجام می شود.
این سرمایه‌ها نیز باید در راستای پیشرفت ملی به کار گرفته شوند. اگر قرار باشد فقط سهم دانایی زنان برای حضور در خانه و تربیت افزایش پیدا کند، این مساله خود هزینه‌هایی تحمیل می کند. ما باید شایستگی انسان‌ها را مورد توجه قرار دهیم. اما نمی توانیم مانع حضور فعال زن‌ها باشیم، چراکه در انقلاب و جنگ و عرصه‌های مختلف مقاومت همپای مردان حضور داشتند. ما نباید نگاه محدودی داشته باشیم. ضمن آنکه باید از تمام توان موجود در کشور برای تولید ثروت و حرکت در مسیر ترقی استفاده کنیم.
برآورد مثبت یا منفی از این انتصابات در استان صورت گرفته است؟
بعضا موضع گیری‌هایی صورت گرفته و ما سعی کردیم با احترام به نظر مخالفان حرکت خود را ادامه دهیم.
برآورد شما از عملکرد صورت گرفته توسط زنان منصوب شده چگونه است؟
در سطح استان سیستان و بلوچستان با توجه با بافت قبلیه ای، عشایری و سنتی که وجود دارد و همینطور با وجود نقش سران طوایف مختلف، به نظرم اقبال خوبی، هم از فرمانداران زن در استان صورت گرفته و هم از انتصاب یک خانم به عنوان معاون استاندار.
در مدیریت کلان استانی نیز این نگاه مثبت مورد توجه قرار گرفته است؟
در این مدت ما سعی کردیم موجی از امید به فردایی بهتر را برای زنان در استان ایجاد کنیم. اینکه هر فردی با هر توانایی می تواند خود را در نگاه مدیران جای داده و با پذیرش نقشی به ایفای مسئولیت بپردازند.
مسئولان زنی که توسط شما منصوب شده اند، در این مدت استفاده از نیروی زنان دیگر را در برنامه‌های خود داشته اند یا خیر؟
خب این مساله آغاز خوبي در استان سیستان و بلوچستان بوده است. این استقبال به نوعی خزانه ای برای مدیران زن شد. ما در سیستان و بلوچستان بیش از 54 زن را در پست‌های مختلف مدیریتی به کار گرفته ایم و‌اين امر معطوف به فرماندار و معاون استاندار نبوده است. تنها ناظر گمرکات کشور خانمی هستند در سیستان و بلوچستان. همینطور اولین زن رئیس بنیاد شهید در سطح شهرستان در این استان انتخاب شده است.
اولین‌های زیادی را در حوزه فعالیت زنان در دولت تدبیر و امید در سیستان و بلوچستان شاهد بوده ایم، البته این مساله با اقبال خوبی از سوی دولت درسطح کلان نیز همراه شد. امروز هم شاهد افزایش روند مشارکت بانوان در سطوح مدیریتی استان هستیم.
در منزل زندگی شما چطور است؟ به خانواده کمک می کنید؟
شاید بتوانم بگویم که هنرآشپزی من کمتر از همسرم نیست. مشارکت درخانه یکی از عقاید من است. خوشحالم که بگویم که حتی بچه‌ها نیز در کارهای خانه کمک می کنند.
همسر شما خانه دار هستند یا کارمند؟
خانه دار هستند و درتمام مسیر زندگی همراه من بوده و هستند.
آخرین اخبار