افسردگی، بیماری شایع نوجوانان امروزی

مسایل و مشکلات عاطفی در جوامع امروزی گسترش زیادی پیدا کرده است و بسیاری از افراد، امروزه از مشکلات عاطفی رنج می برند. این مشکلات نه تنها افراد را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه جامعه را هم در بر می گیرد و دچار اختلالات بسیاری می کند و عواقب اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی و آموزشی زیادی را به دنبال خود می کشد.یکی از روشهای بررسی مشکلات روانی، بررسی میزان شیوع افسردگی در جامعه است. افسردگی از رایج ترین بیماریهای مربوط به سلامت روان در بزرگسالان است اما این بیماری در بین کودکان و نوجوانان نیز در حال افزایش است و روز به روز تعداد بیشتری از آنها را مبتلا و درگیر می کند. متأسفانه در این راستا دانش آموزان دبیرستانی ما در راستای تغییر نظام آموزشی دوره متوسطه و مشکلات خانوادگی، به این نوع درگیری روحی مبتلا می شوند.با مطالعه و بررسی مشکلات روانی دانش آموزان، این قبیل مشکلات روحی باید به موقع تشخیص داده شود زیرا اگر به موقع تشخیص داده نشود اثرات آن به صورت خفیف به صورت کندی پیشرفت تحصیلی نمایان می شود و در نوع شدید آن به صورت افزایش خودکشی نشان داده می شود.دختران افسرده معمولا گرایش به گوشه گیری و انزوا دارند در حالیکه پسران افسردگی را به صورت پیش فعالی، بی قراری و پرخاشگری نشان می دهند. مشکلات جسمانی از قبیل سردرد، دل درد و حالت تهوع بدون دلیل دارند. دانش آموزان مبتلا به افسردگی به شدت احساس ناامیدی و بی لرزشی می کنند، به ندرت لبخند می زنند، به نقطه ای خیره می شوند، تمایل به فعالیت‌های عمومی ندارند و برای انجام هر کاری احساس خستگی می کنند، حوصله کلاس و درس ندارند و این مسایل باعث افت تحصیلی شدید آنها می شود. احساس بیقراری می کنند، همچنین دچار افزایش یا کاهش چشمگیر وزن می شوند. عزت نفس بسیار پایین دارند و به همین ترتیب دچار هزاران مشکل جسمی و روحی می شوند.به علت حساسیت بسیار زیادی که این بیماری روحی دارد و تأثیر نامطلوبی که بر روی محیط آموزشی و در نهایت جامعه می گذارد والدین باید سطح آگاهی خود را در این زمینه بالا برده و با نحوه برخورد با این گونه نوجوانان از طریق افراد متخصص آشنا شوند و علل و نحوه رفتار آن را بررسی و سؤال کنند.از طرف دیگر، چنانچه هر یک از مسؤلین مدرسه به ویژه معلم کلاس با آشنایی و آگاهی کامل از اثرات افسردگی بر دانش آموز، روش‌های مناسب هدایت فعالیت‌های آموزشی را در جهت تأمین نیازهای عاطفی و اجتماعی را داشته و به موقع از وی حمایت کنند، تنش‌ها و فشارهای وارد شده بر دانش آموز را به حداقل برسانند.تقویت مهارتهای اساسی ارتباطی دانش آموزان به خصوص توانایی گوش دادن، ابراز همدردی، رشد خود باوری و اعتماد به نفس، علاوه بر اینکه باعث می شود آنان در شرایط دشوار تجهیز شوند، موجب می شود که دانش آموزان با استفاده از این مهارتهای آموخته شده آماده شوند تا در آینده محیط وسیع اجتماعی نقش خود را به خوبی ایفا کنند.به طور کلی تلاش در جهت رفع افسردگی خود یکی از راههای اساسی درمان و پیشگیری از شدت بیماری است. علایم افسردگی معمولا در طی روزها یا هفته‌ها به وجود می آید.به همین ترتیب دوره درمان آن نیز معمولا شش ماه یا بیشتر طول می کشد و گاهی اوقات ممکن است ماهها یا سالها ادامه یابد. به همین دلیل والدین باید در طی دوره درمان فرزندشان صبوری پیشه کنند و حتی از پیشرفت جزیی فرزندشان در روند بهبودی خوشحال شوند.

* کارشناس آموزش و پروش و دبیر دبیرستانهای تهران