ابراهیم جمیلی
عضو اتاق بازرگانی ایران
ایران یکی از 5 کشوری است که دارای تنوع زیاد ماده معدنی است و ما چیزی حدود 67 ماده معدنی در کشور داریم که معدن آن پیدا شده و استخراج و فرآوری اقتصادی آن صورت می‌گیرد. اگر توافق صورت گیرد، رقابت صورت می‌گیرد که ما شاید توان رقابت نداشته باشیم. در صورت رخ دادن این اتفاق، راه سرمایه گذاری خارجی باز می‌شود که البته وابسته به اصولی رفتار کردن ما است و رفتارهای برجام اول را نباید تکرار کنیم که بنوعی سردرگم بودیم. فرصت فعال سازی معادن کشور در صورت انجام رفتار اصولی، به صورت صحیح در جامعه جهانی مطرح شود و باید نسبت به جذب سرمایه گذاری خارجی، اقدامات صحیحی انجام دهیم زیرا این نوع سرمایه گذاری نیاز به تخصص داشته و نباید با اصول و قوانین بین المللی و قوانین ما، در تعارض باشد. ما لازم است بدانیم که سرمایه گذاران قصد معطل کردن معادن را نداشته و باید تکنولوژی موردنظر را داشته باشند، در تامین ماشین آلات یاری برسانند. از سویی ما نیز باید بتوانیم در بازارهای جهانی با قیمت جهانی محصولات را عرضه کنیم و توانایی آن را داشته باشیم که سهم خود را در بازارهای جهانی احیا کنیم که تمام این‌ها مزایایی است برجام می‌تواند به همراه داشته باشد. از سوی دیگر با حضور شرکت‌های دیگر و شکل گرفتن رقابت، ما باید از نظر کیفیت و قیمت تمام شده، توانایی رقابت با شرکت‌های بزرگ را داشته باشیم که البته این موضوع دشوار است و باید مراقب بود که شرکت‌های بزرگ نتوانند به راحتی بازارهای ما را بگیرند و در قرارداد بستن، باید به مسائل حقوقی و داوری اتاق بازرگانی به عنوان حکم توجه داشت. ما نباید زیر بار این برویم که اگر دچار اختلافی ( با طرف خارجی) شدیم، رسیدگی به دادگاه‌های خارج از کشور موکول شود زیرا در آن جا احتمال باخت ما بسیار زیاد است. ما باید در کنار استفاده از ماشین آلات خارجی، تکنولوژی‌های خارجی را هم بگیریم و آن هایی را که امکان ساخت‌شان در ایران وجود دارد را در قرارداد ذکر کنیم که این دسته، حتما در کشورمان ساخته شود. آموزش نیروی انسان در زمینه بهره برداری و ساخت را نیز باید در قراردادها بیاوریم. آن ها در تمام دنیا حضور دارند و فقط به ایران نیامده‌اند. چینی‌ها به دنبال فعالیت جهانی بوده و برنامه بسیار بلندمدتی دارند. حضور آن‌ها برای کمک به ما بد نیست اما بستگی دارد که کدام گروه از چینی‌ها قصد آمدن به کشور را دارند؛ آن‌هایی که قدرتمند هستند و صاحب تکنولوژی هستند یا آن‌هایی که کالای فیک تولید می‌کنند و به عقیده من، در حال حاضر اگر ما بتوانیم گروه اول را جذب کنیم، بسیار مناسب است زیرا چینی‌ها در اروپا و آمریکا هم سرمایه‌گذاری دارند و باید به کارنامه آن‌ها نگاه کرد؛ به عنوان مثال باید توجه کرد که تکنولوژی آن‌ها با محیط زیست ساز گار باشد. معادن بزرگ ما عمدتا دولتی و شبه دولتی هستند و معادن متوسط و کوچک به بخش خصوصی تعلق دارند و این یکی از ایراداتی است که در کشور ما وجود دارد و ما باید تلاش کنیم که با انجام اکتشافات صحیح، معادن بزرگ کشف کنیم که این موضوع نیازمند تعریف برنامه بلندمدت است زیرا در دنیا اصولا اکتشافات را دولت‌ها انجام می‌دهند و در کشور ما به دلیل نبود بودجه کافی و حضور نداشتن این موضوع ( اکتشاف معدن) در اولویت‌های دولت‌ها نیست. اکتشافات ما عمدتا سطحی است و این سبب کوچک ماندن معادن ما شد و اگر توانایی اکنتشافات عمیق را داشته باشیم، به آینده معادن می‌توانیم امیدوار شویم.کار در معدن در دنیا آسان نبوده و از صنایع سخت و زیان آور محسوب می‌شود و باید تلاش کرد با تکنولوژی روز، این دشواری را کاهش داده و معادن را هوشمندسازی و مکانیزه کنیم. استفاده از هوش مصنوعی و ربات‌ها و علم ماهواره در معادن برای اکتشاف و استخراج به بهبود وضعیت کمک می‌کند.
