به رغم افزایش تولید برنج در سال جاری قیمت برنج ایرانی نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش چندانی نداشت، به طوری که برنج‌های مرغوب همچنان بیش از ۱۱۰ هزار تومان به دست مصرف‌کننده رسید، از این رو مردم از خرید برنج استقبال نکردند و برنج روی دست برنجکاران ماند، به طوری که فعالان بازار برنج از فروش نرفتن برنج ایرانی گلایه دارند و می‌گویند ۷۰درصد برنج ایرانی هنوز از مازندران خارج نشده و برخی کشاورزان برنج‌ها را دوباره به انبار خانه‌های‌شان برگرداندند. اگر برنجکاران و حتی واسطه‌ها و دلالان اندکی از سود خود کم و قیمت را ارزان می‌کردند، قطعاً ایرانی‌ها برنج مرغوب ایرانی را به خارجی‌ها ترجیح می‌دادند.
سال گذشته با کمبود ۳۰ تا ۴۰درصدی برنج و همچنین ممنوعیت واردات برنج خارجی مواجه بودیم، همه این موارد باعث شد قیمت‌ها به یکباره گران شود. امسال اعلام شد میزان تولید ۲۰درصد افزایش یافته است و وزارت جهاد از ابتدای فصل برداشت وعده داد قیمت‌ها در مقایسه با سال گذشته پایین بیاید، اما نه تنها کاهشی نبود بلکه برخی از ارقام مرغوب گران‌تر از سال گذشته قیمت‌گذاری شد. نتیجه این دندان‌گردی واسطه و عدم‌کاهش قیمت برنج تازه امسال آن شد که بیش از ۷۰درصد برنج تولید داخل روی دست کشاورز بماند و به فروش نرسد.
خبر‌های رسیده از بازار برنج حاکی از آن است که برنج‌های مرغوب دم‌سیاه و هاشمی بین ۱۳۰ تا ۱۶۰هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد و ارزانی قیمتی که مدنظر وزارت جهاد کشاورزی بود، متأسفانه محقق نشد. این گرانی قیمت‌ها در حالی است که دولت واردات برنج را همزمان با فصل برداشت برنج داخلی آزاد کرد و بازار با کمبود برنج مواجه نبود.
در هفته‌های اخیر برخی تشکل‌های مرتبط با برنج داخلی زمزمه رکود در بازار برنج ایرانی و نبود مشتری را به راه انداختند. برخی از سیاست وارداتی دولت انتقاد می‌کنند و رکود بازار برنج ایرانی را به آن مرتبط می‌دانند و برخی از پایین بودن قدرت خرید مردم سخن می‌گویند، بدون اینکه به بالا بودن حاشیه سود دلالان و فعالان بازار برنج اشاره‌ای کنند و آن‌ها را مقصد رکود بازار بدانند. در این خصوص سیداسماعیل یزدان‌پناه، مدیر عامل مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران می‌گوید: کشاورزان امید داشتند برنج‌ها را به قیمت واقعی و متناسب با هزینه‌های تولید با سود متعارف بفروشند، اما بسیاری از شالیکاران هنوز برنج‌های خود را نفروختند.
وی می‌افزاید: بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۷۰درصد برنج‌ها هنوز از مازندران خارج نشده و فقط ۳۰درصد برنج‌های تولیدی فروخته شده است. برخی کشاورزان در روز‌های اخیر و با توجه به اینکه واحد‌های شالیکوبی ظرفیت نگهداری برنج‌ها را نداشتند، تصمیم گرفتند برنج‌هایی را که برای فروش به این واحد‌ها سپرده بودند، دوباره به خانه‌های خود منتقل کنند.
مدیر عامل مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران تأکید می‌کند: فروش نرفتن برنج اکنون به چالش تبدیل شده است، اما با ادامه این روند به یک بحران تبدیل خواهد شد.
۲ راهکار برای حل مشکل انباشت برنج‌های داخلی
یزدان‌پناه در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در مازندران می‌گوید: برای حل مشکل فروش نرفتن برنج دو راهکار قانونی وجود دارد، اما اینکه چرا اجرایی نمی‌شود، جای سؤال است. ارگان‌های دولتی بر اساس ماده۱۷ قانون توسعه ابزار‌ها و نهاد‌های مالی می‌توانند با ترک تشریفات از طریق بورس کالا برنج‌های مورد نیاز خود را به صورت بلوکی خریداری کنند.
مدیر عامل مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران می‌افزاید: برنج‌هایی که در بورس کالا عرضه می‌شوند، همه استاندارد‌های لازم را دارند و در آزمایشگاه‌های پایانه برنج هم کیفیت آن‌ها تأیید شده است.
یزدان‌پناه می‌گوید: راهکار دوم این است که سازمان‌های دولتی و فروشگاه‌های تعاونی دستگاه‌های اجرایی به جای اینکه برنج خارجی را برای کارکنان خود تهیه کنند از برنج‌های پرمحصول ایرانی استفاده کنند. در نشست اخیر با استاندار مازندران مقرر شد استانداری پیگیری‌های لازم را برای اجرای راهکار دوم یا خرید برنج‌های داخلی به جای برنج‌های خارجی انجام دهد.
