راهی جدید برای نرخسازی
آن طور که به نظر میرسد راهاندازی این مرکز، در راستای سیاستهای هفتههای اخیر بانک مرکزی برای ورود و مداخله در بازار و نرخسازی است. اما در مورد امکان موفقیت این مرکز مبادله برای جلوگیری از شوکهای احتمالی ارزی در آینده دور یا نزدیک دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. برخی از کاشناسان و صاحبنظران اقتصادی از راهاندازی این مرکز استقبال کردهاند و آن را برای نفش آفرینی سیاستگذار ارزی در بازار موثر میدانند. وحید شقاقی شهری، اقتصاددان با اشاره به نکات مثبت سیاستهای جدید بانک مرکزی در خصوص راهاندازی مرکز مبادله طلا و ارز معتقد است؛ مدیریت جدید بانک مرکزی برخلاف برخی از اقتصاددانها، اخیراً بازار آزاد ارز را پذیرفته است و به همین خاطر به دنبال مدیریت و مداخله در بازار آزاد ارز است تا بهنوعی به آن اجازه راهبری متغیرهای اقتصاد کلان کشور را ندهد. شقاقی شهری در خصوص حذف نرخ نیمایی برخی از کالاها، نیز میگوید: با منابع ارزی حاصل از نفت که در اختیار دولت قرار میگیرد، دامنه تأمین کالای نرخ نیما یعنی میانگین ۲۸,۵۰۰ تومان کمتر شده و به برخی از کالاهای اساسی محدود خواهد شد. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه عرضه ارز صادرکنندگان در مرکز مبادله ارزی موجب برگشت ارز حاصل از صادرات به کشور خواهد شد، گفت: عمده صادرکنندگان کشور مانند صادرکنندگان مشتقات نفتی، میتوانند بخشی از ارز خود را در مرکز مبادله عرضه کنند و همین امر مشوقی برای برگشت ارز حاصل از صادرات به کشور است.
موضع کمیسیون اقتصادی مجلس درباره مرکز مبادله
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس اما در این باره میگوید: مرکز مبادله ایران مورد تایید مجلس است و در کاهش نرخ ارز نیز موثر خواهد بود. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم کرمان در مجلس درباره مصوبه جدید شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا که براساس آن شرکتهای فولاد و پتروشیمی باید صددرصد ارز خود را به مرکز مبادله ایران عرضه کنند، گفت: مجلس بر این اعتقاد است که بانک مرکزی باید متولی ارز کشور باشد و بازار را مدیریت کند. وی در ادامه اضافه کرد: بانک مرکزی باید اجازه دهد، طرف عرضه که صادرکنندگان را شامل میشود، چه آنها که خصوصی صرف به حساب میآیند و چه گروهی که نیمه خصوص و دولتی هستند، ارز در اختیارشان را با مالکیت خود در بازار ارائه کنند. بانک مرکزی مدیریت این بازار را باید برعهده گیرد و بازار را سیاستگذاری کند. مسئلهای که در این میان وجود دارد، تعیین سقف عددی است که بازار غیر رسمی را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. رئیس کمیسیون اقتصادی در مجلس شورای اسلامی در این رابطه یادآور شد: اختلاف ما با دولت در تعیین مرکز مبادله ایران نیست، این مرکز و نیما حتما مورد تایید مجلس است، زیرا بدون راهاندازی چنین مراکزی انجام کار غیرممکن میشود، اما در صورتیکه بانک مرکزی به اسم مکانیزم کشف قیمت در بازار که براساس مصوبه اخیر بوده، به روش دستوری عمل کند، این امر بازار غیر رسمی را دچار تلاطم بیشتر خواهد کرد؛ بنابراین توقع میرود تا بانک مرکزی این مسئله را در نظر گیرد. نماینده مردم کرمان در باره احتمال موفقیت مکانیزم مرکز مبادله ایران در کاهش نرخ دلار، ابراز کرد: صد در صد تاثیرگذار خواهد بود.
کاهش تب خرید در مرکز مبادله ارز
مدیر تالار ارزخدماتیِ مرکزمبادله ارزوطلا اما گزارش را درباره آخرین عملکرد این مرکز ارائه داده است. او با بیان اینکه کاهش تب خریدرادر تالار حواله مرکز مبادله و نیما داشتیم، افزود: پنجشنبه، صف عرضه کنندگان ارزدر این تالارو دربخش کالاهای اساسی پررنگ بود. توکلی افزود: پنجشنبه در بازار نیما, ۲۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار یورو عرضه داشتیم که فقط برای ۴۵ میلیون و ۴۰۰ هزار یوروی آن متقاضی بود که معامله انجام شد. وی اضافه کرد:، اما در تالار حواله مرکز مبادله ارز و طلای ایران هم ۲۴۰ میلیون و ۳۰۰ هزار یورو عرضه وجود داشت که فقط برای ۳۰ میلیون آن مشتری وجود داشت که مورد معامله قرار گرفت. مدیر تالار ارز خدماتیِ مرکز مبادله ارز و طلا گفت: در بخش خدماتی هم همان طور که قول دادیم مبنی بر این که هر کس که نیازی داشته باشد در حوزه ارز برای مباحث ارتباطات بین المللی خود، برای سفر یا سایر مصارفی که مشخص، احصاء و مصوب شده ما همچنان لطف خدا شاملمان بوده که توانستیم این نیاز را پاسخ دهیم. توکلی ادامه داد: چهارشنبه ۱۰ اسفند برای ۱۰۳۹ نفری که به شعبات اصلی بانک ملی مراجعه کردند به ارزش ۵۱۹ هزار دلار تخصیص دادیم و برای پنجشنبه ۱۱ اسفند هم همکارانم در بانک ملی توانستند برای ۱۲۹۱ نفر به ارزش ۶۴۲ هزار دلار ارز تخصیص دهند. وی افزود: برای ارز دانشجویی و سایر مصارف هم حدود ۴۴ هزار دلار مشتری داشتیم که به شعبات بانک ملی ما مراجعه کردند. مدیر تالار ارز خدماتیِ مرکز مبادله ارز و طلا گفت: کسانی که متقاضی خرید ارز هستند برای ارز مسافری به همه شعبات ارزی بانک ملی ایران میتوانند در سطح کشور مراجعه کنند و پرداخت ریال داشته باشند و رسیدش را به پشت گِیت فرودگاه تحویل دهند و ارز بگیرند، ولی برای سایر مصارف فقط ۷۰ شعبه ارزی منتخب وجود دارد که اسامی آنها بر روی سایت بانک ملی ایران ذکر شده و میتوانند برای دریافت ارز به آنها مراجعه کنند.