شایعه انحلال بورس کالا و سقوط یکپارچه بورس

شاخص کل بورس در نیم ساعت پایانی با یک سقوط همه جانبه نزدیک به ۳۰ هزار واحدی مواجه شد و دلیل آن هم شایعه انحلال بورس کالا بود.

بلافاصله سازمان بورس در تکذیبیه‌ای برای این خبر اعلام کرد: «خبر منتشر شده در فضای مجازی کاملاً کذب بوده و خبرهای کذب منتشر شده در این زمینه صرفاً در راستای تشویش افکار عمومی و آسیب رساندن به روند بازار سرمایه است.

مجید عشقی، دبیر شورای عالی بورس نیز در این رابطه گفت: به موجب قانون بازار اوراق بهادار، صدور، تعلیق و لغو مجوز فعالیت بورس‌ها جزو وظایف شورای عالی بورس بوده و به هیچ وجه موضوع اشاره شده در دستور کار شورای عالی بورس قرار ندارد. بورس کالا در سال‌های اخیر به شفافیت معاملات کالاهای پذیرفته شده کمک شایانی داشته و عملکرد این بورس در اقتصاد ملی انکارناپذیر است.

ارزش معاملات خرد عدد ۵,۷۵۸ میلیارد تومان را به ثبت رسانده است که نسبت به میانگین هفتگی، ۱۴ درصد افزایش داشته است و نسبت به میانگین ماهانه، کاهش قابل توجهی نداشته است اما این میزان ارزش معاملات به شدت پایین بوده و نمی‌توان در شرایط فعلی با این ارزش معاملات به بورس امیدی داشت مگر اینکه به یک باره با چند خبر تغییرات بنیادی رخ بدهد.

با شایعه انحلال بورس کالا، ۳۹۵ نماد بورسی منفی شده و ۱۳۷ نماد نیز در وضعیت صف فروش گرفتار شدند، تنها ۶۳ نماد مثبت و ۵۳ نماد صف خرید بودند.

*در بورس چه می گذرد؟

نگاهی به عملکرد یک ماهه بازارها نشان می‌دهد که بازارهای مالی مختلف در اولین ماه تابستان، روزهای سردی را سپری کردند، اما دلیل عقب‌نشینی دارایی‌ها در تیر ماه چه بود و هر بازار چه کارنامه‌ای داشت؟

اولین فصل تابستان برای سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی خوشایند نبود و همه کلاس‌های دارایی مختلف با کاهش قیمت و نماگرهای خود همراه شدند.

بورس تهران در بین بازارهای مختلف با یک کاهش ۸.۸ درصدی در شاخص کل ضعیف‌ترین علکرد را داشت و شاخص خودرو نیز با یک افت ۷.۴ درصدی در رتبه بعدی قرار گرفت، در این میان دلار با کمترین تغییر و یک کاهش ۲ درصدی توانست عملکرد با ثبات‌تری نسبت به دیگر دارایی ها داشته باشد، سکه نیز درتیرماه افت 2.8 درصدی داشته است.

به نظرمی رسد بازدهی منفی بورس به دلیل دخالت‌های بیش از حد دولت در بازار سرمایه جهت تامین مالی کسری بودجه خود باشد، دولت در سایر بازارها کمتر توانایی دخالت داشته و همین مسئله نیز سبب افت بیشتر بورس شده است.

* بورس همچنان در شوک نرخ خوراک

پس از ثبت روزهای سبز در ابتدای سال 1402، بسیاری از سهامداران به دنبال ورود بیشتر سرمایه خود به بورس بودند که ریزش بازار سهام در اواسط اردیبهشت ماه همه آنچه آنها اندوخته بودند را پس گرفت، شوک‌هایی که در تیرماه به بازار وارد شد، کماکان کم‌رمقی و نگرانی را در رفتار فعالان بازار سرمایه به مهمترین رفتار تبدیل کرده است.

به نظر می رسد حتی بهبود روند معاملات به قدری قدرت نمی‌گیرد که شاهد یک روز سبز با کیفیت باشیم و مشخص است که بورسی‌ها همچنان از خرید سهام جدید اضطراب دارند؛ زیرا انتظار دارند که هرلحظه خبری جدید همین امیدهای اندک موجود در بازار را نیز نقش بر آب کند و بار دیگر همچون روزها و هفته‌های گذشته رنگی سرخ سرتاسر نقشه بازار را فرا بگیرد.

با این حال اما با فروکش کردن این نگرانی و برگشت مسیر تحلیلی به بورس، باید امیدوار بود اندک اندک تعادل به بازار برگردد و در صورت نبود خبری منفی، ریزش‌های سنگین پایان یابد.

* بازدهی بازار سهام در تیرماه

با ایستادن شاخص بورس در سطح یک میلیون و 983 هزار واحد بازدهی بورس در تیر ماه به منفی 8.8 درصد رسید. شاخص 13 روز نزولی را پشت سر گذاشت و در 8 روز صعود کرد. شاخص کل در مجموع 190 هزار و 782 واحد افت کرد.

شاخص کل هم‌وزن نیز در آخرین روز کاری تیر نسبت به آخرین روز معاملاتی خرداد ماه 46 هزار و 199 واحد پایین‌تر ایستاد. بنابراین شاخص هم‌وزن افت 6.2 درصدی را در تیر پشت سر گذاشت.

* خروج پول حقیقی از بازار سرمایه

در 21 روز معاملاتی تیر ماه تنها در 3 روز شاهد ورود  پول حقیقی از بازار بودیم و مجموع تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی در تیر ماه 8 هزار و 320 میلیارد تومان بود.

به عبارت دیگر، به طور میانگین روزانه 396 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده است که نسبت به خرداد رشد 23 درصدی داشته است.

* کاهش میانگین ماهانه ارزش معاملات خرد

در ماه گذشته، مجموع ارزش معاملات خرد بورس 134 هزار و 237 میلیارد تومان بود. همچنین میانگین روزانه ارزش معاملات خرد 6 هزار و 392 میلیارد تومان است که نسبت به خرداد ماه افت 29 درصدی داشته است.

* بازدهی صنایع بورسی در تیرماه

شاخص صنایع در روند معاملات تیرماه بازار سهام، شاهد ریزش شاخص‌های آماری اصلی و افت ارزش معاملات خرد روزانه بودند. بررسی ها نشان می‌دهد بازدهی 28 صنعت از 30 صنعت بزرگ بورس تهران در تیرماه منفی بوده است. به عبارت دیگر، 93.3 درصد از شاخص این صنایع با افت تراز مواجه بودند. در بین 28 صنعت دیگری که بازدهی منفی به ثبت رساندند، 10 صنعت ریزش کمتری به نسبت شاخص کل هم‌وزن به ثبت رساندند؛ 5 صنعت از نظر بازدهی در بین شاخص ‌کل هم‌وزن و شاخص‌کل قرار گرفتند و 13 صنعت دیگر بازدهی ضعیف‌تری نسبت به شاخص کل داشتند.

صنعت خرده فروشی و صنعت مواد و محصولات دارویی تنها صنایعی در بین 30 صنعت بزرگ بورس تهران بودند که در تیر ماه امسال، رشد تراز را در شاخص خود تجربه کردند. صنعت خرده فروشی در تیر ماه امسال با 12.7 درصد رشد تراز، در رتبه اول بازدهی ماه قرار گرفت و پس از آن، صنعت مواد و محصولات دارویی با 3 درصد رشد تراز شاخص، در رتبه دوم ایستاد.

صنایع قند و شکر، لاستیک و پلاستیک و زراعت از جمله صنایعی بودند که بازدهی بهتری به نسبت سایر 28 صنعت ریزشی داشتند.

صنایع فلزات اساسی، سرمایه‌گذاری‌ها و سیمان نیز از صنایع سنگینی بودند که عملکرد بهتری به نسبت شاخص‌کل هم‌وزن به ثبت رساندند.

صنایع استخراج کانه‌های فلزی، چند رشته‌ای صنعتی، محصولات شیمیایی، فرآورده‌های نفتی، بانک‌ها و خودرو نیز بازدهی ضعیف‌تری نسبت به شاخص کل به ثبت رساندند.

در بین 30 صنعت بزرگ بورس تهران، شاخص صنایع سایر مالی، رادیویی، خودرو و انبوه‌سازی در تیر ماه به ترتیب با ریزش 19.8 درصد، 17 درصد، 16 درصد و 14.2 درصد بیشترین افت تراز تیر ماه را تجربه کردند.

* برآیند تصمیمات دولت منجر به ریزش بورس شد

مجتبی دانشی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره روند بورس در تیرماه گفت: کسری بودجه دولت به قدری زیاد است که مسوولان اقتصادی به قیمت از بین بردن انگیزه سرمایه‌گذاری در بسیاری از حوزه‌ها و زیر پا گذاشتن حقوق و منافع سهامداران، دست به اتخاذ تصمیمات اشتباه یکی پس از دیگری می‌زنند، با این رویکرد که بتوانند بخشی از کسری بودجه فعلی را جبران کنند.

وی ادامه داد: برآیند این تصمیمات نادرست در بازار ماه گذشته نمود پیدا کرده و معاملات بورس از ابتدای تیرماه، منفی آغاز شد و هر چند در روزهای پایانی، مثبت‌های بازار، جانی دوباره به سهامداران بخشید؛ اما خبر افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به هفت هزار تومان، فعالان این حوزه را مجددا با چالش مواجه کرد.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: طی تیرماه انتشار صورت‌های مالی ۳ ماهه فصل بهار شرکت‌ها خبر از وضعیت بسیار مناسبی برای کلیت شرکت‌های بورسی داد که نشان می‌دهد بازار سهام فارغ از مسائلی که از خارج بازار به آن شوک‌های منفی و سنگینی وارد می‌کند، در داخل خود در حال تجربه و شرایط خوبی است و برگشت آرامش به بازار می‌تواند به چشم‌انداز خوبی برای قیمت سهام منجر شود.

* بهبود نسبی بورس با بازگشایی نمادها پس از برگزاری مجامع

دانشی تصریح کرد: صورت‌های مالی شرکت‌های موجود در گروه‌های مختلفی از جمله بانکی، دارویی، سیمانی، پلاستیک، خودروسازان تجاری و غیره نشان دادند که با وجود تلاطم‌های اقتصادی بسیار و سیاستگذاری‌هایی که اغلب مانع از سودآوری منطقی شرکت‌ها می‌شود، شرکت‌ها توانسته‌اند عملکرد خوبی از خود به نمایش بگذارند و چشم‌انداز مناسبی را از آینده خود ترسیم کنند. اگرچه در این بین برخی گروه‌ها همچون صنعت پالایشی با کاهش سودآوری همراه بود که البته از قبل نیز پیش‌بینی شده بود.

وی افزود: در یک بازار منطقی و به دور از هیجان، انتشار این گزارش‌ها می‌توانست موجب شکل‌گیری یک روند صعودی قدرتمند شود که کلیت بازار سرمایه را با خود همراه کند و خبری از ریزش‌هایی همچون روز گذشته نباشد؛ اما چنین شرایطی تجربه نشد.

به نظر می‌رسد با برگشت ثبات به بورس می‌توان انتظار داشت که این محرک‌ها اثرگذاری خود را به نمایش بگذارند و با بازگشایی نمادها پس از برگزاری مجامع شاهد بهبود نسبی در معاملات باشیم.