گروه انرژی- امیرمهدی نعمتی: در حالی که روسیه در برنامه راهبردی کلان خود در اروپا دنبال این بود تا جایی که می‌تواند اجازه ندهد یک رقیب بزرگ مثل ایران به اروپا گاز صادر کند؛ به گفته یک کارشناس انرژی، در پی آن نیز برنامه‌های تحریمی علیه ایران اعمال شد و در کل احداث خط لوله پاکستان هم به کما رفت.
به گزارش تجارت آنلاین، پاکستان چندی پیش وضعیت فورس‌ماژور و واقعه قابل توجیه را به ایران اعلام کرد تا تعهدات قراردادی خود در خصوص تکمیل پروژه چند میلیارد دلاری خط لوله گازی با ایران را به دلیل عوامل خارجی که خارج از کنترل اسلام آباد قرار دارند، تعلیق کند. پایگاه خبری داون پاکستان نوشت: دولت پاکستان با این اطلاعیه، ناتوانی خود را برای پیگیری این پروژه ابراز کرده است مگر این که تحریم‌های آمریکا علیه ایران رفع شود یا واشنگتن به اسلام‌آباد چراغ سبز نشان دهد تا این پروژه که تقریبا به مدت یک دهه متوقف مانده است را ادامه دهد. طبق اظهارات مکتوبی که مصدق مالک، وزیر نفت پاکستان به مجلس ملی داده است، این کشور تحت قرارداد خرید و فروش گاز، یک اخطاریه فورس ماژور به ایران صادر کرده است که در نتیجه، تعهدات پاکستان تحت این قرارداد را به حال تعلیق در می‌آورد.
بهانه پاکستان برای شکستن توافق گازی با ایران
وزیر نفت پاکستان همچنین به این موضوع اشاره کرد که ایران به اعلام وضعیت فورس ماژور اعتراض کرده است. این پاسخ به پرسش‌های یک نماینده درباره این بود که آیا پاکستان، تاریخی برای تکمیل پروژه خط لوله گازی تعینی کرده و در صورت تاخیر، آیا جریمه‌ای تعیین شده است. مالک در این پاسخ تصریح کرد: پروژه خط لوله گاز ایران پاکستان به دلیل تحریم‌های بین المللی علیه ایران متوقف مانده است و فعالیت این پروژه به محض رفع تحریم‌ها علیه ایران و عدم وجود تهدید تحریم‌ها، آغاز خواهد شد. از این رو، نمی‌توان تاریخ و مهلتی برای تکمیل پروژه خط لوله گاز ایران و پاکستان اعلام کرد. وزیر نفت پاکستان در عین حال، اذعان کرد که اگر ایران این موضوع را به دادگاه بکشاند، اطلاعیه پاکستان درباره فورس ماژور و اعتراض ایران به اعتبار آن تنها از طریق دادگاه داوری بین‌المللی می‌تواند حل و فصل شود. در نتیجه، میزان دقیق جریمه، در صورت صدور آن، منوط به قضاوت داوران خواهد بود.
صادرات گاز ایران به پاکستان به نفع هر دو کشور است
حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران، ماه گذشته در سفری به اسلام آباد، بر ضرورت تکمیل این پروژه تاکید کرد و گفت: این پروژه به نفع هر دو کشور خواهد بود. در حالی که دو کشور توافق کرده‌اند تجارت دو جانبه را در پنج سال آینده، به پنج میلیارد دلار برسانند امیر عبداللهیان، گفت: دو طرف باید مذاکراتی برای یافتن راه‌کاری برای بعضی از مشکلات بانکی و مالی بین دو کشور در چارچوب مقررات و قوانین بین‌المللی پیدا کنند.
صادرات گاز به پاکستان؛ اشتباه راهبردی یا پروژه درآمدزا
در این راستا محمود خاقانی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با ایلنا، درباره صادرات گاز به پاکستان و امکان همکاری عربستان برای سرمایه‌گذاری در احداث خط لوله در این کشور اظهار داشت: ابتدا باید گفت اجرای برنامه صادرات گاز به پاکستان یک اشتباه راهبردی بود که در یک مقطع زمانی روسیه در سیاست‌گذاری کلان انرژی به ایران تحمیل کرد، روسیه در برنامه راهبردی کلان خود در اروپا دنبال این بود تا جایی که می‌تواند اجازه ندهد یک رقیب بزرگ مثل ایران به اروپا گاز صادر کند که در پی آن نیز برنامه‌های تحریمی علیه ایران اعمال شد و در کل احداث این خط لوله هم به کما رفت، هرچند برجام توانست دوباره این برنامه را در دستور کار قرار دهد اما در هر حال یک برنامه صادراتی نبود که ایران از آن منتفع شود. وی افزود: در هر حال روسیه و چین اصرار داشتند که این برنامه اجرایی شده و ۳۰ میلیون متر مکعب گاز ایران به پاکستان صادر شود اما واقعیت اینکه در تاریخ ثابت شده هر کشوری برای تامین انرژی خود نیاز به گاز دارد یا باید در تولید و یا در احداث خط لوله سرمایه‌گذاری کند. یعنی همان بخشی که دولت نهم و دهم تصمیم گرفت با پول ایرانی ساخته شود و نزدیک ۱.۵ میلیارد دلار هزینه شد در اصل باید هند و پاکستان سرمایه‌گذاری می‌کردند و نکردند یعنی کسانی که در سیاست‌گذاری و تصویب سیاست‌های اقتصاد انرژی کشور دخالت داشتند به فکر منافع ملی نبودند.
