سید هادی برهانی
کارشناس مسائل اسرائیل
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در مصاحبه با شبکه فاکس نیوز تصریح نمود عربستان و اسرائیل هر روز به برقراری رابطه نزدیکتر می شوند. عین این موضعگیری چند روز بعد از سوی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، در مصاحبه با همین شبکه آمریکایی تکرار شد. در این اوضاع و احوال سفیر بحرین در آمریکا، عبدالله بن راشد ، با محتوم دانستن این واقعه، برقراری رابطه میان عربستان و اسرائیل را مسئله زمان خواند. سفر اولین وزرای اسرائیل، وزیر جهانگردی و وزیر ارتباطات، به عربستان طی روزهای گذشته دلیلی محکم در تایید این گمانه زنی ها قلمداد شده است. به رغم همه اینها نویسنده این مقاله معتقد است موانع پیش روی این روابط بیش از آن است که بتوان آنها را نادیده گرفت یا کم اهمیت تلقی نمود. این موانع، که می تواند فرآیند عادی سازی میان عربستان و اسرائیل را ناکام گذارد، در موارد زیرین مورد بررسی قرار گرفته است. عربستان کشوری کاملا اسلامی است. نزدیک به صد درصد مردمان این کشور مسلمان هستند. علاوه بر آن، بخش اعظمی از این جمعیت مسلمان گرایشات مذهبی و سنتی دارند. این واقعیت آنها را نسبت به اشغالگری یهودی در جهان اسلام و تصرف مقدسات اسلامی در فلسطین حساس کرده است. علاوه بر افکار عمومی عربستان، افکار عمومی در فلسطین نیز شدیدا مخالف این تحول است. لغو بازدید سفیر عربستان (در فلسطین)، آقای نایف بن بندر، از مسجدالاقصی در سفر اخیر نامبرده به سرزمینهای اشغالی موید این ادعاست. این تصمیم احتمالا به دلیل نگرانی از واکنش منفی و خشم آلود نمازگزاران فلسطینی صورت گرفته است. مخالفت مردم عربستان، فلسطین و سایر کشورهای اسلامی با عادی سازی روابط با اسرائیل چیز غریبی نیست و همواره، از آغاز تجاوز صهیونیستی به منطقه، وجود داشته است اما در این برهه خاص، و به دلیل تندروی و افراط دولت مذهبی نتانیاهو، این بار، به شکلی استثنایی، مخالفتهای گسترده ای با این عادی سازی در جوامع غربی و حتی جامعه یهودی اسرائیل وجود دارد. مخالفت فلسطینی ها با حرکت عربستان به سوی اسرائیل به گواهی تاریخ مخالفتی احساسی و سطحی نیست بلکه ریشه در حقایق تاریخی مسلمی دارد که همه آنها موید این واقعیت است که به رسمیت شناختن اسرائیل و صلح با آن نه تنها کمک به فلسطینی ها نمی کند بلکه تاثیری بسیار منفی در موقعیت و مبارزه آنها برای آزادی فلسطین دارد و اسرائیل را در موقعیت بهتری برای غصب حقوق آنها و یهودی سازی کامل این سرزمین قرار می دهد. عربستان در جهان اسلام نقش مرکزی دارد. این کشور خاستگاه اسلام است و مقدس ترین اماکن اسلامی، مکه و مدینه، در این کشور قرار دارند. اهمیت این اماکن در حدی است که پادشاهان عربستان مهمترین لقب خود را خدمت به این مراکز می دانند (خادم الحرمین الشریفین). همچنین، عادی سازی روابط با اسرائیل مغایر طرح صلح عربی است که در سال ۲۰۰۲ در اجلاس اتحادیه عرب در بیروت به تصویب همه دولتهای عربی رسید. براساس این طرح کشورهای عربی زمانی اسرائیل را به رسمیت خواهند شناخت که این رژیم از اراضی اشغالی سال ۱۹۶۷ (کرانه باختری، غزه و بلندیهای جولان) عقب نشینی کند و اجازه دهد کشور مستقل فلسطینی به پایتختی قدس در این اراضی تشکیل شود. در سطحی دیگر، سیاست‌های دولت کنونی اسرائیل آنچنان غیرقابل قبول و مردود است که داد دولتهای غربی و حتی یهودیان اسرائیل را درآورده است. اینک نه ماه است که اعتراضات مردمی گسترده علیه دولت نتانیاهو در اسرائیل در جریان است. این موانع مهم و متعدد هر تصمیم گیر عاقلی را از ماجراجویی در این حوزه برحذر می دارد.
