گروه راه و مسکن: طرح «تهاتر نفت با ساخت مسکن» که در دوره وزارت مرحوم رستم قاسمی مطرح و سپس بایگانی شده بود، برای سرعت بخشی به اجرای طرح حمایتی نهضت ملی مسکن دوباره به جریان افتاده است. به گفته مشاور وزیر راه و شهرسازی، شرکت‌های چینی و بلژیکی طرح‌هایی برای ساخت مسکن با هزینه ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار برای هر متر مربع ارائه داده‌‌‌‌اند و این طرح از سوی مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی تایید شده است. او با تاکید بر اینکه برای ساخت مسکن باید فناوری های نوین را وارد کنیم، گفته است: «چینی‌ها و بلژیکی‌ها از ما خواسته اند زمین را در اختیار آنها قرار دهیم تا با ورود فناوری های نوین مصالح و نیروی کار ایرانی مسکن بسازند.» به گفته این مسئول مطالبات این شرکت‌ها از طریق نفت تسویه خواهد شد. با توجه به این اطلاعات، پرسش‌هایی مطرح است، از جمله اینکه آیا تجویز این نسخه توسط دولت برای تحقق نهضت ملی مسکن امکان پذیر است؟ چه میزان می‌توان به تحقق طرح «تهاتر نفت با ساخت مسکن» امیدوار بود؟ «بهمن آرمان» -اقتصاددان و معاون اسبق سازمان بورس و اوراق بهادار و نماینده وزارت اقتصاد در هیات امنای حساب ذخیره ارزی( صندوق توسعه ملی فعلی) در گفت‌وگو با روزنامه «تجارت» به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
تکنولوژی نوین لازمه ساخت مسکن حمایتی
بهمن آرمان به روزنامه«تجارت» گفته است: «وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن در دولت رییسی با گذشت دو سال همچنان به سرانجام نرسیده دلیل این امر ناشی از این است که دولت به صورت شفاف اعلام نکرد که این وعده قرار است چگونه و با چه اعتبار و ابزاری تحقق یابد. ساخت یک میلیون مسکن در سال طبیعتا با ابزارهای سنتی امکان پذیر نیست و نیاز به صنعتی سازی و ورود تکنولوژی های نوین ساخت دارد. ما شاهد آن هستیم که کشور چین که در ساخت مسکن پیشرفت های خوبی دارد به طوری که یک ساختمان ۵۴ طبقه را در عرض دو هفته می‌سازد. بنابراین ساخت مسکن‌های دولتی مستلزم ورود فناوری نوین ساخت و ساز است. به همین دلیل است که دولت با تنگناهای مالی که رو به روست به مردم وعده زمین رایگان و وعده ۵۰۰ میلیون وام ساخت مسکن داده است؛ این در شرایطی است که با تورم بالای اقتصادی این وعده هم به ساخت مسکن منجر نخواهد شد؛ ضمن اینکه مردم از چنین پیشنهادی استقبال چندانی نکردند زیرا در نهایت منجر به ایجاد حلبی‌آبادهای جدید خواهد شد. »
فرصت حضور سازندگان خارجی مسکن در ایران
این اقتصاددان معتقد است: «حضور سازندگان خارجی می‌تواند برای سازندگان داخلی فرصتی مناسب برای به روزرسانی آنها در ساخت مسکن شود و در اجرای ساخت مسکن در کنار خارجی ها دخیل باشند و در نهایت تکنولوژی پیشرفته شرکت های معتبر خارجی را در حوزه ساخت مسکن بیاموزند.تشکیلات امروزی که با نام انبوه‌سازی مسکن در ایران شکل گرفته اولا دارای ضعف مدیریتی، عدم انگیزه کافی ساخت و ساز مسکن و کمرنگی در شیوه های نوین ساخت مسکن است؛ انبوه‌ساز به کسی می‌گویند که بتوانند کاری در ابعاد طرح مرحوم گلزار شبستری انجام دهند و شهرک مسکونی مانند شهرک اکباتان را بسازد؛ البته این شهرک نیز با نقشه و حضور مهندسان خارجی ساخته شد؛ در ایران شرکت‌های انگشت شماری نداریم که حتی قادر به اجرای چنین پروژه مسکونی موفقی باشند.»
ایرانی‌ها به تنهایی قادر به انبوه‌سازی نیستند
معاون اسبق سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید دارد:« ما می‌توانم برای ساخت مسکن از کشورهای خارجی به منظور استفاده از شیوه‌های نوین ساخت استفاده کنیم ؛ البته با توجه به تحریم و محدودیت‌های فروش نفت در ایران، روش تهاتر نفت با ساخت مسکن بسیار مناسب است.
شرکت‌های ایرانی به تنهایی قادر به اجرای پروژه های بزرگ مسکن سازی نیستند زیرا با وجود وفور مواد اولیه و مصالح ساختمانی در کشور به دلیل فقدان شیوه‌های نوین ساخت از ارزان‌سازی، صنعتی‌سازی و انبوه‌سازی مسکن در ابعاد بزرگ عقب هستیم.»
دستاورد طرح تهاتر نفت با مسکن
آرمان با اشاره به دستاورد طرح تهاتر نفت با مسکن می‌گوید: «تهاتر نفت با مسکن می‌تواند علاوه بر سرعت بخشی به تولید مسکن، درآمد ارزی حاصل از فروش نفت را به ثروتی ماندگار در کشور تبدیل کند. به عنوان نمونه بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی ایران یعنی فولاد مبارکه که ارزش تولید آن به ۵ میلیارد دلار در سال می‌رسد با فرمول تهاتر نفت در برابر دریافت تجهیزات ماشین آلات و تکنولوژی ساخته شد؛ زیرا طبیعی است که در زمان جنگ دولت توان تامین 4 و دو دهم میلیارد دلار که به صورت ارزی در فولاد مبارکه سرمایه گذاری شده است را نداشت. من از مدیران دوره ساخت این بنگاه بودم و زمانی که عده‌ای می‌پرسند که چطور در دوره جنگ چنین پروژه‌ای ساخته شد، پاسخ می‌دهم که این پروژه به نفت وصل بود به طوری که با فروش نفت، تکنولوژی، ماشین آلات وارد کشور می‌شد؛ اگر این کار صورت نمی‌گرفت، ایران چطور می‌توانست به این میزان از تقاضای فولاد در صنعت خودروسازی، لوازم‌خانگی و ساخت مسکن و … پاسخ دهد. لذا ما نباید نفت بفروشیم که در ازای آن اقلام خوراکی و دامی دریافت کنیم بلکه با فروش نفت باید این ثروت را به ثروتی ماندگار و مسکنی برای مردم تبدیل کنیم.»
ارزش افزوده فروش نفت به ازای مسکن
آرمان معتقد است: «ما باید نفت بفروشیم و در ازای آن برای مردم خانه بسازیم، برای سهولت در رفت و آمد و کاهش مصرف سوخت آزادراه ها را توسعه دهیم، پروژه های عمرانی چون سد سازی را اجرا کنیم.» این اقتصاددان تاکید دارد:« در شرایطی بیابانی ایران ذخیره کردن حتی یک متر مکعب آب برای ایران یک الزام است ما برای حفظ تاریخ و تمدن ده هزارساله خود ناچار هستیم حد اقل ۱۰ میلیارد متر مکعب آب از دریای عمان و خلیج فارس و خزر به قسمت های فلات مرکزی ایران انتقال دهیم . در این صورت با فرونشت زمین و خشکسالی اثری از شهرهای تاریخی چون اصفهان و یزد باقی نخواهد ماند. ( در حالی که طرح‌های شیرین سازی آب دریا که در دست اجرا می‌باشد حتی به یک میلیارد متر مکعب هم نمی‌رسد.) در چندروز گذشته برای شرکت در یک مراسم خاکسپاری عزام اصفهان بودم باعث تعجب و تاسف بود که در شهر خشکی مثل اصفهان هنوز محصولات آب‌بر همچون برنج، ذرت کشت می‌شود
