بهبود تجارت خارجي در پايان فصل بهار

بررسي آمارهاي گمرک نشان دهنده تراز تجاري مثبت از ابتداي سال تاکنون است و اين اميدواري نيز وجود دارد که اين تراز مثبت تا پايان سال ادامه داشته باشد. مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت پيش از اين بارها از لزوم بهبود آمارهاي مربوط به صادرات غيرنفتي و کاهش برنامه‌ريزي شده واردات به کشور خبر داده‌اند. رشد و توسعه صادرات غيرنفتي و کاهش وابستگي کشور به درآمدهاي نفتي طي سه سال گذشته يکي از مهمترين برنامه‌ها و اولويت‌هاي اقتصادي دولت يازدهم بوده است. دولت تدبير و اميد در اين زمينه موفقيت‌هايي نيز کسب کرده است. سال 94 هرچند با آمارهاي نه چندان مثبتي در زمينه توليد و پررنگ شدن رکود صنعتي همراه بود، اما از طرف ديگر براي نخستين مرتبه در يک دوره زماني حدود چهل ساله، تراز تجارت غيرنفتي کشور مثبت شده بود. حالا نيز برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته به نحوي است که تراز بازرگاني مثبت براي سال‌جاري نيز ادامه‌دار باشد. در اين ميان اگرچه نرخ صادرات و واردات کشور طي دو ماه ابتدايي سال با کاهش مواجه بود، اما گزارش‌هاي رسمي‌گمرک نشان مي‌دهد که اين آمار براي سومين ماه از نخستين فصل سال‌جاري بهبود يافته و با کاهش ميزان واردات به کشور، تراز تجاري سه ماهه‌امسال به حدود 1.5 ميليارد دلار رسيده است.

براساس گزارش گمرک ايران در سه ماهه نخست سال‌جاري 27 ميليون و 780 هزار تن كالا به ارزش 10 ميليارد و 472 ميليون دلار به خارج از كشور صادر شد كه اين رقم در مقايسه با دو ماهه نخست سال‌جاري از لحاظ ارزش بالغ بر 3 ميليارد و 610 ميليون دلار افزايش داشته است. از حيث وزني نيز ميزان صادرات كالا در مدت مذكور بيش از 9 ميليون و 660 هزار تن افزايش نشان مي‌دهد. گزارش دفتر فناوري اطلاعات و ارتباطات گمرك ايران درخصوص كارنامه بهاري تجارت خارجي كشورمان همچنين حاكي است كه در سه ماهه نخست امسال بالغ بر 7ميليون و 263 هزار تن كالا به ارزش 9 ميليارد و يك ميليون دلار از طريق گمركات اجرايي وارد كشور شده كه اين رقم در مقايسه با دو ماهه نخست سال‌جاري كه طي آن 4 ميليون و 560 هزار تن كالا به ارزش 5 ميليارد و 497 ميليون دلار وارد شده بود رشد نشان مي‌دهد.

بنابر اين گزارش در دو ماهه اول سال‌جاري صادرات غيرنفتي كشورمان 14 و 68 صدم درصد و واردات 13 و 54 صدم درصد كاهش داشت. اين گزارش حاكي است در اين مدت گاز طبيعي مايع شده به ارزش يك ميليارد و 690 ميليون دلار، ساير گازهاي نفتي و هيدروكربورهاي گازي شكل مايع به ارزش 434 ميليون دلار، محصولات از آهن يا فولاد غيرممزوج تخت فقط گرم نورد شده به‌صورت طومار با 354 ميليون دلار، پروپان مايع شده با 343 ميليون دلار و روغن‌هاي سبك و فرآورده‌ها به جز بنزين با 291 ميليون دلار عمده‌ترين كالاهاي صادراتي و كشورهاي چين، امارات متحده عربي، عراق، جمهوري كره و هند پنج كشور عمده مقصد صادرات كالاهاي غيرنفتي بودند. اين گزارش حاكي است طي سه ماهه اول سال‌جاري، ذرت دامي‌با 272 ميليون دلار، لوبياي سويا با 221 ميليون دلار، كنجاله سويا با 215 ميليون دلار، برنج با 197 ميليون دلار، قطعات منفصله جهت توليد اتومبيل سواري با 160 ميليون دلار عمده‌ترين كالاهاي وارداتي بودند و كشورهاي چين، امارات متحده عربي، جمهوري كره، تركيه و فدراسيون روسيه پنج كشور عمده صادركننده كالا به كشورمان بوده‌اند. شايان ذكر است كه متوسط قيمت هر تن كالاي صادراتي در اين مدت 377 دلار و كالاي وارداتي يك هزار و 239 دلار بوده است.

همچنين ميزان صادرات ايران به چين در سه ماهه نخست سال‌جاري از لحاظ ارزش نسبت به مدت مشابه سال قبل 12 و 62 صدم درصد افزايش يافت. چين در اين مدت 21 و 49 صدم درصد از سهم ارزشي كالاهاي صادراتي ايران را به خود اختصاص داد. بنابراين گزارش، امارات متحده عربي دومين خريدار كالاهاي ايران در اين مدت بوده كه 16 و 92 صدم درصد از سهم ارزش كل صادرات را دارا بوده و واردات آن از ايران نسبت به مدت مشابه سال گذشته 10 و 65 صدم درصد كاهش داشته است. سومين كشور واردكننده كالاهاي ايراني كشور عراق است كه طي سه ماهه اول سال‌جاري سهم آن از كل ارزش صادرات 14 و 49 درصد است و 5 و 76 درصد كاهش را نشان مي‌دهد. كشور جمهوري كره با سهم ارزش 8 و 11 صدم درصد چهارمين كشور مقصد كالاهاي صادراتي كشورمان بوده و واردات آن نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد يك ميليون و 375 درصدي همراه بوده است. كشور هند پنجمين واردكننده كالاهاي ايراني است كه 7 و 40 صدم درصد از سهم ارزش كالاهاي صادرات را به خود اختصاص داد كه نسبت به مدت مشابه سال گذشته 6 و 47 صدم درصد افزايش نشان مي‌دهد. بنابراين گزارش ساير كشورها با سهم ارزش 31 و 58 درصدي، واردكننده كالاهاي ايراني بوده‌اند كه اين ميزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 29 و 33 درصد كاهش داشته است. شايان ذكر است كه ميعانات گازي با ارزش يك ميليارد و 690 ميليون دلار، 16 و 14 صدم درصد سهم ارزش كالاهاي صادراتي را در اين مدت دارا بوده است. صادرات محصولات پتروشيمي‌با ارزش 3 ميليارد و 542 ميليون دلار، 33 و 82 صدم درصد سهم ارزش كالاهاي صادراتي را به خود اختصاص داده است.