بانکداری صنایع کوچک و متوسط

بررسيهای متعددی از جمله گزارشات مربوط به شرکت مشاوره مدیریت مکینزی در سال 2012 و IFC از نهاد های زیر مجموعه بانک جهانی در سال 2011، نشان داده اند كه صنايع كوچك و متوسط از طريق كانال های كارآفريني، نوآوري و تغيير فن آوري و در نهايت ايجاد فرصت هاي شغلي و افزايش درآمد، بر اقتصاد کشورها و در پی آن بر اقتصاد جهانی تاثيرگذارند. توسعه شرکت های كوچك و متوسط بعنوان موتور محرک اشتغازائی و رمز توسعه اقتصادي کشورها شناخته شده و اقتصاددانان برجسته دنیا، همه به نوعي برتري این بخش را در راه توسعه اقتصادي كشورها بيان نمودهاند.
این بخش، بطور قابل ملاحظه ای به امکان برخورداری یک کشور از تنوع فعالیت های اقتصادی، ایجاد ثبات، مقاومت های اقتصادی اجتماعی کمک می نماید و شرکت های فعال در این بخش، نقش مهمی را در فرآیند توسعه بخش خصوصی ایفا خواهند نمود. با این وجود، توسعه این بخش با چالش های اساسی و خاص خود مواجه است. معمولا فرایند رشد شرکت های کوچک و متوسط با محدودیت های زیادی در مقایسه با شرکت های بزرگ مواجه می باشند. محدودیت هایی از قبیل؛ کاهش دسترسی به بازارهای مالی و بازارهای کالا و خدمات، نیروهای ماهر، فن آوری ها و سرمایه که همگی بدلیل عدم وجود صرفه ناشی از مقیاس، ایجاد گردیده است. فقدان دسترسی مناسب شرکت های کوچک و متوسط به منابع تأمین مالی، بعنوان یکی از مهم ترین چالش های رشد این شرکت ها تلقی می گردد. از نظر بانک ها، ارائه خدمات مالی به شرکت های کوچک و متوسط غالباً پر خطر و پر هزینه می باشد و معمولاً این شرکت ها با کم مهری و عدم امکان دریافت مناسب خدمات مالی از جانب نهادهای تامین کننده مالی مواجه هستند. در جمهوری اسلامی ایران، ضرورت حمایت از شرکت های کوچک و متوسط در راستای متبلور نمودن اقتصاد مقاومتی و رونق بخشیدن به اقتصاد کلان، وفق مفاد سند چشم انداز سال 1404 (ابلاغیه مقام معظم رهبری) و نیز بدلیل تجربه موفق سایر کشورها در این زمینه، لازم می باشد. ارائه مجموعه خدمات مالی و بطور مشخص تأمین مالی مناسب و بموقع به این شرکت ها، از اصولی ترین موارد تحریک این حوزه تلقی می گردد. در این راستا، نقش تاسیس یک بانک تخصصی صنایع کوچک و متوسط، تعیین کننده خواهد بود
طبق مطالعه سال 2011 نهاد IFC  در 92 کشور و مرتبط با 315 بانک ارائه کننده خدمات مالی به شرکت های کوچک و متوسط، سوددهی اینگونه بانک ها به شرط ارائه حداقل سبدی از خدمات مالی و غیر مالی زیر بسیار مناسب خواهد بود.
حمايت هاي مالي
تامین مالی در جهت تاسیس واحد ها، خريد مواد اوليه، ارتقاء كيفيت توليدات، انجام تحقيقات، افزايش بهره وري، صادرات و ...
حمايت هاي قانوني
کمک  به بهبود فضاي كسب و كار و اصلاح قوانين و مقررات مرتبط ، توسعه فن آوری و تجارت الكترونيك، توسعه
مجتمع ها و شرکت هاي صنعتي، کمک به ايجاد فرصت هاي صادراتي و ...
حمايت هاي آموزشي
آموزش هاي سطوح مديريت، مرتبط با استاندارد كردن محصولات و خدمات، اصول اداره شركت، بازاريابي و صادرات، مقررات تجاري و مالي و ....
حمايت هاي مشاوره اي
ارائه خدمات مشاوره مديريت، مشاوره مالی، مشاوره تجاری، مشاوره حقوقي و ...
حمايت هاي اطلاع رساني
خدمات اطلاع رساني تجاری، مديريت، فنی و ...
حمايت هاي فنی و تكنولوژيكي
مطالعه، بررسي و معرفي تكنولوژي هاي جديد و .....
تاکید می گردد که راز موفقیت و تاثیر گذاری بانک های صنایع کوچک و متوسط توجه تخصصی آنها به موارد استراتژیک زیر می باشد:
•درك، شناخت جغرافيايي و فضاي كسب و كار كارآفرينان و مشتریان کوچک و متوسط که از ویژگی های متمایز کننده خدمات بانک های صنایع کوچک و متوسط از دیگر بانک های تجاری است.
•كاهش هزينه‌هاي عملياتي ارائه خدمات مالی از طریق دارا بودن حداقل شعب و حداکثر استفاده از بانکداری الکترونیکی.
•خلاقیت در حوزه شناسائی و مدیریت ريسك و استفاده از روش های Psychometry
•همراه و شریک بودن در جهت ظرفيت‌سازي و توانمندسازي مشتريان با رویکردی دراز مدت.
•مشاركت با حاكميت در جهت تأثیر گذاری بیشتر به دلیل مشترک بودن منافع در جهت توسعه شرکت های کوچک و متوسط.
در راستای متبلور نمودن اقتصاد مقاومتی، متنوع سازی اقتصاد، به مشارکت گیری و توسعه بخش خصوصی، اشتغال زائی و رونق اقتصادی، پیشنهاد می گردد تا تاسیس یک بانک اسلامی صنایع کوچک و متوسط در دستور کار قرار گرفته و تا حد امکان سعی گردد تا از طریق ایجاد انگیزه برای ورود بخش خصوصی در تاسیس و مدیریت این بانک فضا سازی های لازم صورت پذیرد. مطالعات متعددی در جهت اثبات سوددهی بسیار مناسب فعالیت چنین بانک هایی با شرط دارا بودن پارادایم مدیریتی متفاوت از بانک های تجاری مرسوم بعنوان توجیهات لازم برای ورود سرمایه گذاران بخش خصوصی وجود دارد.
 * شاهين شايان آراني- کارشناس ارشد مالی بین الملل