از اوایل اردیبهشت با توجه به کاهش شدید قیمت نفت، گمانه زنی هایی در خصوص تمدید توافق اوپکی ها برای کاهش تولید در بازار ایجاد شد. این کاهش قیمت نفت در ماه جاری از نوامبر سال گذشته بی سابقه بوده است.کارشناسان می گویند، زمانی که قیمت نفت به 30 الی 40 دلار برسد سهام دچار مشکل خواهد شد. قیمت نفت در تابستان سال امسال ممکن است به 39 دلار و 30 سنت هم برسد. اما در این بخش بیشتر از خود نفت، سهام نفت دربازار آسیب جدی خواهد دید و افت شدیدی را در پیش خواهد داشت.
در توافق نوامبر سال گذشته ایران نقش بسیار پررنگی داشت و در توافق نوامبر موفق شد تنها كشوري باشد كه توليد خود را كاهش ندهد. به همین دلیل کارشناسان بر این باور بودند که اگرچه برخي كشورهاي عضو اوپك موافق كاهش توليد هستند، اما تصميم ايران در تمديد توافق نوامبر يا لغو احتمالي آن بسيار موثر خواهد بود.
از طرف دیگر وضعيت روابط بین ایران و عربستان شبيه آتش زیر خاكستر است؛ مقامات رياض با تندترين كلمات ايران را متهم ميكنند و رييسجمهور ايران با طعنهاي سنگين پاسخشان ميدهد كه «بندگان خدا اصلا صندوق راي نديدهاند.» اما دور یک میز نشستند و برای افزایش قیمت نفت در بازار راه حل ارائه دادند.
با تمام این شایعه ها در روز ۳ خرداد بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان تهران را به مقصد وین ترک کرد تا در ۴ خرداد در یکصد و هفتاد و دومین نشست وزیران نفت اوپک حضور یابد.
بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان چند ساعت مانده به نشست وین اعلام کرد در صورت توافق اوپک برای تمدید توافق کاهش تولید نفت، ایران به آن احترام می گذارد و به آن پایبند خواهد بود.
وزیر نفت گفته بود كه برای همه اعضای اوپک در این مرحله قیمت مطلوب نفت میان ۵۵ تا حداکثر ۶۰ دلار است.
موضع ايران تمديد اين كاهش بود،از همين روز زنگنه گفته بود كه:« ما مشتاق هستیم که همه مسائلی را که پیش از این درباره آن به توافق رسیدیم، تمدید کنیم.»
هرچند كه اغلب وزراي نفت سيزده كشور عضو اوپك، هم پيش از آمدن به وين درباره تمديد تفاهم گذشته اين سازمان ابراز خوشبيني كرده بودند.
*علامت مثبت به بازار نفت
قیمت نفت در معاملات روز پنج شنبه بازار جهانی در آستانه نشست اوپک که پیش بینی می شد طی آن تمدید توافق کاهش تولید کشورهای اوپک و غیر اوپک تا سال ۲۰۱۸ تصویب شود، افزایش یافت.
نفت برنت که قیمت پایه بازار بینالمللی است، ۵۵ سنت یا یک درصد افزایش یافت و به ۵۴.۵۱ دلار در هر بشکه رسید.
نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا ۵۱ سنت یا یک درصد افزایش یافت و در ۵۱.۸۷ دلار در هر بشکه ایستاد.
هر دو قیمت پایه بیش از ۱۶ درصد از پایینترین قیمتی که در ماه میلادی جاری داشتند، رشد پیدا کردهاند. رشد قیمتها تحت تاثیر انتظارات فزاینده بازار برای تمدید توافق کاهش تولید میان کشورهای عضو و غیر عضو اوپک تا سال ۲۰۱۸ بوده است.
*راي مثبت اكثريت
اگرچه كشورهاي نفتخيزي كه بودجه شان به نفت وابسته است،بيش از همه براي تمديد توافق كاهش توليد اصرار كردند،اما جمع بندي مذاكرات نشست 172 نشان داد كه ساير اعضا هم موافق با اين تمديد بودند. با تمام گمانه زنی هایی که در خصوص این نشست وجود داشت، سرانجام تولیدکنندگان نفت عضو و غیرعضو اوپک برای تمدید توافق کاهش تولید با هدف حذف مازاد عرضه در بازار جهانی و حمایت از قیمتها روز جاری مذاکرات در وین را آغاز کردند.
در پایان نشست روز پنجشنبه اوپک در وین، اعضای کشورهای عضو در پشت درهای بسته بر سر تمدید توافق ماه نوامبر این سازمان مبنی بر کاهش یک میلیون و 200 هزار بشکه ای تولید نفت در بازه زمانی 9 ماه به توافق رسیدند.
یکصد و هفتاد و دومین نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با اجماع اعضا برای تمدید توافق این سازمان در مدت زمان 9 ماه به پایان رسید.
همچنین اعضای اوپک، امروز گینه استوایی را به عنوان جدیدترین عضو اوپک تأیید کردند تا تعداد اعضای این سازمان به 14 کشور برسد. این کشور سومین تولیدکننده بزرگ نفت در آفریقاست.
برخی معتقد بودند که عربستان دیگر با تمدید توافق همکاری نخواهد کرد اما عربستان نیز برای اقتصاد کشورش احساس خطر کرد و همکاری خود را اعلام کرد.
درآمد اعضای اوپک از ۱.۳ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۲ میلادی به ۴۳۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ میلادی کاهش یافته است و بسیاری از کارشناسان تصمیم شیوخ ریاض برای خصوصی سازی شرکت آرامکو را اقدامی جهت کسب درآمد میدانند. در دو سال گذشته، دولت عربستان بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار به دلیل سقوط قیمت نفت از دست داده و در سایه آینده نامشخص بازار نفت، همچنان این عدد در حال افزایش است.
براساس پیش بینی اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، درآمد اعضای اوپک در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ میلادی به ترتیب ۵۳۸ و ۵۹۵ میلیارد دلار خواهد بود که همچنان فاصله زیادی میان درآمدهای آنان در مقایسه با دوره رونق بازار وجود دارد و بیم آن میرود که کاهش هزینههای اجتماعی، موجی از ناآرامیها را در این دولتهای نفتی پدید آورد.
*واکنش بازارهای جهانی به نتیجه نشست اوپک
بازار آسیا پس از تمدید توافق اوپک دچار سردرگمی شده و با نواسانات زیادی رو به رو شده است. در همین حال سهام نیک کی ۲۲۵ با کاهش ۰.۱۹ درصد رو به رو شد، در حالی که کوسپی ۰.۷۷ درصد افزایش داشته است. شاخص کوسپی در حالی به بالاترین حد خود رسیده که طی شش ماه متوالی روند افزایشی داشته است.
در بازار چین، اما شاخص هنگ سنگ مشابه روز گذشته تغییری نداشته است، با این حال شاخص ترکیبی شانگهای با کاهش ۰.۲ درصدی رو به رو شد.
قیمت طلا در بازارهای جهانی تحت تاثیر کاهش ارزش دلار از یک سو و همچنین انتشار متن مذاکرات نشست اخیر فدرال رزرو آمریکا از سوی دیگر با رشد روبرو شده است. به نظر می رسد سردرگمی نسبت به تصمیمات ترامپ نیز بازار طلا را با وضعیتی تازه مواجه کرده است.
از سوی دیگر خبرهای رسیده از بازار جهانی نفت نشان می دهد با روشن شدن تصمیمات اعضای اوپک ، قیمت ها در این بازار فروکش کرده و بهای هر بشکه نفت با کاهش روبرو شده است.
کاهش قیمت نفت در حالی رخ داد که پیش از این در آستانه توافق اوپک قیمت ها در بازار افزایشی را تجربه کرده بودند . خبرگزاری رویترز در گزارشی دلیل کاهش قیمت نفت را انتظار سرمایه گذاران برای كاهش بیشتر تولید نفت و یا طولانی تر شدن دوره توافق اعلام کرده است