مدیرعامل بیمه ایران معین: با خود عهد بستیم که شفاف عمل کنیم

به گزارش روزنامه تجارت به نقل از ایسنا، مدت هاست موضوع لزوم حذف مالیات بر ارزش افزوده در محافلی که مدیران صنعت بیمه، گرد هم جمع می شوند مطرح است و همه امید دارند تا در آینده ای نزدیک این موضوع محقق شود از طرفی لزوم فرهنگ سازی برای خرید بیمه های عمر در ایران می تواند اهمیت حذف مالیات بر ارزش افزوده از روی بیمه نامه ها را دو چندان کند چرا که با این اتفاق بیمه نامه ها 9 درصد ارزان تر خواهند شد.

همچنین شرکت های بیمه مخصوصا شرکت های بیمه بورسی این روزها سعی می کنند تا صورت های مالی خود را با استاندارد گزارش‌گری بین المللی مالی ( IFRS) تنظیم کنند اما مشکل اینجاست که حتی بسیاری از مدیران مالی این شرکت ها در عمل نمی دانند که این نوع گزارش گری چگونه باید باشد و آن ها به چه سبکی باید این استاندارد را در صورت جریان وجوه نقد، صورت سود و زیان و ترازنامه خود اعمال کنند.

با ابراهیم حمیدی که سابقا عضو هئیت مدیره بیمه ایران نیز بوده و از سال 1392 تاکنون رییس هیئت مدیره و مدیرعامل بیمه ایران معین است در این موارد به گفت‌وگو پرداخته ایم که بخشی از آن در ذیل منتشر می گردد.

تعدادی از نمایندگی های بیمه ایران گفته اند که قسط اول بیمه عمر و سرمایه گذاری مشتریانشان دو برابر شده و تعدادی از آن ها اقدام به بازخرید بیمه نامه خود کرده اند. این طور که آن‌ها می گفتند ظاهرا این افزایش بابت مالیات بر ارزش افزوده است. آیا علی رغم اینکه قرار بود مالیات از روی بیمه‌نامه ها حذف شود به بیمه عمر هم مالیات اضافه شده است؟

در بیمه ایران و بیمه ایران معین مکانیزمی وجود دارد که بنا بر آن مکانیزم، در طول دو سال گذشته بیمه زندگی "مان" را عرضه کردیم. اولا در بیمه های عمر و سرمایه گذاری فقط بخش سرمایه گذاری از مالیات بر ارزش افزوده معاف است و بخش بیمه ای اش یعنی خطر فوت، حادثه و درمان معاف از مالیات بر ارزش افزوده نیست.

در سال های گذشته هم این طور بود؟

بله، قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 و مربوط به اصل 85 قانون اساسی بوده و به صورت آزمایشی از مهر ماه سال 1387 ابلاغ و اجرایی شده است. به استناد ماده 1 قانون مالیات بر ارزش افزوده، ارائه خدمات در ایران به استثنای موارد معاف قید شده در ماده ۱۲ قانون یاد شده مشمول پرداخت مالیات و عوارض می باشد و به استناد ماده 12 هیچگونه معافیتی برای خدمات بیمه ای تصریح نشده است لذا خدمات بیمه ای در ایران مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند، اگرچه در کشور های توسعه یافته شرکت های بیمه عموما معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند. در بیمه‌های عمر ذخیره دار روال محاسبه و کسر مالیات بر ارزش افزوده به خاطر ماهیت پس اندازی آن متفاوت است و وفق بخشنامه و دستورالعمل های صادره سازمان امور مالیاتی در بیمه های عمر و سرمایه گذاری، صرفاٌ مبالغ دریافتی شرکت های بیمه بابت حق بیمه پوشش های بیمه ای مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود و وجوه پرداختی بیمه گذاران به عنوان پس انداز که به حساب ذخیره پس انداز منظور می گردد مشمول مالیات برارزش افزوده نیست.

با این اوصاف به جرات می توان گفت رشته بیمه های عمر پس‌اندازی (ذخیره دار) از لحاظ انجام محاسبات فنی و اکچوئری و همچنین نگهداری اطلاعات بیمه نامه به خاطر مدت دار بودن آن از پیچیده ترین رشته های بیمه ای می باشد. اکثر شرکت‌های بیمه مالیات بر ارزش افزوده را مستقیم و به صورت جداگانه از بیمه گذار دریافت نمی کنند و آن را به عنوان یکی از کسورات در محاسبه ارزش بازخریدی لحاظ می کنند.

اگر در ماه‌های آینده مالیات بر ارزش افزوده از صنعت بیمه برداشته شود آیا مبالغی که در قسط اول به عنوان مالیات گرفته شده قابل برگشت به بیمه‌گذار است؟

فعلا برای اظهار نظر قطعی در این مورد باید منتظر تصویب قانون مذکور و بخشنامه‌های اجرایی آن بود در صورت حذف مالیات بر ارزش افزوده، بنظر می‌رسد مالیات از تاریخ اجرای قانون جدید از بیمه گذاران دریافت نخواهد شد و مالیات های دریافتی در گذشته قابل برگشت نیست و به حساب سازمان مالیاتی پرداخت شده است.

مدتی است که صحبت شده شرکت‌های بیمه و بانک‌ها صورت‌های مالی‌شان را بر اساس استاندارد بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) تنظیم کنند، من با تعدادی از مدیران مالی شرکت‌های بیمه صحبت کردم ولی تعدادی از خود آنها هم نمی‌دانستند که چطور باید صورت‌های مالی شرکت را با توجه به استانداردهای IFRS  تنظیم کنند. این استاندارد در صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و در ترازنامه شرکت چقدر می‌تواند تاثیرگذار باشد. آیا این استاندارد با توجه به شرایط فعلی شرکت‌های بیمه آن ها را به سمتی می‌برد که مانند برخی از بانک‌ها زیان‌ده شوند؟

بدون تردید اجرا و بکارگیری استاندارد IFRS می‌تواند بانک‌ها را تحت تاثیر بیشتری قرار می‌دهد. همانطور که می دانید ما در صنعت بیمه رکنی به نام شورای عالی بیمه داریم و تصویب نمونه صورت‌های مالی توسط این شورا صورت می‌گیرد. سازمان بورس بدون توجه به ضوابط و مقررات موجود در این خصوص شرکت‌های بورسی- بیمه‌ای را الزام کرده که صورت‌های مالی خود را به روش IFRS تنظیم کنند (البته بیمه ایران معین بورسی نیست) از طرفی آنچه که در اختیار ماست استاندارد 28 سازمان حسابرسی و نمونه صورت‌های مالی اعلام شده توسط شورای عالی بیمه است. ولی به لحاظ اهمیت موضوع به منظور اجرایی کردن IFRS کمیته‌ای متشکل از کارشناسان صنعت بیمه و سازمان حسابرسی با هماهنگی بیمه مرکزی ایران تشکیل و کار مطالعاتی را در این زمینه شروع و اقدامات مفیدی صورت گرفته است.

اصل غرامت در بیمه می‌گوید که بیمه‌گذار نباید از بیمه سود کند، آیا در ایران در مورد بیمه‌گذاران بزرگ این اصل رعایت می‌شود و آیا شرکت‌هایی بودند که از پرداخت خسارت‌شان سود ببرند؟

اصل خسارت می‌گوید که هیچ بیمه‌گذاری از محل بیمه نباید درآمد کسب کند. به عبارت دیگر شرکت‌های بیمه موظف هستند بیمه‌گذار را به زمان قبل از حادثه برگردانند. از سال 1374 تا به امروز آنچه که من دیدم، شرکت‌های ما میل به این دارند که خسارت را خوب پرداخت کنند. دلیلش هم خیلی روشن است چون شرکت‌های بیمه علاقه ندارند با مشتری‌هایشان که شرکای تجاری‌شان هستند به دادگاه بروند. چرا که اگر خسارت را عادلانه پرداخت نکنند ممکن است که مشتری آن را نپذیرد و به مراجع قضایی مراجعه کنند. شرکت‌های بیمه علاقه ندارند که مشتری شان در مراجع قضایی علیه آن ها اقامه دعوی کند چرا که برای اعتبار و وجهه آنها خوب نیست. بنابراین بیمه‌گر با حسن‌نیت و با نگاه به اینکه مشتری شریک تجاری‌اش است با این موضوع برخورد می‌کند. ممکن است بیمه‌گذاری با هدف تقلب و تخلف کاری کند که از محل بیمه‌نامه سود کند. اگر بخواهیم همه پرونده ها را بررسی کنیم احتمالا تعدادی از این نوع پرونده‌ها در صنعت بیمه باشد. ما در بیمه ایران هم از این جنس پرونده‌ها داشته‌ایم. در آن موارد بیمه‌گذار از بیمه نفع برده ولی باید در هر صورت دقت کنیم که ما باید بیمه‌گذار را به زمان قبل از وقوع حادثه برگردانیم نه به زمان 10 سال یا 20 سال بعدش.

از دیدگاه شما به عنوان یک فعال صنعت بیمه، این صنعت چقدر پتانسیل اشتغال زایی برای جوانان دارد؟

صنعت بیمه می‌تواند به اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال کمک کند یعنی هیچ کارخانه و صنعتی نمی‌تواند بدون بیمه کارش را ادامه دهد. هیچ هواپیمایی بدون بیمه‌نامه پرواز نمی‌کند و هیچ کشتی بدون بیمه‌نامه حرکت نمی‌کند بنابراین همه بخش‌های صنعت بیمه می‌توانند به اشتغال کمک کند. از طرفی در تولید ناخالص داخلی تنها دو درصد صنعت بیمه نقش دارد. ما می‌توانیم این آمار را تا هفت الی هشت درصد (در برنامه ششم هم چنین حکمی وجود دارد) در ایران افزایش دهیم در نتیجه ظرفیت در این صنعت وجود دارد اما برای اینکه این موضوع محقق شود باید بر روی بیمه‌های عمر و سرمایه‌گذاری تمرکز ویژه‌ای داشته باشیم. بهترین کار برای اینکه انسان‌های متخصص زیادی به کار گرفته شوند این است که سهم 10 درصدی بیمه‌های عمر به 50 درصد افزایش یابد. کسانی که در این صنعت تحصیل کرده‌اند می‌توانند به بازار بیمه بیایند و در این زمینه کار کنند. کار در زمینه بیمه بسیار جذاب است. ما در پایان سال 1395 با بیمه «مان» 650 هزار بیمه‌نامه فروختیم. ما نزدیک 500  میلیارد تومان حق بیمه گرفتیم و 650 هزار نفر از امنیت خاطر برخوردارند و این برای من بسیار مهم است. اگر ما این بازار را توسعه دهیم با سیاست‌هایی که دولت دارد می توان این صنعت را گسترش داد. اگر لایحه حذف مالیات بر ارزش افزوده در مجلس تایید شود خیلی خوب است. ما آیین نامه شماره 54 مصوب شورای عالی بیمه را هم داریم که می‌گوید کسانی که بیمه می‌فروشند نیازی نیست که دفتر داشته باشند و نباید ناچار باشند که هزینه‌ای از این بابت متحمل شوند، همچنین الزامی نیست که آنها شغل دیگری نداشته باشند. آنها می‌توانند کارمند باشند و بیمه‌نامه عمر هم بفروشند.

 به نظر شما صنعت بیمه کشور ایران تا چه حد متخصص نیاز دارد و تا چه حد متخصصان موجود جوابگوی صنعت بیمه است؟

به نظر من در تمام حوزه‌های صنعت بیمه جای کار وجود دارد. صنعت بیمه دچار کمبود نیروهای متخصص و دارای مهارت است. درس خوانده زیاد داریم. این ها باید در یک پروسه‌هایی آموزش ببینند و خودشان را برای کار توانمند کنند، منظورم از توانمندی، داشتن مهارت‌هایی مربوط به حوزه کاری خودشان است. کسانی که می‌خواهند در حوزه بیمه کار کنند باید کلاس آموزش بروند و مهارت های لازم از قبیل مالی، نرم افزار های مربوط و زبان یاد بگیرند و خود را آماده کنند. شکی نیست که صنعت بیمه ما از لحاظ داشتن افراد متخصص محدودیت دارد، و همه باید برای بهبود وضعیت تلاش کنیم.

لطفا درباره بیمه زندگی "مان" مقدار فروش و تعداد بیمه نامه های صادر شده توضیحاتی دهید.

بیمه زندگی "مان" محصول منحصر بفردی است، به لحاظ ویژگی ها و مزیت های رقابتی ای که دارد، نماد حفاظت از بنیاد خانواده می باشد، نتیجه خوب و موفق بیمه زندگی مان به سیاست تمرکزو توجه خاص روی یک رشته بیمه ای است. فروش بیمه زندگی "مان" از دی ماه 1393 تاکنون 708725 هزار بیمه نامه است با حق بیمه وصولی بالغ بر 5400 میلیارد ریال، تعداد بیمه نامه های صادره در سال 1395 بیش از 350 هزار فقره و با حق بیمه وصولی 2800 میلیارد ریال، متوسط وصول ماهانه 233 میلیارد ریال است. سال گذشته  بالغ بر 30 هزار نفر-ساعت کلاس های آموزشی برای بیمه زندگی مان برگزار کردیم.