مجتبی آزادیان
روزنامهنگار
mojtaba.azadiyan@gmail.com
موضوعاتی که توسط برخی از اعضای حرفه حسابرسی در خصوص کنترلهای داخلی مطرح شده است عمدتاً شامل نداشتن استاندارد حسابرسی مصوب سازمان حسابرسی و آماده نبودن شرکتها از نظر سیستم کنترل داخلی موجود بوده است. البته بخشی از آن نیز به عدم توجه و آگاهی کافی از دامنه مورد انتظار برای گزارشگری نسبت به کنترلهای داخلی بوده است یعنی برخی از حسابرسان چنین برداشت کردند که کنترلهای داخلی با اهداف عملیاتی و رعایتی نیز در دامنه اظهارنظر حسابرسی قرار دارد در حالی که همانگونه که در دستورالعمل قید شده، گزارش مدیریت و اظهارنظر حسابرس صرفاً محدود به کنترلهای داخلی حاکم بر گزارشگری مالی است.
البته به نظرمیرسد شاید پایین بودن سطح همکاری و تعامل بین جامعه حرفهای، نهادهای استانداردگذار و نظارتی نیز نقش زیادی داشته است و موضعگیری جامعه حسابداران رسمی و عدم تدوین استاندارد یا ضوابط مورد نیاز توسط سازمان حسابرسی بر عمکلرد حسابرسان معتمد تاثیر بااهمیتی داشته است. کما اینکه در حال حاضر با گذشت نزدیک به 6 سال از آذر ماه 1390 که موضوع الزامات کنترلهای داخلی و گزارشگری نسبت به آن به صورت جدی مطرح شد، تاکنون ضابطه، رهنمود یا استاندارد در این زمینه توسط نهادهای مزبور منتشر نشده است. البته زحمات و تلاشهای اساتید و بزرگواران حرفه در این دو نهاد بر کسی پوشیده نیست اما به نظر میرسد با توجه به اهمیت بسیار بالای این موضوع در حفظ حقوق سرمایهگذاران و ارتقای شفافیت بازار سرمایه و پیشگیری از وقوع تقلبها باید به صورت جدیتر به این موضوع پرداخته شود.
به نظر میرسد عدم شناخت و آگاهی کافی اعضای هیئت مدیره و مدیران ارشد شرکتها با کارکردها و وظایف حسابرسی داخلی، عدم تطابق آنچه که تاکنون واحدهای حسابرسی داخلی در بسیاری از شرکتها انجام میدادهاند با وظایف و انتظارات از حسابرس داخلی طبق ضوابط موجود و در نتیجه پایین بودن سطح شناخت و آگاهی نسبت به وظایف حسابرسی داخلی، کم بودن افراد متخصص با توجه به اینکه در دانشگاهها به صورت جدی به این موضوع پرداخت نشده و مجامع حرفهای نیز در این زمینه نوپا هستند، از جمله چالشهای موجود پیش روی حسابرسی داخلی در ایران باشد که با آموزش، فرهنگسازی و همکاری و هماهنگی بین گروههای فوقالذکر قطعا این موارد هرچه سریعتر برطرف خواهد شد