ايليا پيرولي
روزنامه نگار
كاهش درآمدها و هزينه بالاي دولت عامل كسري بودجه‌اي است. انباشت بدهي‌هاي دولت در چند سال گذشته كه به دو بخش عمراني و بانكي مربوط مي‌شود، كشور را با چالش كسري بودجه مواجه كرده است.
حالا چرا اين كسري در حالي ايجاد شده است كه تنها شش ماه از سال گذشته است. برخي از كارشناسان بر اين عقيده‌اند كه عدم شفافيت در بودجه‌ريزي و تضعيف ارزش پول ملي و همچنين نبود بودجه‌ريزي عملياتي از اصلي‌ترين عوامل كسري بودجه در سال جاري بوده است.
از سويي ديگر نبود توازن در بودجه نيز كه بارها از سوي رئيس مجلس شوراي اسلامي مورد انتقاد قرار گرفته است نيز از عواملي بوده كه در كسري بودجه نقش تاثيرگذاري داشته است.
هر چند كه كاهش درآمد ارزي اصلي‌ترين و مهمترين علت كسري بودجه بوده است؛ چرا كه درآمد نفتي با نوسان مواجه شده است و همين امر بر درآمدهاي ارزي سايه افكنده است.
از سويي ديگر سيستم عرضه و تقاضا در كشور با يكديگر تناسب ندارند و اين عدم رابطه مناسب باعث شده تا در حوزه درآمدها و هزينه‌ها بودجه دچار اختلال شود.
به عقيده دكتر دانش جعفري، بودجه در واقع پیش بینی درآمدها و هزینه‌هاست. چون بودجه یک سال قبل از اجرا تنظیم می‌شود بنابراین شناخت کاملی نسبت به اینکه در سال آینده درآمدها چگونه است نداریم اما حدس می‌زنیم که درآمدها حدوداً چقدر خواهد بود. معمولاً بین پیش بینی و عملکرد منابع درآمدی با هم اختلاف پیش می‌آید. بنابراین اگر درآمدها کمتر از آن چیزی باشد که ما پیش بینی کردیم این می‌تواند یک منشاء کسری بودجه باشد. بخشی از کسری بودجه هم به هزینه‌ها برمی‌گردد. یعنی ممکن است درآمدها هم به اندازه کافی محقق شود اما هزینه‌های دولت بیش از آن چیزی باشد که در بودجه پیش بینی شده است. به عبارت دیگر دولت بیشتر خرج کند. خرج بیش از حد دولت هم منجر به کسری بودجه می‌شود.
دولت به جای صرفه‌جویی و قطع رانت‌ها و اصلاح نظام مالیاتی، بر روال مالوف سه دهه اخیر، با افزایش نرخ ارز و بهای خدمات خود تصمیم دارد تا کسری بودجه خود را بپوشاند.
به نظر مي‌رسد دولت تا زمانی که در سیاست‌های خود تجدید نظر نکند و نتواند در زمان تدوین بودجه به ارزیابی دقیقی از درآمدها و هزینه‌ها برسد، مشکل کسری بودجه همچنان ادامه خواهد داشت.
كاهش درآمدها و هزينه بالاي دولت عامل كسري بودجه‌اي است. انباشت بدهي‌هاي دولت در چند سال گذشته كه به دو بخش عمراني و بانكي مربوط مي‌شود، كشور را با چالش كسري بودجه مواجه كرده است.
حالا چرا اين كسري در حالي ايجاد شده است كه تنها شش ماه از سال گذشته است. برخي از كارشناسان بر اين عقيده‌اند كه عدم شفافيت در بودجه‌ريزي و تضعيف ارزش پول ملي و همچنين نبود بودجه‌ريزي عملياتي از اصلي‌ترين عوامل كسري بودجه در سال جاري بوده است.
از سويي ديگر نبود توازن در بودجه نيز كه بارها از سوي رئيس مجلس شوراي اسلامي مورد انتقاد قرار گرفته است نيز از عواملي بوده كه در كسري بودجه نقش تاثيرگذاري داشته است.
هر چند كه كاهش درآمد ارزي اصلي‌ترين و مهمترين علت كسري بودجه بوده است؛ چرا كه درآمد نفتي با نوسان مواجه شده است و همين امر بر درآمدهاي ارزي سايه افكنده است.
از سويي ديگر سيستم عرضه و تقاضا در كشور با يكديگر تناسب ندارند و اين عدم رابطه مناسب باعث شده تا در حوزه درآمدها و هزينه‌ها بودجه دچار اختلال شود.
به عقيده دكتر دانش جعفري، بودجه در واقع پیش بینی درآمدها و هزینه‌هاست. چون بودجه یک سال قبل از اجرا تنظیم می‌شود بنابراین شناخت کاملی نسبت به اینکه در سال آینده درآمدها چگونه است نداریم اما حدس می‌زنیم که درآمدها حدوداً چقدر خواهد بود. معمولاً بین پیش بینی و عملکرد منابع درآمدی با هم اختلاف پیش می‌آید. بنابراین اگر درآمدها کمتر از آن چیزی باشد که ما پیش بینی کردیم این می‌تواند یک منشاء کسری بودجه باشد. بخشی از کسری بودجه هم به هزینه‌ها برمی‌گردد. یعنی ممکن است درآمدها هم به اندازه کافی محقق شود اما هزینه‌های دولت بیش از آن چیزی باشد که در بودجه پیش بینی شده است. به عبارت دیگر دولت بیشتر خرج کند. خرج بیش از حد دولت هم منجر به کسری بودجه می‌شود.
دولت به جای صرفه‌جویی و قطع رانت‌ها و اصلاح نظام مالیاتی، بر روال مالوف سه دهه اخیر، با افزایش نرخ ارز و بهای خدمات خود تصمیم دارد تا کسری بودجه خود را بپوشاند.
به نظر مي‌رسد دولت تا زمانی که در سیاست‌های خود تجدید نظر نکند و نتواند در زمان تدوین بودجه به ارزیابی دقیقی از درآمدها و هزینه‌ها برسد، مشکل کسری بودجه همچنان ادامه خواهد داشت.
آخرین اخبار
پرطرفدارترین عناوین