صابر گلعنبري
کارشناس مسایل غرب آسیا
از بس هر حادثهاي به خارج نسبت داده شده، اگر هم اتفاقاتي بيافتد که نشانههاي دخالت طرفهاي خارجي مورد اتهام در آنها هويدا باشد، به اين آساني لااقل نزد قشري باورپذير نيست. سخنگوي ارشد نيروهاي مسلح اعلام کرد که عاملان حمله تروريستي امروز در اهواز در دو کشور حاشيه خليج فارس پشتيباني مالي و تسليحاتي شده و در اين کشورها آموزش ديده و سازماندهي شدهاند.به نظر ميرسد دو کشوري که سخنگوي نيروهاي مسلح
... از بردن نام آنها خودداري کرده، عربستان و امارات هستند. صرفنظر از اينکه اين اظهارنظر چقدر پشتوانه ديتايي و اطلاعاتي عيني دارد که امثال بنده دسترسي به آن ندارد، اما در همين حوزه ژورناليستي خود شواهدي نگران کننده ميبينم که نشان ميدهد اختلافات ميان ايران و عربستان و به تبع آن امارات از چهارچوب سياسي خود خارج شده و بعد امنيتي و نظاميخطرناکي يافته است. وليعهد عربستان در مي۲۰۱۷ در مصاحبهاي با داود شرياني چهره رسانهاي معروف که شبکه يک عربستان آن را پخش کرد، تهديد کرد که جنگ را به داخل ايران ميکشاند. وي چنين گفت: "منتظر نخواهيم ماند تا جنگ به داخل عربستان کشيده شود، کاري خواهيم کرد که جنگ نزد آنها در داخل ايران باشد." سخنان وليعهد عربستان نشان از يک نوع اقدامات "پيشدستانه" داشت که به زعم خودش براي جلوگيري از انتقال جنگ به داخل عربستان است. اين اظهارات نه تنها حکايت از چرخشي پارادايميدر سياست خارجي عربستان در قبال ايران و خروج از ماهيت محافظهکاري چند دهه گذشته داشت که صريحترين اظهارنظر و تهديد عاليترين مقام سعودي بود؛ البته با اين فرض که ايشان پادشاه واقعي عربستان است که هست. در کنار آن، مشارکت ساليانه مقامات امنيتي رياض و در رأس آنها ترکي فيصل در نشستهاي ساليانه مجموعه رجوي در پاريس بر اين نکته کليدي تاکيد دارد که تقابل منطقهاي ميان عربستان سعودي و ايران از جنگ نيابتي (غير مستقيم) در سرزمينهاي ديگر از جمله سوريه، يمن و عراق فراتر رفته و به جنگ نيابتي (مستقيم) در سرزمين طرف مقابل تبديل خواهد شد. در حقيقت مشارکت آشکار امثال ترکي فيصل رئيس سابق دستگاه اطلاعاتي رياض در اين نشستها عينيتبخشي و ترجمان همان تهديدي است که محمد بن سلمان در مصاحبه با داود شرياني بيان داشت. اما امارات متحده عربي نيز که بعد از به قدرت رسيدن دونالد ترامپ شمشير را از رو عليه ايران بسته است، و علت خصومتش مانند عربستان آنچنان هم قابل فهم نيست، آشکارتر تهديد کرده و ميکند. ضاحي خلفان شخصيت توييتري جنجالي امارات که سالها رئيس پليس دبي بود و اکنون معاون وي است، مدام در توئيتهاي خود دعوت به اقدامات نظاميدر داخل ايران کرده است. وي به طور مشخص در اوت 2016 در توئيتي از کشورهاي عربي خواست اپوزيسيون ايران را مسلح کنند. امروز بعد از اين واقعه دردناک، عبدالخالق عبدا... چهره اماراتي نزديک به محمد بن زايد وليعهد ابوظبي و حاکم واقعي امارات در توييتي پرمعنا چنين نوشت: «حمله به يک هدف نظاميتروريسم نيست و انتقال نبرد به عمق ايران انتخاب و گزينهاي آشکار است و در مرحله آتي افزايش خواهد يافت.» اين توئييت تاکيد ميکند که آنچه امروز اتفاق افتاد، در چارچوب تقابل جديد و انتقال جنگ به داخل ايران انجام شده است. وقتي سخن از انتقال جنگ به داخل ايران به عنوان يک انتخاب به اين صراحت ميشود، نشان ميدهد که قضيه از اقدام يک مجموعه مسلح مخالف فراتر است. اينجا اشاره آشکار عبدالخالق عبدا... به يک "انتخاب" و يک "تصميم" است و منظور او هم انتخاب بلوک (واشنگتن، تلآويو، رياض و ابوظبي) براي در پيش گرفتن چنين سياستي در قبال ايران است و اين همان چيزي است که يک سال قبل محمد بن سلمان بر زبان جاري ساخت. از ديگر سو، نبايد از نظر دور داشت که اين حمله يک روز پس از تهديد شديد اللحن وزير خارجه آمريکا خطاب به ايران در واکنش به حملات اخير عراقيها به کنسولگري آمريکا در بصره و سفارتخانه آن در بغداد صورت گرفته است. به هر حال، با توجه به نکات پيشگفته، نگاه کردن به اين اتفاقات صرفا از زاويه عداوت تاريخي يک گروه با نظام جمهوري اسلاميدقيق نيست و تقليل ماجراست. آنچه در اين ميان لازم است ديده شود ورود تقابل قدرتهاي خارجي بينالمللي و منطقهاي با ايران به فاز تازه و خطرناکي است که ابعاد مختلف سياسي، اقتصادي، امنيتي و نظاميدارد که ميتوان از يک جنگ تمام عيار با وجوهي پنهان و آشکار سخن گفت که هر روز پلاني از آن رو ميشود و بعد آشکارتري به خود ميگيرد.
منبع: خبرآنلاين