فولاد در مقابل بدهي‌هاي نفتي
از طرف ديگر مدتي پيش بود كه خبرگزاری رویترز در گزارشي اختصاصي نوشت؛ شرکت هندی «اسار» به ایران پیشنهاد کرده است در قبال پول نفت وارداتی از این کشور 2.5 میلیارد دلار فولاد به ایران صادر کند. به نوشته اين خبرگزاری بين‌المللي؛ اسار از دولت ایران خواسته است تا این شرکت را از پرداخت بدهی‌های نفتی به ایران معاف کند و در مقابل یک قرارداد 2.5 میلیارد دلاری برای صدور ورقه‌های فولادی به یک شرکت زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران با اسار منعقد کند. در واكنش به انتشار اين گزارش بود كه رئیس هیات عامل ايميدرو با اعلام اینکه واردات فولاد از هند را تایید نمی‌کند، گفته بود: سازمان توسعه تجارت هم می‌تواند در این رابطه توضیحاتی را مطرح کند. مهدی کرباسیان، در رابطه با نگرانی تولیدکنندگان فولاد نسبت به واردات این محصول از کشور هند بابت پول نفت ایران اعلام كرد: بنده به‌عنوان رئیس هیأت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) این موضوع را بررسی و اجرای آن را تایید نمی‌کنم.
آمارهاي مختلف از واردات فولاد
در همين حال به دنبال انتقاد کارشناسان حوزه فولاد در خصوص افزایش حجم واردات فولاد در كشور، این موضوع به عنوان تهدیدی برای تولید داخلی مطرح شده است. در شرايطي كه برخی ادعا مي‌كنند صنعت فولاد كشور به خودکفایی رسیده، آمارها نشان می‌دهد كه ايران هنوز از چین، اوکراین و روسیه فولاد وارد می‌کند. این در حالی است که واردات کنونی فولاد که بیشتر از این کشورها صورت می‌گیرد، در آینده‌ای نزدیک تولید داخلی را تهدید خواهد کرد تا حدی که نیازی به ورود تولیدات نهایی این فلز راهبردی نخواهد بود. بر اين اساس تعرفه‌گذاری ابزاری است که مقدار حجم واردات و بازار داخلی را در یک کشورتنظیم می‌کند، از این رو کارشناسان معتقدند افزایش تعرفه واردات فولاد می‌تواند برای جلوگیری از تشدید حجم واردات به کشور موثر واقع شود. همان‌طور که اخیرا آمریکا برای واردات این فلز کاربردی تعرفه 40 درصدی گذاشته است. این در حالی است که امواج تعرفه‌گذاری در مقابل واردات فولاد چینی نه تنها دامن آمریکا را گرفته بلکه کشورهایی مانند ترکیه، مصر و ویتنام هم برای جلوگیری از این امر تعرفه‌هایی به ترتیب 30، 7.3 و 37 درصدی وضع کرده‌اند. اخیرا نیز شرکت‌های حاشیه خلیج فارس به طور همزمان در خواست خود را برای اعمال تعرفه 30 درصدی واردات فولاد اعلام کرده‌اند. هرجند آمارها نشان می‌دهد مجموع تولیدات فولادی تولیدکنندگان بخش خصوصی در هفت ماهه امسال به سه میلیون و 63 هزار و 700 تن می‌رسد، اما کارشناسان معتقدند تولید داخلی فولاد از شرایط اقتصادی این روزها تاثیر گرفته و حمایت به جای دولت از بخش خصوصی می‌تواند این تولیدکنندگان را به سمت افزایش حجم تولید سوق دهد.
الگوبرداري از تعرفه‌گذاري
ساير كشور
در همين رابطه رضا شهرستانی، عضو انجمن فولاد ايران معتقد است: در شرایط فعلی که چین قصد صادرات مازاد تولید خود را دارد بسیاری از کشورها با اعمال محدودیت تعرفه‌گذاری در راستای محافظت تولید داخلی خود به مبارزه با واردات چین پرداختند. بنابراین ایران هم می‌تواند از این کشورها الگوبرداری کند تا تبعات واردات فولاد از چین سایه خود را بر تولید داخلی پهن نکند. به گفته این کارشناس حوزه فولاد؛ اگر در شرایط کنونی برای واردات فولاد محدودیت تعرفه‌گذاری اعمال نشود، همواره برای تامین نیازمان به این فلز پرکاربرد به کشورهای خارجی وابسته خواهیم شد. عضو انجمن فولاد با بیان اینکه تعرفه‌گذاری به محصولات فولادی بستگی دارد، مطرح کرد: ورق‌های روغنی به دلیل اینکه در داخل تولید نمی‌شود می‌تواند واردات این محصول آزاد شود. گندله و قراضه هم همین طور. چون تولید داخلی پاسخگوی نیاز داخل نیست، واردات منطقی آنها می‌تواند مشمول تعرفه‌گذاری نشود اما برای محصولات فولادی که مصرف‌مان زیاد است مانند میلگرد، دیلت و تیرآهن مسلما تعرفه‌گذاری می‌تواند برای کاهش واردات موقر واقع شود. این کارشناس فولادی مي‌گويد: ارتقای صنعت فولاد کاهش هزینه تولید را خواستار است همچنین باید از بهترین تکنولوژی‌ها و امکانات در تولید استفاده شود تا با تولید محصولات با کیفیت صادرات این محصول از واردات پیشی بگیرد.
سونامي واردات فولاد از روسيه
در شرايطي كه هنوز تصميم مشخصي درباره ميزان و تحوه تعيين عوارض وارداتي براي فولاد در كشور پيش‌بيني نشده؛ يك عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران مي‌گويد: در آینده‌ای نزدیک شاهد سونامی دیگری به نام واردات از کشور روسیه خواهیم بود که باید تدابیر اساسی در این راستا اتخاذ شود. احمد دنیانور معتقد است؛ هنوز تعرفه جدیدی برای واردات فولاد از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت وضع نشده است و تعرفه قبلی همچنان پابرجاست. به گفته اين عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران؛ پیشنهاد اولیه اين انجمن برای تعرفه 25 درصد بود که موافقت نشد و بعد به 20 درصد تنزل یافت که هنوز هم در این خصوص نظر موافقی اعلام نشده است. دنيانور ادامه مي‌دهد: در کل پیشنهادات متعددی به وزارتخانه رفته و چاره‌ای جز اعمال تعرفه جدید وجود ندارد. عضو هيات مديره انجمن توليدكنندگان فولاد همچنین گفت: تاکنون شاهد واردات جنس چینی و هندی به کشور بودیم ولی در آینده‌ای نزدیک شاهد سونامی دیگری به نام واردات از کشور روسیه خواهیم بود که باید تدابیر اساسی در این راستا اتخاذ شود.
همه راه‌ها به تعرفه فولاد مي‌رسد محمدعلي
مشكات – فعال صنعت فولاد در دنياي
امروز ميزان مصرف و توليد فولاد يكي از شاخص‌هاي صنعتي
كشورهاي مختلف به حساب مي‌آيد. هرچند كشور ما نيز براساس
آمارهاي منتشر شده در ماه‌هاي گذشته رشد محسوسي در زمينه
توليد فولاد مشاهده مي شود، اما حقيقت اين است كه هنوز هم راه زيادي تا خودكفايي
در توليد فولاد و تكميل چرخه فولادي كشور وجود دارد. با اين حال بايد بپذيريم كه
زياني كه واردات بي‌رويه و بي‌حساب فولاد
مي‌تواند براي
كشور داشته باشد نه در كوتاه‌مدت كه در بلندمدت موجب وابستگي
بيشتر اين صنعت پايه در كشور خواهد شد. در حال حاضر بازارهاي بين‌المللي شاهد
كاهش قيمت فولاد و افزايش ميزان مازاد توليد كشورهاي فولادي جهان هستند. در چنين
شرايطي طبيعي است كه بسياري از كشورهاي بزرگ توليدكننده فولاد بخواهند تا محصولات
كم‌كيفيت و
غيراستاندارد خود را به ساير كشورها صادر كنند. با اين حال چند ماهي مي‌شود كه
انجمن‌هاي مختلف
فولادي كشور از ضرورت تعيين تعرفه و ساز و كاري مشخص براي واردات فولاد به كشور
صحبت مي‌كنند. در
چنين شرايطي به عقيده من بهترين راه حل اين است كه دولت و مسئولان با همكاري و
هماهنگي با انجمن‌هاي فعال در
اين حوزه هرچه سريع‌تر تصميمي در اين مورد اتخاذ كنند. بايد
بدانيم كه در شرايط فعلي دامپينگ فولادي توسط كشورهاي بزرگ توليدكننده مانند چين،
روسيه و هند به سادگي مي‌تواند توليد فولاد را در كشور تحت‌الشعاع قرار
دهد و در صورت عدم تعرفه‌گذاري مناسب ممكن است كه موجب ايجاد وابستگي
بيشتر به ساير كشورها در اين صنعت شود و اين همان مسئله‌اي است كه
مهندس نعمت‌زاده، وزير
صنعت، معدن و تجارت طي يك سال گذشته در صحبت‌هاي خود
بارها بدان اشاره داشته و بر تكميل هرچه سريع‌تر چرخه
توليد فولاد در كشور تاكيد كرده‌اند.
