گروه تروريستي داعش در سال 2014 در خاورميانه ظهور كرد و خود را دولت اسلامي‌ناميد و توجهات را از نتايج جنبش بهارعربي به خود جلب كرد و با خشونتهاي بي رحمانه خود باعث شگفتي جهان شد.اين گروه شبه نظامي‌از شرق سوريه و شمال عراق جغرافياي خاورميانه و متحدانش را تحت تاثير قرار داد.اين گروه تندرو تمامي‌جوامع اقليت را تهديد و ده هزار نفر را كشته يا آواره ساخت به طوريكه باعث دخالت نظامي‌آمريكا پس از خروج از خاك عراق شد.اين گروه خود را از وابستگي القاعده جدا كرد و خليفه گري خود را اعلام داشت. گروه داعش ازطريق دزدي بانكي و قاچاق نفت خود را تامين مالي كرد و نيروهاي خود را به سلاح آمريكايي در مقر ارتش عراق مسلح كرد و تا ماه آگوست با كشتار‌ايزديان و بريدن سر گروگانهاي غربي توجه جهان را به خود جلب كرد.ايران و آمريكا به طور جداگانه مشاوران نظامي‌را براي كمك به دولت عراق ارسال كردند. دراين بين ظهور داعش و عدم حمايت آنكارا از مبارزان كرد كوباني باعث تنش در روابط تركيه و‌ايالات متحده شد. درعين حال حملات هوايي به مقر داعش باعث محدود شدن قلمروي‌اين گروه شده است و پيشرفت نيروهاي كرد توانست استقلال‌اين منطقه را دربرابر دولت مركزي افزايش دهد.
پيروزي جمهوريخواهان
در مجلس سنا
موج نارضايتي از سياستهاي باراك اوباما باعث شد تا نمايندگان جمهوريخواه در انتخابات ميان دوره‌اي با اكثريت آرا پيروز شوند و كنترل مجلس سنا و كنگره را دردست بگيرند. دراين پيروزي نمايندگان جمهوريخواه 54 كرسي از كنگره سال آينده را به خود اختصاص دادند. شكست حزب دموكرات يكي از شكست‌هاي سياسي‌اين حزب از زمان دويت آيزنهاور درسال 1958 تا كنون بوده است. درمجلس سنا نيز جمهوريخواهان كنترل 247 كرسي را در دست مي‌گيرند كه بزرگترين تعداد كرسي‌هاي‌اين حزب از سال 1931 تا كنون بوده است.اين شكست انتخاباتي به عنوان چالشي بزرگ براي دولت اوباما و سياستهايش محسوب خواهد شد. دراين ميان جمهوريخواهان مشتاق استفاده از دو سال قدرت دركنگره براي تصويب قوانين مورد نظر خود هستند تا راه خود را براي پيروزي در انتخابات رياست جمهوري سال 2016 باز كنند.
شكوفايي اقتصاد آمريكا
اقتصاد آمريكا از سال 2014 قدرت خود را نشان داد و با سقوط قيمت نفت شكوفا شد. رشد اقتصاد آمريكا در يازده سال اخير به بالاترين حد خود رسيد و با كاهش قيمت سوخت و رشد آمار فروش خودرو همراه شد كه تمامي‌اين عوامل منجر به تقويت درآمدها وكاهش قيمت املاك شد. 2.7 ميليون شغل جديد دراين سال‌ايجاد شد كه بالاترين آمار در يك دهه اخير بود. ميزان بيكاري به 5.8 درصد رسيد. درحال حاضر آمريكاييها در انتظار افزايش درآمدهاي خود مي‌باشند. افزايش درآمدها در رشد شاخص بورس در آمريكا نيز تاثير مفيدي خواهد داشت.
سقوط قيمت نفت
قيمت نفت در نيمه دوم سال 2014 به 50 درصد كاهش روبرو شد‌اين درحالي بود كه توليد نفت شل آمريكا باعث لرزه در بازار جهاني نفت شد. قيمت نفت در زماني سقوط كرد كه تقاضاي جهاني كم شده بود و درمقابل توليد نفت آمريكا رو به افزايش بود. نفت شل آمريكا به بالاي 90 دلار رسيد اگرچه‌اين قيمت در پاييز كاهش يافت و عطش جهان براي نفت خام كم شد. آمريكا توليد خود را به بشكه‌اي 4.69 ميليون در روز رساند. در تابستان دو رويداد تصوير انرژي درجهان را تغيير داد. آمريكا اقدام به خريد نفت تصويه نشده به بازار نفت ضربه وارد كرد و يك هفته بعد از‌اين اقدام ليبي دو ترمينال بزرگ نفتي خود را باز كرد و ذخيره تازه از نفت خام را ارائه داد. عربستان سعودي ، مكزيك و روسيه در ماه نوامبر درباره كاهش توليد ديدار كردند. پس از دو روز مذاكره اعضاي گروه اوپك تصميم گرفتند تا ميزان توليد خود را تغيير ندهند كه باعث كاهش قيمت نفت شد ، نرخ نفت درياي شمال نيز با كاهش روبرو شد‌اين كاهش باعث كاهش بنزين به پايين ترين حد خود در پنج سال اخير شد و اقتصاد توليدكنندگان بزرگ نفتي چون روسيه متضرر شدند.
بحران اوكراين به دخالت نظامي‌كشيد
جنگ سياسي در اوكراين منجر به يك جنگ نظامي شد و هزاران نفر كشته برجاي گذاشت كه شامل سقوط و كشته شدن 298 مسافر هواپيماي مالزيايي توسط مخالفان دولت اوكراين شد. روابط بين روسيه و غرب به بدترين حد خود از زمان جنگ سرد رسيد و تحريم‌هاي اقتصادي عليه‌اين كشور افزايش يافت. اعتراضات خياباني عليه ويكتور ياناكويچ باعث سقوط دولت وي و الحاق جزيره كريمه به روسيه را همراه داشت. اتحاديه اروپا و آمريكا با غيرقانوني خواندن حركت مسكو با ممنوعيت ورود مقامات روسي و بلوكه كردن اموال‌اين كشور به‌اين عمل پاسخ دادند. با‌اين وجود‌اين تنش به شرق اوكراين و مناطق روس زبان‌اين كشور گسترش يافت درماه مه ، پترو پروشنكو رياست جمهور اوكراين شد و وعده خروج شبهه نظاميان و نزديكي به اتحاديه اروپا را داد.
ويروس ابولا يك بحران جهاني
ويروس ابولا غرب آفريقا را ويران كرد و بيش از 7.500 نفر كشته برجاي گذاشت و باعث نگراني جهاني و تاثير گذاري بر اقتصاد كشورهاي درگير‌اين ويروس شد.اين اپيدمي‌كشورهاي ليبريا ، سيرالئون و گينه را كه با فقر درچالش بودند مستعصل كرد. مجامع بهداشت جهاني عملكرد كندي به‌اين شيوع‌اين بيماري داشت. با ورود ساكنين آفريقايي به‌ايالات متحده خطر گسترش‌اين بيماري نگراني كشورهاي مختلف را افزايش داد و آمريكا سفر به‌اين كشورها را ممنوع كرد. درحال حاضر محققان نمونه‌هاي خوني بازماندگان‌اين بيماري را مطالعه مي‌كنند تا واكسني براي‌اين بيماري مرگبار بيابند.
آب شدن يخ روابط آمريكا و كوبا
باراك اوباما بدون توجه به نظر كنگره آمريكا اعلام كرد كه روابط ديپلماتيك بين آمريكا و كوبا پس از پنج دهه ازسرگرفته خواهد شد. اوباما درسخنان خود از عادي سازي روابط با دولت كمونيست كوبا و تاسيس سفارت دراين كشور باعث شگفتي بسياري شد.
حمله سايبري به شركت سوني
حمله سايبري به شركت فيلم سازي سوني درماه نوامبر باعث جنجال درباره عملكرد مديريت‌اين كمپاني شد درعين حال علت‌اين حمله سايبري توليد فيلم «مصاحبه» بود كه داستانش درباره ترور رهبر كره شمالي كيم جونگ اون توسط دو خبرنگار آمريكا است.اين رويداد توجه جهاني را به خود جلب كرد و هكرها تهديد كردند درصورت اكران‌اين فيلم دست به خشونت بزنند كه موجب لغو اكران‌اين فيلم شد و چالش بين‌هاليوود و واشنگتن را به همراه داشت. دو روز پيش از تعطيلات كريسمس شركت سوني دست به اكران محدود فيلم و فروش آنلاين آن كرد كه در چهار روز اول فروش 15 ميليون دلار درآمد داشت.
درگيري‌هاي حماس و رژيم صهيونيستي
شش هفته پس از شكست درمذاكرات صلح اسرائيل و فلسطين درگيري بين نيروهاي حماس و رژيم صهيونيستي به مرگبارترين درگيري‌ها در پنج سال اخير تبديل شد.حملات موشكي اسرائيل به غزه و بستن تونل‌هاي ميان مصر و غزه هرگونه تلاش ديپلماتيك براي دستيابي به صلح را بي نتيجه گذارد. حملات رژيم صهيونيستي باعث مرگ 2.100 فلسطيني شد و محكوميت جهاني را به همراه داشت.
ناپديد شدن هواپيماي مالزيايي
درماه مارس هواپيماي 370 خطوط مالزي از كوالالامپور با 239 مسافر به مقصد پكن در آسمان ناپديد شد و سرنوشت سرنشينانش همچنان در معما باقي مانده است. تلاشهاي چندين كشور براي يافتن بويينگ 777 در آبهاي تايلند و استراليا بدون نتيجه باقي ماند. بازرسان از تغيير مسير عمدي هواپيما صحبت كردند ولي هيچ مظنون خواصي دراين زمينه پيدا نشد.
گسترش تاثيرايران درمنطقه
همزماني مذاكرات هسته‌اي‌ايران و افزايش نگراني قدرتهاي جهاني به رخدادهاي خاورميانه از جمله ظهور داعش باعث در سال 2014 باعث تسكين‌ايران شد. با وجودي كه دوطرف از نبود موضع مشترك صحبت كردند ولي مذاكرات هسته‌اي به عنوان راهكاري براي همكاري در زمينه مبارزه با داعش تلقي شد. اقتصاد ضعيف‌ايران كه خود را آماده بهبودي مي‌كرد با سقوط قيمت نفت ضربه بدي خورد . عدم دستيابي به توافق نهايي در مذاكرات گروه 1+5 نيز براين امر تاثير گذاشت. با‌اين وجود‌ايران توانست تاثير خود را در عراق نشان دهد. حمايت‌ايران از دولت بشار اسد با وجود حضور مخالفان سوري ادامه يافت.
اردوغان قدرت را در دست گرفت
سال 2014 براي تركيه يكي از سالهاي پرتنش سياسي بود. رجب طيب اردوغان با پيروزي در انتخابات و سركوب مخالفان و طرفداران فتح الله گولن قدرت خود را تثبيت كرد. اردوغان در طول 12 سال رهبري حزب عدالت و توسعه در سال 2014 فشار برخبرنگاران ، نيروهاي پليس و قضات را افزايش داد و با وجود اتهام فساد مالي و انتقاد آمريكا و اتحاديه اروپا از سياستهاي خارجي‌اين كشور درقبال تروريست‌هاي داعش ، اردوغان همچنان برقدرت تكيه زده است.
منبع:وال استريت ژورنال- مترجم فاطمه
مهتدي
