مهدی رضاخانی
روزنامه نگار
تصور بیشتر مردم از فقر؛ گرسنگی، برهنگی و بی خانمانی است. اما فقر هم مثل هر پدیده اجتماعی تحت تاثیر زمان و مکان تغییر شکل و حتی ماهیت می دهد،همانطور که نیاز های انسان در زمان و مکان های مختلف تفاوت می کند. هر چند هنوز نیازهای اساسی مانند نان، مسکن و ... پوشاک از اولویت برخوردارند اما امروزه نیازهای جدیدی ظهور و بروز پیدا کرده اند که اهمیت آنها کمتر از نیازهای اولیه نیست و فقدان آنها آسیبی کمتر از نان و مسکن ندارد. یه عنوان نمونه امروز اگر کسی نتواند هزینه تحصیل فرزندش را تامین کند و یا امکان خرید تلویزیون ، کامپیوتر، گوشی تلفن همراه را نداشته باشد آیا فقیر محسوب نمی شود؟ بنابراین برای مبارزه با فقر لازم است حداقل میزان رفاه را مشخص کنیم تا از مغشوش شدن تعریف فقر جلوگیری کنیم. از این منظر می توان گفت که میزان فقر مطلق در کشور ما بسیار پایین است اما فقر عمومی دارای کمیت و کیفیت قابل توجه ای است. شاید یکی از دلایل این امر دخالت دولت در تنظیم بازار و روابط اقتصادی است که منجر به بروز پدیده قیمت رسمی و غیر رسمی شده است. سرکوب دستمزدها و ایجاد مانع در شکل گیری روایط بین کارگر و کارفرما بر حسب منطق بازار یکی از دلایل اصلی افزایش فقر در جامعه می باشد. تفاوت دستمزد در بازار آزاد کار در مقایسه با حداقل حقوق تعیین شده توسط وزارت کار نمونه ای بارز از اثرات منفی این دخالت می باشد. اگر دولت در تعیین دستمزدها دخالت می کند باید هرینه تامین زندگی به میزان حداقل رفاه را مد نظر داشته باشد و گرنه علاوه بر اینکه فقر عمومی روز به روز گسترش می یابد و موجب هدر رفتن نیروی کار و پایین آمدن میزان بهره وری می شود پیامدهای اقتصادی و اجتماهی و حتی سیاسی را نیز بدنیال دارد. ضمن اینکه باید یادآور شد که وظیفه دولت در جامعه مدرن تنها سیر کردن شکم مردم نیست بلکه ایجاد بستر مناسب برای حرکت بسمت جامعه پویا در مسیر پیشرفت و تکامل می باشد.
