گروه اقتصاد کلان: خردادماه سال جاری بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات لایحه موافقتنامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین ایران و اروراسیا موافقت کردند.
تصمیم بهارستان نشینان مبتنی بر نگاه به کشورهای همسایه و منطقه برای رونق تجارت و تقویت اقتصاد کشور بود. موافقتنامه تجاری ایران و اوراسیا از آبان‌ماه سال جاری به مرحله‌ی اجرا درآمده و در مدت سه سال در دستور کار قرار دارد. در این توافقنامه با کاهش تعرفه‌های تجاری موقعیتی برای افزایش مبادلات ایران و اوراسیا فراهم شده است. مرتضی بانک، رییس شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در باره موافقتنامه تجاری بین ایران و اوراسیا می گوید: این موافقتنامه دسترسی فعالین اقتصادی ایران به بازار ۳۳۰ هزار میلیارد دلاری پنج کشور روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان را جهت صادرات فراهم می‌کند از سوی دیگر با توجه به ظرفیت ۵۴۰ میلیارد دلاری تولید کنندگان این کشورها امکان تامین بخش قابل توجهی از نیازهای ضروری کشور با قیمت پایین‌تر نسبت به دیگر کشورها وجود دارد. حالا و پس از گذشت حدودا هشت ماه از موافقت نمایندگان مجلس با تشکیل منطقه آزاد بین ایران و اوراسیا، مسئولان و فعالان اقتصادی نگران فرصت سوزی در استفاده از فرصت طلایی پیمان اوراسیا هستند.
- مسائل قبلی تکرار نشود
به گزارش ایسنا، روز گذشته (شنبه) همایشی در رابطه با موافقتنامه ایران و اوراسیا برگزار شد که در آن مجموعه‌ای از مسئولان مناطق آزاد و تجار و همچنین از وزارت نیرو حضور داشتند.در این همایش اردکانیان وزیر نیرو نیز حضور داشت و گفت که با توجه به ارتباطاتی که با برخی کشورهای حاضر در اتحادیه اوراسیا وجود دارد، این وزارتخانه نیز به نوعی مسئولیت هماهنگی و برخی رایزنی‌ها را بر عهده خواهد داشت.
وی با اشاره به این‌که در موافقت‌نامه‌های قبلی در اکو و D۸ چندان موفق نبوده‌ایم، اظهار کرد: لازم است اکنون به جای این‌که از این عدم موفقیت صحبت شود آسیب‌شناسی لازم انجام شده و از تجربه گذشته استفاده کرد تا دیگر مسائل قبلی تکرار نشود.
وزیر نیرو بر الزام هماهنگی و همکاری بین دستگاه‌های مربوطه در انجام این توافقنامه تاکید کرد و گفت: لازم است تا همه یاد بگیرند و عادت کنند که با همدیگر همکاری کرده و در کنار هم بایستند تا به موفقیت دست یابند.
- زیرساخت ها آماده نیست
رییس اتاق بازرگانی ایران نیز که به عنوان نماینده تجار در این همایش صحبت می‌کرد هرچند که توافقنامه ایران و اوراسیا را اتفاقی جدید و بی‌سابقه در تاریخ جمهوری اسلامی ایران می‌دانست، اما معتقد بود که اگر زیرساخت‌ها نباشد می‌تواند موجب شود که در تله افتاده و پاسخ‌گو نباشیم.
غلامحسین شافعی به برخی مشکلات موجود تجار اشاره کرد و گفت: در حال حاضر برخی زیرساخت‌ها وجود ندارد به عنوان مثال چرا باید کامیون‌های حاوی کالا در برخی مواقع دهها روز در پشت مرزها باقی بماند. این در حالی است که باید در حوزه حمل و نقل تغییرات ایجاد شده و مشکلات آن را برطرف کرد.
- باید با ثبات قوانین تصمیم بنیادین گرفت
همچنین مدیرعامل منطقه آزاد انزلی، با اشاره به اهمیت طی کردن روند انجام توافقات و پیمان‌های بین‌المللی، گفت: شناسایی و ارزیابی و در نهایت اجرای توافق‌ها بسیار قابل توجه است این در شرایطی است که اگر دقت کافی وجود نداشته باشد با مشکلاتی مواجه می‌شویم براین اساس برای به ثمر نشستن توافقنامه ایران و اوراسیا نیازمند ایجاد زیرساخت‌ها و به ویژه زیرساخت‌های نرم‌افزاری هستیم.
روزبهان ادامه داد: باید قوانین به نحوی باثبات پیش رفته و در غیر این صورت بی‌ثباتی می‌تواند موجب شرایطی شود که دیگر نتوان در آن تصمیمات بنیادی و پایدار گرفت.
- رقابت در عین رفاقت
حضور ایران در ساختار اوراسیایی چین-روسیه به همان اندازه که در روابط اقتصادی و امنیتی در سراسر اوراسیا اهمیت دارد، پیچیده است. در حالی که پکن و مسکو به دنبال پیشبرد اهداف راهبردی خود در عین همکاری در چارچوب سازمان همکاری شانگهای هستند، حضور ایران پتانسیل تغییر توازن و تعادل راهبردی بین این دو کشور را دارد.
به گزارش قدس آنلاین، با توجه به ساختارهای امنیتی حاکم بر خلیج فارس، پکن و مسکو این فرصت بی‌نظیر را در اختیار دارند که هم ایران و هم رقبای منطقه‌ای او را به سمت ساختار اوراسیایی چین-روسیه مجددا تغییر جهت دهند.
- نگرانی ها ادامه دارد؟
با این که ایران به لحاظ موقعیت ممتازی که در منطقه دارد هیچ گاه نتوانسته است از این فرصت خدادادی و ممتاز به طور مطلوب و شایسته استفاده کند، حتی در مواردی فرصت تبادل تجاری با تعداد 15 کشور همسایه که یک بازار 400 میلیون نفری را در بر دارد و نیز سایر کشورهای دورتر منطقه را واگذاشته و به سراغ سرزمین های دوددست و قاره های بسیار دورتر از سرزمین اصلی رفته است و ضمن صرف هزینه های بسیار توفیق شاخصی در این راستا حاصل نکرده است و به همین انگیزه و بنا به دغدغه و توصیه مکرر کارشناسان قرار بر این بود که به پیمان های منطقه ای توجه بیشتری شود تا تحریم سخت و توانفرسایی که هم اکنون اقتصاد کشور را درگیر کرده است با موفقیت پشت سر گذاشته شود اما اکنون و پس از گذشت 8 ماه بنا به اعلام کارشناسان هنوز زیرساخت استفاده از توافقنامه مهمی همچون اوراسیا فراهم نشده است و ظاهرا این فرصت هم دراد از دست می رود.
