گروه سیاسی: رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت دانش هوا-فضا به عنوان پیشران برای کمک به توسعه کشور در حوزه‌های مختلف،گفت: دولت سیزدهم بنا دارد عقب ماندگی‌ها در این حوزه را جبران کند. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در جلسه روز چهارشنبه هیئت دولت، قرار گرفتن موفقیت‌آمیز ماهواره «خیام» در مدار، دریافت پیام، کنترل و مدیریت داده به دست متخصصان ایرانی را افتخار آمیز و اقتدار آفرین توصیف و از همه متخصصان هوا–فضا و سازمان فضایی قدردانی کرد. وی با اشاره به اهمیت دانش هوا-فضا به عنوان پیشران برای کمک به توسعه کشور در حوزه‌های مختلف خاطرنشان کرد: دولت سیزدهم بنا دارد عقب ماندگی‌ها در این حوزه را جبران کند و در آینده شاهد رونمایی از دستاوردهای جدیدی در این زمینه خواهیم بود که کمک شایانی به محیط زیست، اکتشافات معدنی، مدیریت مخاطرات طبیعی و پایش مرزها می‌کند.
رئیسی ضمن گرامیداشت روز خبرنگار و قدردانی از تلاش‌های آنان برای آگاهی بخشی به جامعه، بر اهمیت جهاد تبیین تاکید کرد و از همکاران دولت خواست در تعاملی سازنده و صمیمانه با اصحاب رسانه، اقدامات دولت در همه بخش‌ها را به مردم گزارش دهند و اجازه ندهند هیچ گره ذهنی در افکار عمومی باقی بماند. وی تاکید کرد: دولت مردمی از همان روز اول استقرار، تمام تلاش خود را برای حل مشکلات به کار گرفته و لازم است این تلاش‌ها هنرمندانه به اطلاع مردم برسد، ضمن آنکه اگر وعده یا کاری هم بر زمین مانده، باید دلایل آن برای مردم تبیین شود. رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به نامگذاری هجدهم مرداد به نام شهدای مدافع حرم در تقویم رسمی کشور، یاد و خاطره این شهدا را گرامی داشت و تصریح کرد: شهدای مدافع حرم، پاسداران حریم اسلام هستند که در مظلومیت، جانانه از ارزش‌ها دفاع کردند و به شهادت رسیدند. رئیسی با گرامیداشت یاد سرداران شهید حاج قاسم سلیمانی و حاج حسین همدانی گفت: شهدای مدافع حرم علاوه بر پاسداری از حریم اهل بیت (ع)، از امنیت و اقتدار کشور نیز دفاع کردند و همه کسانی که دلسوز ایران و اسلام اند، قدردان این مجاهدت‌ها هستند.
تصویب آیین‌نامه‌های حمایت از تولید دانش‌بنیان در جلسه هیات دولت
در جلسه روز گذشته هیات دولت، آیین نامه‌های حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین در حوزه‌های اقتصاد، علوم، تحقیقات و فناوری و صنعت، معدن و تجارت، به تصویب رسید. در راستای اجرای قانون تولید جهش دانش‌بنیان، رویکرد فعال وزارت امور اقتصادی و دارایی در تسهیل و تسریع فعالیت‌های دانش بنیان در کشور، بهره‌گیری از اکوسیستم دانش بنیان کشور در بخش گمرک، مالیات و تأمین مالی و ...، آیین نامه حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین در حوزه اقتصاد به تصویب هیات وزیران رسید.
اعضای دولت همچنین در راستای تحقق فرمان سال مقام معظم رهبری مبنی بر «تولید دانش بنیان و اشتغال‌آفرین»، آیین نامه حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین در حوزه های مرتبط با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را به تصویب رساندند.
همچنین در اجرای حکم مقرر در ماده واحده قانون نحوه کمک‌های اشخاص حقیقی و حقوقی به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، هیات وزیران در راستای نظام مند کردن این کمک‌ها و تأمین تجهیزات سازمان یاد شده با هدف ارتقای مهارت در کشور، آیین نامه اجرایی قانون مذکور را به تصویب رساند. به موجب آیین نامه فوق، هدایا و کمک های نقدی اعطایی اهداکنندگان به حساب خزانه‌داری کل کشور نزد بانک مرکزی که به همین منظور به نام سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور افتتاح می‌شود، واریز می‌گردد و حداکثر ظرف مدت یک ماه معادل صد درصد آن در قالب بودجه سنواتی به عنوان سایر منابع آن سازمان پس از درخواست وجه در اختیار سازمان مذکور قرار می گیرد تا براساس مفاد موافقت‌نامه مبادله شده با سازمان برنامه و بودجه کشور و مطابق اهداف مورد نظر اهدا ¬کننده هزینه گردد. رویدادهای مرتبط با هدایا و کمک ها براساس نظام حسابداری بخش عمومی در دفاتر سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور اعمال حساب می‌شود. همچنین در خصوص اموال غیرمنقول، قیمت منطقه ای (معاملاتی) موضوع ماده (۶۴) قانون مالیات‌های مستقیم و در مورد اموال منقول حداقل قیمت خرید آن ثبت شده در سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.
اصلاح قانون مقررات صادرات و واردات
با عنایت به لزوم به روز‌رسانی قوانین و آیین‌نامه‌های اجرایی حوزه بازرگانی متناسب با شرایط جاری کشور، هیات وزیران با هدف شفاف‌سازی و تسهیل فرآیند واردات و صادرات کالا و نیز ثبت آماری رویه‌های مرزنشینی و پیله وری جهت مشخص شدن منشأ ارز و مدیریت واردات کالا، برخی مواد آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات و همچنین ماده (۱۳۹) آیین نامه اجرایی قانون امور گمرکی را اصلاح کرد. به موجب اصلاحات آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، کالاهای وارد شده به مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی حتی با رویه مرزنشینی و پیله وری با رعایت مفاد قانون ساماندهی مبادلات مرزی، در صورت انطباق با یکی از موارد مندرج در تبصره (۵) ماده (۱۱) این آیین نامه، مشمول مقررات این ماده خواهد بود.
همچنین سقف ارزشی صادرات برای دریافت‌کنندگان کارت بازرگانی بر اساس رتبه‌بندی اعتباری سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری، تعیین می‌شود. در صورت عدم امکان رتبه‌بندی، این سقف در سال اول ۵۰۰ هزار دلار تعیین می‌شود. در صورت ارائه گواهی مبنی بر نداشتن تعهد ارزی، سقف تعیین شده به میزان مبلغ رفع تعهد شده، مجدداً قابل استفاده خواهد بود. واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری از سقف ارزش کالای صادراتی، مستثنی است و افزایش سقف یاد شده با تأیید وزیر صنعت، معدن و تجارت مجاز می‌باشد.
تورم تحت کنترل است
وزیر اقتصاد و دارایی با انتقاد از رسانه‌هایی که ارقام غیرمستند درباره وضعیت اقتصادی کشور در این روزها منتشر می‌کنند گفت: متاسفانه در رسانه‌ها از داده‌های غلط گاهی استفاده می شود که فایده‌ای جز تخریب اذهان عمومی جامعه ندارد. به گزارش ایسنا، سید احسان خاندوزی در جمع خبرنگاران در حاشیه نشست هیات دولت با اشاره به سالگرد شروع به کار دولت سیزدهم اینکه گزارش‌های مربوط به ارزیابی عملکرد دولت در رسانه‌های مختلف مطرح و در مورد آن بحث شود را طبیعی دانشت و افزود: ما این فرصت را برای مشارکت صاحب‌نظران و منتقدان مغتنم می شماریم. وی خاطرنشان کرد: درخواست جدی دارم اینکه همه اصحاب رسانه سعی کنند مستند به اعداد و ارقام رسمی کشور مطالب را تهیه کنند. متاسفانه از داده‌های غلطی گاهی استفاده می شود که فایده‌ای جز تخریب اذهان عمومی جامعه ندارد. وی با بیان اینکه واقعیتی هست که برخی از آنها نقاط ضعف است، گفت: در فاصله بین اردیبهشت تا تیرماه به لحاظ شاخص‌های قیمتی فشار بیشتری روی مردم بود و شاخص‌های تورمی هم این را نشان می دهد، اما مسیر تحت کنترل است و همانطور که تورم تیرماه کاهش داشت در مرداد هم همین کاهش را نسبت به تیرماه شاهد خواهیم بود.
دارندگان مجوز استخراج رمز ارز برای واردات اقدام کنند
رییس کل بانک مرکزی گفت: کسانی که مجوز قانونی استخراج رمز ارز دارند، می‌توانند رمز ارز استخراجی خود را برای واردات ارایه کنند. به گزارش ایسنا، علی صالح آبادی رییس کل بانک مرکزی در جمع خبرنگاران در حاشیه نشست هیات دولت درباره تاخیرها در واریز وام ازدواج اظهار کرد: از زمانی که مدارک فرد تکمیل باشد حداکثر ظرف ده روز کاری باید وام به حساب فرد واریز شود و اگر بانکی این کار را نمی کند، حتما تخلف کرده است و باید به هیات انتظامی بانک مرکزی معرفی شود و خواهش دارم در مواردی که تخطی مشاهده می شود مردم به سامانه های ارتباطی بانک مرکزی اعلام کنند.
وی در پاسخ به این که در جلسه اخیر شورای پول و اعتبار موضوع نرخ سود بین بانکی را مطرح کردید، بحث نرخ سود سپرده بانکی چه شد؟ گفت: درباره سپرده‌های بانکی هنوز جمع‌بندی خاصی اتفاق نیفتاده است و هر وقت بررسی شود اطلاع رسانی می‌شود. رییس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در کشورهای مختلف وقتی تورم جهانی اتفاق افتاد نرخ سود بانکی را اصلاح کردند و در کنترل تورم جهانی موثر هم بود. کشورهای اروپایی، آمریکا و حتی روسیه نرخ سودشان را اصلاح کردند.
گروه اقتصاد کلان: شاخص بورس در حالی روز گذشته وارد مدار نزولی شد که به تازگی ستاد اقتصادی دولت تصمیماتی را برای رونق بازار سرمایه اتخاد کرده است.
به گزارش «تجارت»، بورس مولد شفافیت است و فساد را کاهش می دهد و به هر میزانی این بورس را تقویت کنیم و تولیدکنندگان هم محصول بیشتری در آن عرضه کنند، فضای شفاف‌تری به وجود خواهد آمد. در فضای شفاف بورس، فساد و رانت از میان می رود و این امر چه برای مصرف کننده و چه برای تولیدکننده موهبتی بزرگ محسوب می‌شود و از سوی دیگر با ثبت دقیق اطلاعات، آمار واقعی میزان عرضه و تقاضای محصول به دست می‌آید و از طریق آن می توان برنامه ریزی های کلان اقتصادی جامع تری انجام داد . یکی از الزامات رقابت سالم، دسترسی همه مشارکت کنندگان بازار به اطلاعات شفاف است.
یکی از انواع مهم بازارها، بازار سرمایه است که اطلاعات شفاف بر علمکرد آن به شدت موثر است. نقصان اطلاعات در این بازار موجب افزایش هزینه مبادلات و ناتوانی بازار در تخصیص بهینه منابع می‌شود. اطلاعات که جزء جدایی ناپذیر فرآیند تصمیم گیری است، هر چه شفاف‌تر و قابل دسترس‌تر باشد، می‌تواند به اتخاذ تصمیمات صحیح‌تری در زمینه تخصیص بهینه منابع منجر شود و در نهایت باعث کارایی تخصیصی و شفافیت بازار شود که هدف نهایی بازار سرمایه است.
رفتار سرمایه گذاران در بورس، نحوه تصمیم‌گیریف تخصیص منابع پولی - قیمت‌گذاری و ارزیابی شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به گفته کارشناسان، پس از عرضه کالاها در بورس کالا، معاملات بدون ضابطه و غیر شفاف به بستری شفاف و قانونی انتقال یافت و اکنون آمارمعاملات به طور شفاف در دسترس است.
در سال های اخیر گذشته با هدف کنترل بازار شاهد قیمت گذاری دستوری در بورس کالا بودیم و این موضوع با ذات این بازار در تضاد بود و اتفاقا از زمانی که سقف رقابت حذف و نرخ ارز نیمایی مبنای داد و ستد بورس کالا شد قیمت ها به ثبات و تعادل رسید و بعضا کاهش هم داشت و همین موضوع نشان دهنده کارایی و اثر بخشی بورس است.
در اقتصاد ضروری است تمام تولید کنندگان برای کشف قیمت عادلانه محصولات خود را در یک بازار شفاف و بروز عرضه کنند و بورس کالا به عنوان یک بازار کارآمد در ایران این نقش را ایفا کرد. بورس طی سال های گذشته نقش موثری در تنظیم بازار و شفافیت ایفا کرده و بازاری کارآمد و پر رونق است و اگر بخواهیم بازاری شفاف با قیمت تعادلی داشته باشیم باید بورس کالا را تقویت کنیم. بورس بهترین ابزاری است که می تواند جلوی نفوذ و رانت را بگیرد. شاخص بورس در جریان معاملات دیروز بازار سرمایه با افت ۳ هزار واحدی
روبرو شد. در جریان داد و ستدهای دیروز بازار سرمایه بیش از 4 میلیارد و 520 میلیون سهم و حق‌تقدم به‌ارزشی بالغ بر 2 هزار و 420 میلیارد تومان در بیش از 256هزار نوبت مورد داد و ستد قرار گرفت و شاخص بورس با افت 3هزار و 473واحدی در ارتفاع یک میلیون و 448هزار و 469واحد قرار گرفت. بیشترین اثر منفی بر دماسنج بازار سهام در دیروز به نام نمادهای معاملاتی شرکت‌های معدنی و صنعتی گل گهر، سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی و ایران خودرو شد و در مقابل شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، صنایع پتروشیمی خلیج فارس و سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی با رشد خود مانع افت بیشتر نماگر بازار
سهام شدند.
بر اساس این گزارش، در بازارهای فرابورس ایران هم با معامله 2 میلیارد و 159میلیون ورقه به‌ارزش 11هزار و 644میلیارد تومان در 131هزار نوبت، شاخص فرابورس (آیفکس) 0.61واحد رشد کرد و در ارتفاع 19هزار و 150واحد قرار گرفت. در این بازار هم امروز بیشترین اثر مثبت بر شاخص فرابورس به نام نمادهای معاملاتی بیمه پاسارگاد، بیمه اتکایی امین و پویا زرکان آق دره بیشترین اثر مثبت بر این نماگر به نام پتروشیمی زاگرس، پالایش نفت شیراز و بهمن دیزل شد. آخرین تحولات مربوط به بازار سرمایه در جلسه ستاد اقتصادی دولت مورد بررسی قرار گرفت و تصمیماتی در راستای ثبات‌بخشی و بهبود روند این بازار اتخاذ شد.
جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی به ریاست سید ابراهیم رئیسی برگزار شد و در این جلسه گزارشی از آخرین وضع بازار سرمایه، تحولات این بازار و نوسانات آن ارائه و دلایل این روندها تشریح شد. در ادامه جلسه همچنین نتایج مصوبات پیشین ستاد در خصوص بازار سرمایه و اقدامات دستگاه‌های اجرایی در این زمینه در قالب گزارشی مطرح شد و مورد آسیب‌شناسی قرار گرفت.
رئیس جمهور پس از استماع گزارش‌های دستگاه‌های مسئول، بر لزوم حفظ ثبات بازار سرمایه تاکید کرد و گفت: وزارت اقتصاد و سایر دستگاه‌های مسئول در حوزه بازار سرمایه باید به گونه‌ای عمل کنند که این بازار برای فعالان آن پیش‌بینی پذیر و باثبات باشد.
رئیسی همچنین از اهتمام جدی دولت برای حفاظت از منافع مردم و سهامداران در بازار سرمایه خبر داد و با تاکید بر ضرورت شفافیت و ثبات مقررات در این بازار افزود: برای تحقق پیش‌بینی‌پذیری بازار سرمایه لازم است مقررات این بازار کاملا شفاف باشد و در عین حال از تغییرات مکرر در مقررات به طور جدی پرهیز شود.
در ادامه این جلسه علاوه بر تاکید مجدد بر اجرای مصوبات پیشین ستاد اقتصادی دولت در خصوص بازار سرمایه، راهکارهای دیگری در خصوص بهبود روند و ثبات‌بخشی به این بازار مورد بررسی قرار گرفت و به تصویب رسید.
شفافیت در بورس کالا
هر کالایی که در بورس کالا عرضه می شود رونق صنعت را به همراه دارد. به عنوان نمونه از زمانی که محصولات پتروشیمی در بورس کالا عرضه شد کل صنعت وابسته به آن رونق پیدا کرد. با وجود اینکه برخی پتروشیمی ها برای ورود به بورس کالا مقاومت می کردند و این تصور را داشتند که منافع آنها محدود می شود اما دیدیم که حضور در بورس کالا به نفع آنها تمام شد و مکانیسم بورس کالا توانسته شفافیت مطلوبی را برای این حوزه به ارمغان بیاورد. به رغم وجود تمام محدودیت ها و مقاومت هایی که توسط بازیگران واسطه ای در مقاطع مختلف برای بورس کالا ایجاد شد، اما این نهاد اقتصادی تا کنون عملکرد موفقی را ثبت کرده است. به گفته رییس هیات مدیره شرکت آرمان آتی با بورس کالا شاهد ساماندهی، شفافیت، و حذف قابل توجه فساد در مبادلات کالاهای فلزی، کشاورزی و پتروشیمی هستیم و این بورس در تمام زمینه ها منجر به حذف واسطه گران و کاهش بهای تمام شده تولید بسیاری از بنگاه ها و کارخانجات شد. اسلامی بیدگلی با تاکید بر اینکه بورس کالا از دوران راه اندازی خود تاکنون اقدامات قابل توجهی را انجام داده است، افزود: می توان انتظار داشت که توسعه بازار مالی کشور به ویژه بورس کالا می تواند موتور محرک رشد و توسعه اقتصادی باشد.
گروه اقتصادکلان: نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران معقتد است توافق برجام می‌تواند فرصت مناسبی را برای بین المللی شدن ایران و افزایش سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف از جمله صنعت نفت و گاز فراهم کند.
حمیدرضا صالحی در گفت و گو با «تجارت» درباره آثار برجام در صنعت نفت و گاز اظهار کرد: بسیار روشن است که در صنعت نفت و گاز و برق سالیان سال است که سرمایه گذاری نکردیم و بنابراین نیاز به سرمایه گذاری مستقیم یا همان FDI داریم. در حوزه نفت آن طور که وزیر اعلام کرده، رقمی در حدود 200 میلیارد دلار نیاز به سرمایه گذاری داریم ، در احیاء میادین گازی هم عدد قابل توجهی سرمایه گذری لازم است. در زمینه برق هم کمبود داریم. قطعا برجام می‌تواند کمک کند تا امنیت اقتصادی را در کشور فراهم کنیم و همین طور سرمایه گذاری خارجی وارد می‌شود.
او افزود: هیچ کشوری بدون سرمایه گذاری نمی‌تواند به رشد و توسعه برسد. آن هم کشوری با بیش از 80 میلیون جمعیت. لذا باید روابط بین‌المللی‌مان اصلاح شود تا بتوانیم صادرات داشته باشیم و تجارت‌مان را رونق ببخشیم و در نتیجه سرمایه گذاری خارجی وارد شود. این کارشناس حوزه انرژی یاداور شد: در گذشته و در سال 2015 که برجام امضا شد، بیش از 170 هیات خارجی به ایران آمدند و اغلب شان در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی‌های تجدید پذیر علاقه مند به سرمایه گذاری بودند و این کار را هم انجام دادند. فرانسوی‌ها و آلمانی‌ها سرمایه گذاری انجام دادند. الان هم باید امنیت اقتصادی ایجاد کنیم تا آنها وارد شوند و بتوانند سرمایه را به کشورشان برگردانند. ما حتما باید به این موضوع توجه کنیم. اگر منابعی وارد نشود رونقی ایجاد نمی‌شود.
صالحی اضافه کرد: ما نیاز به قطار سریع السیر داریم، حمل و نقل مان باید نوسازی شود. میزان مصرف انرژی و همین طور میزان تصادفات رانندگی‌مان بسیار بالا است. در بخش لجستیک و زیرساخت و حمل و نقل هوایی هم نیاز به سرمایه گذاری داریم. در کنار آزادسازی اقتصاد که در کشور انجام شده و قیمت‌ها آزادسازی شد، باید رونق ایجاد کنیم تا دستمزدها و حقوق‌ها هم بالا برود و کارخانه بتوانند ارزش افزوده ایجاد کنند تا صادرات صورت بگیرد و در نهایت درآمدهای ارزی مان بالا برود و جی دی پی مان افزایش پیدا کند.
عضو اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: در همین زمینه گاز که بحران اوکراین پیش آمد، روسیه مگر چقدر گاز به اروپا صادر می‌کند. در مجموع شاید 300 میلیون متر مکعب گاز می‌دهد. اما ما فقط 700 میلیون متر مکعب مصرف گاز‌مان در کشور است. آیا نمی‌توانستیم بخشی از بازار اروپا را در اختیار بگیریم و گاز صادر کنیم.
مهمترین اتفاقی که می‌تواند با برجام بیفتد، این است که این توافق ما را بین‌المللی می‌کند.
رشد ما در سایه بین‌المللی شدن‌مان است. امروز ارزش افزوده در دانش و نوآوری است. برای اینکه به نوآوری دنیا برسیم، باید از روش‌های روز دنیا استفاده کنیم و پروژه مشترک تعریف کنیم و درآمد ارزی داشته باشیم.
همه اینها در گرو بین المللی شدن است. قدم بعدی بحث شبکه بانکی است. اگر بخواهیم در دنیا نقش داشته باشید، باید شبکه بانکی‌مان به دنیا و سویئفت متصل باشد تا به راحتی نقل و انتقال پول انجام شود.
غلامحسین شافعی
رئیس اتاق بازرگانی ایران
معیار سنجش توفیق در این حوزه باید سطح بهره‌وری شرکت‌های دانش‌بنیان و رهاورد آنها برای اقتصاد باشد. تعدد شرکت‌های فعال در حوزه دانش‌بنیان، بعضاً ملاک موفقیت کشور در این عرصه عنوان می‌شود؛ این در حالی است که معیار سنجش توفیق در این بخش باید سطح بهره‌وری این شرکت‌ها و ره‌آورد آنها برای اقتصاد کشور باشد. سال‌ها پیش در درجه‌بندی و رتبه‌بندی شرکت‌های بزرگ دنیا، نام‌هایی به چشم می‌خورد که امروز دیگر در جایگاه نخست رتبه‌بندی قرار ندارند و این رتبه‌های برتر، در تسخیر شرکت‌هایی است که فعالیت‌های دانش‌بنیانی را سرلوحه کار خود قرار داده و در این عرصه می‌درخشند. امروز انقلابی در فعالیت شرکت‌ها در سطح دنیا در حال وقوع است که اغلب به سمت‌وسوی فعالیت‌های دانش‌محور سوق یافته‌اند و بنگاه‌هایی که این مهم را نادیده بگیرند، در اصطلاح قافیه رقابت را خواهند باخت. در نامگذاری سال توسط رهبر معظم انقلاب، موضوع دانش‌بنیان‌ها به شایستگی موردتوجه قرار گرفته اما این مسئله و حمایت‌هایی که در حال حاضر برای شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌شود، نباید بستر آن را فراهم کند که عده‌ای به‌ظاهر و بدون داشتن ظرفیت‌های واقعی، خود را در این صف جای دهند و فرصت‌ها را از بنگاه‌های واقعی فعال در این بخش بگیرند. باید معیارهای واقعی برای فعالیت دانش‌بنیان‌ها مدنظر قرار بگیرد تا هدفی که ذیل این نامگذاری و حمایتگری دنبال می‌شود، به شایستگی محقق شود. در حال حاضر کمتر از دو درصد صادرات کشورمان به محصولات های‌تک و برخوردار از فناوری بالا اختصاص دارد و اگر ظرفیت‌هایمان را در این بخش تقویت نکنیم، از دیگر کشورها عقب می‌مانیم و بازارهای صادراتی را از دست خواهیم داد. مادامی‌که سودآوری کار مولد بیش از فعالیت‌های سوداگرایانه و غیرمولد باشد، فعالیت اقتصادی دارای ارزش‌افزوده و بهره‌وری، افزایش پیدا نمی‌کند.
کامران سلطانی‌زاده
دبیر کل کانون صرافان ایران
از هفته گذشته که بحث رایزنی‌ها برای ایجاد توافق در مذاکرات مطرح شد، شاهد کاهش نرخ ارز بودیم. همین ذهنیت مثبت مردم و کاهش نرخ ارز نشان داد که احیای برجام می‌تواند در قیمت نهایی ارز تاثیر داشته باشد. با توجه به اینکه پس از توافق دسترسی ایران به منابع ارزی افزایش می‌یابد و تبادلات ارزی روان‌تر خواهد شد به طور قطع این روند در نرخ ارز در بازار ایران اثرگذار است. مردم می‌دانند که پس از توافق برگشت ارز حاصل از صادرات سهل‌تر انجام می‌شود، هزینه‌های بازگشت ارز به کشور کاهش پیدا می‌کند و تجارت ایران روان‌تر می‌شود. همچنین پس از احیای برجام فروش نفت و مشتقات نفتی افزایش می‌یابد و با رفع تحریم‌های کشتیرانی هزینه حمل و نقل کالا کاهش پیدا می‌کند. به طور کلی هزینه‌های تمام شده صادرات و واردات و تجارت ایران کاهش پیدا می‌کند و قیمت ارز هم از این روند و شرایط تاثیر می‌پذیرد. هر چه میزان صادرات و ورود کالاهای ایرانی به بازارهای بین‌المللی افزایش یابد شاهد افزایش درآمدهای ارزی و افزایش عرضه ارز در بازار خواهیم بود، ایجاد امنیت اقتصادی، ایجاد امنیت روانی و ذهنی بین مردم منجر به کاهش خرید سرمایه‌ای، ارز در بازار می‌شود و در این شرایط با کاهش تقاضا و افزایش عرضه مواجه می‌شویم که نتیجه آن برقراری ثبات در بازار ارز است. البته روز گذشته و امروز زمان خوبی برای ارزیابی واکنش بازار نیست چراکه در ایام بین تعطیل قرار داریم و معمولا در این شرایط، بازار متشنجی رو نمی‌بینیم و نمی‌توان تحلیل درستی از روند بازار داشت اما از هفته گذشته که بحث رایزنی‌ها برای ایجاد توافق در مذاکرات مطرح شد، شاهد کاهش نرخ ارز بودیم. همین ذهنیت مثبت مردم و کاهش نرخ ارز نشان داد که احیای برجام می‌تواند در قیمت نهایی ارز تاثیر داشته باشد. رصد بازار نشان می‌دهد در این ایام فروشنده‌های ارز در بازار افزایش پیدا کرده‌اند و اخبار مذاکرات بر روی افرایش فروش ارز و افزایش عرضه ارز مردم در بازار تاثیر مثبت گذاشته است. دو ماه قبل نرخ ارز وارد کانال ٣١ هزار تومان شد و از این رو بسیاری از صادرکنندگان ارز خود را نگهداری کردند که در موقعیت بهتری عرضه کنند اما صادرکنندگان هم برای تامین نیاز ریالی خود باید ارز به فروش برسانند و با توجه به اینکه صادرکنندگان هم احتمال می‌دهند که خبر توافق منتج به کاهش نرخ ارز می‌شود به طور قطع با افزایش فروش ارز صادرکنندگان خواهیم بود و همین رفتار هم بر روند کاهشی نرخ ارز در بازار کمک می‌کند. از چند سال گذشته مردم و بسیاری از صادرکنندگان با توجه به دغدغه‌های که داشتند سپرده‌های ریالی خود را از شبکه بانکی خارج و تبدیل به ارز، سکه و مسکوکات طلا کردند که نمونه جمع آوری ارز و طلا خانگی را در صندوق امانت بانک ملی دیدیم که چندی پیش به سرقت رفت. اخبار غیر رسمی می‌گویند حدود ۴٠ میلیارد دلار ارز خانگی وجود دارد، یعنی به ازای هر ایرانی ۵٠٠ دلار. البته باید توجه داشته باشیم که بخشی از نقدینگی ایرانی‌ها به ملک خارجی تبدیل شد و تنها در دو سال گذشته به اندازه حدود ١٠ هزار واحد مسکونی ارز از کشور خارج شده است و خروج سرمایه سنگینی را تجربه کردیم. اگر مردم اطمینان حاصل کنند که روند کاهشی نرخ ارز ادامه‌دار خواهد بود نسبت به فروش و تخلیه ارزهای خانگی در بازار اقدام می‌کنند. ایران نشان داده که آمادگی مقابله با تنش ارزی را دارد چراکه کشورمان راه‌های درآمدهای ارزی خود را پیدا کرده است و شرکای قوی مانند چین و روسیه دارد و با توجه به افزایش قیمت نفت و ذخایر ارزی کشور، عدم توافق نمی‌تواند منجر به افزایش جهشی قیمت دلار شود.
گروه انرژی: آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی حاکی از این است که صادرات گاز طبیعی روسیه از طریق خطوط لوله به اتحادیه اروپا و بریتانیا در هفت‌ماهه سال جاری میلادی ۴۰ درصد کاهش یافته است. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: صادرات گاز طبیعی روسیه از طریق خطوط لوله به اتحادیه اروپا و بریتانیا در هفت‌ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۱ تقریباً ۴۰ درصد کاهش یافته است. این آژانس به نقل از داده‌های Refinitiv Icon اضافه کرد که صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا در مقایسه با دوره بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ معادل ۵۰ درصد کاهش یافته است. این آژانس نشان داد که صادرات گاز طبیعی روسیه در اواسط ژوئیه به ۱.۲ میلیارد فوت مکعب در روز کاهش یافت که کمترین میزان در نزدیک به ۴۰ سال گذشته است.
براساس داده‌های غول نفت روسیه، گازپروم، روسیه گاز طبیعی خود را از طریق ۳ خط لوله اصلی به اتحادیه اروپا و بریتانیا صادر می‌کند که حدود ۱۶ میلیارد فوت مکعب در روز ظرفیت خط لوله صادراتی را نشان می‌دهد. خط لوله نورد استریم ۱ یکی از خطوط لوله‌ای است که از دریای بالتیک به آلمان، هلند، فرانسه، انگلستان و سایر کشورهای اروپایی می‌گذرد. دو خط لوله دیگر از بلاروس به لهستان و آلمان و از طریق اوکراین به جمهوری چک و اتریش می‌گذرد که گاز طبیعی را به کشورهای شمال و جنوب اروپا منتقل می‌کند. بیشترین کاهش صادرات روسیه به آلمان از طریق خط لوله نورد استریم -۱ بود، زیرا صادرات از طریق آن به ۱.۴ میلیارد فوت مکعب در روز در ژوئیه گذشته یا تنها ۲۰ درصد از ظرفیت واقعی ۵.۶ میلیارد فوت مکعب در روز کاهش یافت. در چارچوبی دیگر، شرکت ترانس نفت در بیانیه‌ای اعلام کرد که تمامی محموله‌های نفتی که از خط لوله دروژبا - که نفت را به مجارستان می‌رساند - می‌گذرد، از چهارم اوت متوقف شده است.
علیرغم حمله نظامی روسیه به اوکراین از ۲۴ فوریه گذشته، حمل‌ونقل نفت و گاز روسیه از طریق اوکراین به اتحادیه اروپا ادامه می‌یابد، زیرا بسیاری از اعضای اتحادیه به هیدروکربن‌های روسیه وابستگی دارند. در ماه ژوئن، اتحادیه اروپا تحریم تدریجی نفت روسیه را تصویب کرد و انتظار داشت واردات نفت خام از طریق کشتی را ظرف ۶ ماه متوقف کند. در توافقی که ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، که روابط خوبی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دارد و کشورش برای ۶۵ درصد از نفت ارزان روسیه وابسته به نفت ارزان روسیه است، به دست آمد، تأمین از طریق خط لوله دروژبا بدون تعیین ضرب‌الاجل «موقت» ادامه پیدا کرد. خط لوله دروژبا از اوکراین عبور می‌کند و به ۳ کشور اروپایی که به دریا دسترسی ندارند، یعنی مجارستان، اسلواکی و جمهوری چک خدمات‌رسانی می‌کند. درحالی‌که این شرکت در بیانیه خود تأیید کرد که صادرات نفت به لهستان و آلمان از طریق یکی دیگر از شاخه‌های خط لوله دروژبا که از بلاروس می‌گذرد به‌طور عادی ادامه دارد. از آغاز جنگ با اوکراین، کشورهای اروپایی به دنبال کاهش وابستگی خود به انرژی روسیه بوده‌اند و مسکو را متهم می‌کنند که از صادرات هیدروکربن خود به‌عنوان «سلاح جنگی» استفاده می‌کند.
در همین حال آنطور که رسانه ها گزارش داده اند، صادرات گاز روسیه به لتونی که پیش‌تر در پی متهم شدن این کشور حوزه دریای بالتیک به نقض شرایط عرضه متوقف شده بود، از سرگرفته شد. به گزارش ایلنا از رویترز، داده‌های اپراتور سیستم انتقال گاز بالتیک (CBG) نشان می‌دهد که عرضه گاز طبیعی روسیه به لتونی در پنجم اوت (جمعه ۱۴ مردادماه)، یک هفته پس از توقف آن ازسوی شرکت دولتی گازپروم روسیه ازسر گرفته شد. گازپروم ۳۰ ژوئیه اعلام کرده بود که به‌دلیل نقض شرایط عرضه، ارسال گاز به لتونی را متوقف کرده است. هنوز مشخص نیست که چرا صادرات به لتونی از سر گرفته شده است. براساس گزارش داده‌های اپراتور سیستم انتقال گاز بالتیک، جریان گاز روسیه به لتونی ۴۳۳۹۳ مگاوات ساعت (MWh) در روز بود. لاتویاس گاز (Latvijas Gaze) ۲۹ ژوئیه اعلام کرده بود که از روسیه گاز می‌خرد و به‌جای روبل، یورو می‌پردازد و این موضوع سبب توقف عرضه گاز گازپروم روسیه به لتونی شد.
هم‌اکنون ایران سه قرارداد صادرات گاز به کشورهای ترکیه، عراق و پاکستان دارد. قرارداد صادرات گاز ایران به «ترکیه» سالانه 10 میلیارد متر مکعب است. اخیرا رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه، نسبت به افزایش واردات گاز از ایران تمایل نشان داده است. وی در گفتگو با شبکه خبری تی‌آرتی گفت: ترکیه خرید نفت و گاز طبیعی خود از ایران را افزایش خواهد داد و حجم تبادل تجاری ایران و ترکیه از 7 میلیارد دلار به 30 میلیارد دلار در سال خواهد رسید. همچنین ایران دو قرارداد صادرات گاز به بغداد و بصره «عراق» نیز در جریان دارد که بر مبنای آن باید به ترتیب روزانه 35 و 25 میلیون متر مکعب گاز به عراق صادر کند. البته صادرات گاز ایران به بصره در احجام کمتری نسبت به رقم قرارداد انجام می‌شود. اخیرا احمد العبادی سخنگوی وزارت برق عراق با اشاره به مذاکره با ایران برای افزایش واردات گاز گفت: حجم گاز وارداتی از ایران هم‌اکنون حدود 43 میلیون متر مکعب است، در حالی که عراق به 55-60 میلیون متر مکعب نیاز دارد. مذاکرات با ایران و نیز هماهنگی وزارت نفت برای افزایش دریافت گاز ادامه دارد.
گروه راه و مسکن: پس از به نتیجه رسیدن برجام قرارداد خرید ۲۰۰ هواپیمای نو با ۳ شرکت ایرباس، بوئینگ و ای‌تی‌آر بسته شد که فقط ۱۶ هواپیما به ایران تحویل داده شده است. از این تعداد هم نیمی از آنها به‌خاطر عدم تأمین قطعه از سوی شرکت سازنده زمینگیر شده‌اند. این آخرین خبری است که درباره سرنوشت هواپیماهای برجامی دولت گذشته در آذرماه سال گذشته منتشر شده است.
خرید هواپیمای نو تقریباً جزو اولین قراردادهای مالی پس از برجام بود. نوسازی ناوگان هوایی با توجه به فرسودگی بالای هواپیماهای کشور، از ضروریات رونق صنعت هوایی است و هیچ‌کس آن را انکار نمی‌کند؛ اما موضوع مهم چگونگی نوسازی است. سؤالی که مطرح می‌شود این است که نوسازی تعداد بیشتری هواپیما ضروری بود یا اینکه قرارداد خرید ۲۰۰ هواپیمای نو را ببندیم درحالی که شرکت‌ها تعهدی برای تحویل آن نداشته باشند؟ بعد از خروج امریکا از برجام ۳ شرکت طرف قرارداد براحتی از تعهدات خود چشم‌پوشی کردند و تنها ۱۳ هواپیمای ای‌تی‌آر و ۳ هواپیمای ایرباس در زمان ۲ سال به ایران تحویل داده شد که درباره نوع خرید هم انتقادهای زیادی مطرح است.
در مناسبات مالی جهانی خرید هواپیما به‌صورت اقساطی و از طریق فاینانس مرسوم است. در روش مالی فاینانس، برای مثال قرارداد خرید هواپیما به صورت اجاره به شرط تملیک است یعنی اینکه شرکتی بین ایرلاین و کمپانی سازنده قرار می‌گیرد و این شرکت کل پول را به کمپانی سازنده هواپیما می‌دهد و به صورت اجاره به شرط تملیک هواپیماها به ایرلاین اجاره داده می‌شود و وقتی اقساط تمام شد مالکیت نهایی هواپیماها در اختیار ایرلاین قرار می‌گیرد. در زمان امضای قرارداد خرید هواپیما، در سال ۹۴، متولیان خرید اعلام کردند که قرارداد خرید به‌صورت نقدی نیست و این خرید از محل فاینانس تأمین می‌شود و اقساط فاینانس هم از طریق پول بلیت هواپیما پرداخت می‌شود.
از طرف دیگر می توان گفت که امروزه کارشناسان داخلی صنعت هوایی کشور، امکان انجام انواع تعمیرات و چک‌ها از صفر تا ۱۰۰ را روی هواپیماها دارند و تنها مشکل اصلی، نبود قطعه یا نبود آلیاژ و قطعات الکترونیکی مورد نیاز برای ساخت قطعه است. با این حال تکیه به توانمندی‌های داخلی نیز یکی دیگر از راهکارها است. درحال‌حاضر هواپیماهایی در داخل کشور هستند که بعضا به‌دلیل نداشتن یکسری از قطعات یا موتور قابلیت استفاده از آنها وجود ندارد اما با تزریق منابع مالی و سرمایه در گردشی که شرکت‌های هواپیمایی نیاز دارند می‌توان بخشی از هواپیماهای غیرفعال را به مدار پرواز بازگرداند. به گفته وی این راهکار، یک گزینه کوتاه‌مدت برای افزایش تعداد صندلی‌های ناوگان هوایی کشور خواهد بود.
حقیقت این است که وزارت راه و شهرسازی دولت گذشته در فرصت برجام با صدرمجوز اوفک (اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا) توانست وارد قرارداد مستقیم با سه شرکت قدر سازنده هواپیما از جمله ایرباس، بویینگ و ای تی آر شود. برای نوسازی ناوگان شرکت ایران‌ایر به عنوان ایرلاین حامل پرچم کشورمان قرارداد خرید هواپیماهای نو با این شرکت‌ها منعقد شد که این قراردادها برای خرید ۲۰۰ فروند هواپیما شامل ۱۰۰ فروند انواع ایرباس، ۸۰ فروند انواع بوئینگ و ۲۰ فروند ای تی آر ۷۲-۶۰۰ به امضا رسید. در مدت کوتاه فرصت برجام وزارت راه و شهرسازی توانست ۲ فروند ایرباس A۳۳۰-۲۰۰، یک فروند ایرباس A۳۲۱ و ۱۳ فروند ای تی آر وارد ناوگان ایران‌ایر (هما) کند. هر چند مجوز اوفک تا 2020 اعتبار داشت و تیم مذاکرکننده در وزارت راه و شهرسازی در حال تامین منابع مالی و تعیین فاینانس کننده برای خرید و تحویل مابقی ایرباس‌ها و عملیاتی کردن قرارداد با بویینگ بودند اما با ورود ترامپ به کاخ سفید، مجوز اوفک در ۸ می ۲۰۱۸ لغو شد. در نهایت سهم ایران ایر در قرارداد خرید 200 فروند هواپیما، 16 فروند هواپیمای نو بود. حالا دوباره با جدی شدن بحث توافق در مذاکرات و احیای برجام سازمان هواپیمایی کشوری اعلام می‌کند با شروطی پایبند به همان قرارداد منعقد شده با شرکت ایرباس است. «محمد محمدی‌بخش»، رییس سازمان هواپیمایی کشوری در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایلنا با اشاره به تمایل ایران به بازگشت به قرارداد با ایرباس اظهار داشت: سیاست نظام درباره قرارداد ایرباس تغییری نکرده است و با توجه به سیاست کلی نظام قرارداد با ایرباس را لغو نکردیم و قراردادهای منعقد شده پا برجا است اما با توجه به گذر زمان قرارداد حتما باید بازنگری و اصلاح شود. وی ادامه داد: اگر فرصتی فراهم شود، نوسازی و بازسازی ناوگان هوایی از این مسیر جزو دستورات نظام است و همه این موضوع و روند را قبول دارند اما شرط ایران برای بازگشت به قرارداد ایرباس، اصلاح قرارداد قبلی است. اگر شرکت ایرباس به تعهدات خود در قرارداد پایبند باشد که البته تا به امروز به تعهدات خود پایبند نبوده ما به درخواست خود در قرارداد با ایرباس پایبند هستیم و خواهیم بود اما به طور قطع در متن قرارداد باید اصلاحاتی انجام می‌شود و با انجام اصلاحاتی به این قرارداد پایبند و موافق ادامه قرارداد با ایرباس هستیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سوال که ایرباس به کدام یک از تعهدات خود پایبند نبوده و چه بخشی از قرارداد باید مورد اصلاح قرار بگیرد، گفت: پشتیبانی قطعات، تامین قطعات و به روز رسانی نشریات و واگذاری هواپیماهای بعدی طبق قرارداد، از مواردی بوده که ایرباس به آنها متعهد نبود و علیرغم اینکه تمام این موضوعات در قرارداد دیده شده، ایرباس به اجرای آن پایبند نبود. محمدی‌بخش با اشاره به خرید هواپیماهای کارکرده اما جوان در شرایط احتمالی احیای برجام افزود: توسعه ناوگان چند وجهی است و هر ایرلاینی براساس شرایط خود و براساس مقررات وضع شده، نسبت به نوسازی ناوگان شرکت اقدام می‌کند که یکی از وجوه و مسیرهای توسعه و نوسازی ناوگان، خرید مستقیم از شرکت های سازنده هواپیما است.
گروه صنعت و تجارت: بررسی آخرین آمار مربوط به صنعت فولادسازی نشان می‌دهد که در بهار سال جاری، میزان مصرف فولاد نسبت به بهار پارسال رشد ۹ درصدی داشته که می تواند بیانگر افزایش تولیدات صنعتی فولادبر باشد. بررسی آخرین آمار مربوط به صنعت فولادسازی نشان می‌دهد که در بهار سال جاری، میزان مصرف محصولات فولادی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش مواجه شده است؛ موضوعی که می‌تواند بیانگر افزایش تولیدات صنعتی در بخش‌هایی همچون قطعه سازی، خودرو، لوازم خانگی و صنایع فولادبر باشد. بر این اساس از ابتدای سال جاری تا پایان خرداد ماه بالغ بر ۲۹ میلیون تن از انواع اقلام فولادی در کشور تولید شده است. که از این میزان ۳.۲ میلیون تن صادر و مابقی صرف مصارف داخلی شده است. بر این اساس مصرف ظاهری فولاد کشور در این مدت نسبت به بهار سال ۱۴۰۰ رشد بیش از ۹ درصدی داشته است.
به صورت جزئی‌تر باید اشاره شود که در بهار امسال در مجموع ۸ میلیون و ۵۷۵ هزار تن شمش فولاد (فولاد میانی) تولید شده که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۶ درصدی داشته است. از این میزان ۶ میلیون و ۶۷۲ هزار تن در داخل مصرف شده که نسبت به بهار پارسال رشد ۳ درصدی داشته است. در این بخش وارداتی نداشتیم. همچنین در این بازه زمانی ۲ میلیون و ۵۲۱ هزار تن مجموع مقاطع تخت فولادی تولید شده که رشد ۲ درصدی را نسبت به بهار پارسال تجربه کرده است. از این میزان ۲ میلیون و ۴۸۹ هزار تن به مصرف داخلی اختصاص یافته که نسبت به ۳ ماه نخست سال گذشته رشد ۶ درصدی را نشان می‌دهد. در این بخش میزان واردات ۱۴۱ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته (۱۷۴ هزار تن)، ۱۹ درصد کمتر شده است.
در بهار سال جاری تولید محصولات فولادی ۵ میلیون و ۶۷۳ هزار تن ثبت شده که ۵ میلیون و ۲۲۱ هزار تن آن در داخل مصرف شده است که حکایت از رشد ۱۲ درصدی نسبت به بهار پارسال دارد. در بخش واردات نیز واردات شاهد واردات ۱۵۷ هزار تن محصولات فولادی بودیم که نسبت به مدت مشابه پارسال (۱۹۴ هزار تن) ۱۹ درصد کاهش یافته است. همچنین در این بازه زمانی ۳ میلیون و ۱۵۲ هزار تن مقاطع طویل فولادی شامل تیرآهن، میلگرد، نبشی، ناودانی و… تولید شده که رشد ۲ درصدی نسبت به بهار پارسال دارد؛ از این میزان ۲ میلیون و ۶۶۱ هزار تن در داخل مصرف شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۴ درصد رشد داشته است. در این بخش مجموع مقاطع طویل فولادی وارد شده ۱۶ هزار تن بود که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته (۱۶ هزار تن) ۲۰ درصد کاهش یافته است. در بهار امسال ۹ میلیون و ۹۱۷ هزار تن آهن اسفنجی تولید که بالغ بر ۹ میلیون و ۸۲۲ هزار تن در داخل مصرف شده است. میزان مصرف این محصول داخلی این محصول نسبت به بهار پارسال رشد ۱۶ درصدی یافته است. در این بخش وارداتی نداشتیم.
براساس این گزارش اگرچه مصرف داخلی اقلام فولادی افزایش یافته اما صادرات با افت قابل توجهی مواجه شده است؛ به گونه‌ای که در بهار امسال ۳ میلیون و ۲۱۶ هزار تن صادرات اقلام فولادی داشتیم که در مجموع محصولات نسبت به بهار پارسال روند کاهشی داشته است. همچنین بر این اساس بیشترین محصول صادر شده مربوط به شمش فولادی (فولاد میانی) با یک میلیون و ۹۰۳ هزار تن می‌شود که نسبت به بهار پارسال رشد ۱۸ درصدی را نشان می‌دهد. پس از شمش، مقاطع تخت فولادی بیشترین صادرات را داشته که نسبت به ۸۹ هزار تن صادر شده در مدت مشابه سال گذشته ۱۵ درصد افزایش داشته و به ۱۰۲ هزار تن رسیده است. در مقابل شاهد کاهش صادرات مجموع مقاطع طویل، محصولات فولادی و آهن اسفنجی در ۳ ماه نخست سال جاری بودیم. بر این اساس کل مقاطع طویل فولادی صادر شده در سه ماهه امسال به ۵۰۷ هزار تن رسیده که نسبت به ۷۸۴ هزار تن صادر شده در مدت مشابه سال گذشته، ۳۵ درصد کاهش یافته است. همچنین در بهار امسال برابر ۶۰۹ هزار تن محصولات فولادی صادر شده که در مقایسه با ۸۷۳ هزار تن صادر شده در مدت مشابه سال گذشته ۳۰ درصد کمتر شده است. در بهار امسال ۹۵ هزار تن آهن اسفنجی صادر شده که حکایت از کاهش ۷۰ درصدی صادرات نسبت به بهار پارسال (۳۲۱ هزار تن) دارد.
جدیدترین آمار منتشر شده از سوی انجمن جهانی تولید فولاد نشان می‌دهد، کل تولید فولاد دنیا در نیمه نخست سال میلادی ۵.۵ درصد کاهش یافته و به ۹۴۹ میلیون تن رسیده است. در نیمه نخست سال قبل ۱۰۰۴ میلیون تن فولاد در دنیا تولید شده بود. براساس این گزارش، کل تولید فولاد ایران در ماه‌های ژانویه تا ژوئن (دی ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱) بالغ بر ۱۳.۶ میلیون تن بوده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، ۱۰.۸ درصد کاهش داشته است. ایران با تولید ۱۳.۶ میلیون تن، دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد دنیا در نیمه نخست ۲۰۲۲ بوده است.
چین با تولید ۵۲۶ میلیون تن، به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد دنیا در این دوره شناخته شده است. با این حال، تولید فولاد چین در این دوره ۶.۵ درصد کاهش داشته است. هند نیز با تولید ۶۳.۲ میلیون تن و ژاپن با تولید ۴۶ میلیون تن به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار داشته‌اند. تولید فولاد آمریکا به عنوان چهارمین تولید کننده فولاد دنیا نیز ۲.۲ درصد کاهش یافته و به ۴۱.۱ میلیون تن رسیده است. روسیه، کره جنوبی، آلمان، ترکیه و برزیل به ترتیب رتبه‌های پنجم تا نهم را به خود اختصاص داده‌اند.
گروه بین‌الملل: یک کارشناس مسایل بین‌الملل گفت: وجود اراده سیاسی در غرب و آمریکا برای پایان دادن به موضوعات پادمانی میان ایران و آژانس مهمترین عنصر است، اگر این اراده وجود داشته باشد به راحتی می‌توانند بپذیرند آژانس دیگر وارد این مقولات نشود.
صباح زنگنه در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به مذاکرات وین و برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه متن توافق نهایی شده است و در عین حال نگاه ایران که معتقد است هنوز متن نهایی نشده گفت: ظاهرا گفته شده است که نمایندگان کشورها به پایتخت‌هایشان برگشتند تا مشورت کنند و بعد از بازگشت و دریافت پاسخ باید برگردند به وین و پاسخ را بدهند.
وی درباره اختلاف نظر ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا بر سر اینکه موضوعات پادمانی میان ایران و آژانس مستقل از برجام است و نباید در مذاکرات وین گنجانده شود؟ گفت: البته موضوع بسته شدن پرونده سوالات پادمانی در آژانس قبلا هم سابقه داشته است. همین کشورهای ۱+۵ در آن زمان توافق ۲۰۱۵ در تصمیم گیری برای مختومه شدن پرونده پی ام دی، نقش داشتند و آن را به عنوان اقدام مهم تلقی کردند که مبتنی بر دو اصل بود؛ یکی اینکه بررسی‌های فنی آژانس مشخص کرده است که پی ام دی موضوعیت ندارد و دوم اینکه کشورها مایل بودند به تصمیم گیری سیاسی برجام نتیجه بخشند و این دو پایه اصلی بود که پرونده مطالعات ادعایی را در آژانس بست.
این کارشناس مسایل بین‌الملل ادامه داد: در حال حاضر گزارش‌های آژانس و بیانیه‌هایی که مدیرکل منتشر کرده است، ظاهرا از بحث های فنی عبور کرده و نوعی تحریک سیاسی یا موضع گیری سیاسی تلقی می‌شود، چون سخنانش مبهم و کلی و سرشار از تشکیک و ایجاد تردید است. با این موضع گیری‌ها طبعا اگر کار به نهایت هم برسد با یک بیانیه و سخن مدیرکل می‌تواند ایجاد تردید کند و ۱+۴ یا ۱+۵ را وارد مقوله جدیدی از مناقشه با ایران کند. از این رو به نظر می‌آید وجود اراده سیاسی برای پایان دادن به این موضوعات مهمترین عنصر است و اگر این اراده وجود داشته باشد به راحتی می‌توانند بپذیرند آژانس دیگر وارد این مقولات نشود. وی گفت: طبق معاهده ان پی تی و مقررات آژانس ایران کاملا به تعهداتش وفادار بوده و عمل کرده و اجازه بازرسی و نصب دوربین را داده است و بخش‌های اضافه بر تعهدات قانونی ایران به صورت داوطلبانه هم پذیرفته است و دوربین‌های اضافی را قبول کرده است.معتقدم نیاز به یک اراده سیاسی در کشورهای مقابل باید ایجاد شود.
زنگنه درباره پیشرفت در مذاکرات در این دور و دلایل آن اظهار کرد: اولا شرایط منطقه اروپا و عموما کشورهای غربی در برابر موضوع اوکراین و بحران انرژی و مواد غذایی که در کل جهان روی می‌دهد مهم است که به دنبالش بحران بانک‌ها و امور مالی در دنیا را ایجاد کرده است و به طور کلی چند بحران بزرگ در برابر غرب است و یکی از تحلیل‌هایشان این است که ایران را با همین مختصر پذیرش شرایطش متعهد به انجام برجام کنند. در این صورت ایران می تواند در گشایش بازارهای انرژی منطقه و جهان نقش مثبتی ایفا کند. احتمال دیگر برای پذیرش پیشنهادات ایران این است که تحلیل های بدبینانه برخی مراکز تصمیم گیری بر این است که ممکن است ایران از آستانه هسته‌ای عبور کرده باشد و در این صورت وضع منطقه به شدت دگرگون می‌شود. در بین این دو عامل معتقدم نیاز غرب به انرژی عامل مهم تری در پیشرفت مذاکرات وین است.
گروه جامعه: عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه نباید صرفا کنکور را ملاک موفقیت مدارس بدانیم، گفت: اما چیزی که بدون همه این مقایسه ها و واقعیت ها جدی است این است که سطح آموزش و تدریس ما در مدارس خیلی فاصله دارد. مهرداد ویس کرمی در رابطه با مقایسه تعداد پذیرفته شدگان رتبه های برتر کنکور از بین دانش آموزان مدارس دولتی و خاص، بیان کرد: بحث قبولی کنکوری بعضی مدارس خاص مطلب تازه ای نیست، البته نکته قابل توجه این است که آیا این دانش آموزان با استعداد این مدارس را مهم و برجسته کرده اند یا اینکه این مدارس بچه ها را طوری تربیت کرده و پرورش می دهند که استعداد برتر شوند.
وی در ادامه تصریح کرد: به نظر این موضوعات در هم تنیده است و اینطور نیست که اگر این مدارس در حالت عادی و در بین دانش آموزان معمولی کار کنند بتوانند این همه قبولی بدهند. به بیان دیگر خود استعداد اولیه ای که اینها در ورودی هایشان می گیرند، باعث می شود که یک سری بچه هایی که باهوش تر و نخبه ترند به این مدارس هدایت شوند و بعد از آن به هر حال با کار بیشتری می توانند نتیجه بگیرند.
به نظر بنده حتی گاهی خیلی از اینها محصول این مدارس به صورت واقعی محسوب نمی شوند و دلیل آن هم این است که از سوی خانواده های میلیون ها تومان برای این دانش آموزان هزینه می شود و کتاب و کلاس های کمک درسی استفاده می شود، ولی شاید یکی از نکات مثبتی که این مدارس دارند بحث رقابت بین دانش آموزان و استعدادهای برتر است.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات
مجلس افزود: البته این مساله بدون آسیب هم نیست و به هر حال شخصیت اجتماعی که از یک بچه نخبه شکل می گیرد، شاید در جاهایی از نخبگی او در رشته خاص هم مهم تر باشد. چه بسا نخبگانی که مثلا نخبه ریاضی است، اما به لحاظ هوش عاطفی، اجتماعی و حرکتی و بسیاری از اقسام هوش که گاهی تا بالای ۲۰ نوع هوش داریم، اینها رشد چندانی نمی کنند و یا گاهی به لحاظ تربیت دینی و تربیت فرهنگی جدی روی آنها کار نمی شود. یعنی مثلا فرد نخبه ریاضی است اما بلد نیست یک متن ساده را بنویسد و انشاء و ادبیاتش ضعیف است و ضعف های بزرگی دارند.
وی با بیان اینکه آیا اصلا این انتظار از مدارس معمولی که موظفند همه دانش آموزان را با هر سطحی از استعداد پذیرش کنند با جایی که به صورت خاص آنها را جذب می کند، یکسان است؟، گفت: این کاملا مقایسه درستی نیست. مثلا مرکزی را داریم که مخصوص آموزش تکاوران دریایی است و جایی هم داریم که سربازخانه است که این دو مرکز اصلا نمی توانند با هم مقایسه شوند.
عضو کمیسیون آموزش مجلس یازدهم عنوان کرد: به نظرم نباید کنکور را صرفا ملاک موفقیت مدارس بدانیم، ولی چیزی که بدون همه این مقایسه ها و واقعیت ها جدی است این است که سطح آموزش و تدریس ما در مدارس خیلی فاصله دارد. این موضوع را آمارها می گویند و در آماری که مرکز پژوهش های مجلس انجام داده و در اختیار نمایندگان هم قرار گرفته نشان می دهد که در دنیا و منطقه به لحاظ خیلی از شاخص های آموزشی وضعیت خوبی نداریم.
نماینده مردم خرم آباد در مجلس یازدهم با بیان اینکه می شود کارهایی کرد که آموزش را تا دورترین نقاط کشور نیز توسعه دهیم، تاکید کرد: قطعا این مساله نیاز به اعتبار، بودجه و برنامه ریزی کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت دارد که در حال حاضر متاسفانه در مجلس و دولت چنین برنامه ای را مشاهده نمی کنیم. اگر واقع بین باشیم نه در مجلس و نه در دولت برنامه درازمدتی که به عدالت آموزشی بینجامد وجود
ندارد و اینکه علت های آن چیست جای بررسی دارد و امیدواریم ان شاءالله صداوسیما و رسانه ها بدون جهت گیری های سیاسی و بدون حب و بغض به این مساله بپردازند تا بتوانیم شاهد شکوفایی استعدادهای بیشتر در کشور باشیم.
گروه سیاسی: وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به پرتاب ماهواره «خیام» گفت: باید به فکر ماهواره بعدی باشیم و خط تولید این ماهواره‌ها را به صورت مشترک راه‌اندازی کنیم. عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: روز سه‌شنبه ماهواره خیام که ماهواره سنجشی با دقت بالا است از پایگاه فضایی قزاقستان به روسیه پرتاب شد و از این پایگاه فضانورد فرستاده می‌شود. این ماهواره ۶۰۰ کیلوگرم وزن داشت و کاربردهای بسیار متنوعی دارد. مبارزه با زمین خواری و جنگل خواری از طریق آن قابلیت پایش دارد. وی عنوان کرد: از پنج سال قبل در مورد این ماهواره بحث شده بود اما مشکلات فنی وجود داشت و بعد از ده‌ها جلسه مشترک میان طرف ایرانی و روسی با دیپلماسی فعال توانستیم این ماهواره را پرتاب کنیم. در مذاکرات صورت گرفته برای ماهواره بر سایوز ۱ در مورد ماهواره خیام توافق صورت گرفت.
وزیر ارتباطات گفت: کاری که پنج سال پیش شروع شد را در دولت سیزدهم با دیپلماسی فعال به نتیجه رساندیم و آن را به یک قرارداد عملیاتی تبدیل کردیم. باید به فکر ماهواره بعدی باشیم و خط تولید این ماهواره‌ها را به صورت مشترک راه‌اندازی کنیم. زارع‌پور تصریح کرد: در حوزه ظرفیت‌های داخلی امکان ساخت ماهواره‌های با قدرت ۱۰ متر را داریم و هدف گذاری کردیم تا پایان دولت سیزدهم به توانایی ساخت ماهواره‌های با قدرت یک متر برسیم.
وی در رابطه با بسته اینترنت خبرنگاران اضافه کرد: از امروز یا فردا صبح افرادی که به عنوان خبرنگار شناخته می‌شوند می‌توانند به درگاه ملی خدمات هوشمند مراجعه کنند و با ثبت نام بسته ۲۰۰ گیگ اینترنت برای آنها فعال خواهد شد. وزیر ارتباطات در رابطه با طرح صیانت گفت: موردی به اسم طرح صیانت نداریم و چنین موضوعی مصوب نشده است. دولت مجری قانون است و تا زمانی که مصوبه قانونی تصویب نشود ما هیچ مصوبه اجرایی نخواهیم داشت. زارع‌پور افزود: مواضع دولت کاملاً شفاف است و بارها گفتم فضای مجازی تبدیل به زیست اصلی مردم شده و حتماً نیاز به قانون گذاری دارد. آخرین قانون ما قانون جرایم رایانه‌ای است که مربوط به سال ۸۵ است و این فضا نیاز به قاعده‌گذاری دارد. ما مشارکت فعال با مجلس داشتیم تا مسیر طرح به سمتی پیش رود که به چارچوبی برای قاعده‌مند شدن فضای مجازی نزدیک شود اما متوقف شد.