گروه صنعت و تجارت: وزیر نیرو گفت: طی سه سال کشوری که در معادلات انرژی جهان به طور کامل حذف شده بود به طراح بسته انرژی سازمان شانگهای تبدیل شد. علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو ظهر دیروز در آئین افتتاح آخرین جز سخت‌افزاری طرح احیای دریاچه ارومیه اظهار کرد: ما برای تعیین خشکسالی یا ترسالی نه از آمار یک روز و یک ماه بلکه به آمار 36 ماهه اشاره می‌کنیم. در 36 ماهه منتهی به امروز، شرایط بارشی به مراتب سخت‌تر از 36 ماه منتهی به شهریور سال 1400 است اما امروز شرایط کشور در حوزه برق و آب زمین تا آسمان تفاوت دارد. محرابیان با اشاره به شرایط کشور در شهریور 1400 گفت: مردم ما فراموش نکردند که 16 استان کشور با شرایط خطیر تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کرد و روزانه شاهد اعتراضات و تجمعات گسترده بودیم، مردم ما خوزستان و شرایط کرخه در تابستان 1400 را فراموش نکردند. در مسئله برق جداول خاموشی مساله مردم نبود، بلکه خاموشی خارج از برنامه به مساله بدل شده بود. وی افزود: در دوران کرونا و دوران سخت تابستان 1400 بخشی از مردم با خرید دستگاه ونتیلاتور از مریض خود در خانه مراقبت می‌کردند و قطعی برق در آن زمان چه مصائب بزرگی برای مردم کشور ایجاد کرد. محرابیان با اشاره به جمله شهید رئیسی مبنی بر اینکه پیشرفت کشور را معطل اخم و لبخند بیگانه نمی‌کنیم، گفت: این نگاه شهید رئیسی سبب شد تا طرح‌هایی که سالیان سال در پیشرفت 20 درصد و 40 درصد خاک می‌خورد، دوباره فعال شود، کاروان افتتاح به راه افتاد، استان به استان، شهر به شهر و روستا به روستا مسائل حل شد و این حاصل نگاه به درون و استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی برای کشور است. عضو کابینه دولت سیزدهم تاکید کرد: با تغییر دست‌فرمان دیپلماسی، از این ظرفیت برای رشد و پیشرفت و ایجاد رفاه ملت ایران حداکثر استفاده انجام شد. وی ادامه داد: در حوزه انرژی و در پایان دولت دوازدهم ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخایر انرژی جهان از معادلات انرژی جهان حذف شده بود. محرابیان گفت: همه نزدیک به صفر شدن صادرات نفت را در پایان دولت دوازدهم فراموش نکردند. این مقام مسؤول گفت: اما امروز ایران به نقش خود در حوزه انرژی دنیا بازگشته است، بنده دو هفته گذشته در اجلاس وزرای انرژی شانگهای شرکت کردم، در آن اجلاس ایران به واسطه توان فنی و تخصصی بی‌نظیر خود، 20 پیشنهاد را روی میز گذاشت که از این 20 پیشنهاد 19 پیشنهاد به طور کامل در سند توسعه انرژی شانگهای به تصویب رسید و ماند یک پیشنهاد که تنها هند با آن مخالفت داشت اما همان پیشنهاد هم با کامنت مخالفت مصر در سند تصویب شد. وزیر نیرو خاطر نشان کرد: طی سه سال کشوری که در معادلات انرژی جهان به طور کامل حذف شده بود به طراح بسته انرژی سازمان شانگهای تبدیل شد، وقتی از شانگهای حرف میزنیم منظور از کشورهایی است که نصف جمعیت جهان را در خود جای داده و بزرگترین صادر کننده و وارد کننده انرژی دنیا هستند. وی افزود: ما از دیپلماسی رشد، رفاه و پیشرفت مطالبه داشتیم، ما دیپلماسی را برای توقف استفاده نمی‌خواستیم و آن را به ابزار سلطه چند کشور متخاصم محدود نمی‌کردیم. محرابیان گفت: مردم ما خواستار قدرت هرچه بیشتر ایران هستند و راهی که شهید جمهور شهید رئیسی آغاز کرد، با قدرت بیشتر ادامه پیدا کند.
7800 خودرو ترخیص شد
معاون وزیر صمت از ترخیص ۷۸۰۰ خودرو خبر داد و گفت: هفته آینده آخرین عرضه خودروهای وارداتی برای متقاضیان مرحله اول صورت خواهد گرفت.مهدی ضیغمی رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در نشست خبری برخط اظهار کرد: از ابتدای امسال تاکنون نزدیک به ۷۸۰۰ خودروی وارداتی ترخیص شده و به متقاضیان تحویل می‌شود. همچنین اکنون بیش از ۱۶ هزار خودرو نیز در گمرکات کشور وجود دارد که در حال طی فرایند ترخیص هستند. وی گفت: هفته بعد سامانه فروش خودروهای وارداتی برای عرضه باز خواهد شد و این عرضه آخرین عرضه‌ای است که ثبت نام کنندگان سال ۱۴۰۱ اولویت و امکان انتخاب دارند. البته در این دوره از ثبت‌نام همه مردم می‌توانند با بلوکه کردن ۵۰۰ میلیون تومان در این عرضه شرکت کنند. ضیغمی اضافه کرد: نوبت ثبت‌نام‌کنندگان مرحله اول، صرفاً در عرضه هفته آینده، معتبر است و پس از آن دیگر امکان ثبت‌نام وجود نخواهد داشت. معاون وزیر صمت تصریح کرد: در این عرضه مانند خودرو برقی صف تشکیل نخواهد شد و پس از اولویت بندی افرادی که خارج از ظرفیت خودرو انتخابی باشند، عدم تخصیص خواهند خورد.
افزایش ۵۲ درصدی حجم معاملات تجارت الکترونیکی
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی گفت: معاملات تجارت الکترونیکی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۲ درصد رشد داشته است. امین کلاهدوزان با اشاره به رشد قابل توجه و صعود چشم‌گیر تجارت الکترونیکی در سه ماهه اول سال ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، گفت: با استقبال فوق‌العاده و همراهی همه صاحبان کسب و کار، حجم معاملات تجارت الکترونیکی کشور، در سه ماهه اول به ۹۶۴ همت رسید که نسبت به سال قبل ۵۲ درصد افزایش داشته است. وی با اشاره به این مادهای صادر شده در مدت مذکور، افزود: با رشد ۴۶ درصدی صدور این ماد به نسبت مدت مشابه اکنون بیش از ۲۲۸ هزار این ماد فعال در سطح کشور وجود دارد .رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با اشاره به امضای الکترونیکی صادره در این مدت، گفت: صدور بیش از یک میلیون و دویست هزار امضای الکترونیکی یعنی رشد قریب به ۶۱ درصدی به نسبت مدت مشابه در سال گذشته، نشان از توجه و استقبال مردم و کسب‌وکارها از این خدمت مهم و راهبردی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی دارد.کلاهدوزان بیان کرد: برداشتن موانع موجود بر سر راه کسب‌وکارها، تسهیل‌گری و توسعه بازارهای جدید را مهم‌ترین رویکردهای مرکز دانست.
رشد ۳ برابری صدور ضمانت‌نامه صنایع کوچک در سال گذشته
مدیر برنامه‌ریزی، هوشمندسازی اطلاعات و امنیت فضای مجازی گفت: در سال ۱۴۰۲ در راستای تحقق برنامه‌ها و اهداف صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک، رشد ۳ برابری صدور ضمانت‌نامه در صندوق رقم خورد. به گزارش تجارت به نقل از صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک، نفیسه قربانی - مدیر برنامه‌ریزی، هوشمندسازی اطلاعات و امنیت فضای مجازی با اشاره به عملکرد صندوق طی دوسال اخیر و مقایسه آن با سال‌های گذشته خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۲ بیش از ۴۷۹۰ میلیارد ریال ضمانت‌نامه در صندوق صادر شده که در مقایسه با سال قبل رشد ۲۰۰ درصدی را نشان می‌دهد. وی تصریح کرد: صدور ضمانت‌نامه از لحاظ تعداد در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال قبل از آن ۳۶۶ درصد رشد یافته است. قربانی افزود: از جمله دلایل مهمی که موجب افزایش صدور ضمانت‌نامه در سال ۱۴۰۲ و همچنین ادامه رشد آن در سال ۱۴۰۳ شده؛ توجه ویژه به هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی و پایش مستمر فعالیت است. این مهم با تلاش و همت همکاران و بهره‌گیری از تمامی پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های موجود در صندوق صورت گرفته است. او تاکید کرد: در ادامه این مسیر نیز در سال پیش رو مصمم به ایفای مطلوب‌تر سهم خود در رشد و حمایت از تولید هستیم. قربانی در پایان خاطرنشان کرد: روند صعودی صدور ضمانت‌نامه صندوق در سال ۱۴۰۳ ادامه دارد به طوری که در سه ماهه نخست سال جاری، بیش از ۲ هزار میلیارد ریال ضمانت‌نامه صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۰۹ درصد افزایش یافته است.
روند تجارت جهانی مثبت شد
گزارش جدید UNCTAD نشان داد که تجارت کالا و خدمات در ۳ ماه اول سال جاری مثبت شده و اگر روند به همین شکل ادامه یابد تجارت جهانی در سال ۲۰۲۴ می‌تواند به حدود ۳۲ هزار میلیارد دلار برسد. گزارش جدید UNCTAD نشان داد که تجارت کالا و خدمات در ۳ ماه اول سال جاری به‌واسطه بهبود وضعیت تجاری در آمریکا، چین و هند به ترتیب یک و ۱٫۵ درصد افزایش‌یافته است و انتظار می‌رود این افزایش در نیمه اول سال ۲۰۲۴ نسبت به نیمه دوم سال ۲۰۲۳ حدود ۲۵۰ میلیارد دلار به تجارت کالا و ۱۰۰ میلیارد دلار به تجارت خدمات اضافه کند. پیش‌بینی‌های جهانی برای رشد تولید ناخالص داخلی در حدود ۳ درصد برای سال ۲۰۲۴ باقی می‌ماند و چشم‌انداز تجارت کوتاه‌مدت خوش‌بینانه است. اگر روندهای مثبت ادامه یابد، تجارت جهانی در سال ۲۰۲۴ می‌تواند به حدود ۳۲ هزار میلیارد دلار برسد، اما بعید است که از سطح رکورد خود در سال ۲۰۲۲ فراتر رود. چین، هند و آمریکا با افزایش صادرات از چین برابر ۹ درصد، هند برابر ۷ درصد و آمریکا برابر ۳ درصد محرک اصلی رشد تجارت جهانی در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴ بوده‌اند. برعکس، صادرات اروپا رشدی نشان نداده و صادرات آفریقا ۵ درصد کاهش‌یافته است. تجارت در کشورهای درحال‌توسعه و واردات و صادرات «جنوب-جنوب» (تجارت کشورها و مناطق توسعه‌یافته جهان با یکدیگر) در سه‌ماهه اول سال حدود ۲ درصد افزایش‌یافته است. در مقایسه، کشورهای توسعه‌یافته شاهد واردات ثابت و یک درصد افزایش در صادرات بودند.
کاهش قیمت خودرو منوط
به رفع انحصار است
یک کارشناس خودرو در واکنش به اظهارات وزیر صمت مبنی بر افزایش قابل‌توجه عرضه خودرو و کاهش قیمت آن در آینده نزدیک گفت: افزایش تولید وقتی به کاهش قیمت منتهی می‌شود که بازار خودرو انحصاری نباشد، از نوسان قیمت دلار تاثیر نپذیرد، نحوه عرضه خودرو مبتنی بر شانس و قرعه‌کشی نباشد و اقتصاد کلان کشور ثبات داشته باشد.عباس علی‌آبادی، وزیر صمت به تازگی از افزایش عرضه خودرو در کشور در آینده نزدیک و به میزانی خبر داده که خودروسازان برای فروش محصولات خود به مردم وام می‌دهند، وی همچین به مردم توصیه کرده خودرو را به قصد سرمایه‌گذاری نخرند چون متضرر می‌شوند. مرتضوی مصطفوی، کارشناس خودرو به این گفته‌های وزیر صمت واکنش نشان داد و به ایلنا گفت: بازار خودروی ایران یک بازار دلاری است و نوسانات قیمت دلار این بازار را همواره متاثر می‌کند، ضمن اینکه مشکلات بازار خودرو از سمت عرضه نیست که با افزایش عرضه حل شود بلکه چالش‌ها از سوی تقاضا برمی‌آید. وی افزود: آنچه به افزایش قیمت‌ها در بازار خودروی ایران انجامیده این است که ۷۰درصد متقاضیان خودرو در کشور ما را دلالان تشکیل می‌دهند، این افراد نگاه مصرفی به خودرو ندارند و وقتی می‌بینند قیمت خودرو در ایران متاثر از دلار است و چشم‌اندازی که برای قیمت دلار تصور می‌شود افزایشی است، در این بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند.
گروه صنعت و تجارت: محمود نجفی، عرب رئیس اتاق بازرگانی تهران معتقد است که دولت آینده باید حصار بین ایران، چین و روسیه را بردارد؛ چرا که یکی از چالش‌های بزرگ اقتصاد ایران را منفی شدن مستمر نرخ رشد تشکیل سرمایه در بیش از یک دهه اخیر می‌داند. او بر این باور است که کشور نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی دارد و برای این امر نیاز به افزایش ارتباطات بین‌المللی خواهیم داشت. نجفی عرب به اکوایران گفت: اقتصاد کشور از تحریم‌ها آسیب جدی دیده و دولت جدید باید به دنبال حذف تحریم‌ها باشد. به گفته او کشیدن حصار بین ایران و منطقه بویژه چین و روسیه، نمی‌تواند خواست بخش‌خصوصی در حوزه توسعه صادرات را مرتفع کند. او خاطرنشان کرد: عموما زیرساخت‌های کشور در حال استهلاک است و این موضوع باعث ناترازی در حوزه‌های مختلف شده است و از همین جهت دولت بایستی تلاش خود را برای رفع این ناترازی که روزبه‌روز در حال شکاف بیشتر است، افزایش دهد.مسئله‌ای که سال‌هاست کارشناسان اقتصادی به آن تاکید می‌کنند این است که نظام جهانی تنها روسیه و چین نیست چرا که این دو کشور بارها در برهه‌های مختلف ثابت کرده‌اند که سیاست خارجه خود را صرفا بر منافع خود تنظیم می‌کنند و در این زمینه با هیچ کشوری شوخی ندارند. دقیقا یکسال گذشته بود که شهید امیر عبدالهیان، وزیر وقت امور خارجه گفته بود که مناسبات دوجانبه و چند جانبه خودمان را با روسیه و چین حفظ می‌کنیم، اما هیچگاه اجازه نمی‌دهیم که روس و یا چین تصور کنند که تنها انتخاب ما هستند.
اصلاً این درست نیست که مردم فکر کنند ایران با بزرگی و توانمندی‌هایی، سرمایه بزرگ مردمی از جمله نیروهای جوان خلاق، منابع و با دسترسی‌های ترانزیتی، بخواهیم کشور را به روسیه به چین بفروشیم یا به فرانسه، آلمان یا انگلیس بفروشیم.
هیچ تفاوتی برای ما نمی‌کند، اگر امروز منافعی در آلمان، فرانسه و انگلیس داشته باشیم در راستای منافع ملت با آن‌ها یا همکاری خواهیم داشت. در مورد چین و روسیه در چارچوب منافعمان عمل می‌کنیم.به هیچ وجه تخم مرغ‌هایمان را نه در سبد شرق و نه در سبد غرب نمی‌گذاریم بلکه در سبد منافع ملی خودمان قرار می‌دهیم و هیچ تعارفی در موضوع استقلال و حاکمیت با هیچ طرفی نداریم.
چین بزرگترین شریک تجاری ایران
آمارها نشان می‌دهد که کشور چین بیش از 10 سال است که بزرگترین شریک تجاری ایران بوده و حتی در اوج تحریم‌ها همچنان بزرگترین شریک اقتصادی ایران بوده است. سال گذشته نیز به مانند یک دهه گذشته چین بزرگترین شریک تجاری ایران بود و با افزایش فروش نفت به این کشور تراز تجاری مثبت شد اما گفته می‌شود بدون در نظر گرفتن نفت، تراز تجاری ایران با این کشور حدود 2 میلیارد دلار منفی می‌شود. بنا به گفته‌ی، مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین، این دو کشور حدود 30 میلیارد دلار مبادله غیرنفتی دارند که حدود 14 میلیارد دلار کالا از طرف ایران و 16 میلیارد دلار از طرف چین صادر می‌شود. آمارهای منتشر شده از سوی گمرک گویای آن است که سال گذشته صادرات نفت ایران به این کشور ۸.۶ درصد رشد داشت. بر اساس آمارهای منتشر شده، صادرات ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۲ بدون احتساب صادرات برق، نفت، خدمات فنی مهندسی و تجارت‌چمدانی ۴۹.۴ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال قبل از آن ۸.۹ درصد کاهش داشته است. همچنین صادرات نفت در ۱۲ ماهه ۱۴۰۲، به میزان ۳۵.۹ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۱۴۰۱ رشدی ۸.۶ درصدی داشته است. صادرات خدمات فنی مهندسی در سال ۱۴۰۲ به ۱.۳ میلیارد دلار بالغ شده که نسبت به سال ۱۴۰۱ تغییر نداشته و همچنین صادرات از محل تجارت چمدانی به ۳۰۰ میلیون دلار بالغ شده که نسبت به سال قبل از آن رشدی ۹۰ درصدی داشته که مجموع صادرات کشور با احتساب نفت، برق، تجارت چمدانی ۸۶.۹ میلیارد دلار بوده است. لازم به ذکر است که مجموع واردات کشور (بدون احتساب شمش طلای استاندارد) ۶۴.۳ میلیارد دلار بوده است که رشد ۶.۷ درصدی نسبت به سال قبل از آن دارد.
روسیه همراه در سیاست غریبه در تجارت
از روسیه می‌توان به عنوان کشوری همراه در سیاست، اما بیگانه در تجارت نام برد. با وجود اینکه ایران مرز مشترک دریایی به کشور روسیه داشته اما نتوانسته به بازار این کشور نفوذ کرده و به عنوان شریک تجاری جدی برای روسیه محسوب شود اما در مقابل کشوری مانند ترکیه توانسته تعامل گسترده‌ای با اقتصاد روسیه برقرار کند. نکته قابل تأمل آنکه در بین کشورهای همسایه روسیه شامل ارمنستان، قرقیزستان و بلاروس، کمترین سهم صادراتی در اختیار ایران است. این مساله نشان می‌دهد که افزایش تحریم‌های اقتصادی، ناکارآمدی سازوکارهای تجاری و پیشی گرفتن رقبا در تأمین نیازهای وارداتی روسیه، سبب شده تا ایران، جایگاه خود را در میان شرکای اقتصادی منطقه‌ای روسیه از دست بدهد. اما چرا روابط اقتصادی ایران و روسیه به سطحی که بتوان آن را اثرگذار دانست، نرسیده است؟هادی تیزهوش تابان رئیس اتاق مشترک ایران- روسیه در این باره می‌گوید: نوسانات نرخ ارز و عدم ثبات در حوزه قوانین و مقررات، آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های صادراتی از موانع اصلی تجارت خارجی ایران به شمار می‌روند که در رابطه با روسیه نیز موضوعیت دارد. نوسانات نرخ ارز در فرآیند قیمت‌گذاری محصولات، امکان رقابت‌پذیری کالاهای ایرانی را با رقبای منطقه‌ای محدود می‌کند و بی‌ثباتی قوانین صادراتی اطمینان مشتریان روس به بازار ایران به‌عنوان یک بازار با ثبات را از بین می‌برد. اگرچه ابلاغ چندی پیش آیین‌نامه اجرایی ماده 24 قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار از سوی معاونت حقوقی رئیس‌جمهور با هدف پرهیز از صدور قوانین و بخشنامه‌های خلق‌الساعه امید به بهبود در این بخش را افزایش داده اما این نگرانی‌ها هنوز به قوت خود باقی است.به گفته تیزهوش تابان، قیمت بالا و کیفیت پایین برخی محصولات تولیدی کشور و همچنین عدم اطلاع کافی تجار و بازرگانان از الزامات و استانداردهای بازار روسیه و به دنبال آن عدم رضایت مشتریان روسی از کالاهای ایرانی مانع مهم دیگر در مسیر توسعه تجارت با این کشور است. همچنین نبود شناخت دقیق و درست از سطح کیفیت و سلیقه مشتریان روس باعث شده است که ایران در عمل جز در حوزه محصولات کشاورزی، میوه و سبزیجات نتواند مشتریان بیشتری در روسیه جذب کند. در گزارشی که ازسوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر شد نشان می‌دهدکه تعمیق روابط ایران و روسیه نیازمند فهم دقیق سویه تحولات ژئوپلیتیک اخیر، ارتقای دانش تجارت در دو کشور، اصلاحات نهادی و توسعه زیرساخت‌های اقتصادی است. ابتکار راهبردی ایران در تعامل با روسیه می‌تواند شامل انرژی، غلات، کود، زیرساخت و ترانزیت و همکاری سطح بالای صنعتی باشد.